حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِى ثَابِتٍ عَنْ طَاوُسٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ صَلَّى فِى كُسُوفٍ فَقَرَأَ ثُمَّ رَكَعَ ثُمَّ قَرَأَ ثُمَّ رَكَعَ ثُمَّ قَرَأَ ثُمَّ رَكَعَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ ثُمَّ سَجَدَ سَجْدَتَيْنِ وَالأُخْرَى مِثْلُهَا . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ عَلِىٍّ وَعَائِشَةَ وَعَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو وَالنُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ وَالْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ وَأَبِى مَسْعُودٍ وَأَبِى بَكْرَةَ وَسَمُرَةَ وَأَبِى مُوسَى الأَشْعَرِىِّ وَابْنِ مَسْعُودٍ وَأَسْمَاءَ بِنْتِ أَبِى بَكْرٍ الصِّدِّيقِ وَابْنِ عُمَرَ وَقَبِيصَةَ الْهِلاَلِىِّ وَجَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ وَعَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ سَمُرَةَ وَأُبَىِّ بْنِ كَعْبٍ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عَبَّاسٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَقَدْ رُوِىَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ صَلَّى فِى كُسُوفٍ أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ فِى أَرْبَعِ سَجَدَاتٍ . وَبِهِ يَقُولُ الشَّافِعِىُّ وَأَحْمَدُ وَإِسْحَاقُ . قَالَ وَاخْتَلَفَ أَهْلُ الْعِلْمِ فِى الْقِرَاءَةِ فِى صَلاَةِ الْكُسُوفِ فَرَأَى بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ أَنْ يُسِرَّ بِالْقِرَاءَةِ فِيهَا بِالنَّهَارِ . وَرَأَى بَعْضُهُمْ أَنْ يَجْهَرَ بِالْقِرَاءَةِ فِيهَا كَنَحْوِ صَلاَةِ الْعِيدَيْنِ وَالْجُمُعَةِ وَبِهِ يَقُولُ مَالِكٌ وَأَحْمَدُ وَإِسْحَاقُ يَرَوْنَ الْجَهْرَ فِيهَا . وَقَالَ الشَّافِعِىُّ لاَ يَجْهَرُ فِيهَا . وَقَدْ صَحَّ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم كِلْتَا الرِّوَايَتَيْنِ: صَحَّ عَنْهُ أَنَّهُ صَلَّى أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ فِى أَرْبَعِ سَجَدَاتٍ . وَصَحَّ عَنْهُ أَيْضًا أَنَّهُ صَلَّى سِتَّ رَكَعَاتٍ فِى أَرْبَعِ سَجَدَاتٍ . وَهَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ جَائِزٌ عَلَى قَدْرِ الْكُسُوفِ إِنْ تَطَاوَلَ الْكُسُوفُ فَصَلَّى سِتَّ رَكَعَاتٍ فِى أَرْبَعِ سَجَدَاتٍ فَهُوَ جَائِزٌ وَإِنْ صَلَّى أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ فِى أَرْبَعِ سَجَدَاتٍ وَأَطَالَ الْقِرَاءَةَ فَهُوَ جَائِزٌ . وَيَرَوْنَ أَصْحَابُنَا أَنْ تُصَلَّى صَلاَةُ الْكُسُوفَ فِى جَمَاعَةٍ فِى كُسُوفِ الشَّمْسِ وَالْقَمَرِ .

Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Yahya b. Saîd, ona Süfyân, ona Habîb b. Ebu Sâbit, ona Tâvûs, ona da İbn Abbas, Hz. Peygamber'den (sav) naklen şöyle rivayet etmiştir:

Nebî (sav), küsuf namazı kılmış, üç kere tilavette bulunup ardından rükûa gitmiş, sonra tilavette bulunup akabinde rükûa gitmiş, daha sonra tilavette bulunup ardından rükûa gitmiştir. Sonra da iki secdede bulunmuştur. Diğer rekatta da aynısını yapmıştır.

Bu konuda Ali, Aişe, Abdullah b. Amr, Numan b. Beşir, Muğîra b. Şu'be, Ebu Mesud, Ebu Bekre, Semüra, Ebu Musa el-Eş'arî, İbn Mesud, Esmâ bt. Ebu Bekir es-Sıddîk, İbn Ömer, Kabîsa el-Hilâlî, Câbir b. Abdullah, Abdurrahman b. Semüra ve Übey b. Kâ'b'dan da hadis rivayet edilmiştir.

Ebu İsa der ki: İbn Abbas hadisi, hasen-sahih bir hadistir. İbn Abbas vasıtasıyla Nebî'den (sav) nakledildiğine göre o, küsuf namazını dört rükû ve dört secde ile kılmıştır ki, Şafii, Ahmed (b. Hanbel) ve İshâk b. (Râhûye) de bu görüştedir. İlim ehli küsuf namazında kıraat hususunda ihtilaf etmiştir. Bir kısım ilim ehli, gündüz kılınan küsuf namazında gizli okumayı benimsemiştir. Bir kısmı ise, Bayram ve Cuma namazlarında olduğu gibi kıraati açıktan yapmayı benimsemiştir ki, Mâlik, Ahmed (b. Hanbel) ve İshâk b. (Râhûye) de bu görüştedir. Onlar, küsuf namazında açıktan okumayı benimsemişlerdir. Şafii “(imam), açıktan okumaz” demiştir.

Rasulullah'tan (sav) nakledilen iki rivayet de sahih olarak gelmiştir. Kendisinden sahih olarak nakledilen bir hadiste o, dört rekat ve dört secde ile küsuf namazını kılmıştır. Aynı şekilde kendisinden sahih olarak nakledildiğine göre Hz. Peygamber (sav), altı rükû ve dört secde ile küsuf namazını kılmıştır. İlim ehli nezdinde bu, güneş tutulmasının süresine göre caizdir. Eğer güneş tutulması uzarsa, namazı altı rükû ve dört secde ile kılar ki bu, caizdir. Şayet dört rükû ve dört secde ile kılıp kıraati uzun tutarsa bu da caizdir. “Ashâbımız”, küsuf namazının cemaatle ve güneş ile ay tutulması (anında) kılınmasını benimsemiştir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Salât 44, 2/446