Öneri Formu
Hadis Id, No:
16848, T001240
Hadis:
حَدَّثَنَا سُوَيْدُ بْنُ نَصْرٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْمُبَارَكِ أَخْبَرَنَا سُفْيَانُ عَنْ خَالِدٍ الْحَذَّاءِ عَنْ أَبِى قِلاَبَةَ عَنْ أَبِى الأَشْعَثِ عَنْ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « الذَّهَبُ بِالذَّهَبِ مِثْلاً بِمِثْلٍ وَالْفِضَّةُ بِالْفِضَّةِ مِثْلاً بِمِثْلٍ وَالتَّمْرُ بِالتَّمْرِ مِثْلاً بِمِثْلٍ وَالْبُرُّ بِالْبُرِّ مِثْلاً بِمِثْلٍ وَالْمِلْحُ بِالْمِلْحِ مِثْلاً بِمِثْلٍ وَالشَّعِيرُ بِالشَّعِيرِ مِثْلاً بِمِثْلٍ. فَمَنْ زَادَ أَوِ ازْدَادَ فَقَدْ أَرْبَى. بِيعُوا الذَّهَبَ بِالْفِضَّةِ كَيْفَ شِئْتُمْ يَدًا بِيَدٍ. وَبِيعُوا الْبُرَّ بِالتَّمْرِ كَيْفَ شِئْتُمْ يَدًا بِيَدٍ. وَبِيعُوا الشَّعِيرَ بِالتَّمْرِ كَيْفَ شِئْتُمْ يَدًا بِيَدٍ » . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ وَأَبِى هُرَيْرَةَ وَبِلاَلٍ وَأَنَسٍ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ عُبَادَةَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَقَدْ رَوَى بَعْضُهُمْ هَذَا الْحَدِيثَ عَنْ خَالِدٍ بِهَذَا الإِسْنَادِ وَقَالَ « بِيعُوا الْبُرَّ بِالشَّعِيرِ كَيْفَ شِئْتُمْ يَدًا بِيَدٍ » . وَرَوَى بَعْضُهُمْ هَذَا الْحَدِيثَ عَنْ خَالِدٍ عَنْ أَبِى قِلاَبَةَ عَنْ أَبِى الأَشْعَثِ عَنْ عُبَادَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم الْحَدِيثَ وَزَادَ فِيهِ قَالَ خَالِدٌ قَالَ أَبُو قِلاَبَةَ « بِيعُوا الْبُرَّ بِالشَّعِيرِ كَيْفَ شِئْتُمْ » فَذَكَرَ الْحَدِيثَ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ لاَ يَرَوْنَ أَنْ يُبَاعَ الْبُرُّ بِالْبُرِّ إِلاَّ مِثْلاً بِمِثْلٍ. وَالشَّعِيرُ بِالشَّعِيرِ إِلاَّ مِثْلاً بِمِثْلٍ. فَإِذَا اخْتَلَفَ الأَصْنَافُ فَلاَ بَأْسَ أَنْ يُبَاعَ مُتَفَاضِلاً إِذَا كَانَ يَدًا بِيَدٍ . وَهَذَا قَوْلُ أَكْثَرِ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَغَيْرِهِمْ. وَهُوَ قَوْلُ سُفْيَانَ الثَّوْرِىِّ وَالشَّافِعِىِّ وَأَحْمَدَ وَإِسْحَاقَ . قَالَ الشَّافِعِىُّ وَالْحُجَّةُ فِى ذَلِكَ قَوْلُ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم « بِيعُوا الشَّعِيرَ بِالْبُرِّ كَيْفَ شِئْتُمْ يَدًا بِيَدٍ » . قَالَ أَبُو عِيسَى وَقَدْ كَرِهَ قَوْمٌ مِنْ أَهْلِ الْعِلْمِ أَنْ تُبَاعَ الْحِنْطَةُ بِالشَّعِيرِ إِلاَّ مِثْلاً بِمِثْلٍ . وَهُوَ قَوْلُ مَالِكِ بْنِ أَنَسٍ. وَالْقَوْلُ الأَوَّلُ أَصَحُّ .
Tercemesi:
Bize Süveyd b. Nasr, ona Abdullah b. Mübârek, ona Süfyan, ona Hâlid el-Hazzâ, ona Ebu Kılâbe, ona Ebu Eş'as, ona da Ubâde b. Sâmit'in naklettiğine göre Rasulullah (sav) "Altına karşılık altın, gümüşe karşılık gümüş, kuru hurmaya karşılık kuru hurma, buğdaya karşılık buğday, tuza karşılık tuz, arpaya karşılık arpa birbirine denk miktarda satılmalıdır. Kim (bu türden satışta) fazla verir veya fazla verilmesini talep ederse faize bulaşmış olur. Gümüşe karşılık altını peşin olmak kaydıyla dilediğiniz gibi satın. Kuru hurmaya karşılık buğdayı peşin olmak kaydıyla dilediğiniz gibi satın. Kuru hurmaya karşılık arpayı peşin olmak kaydıyla dilediğiniz gibi satın cinsler değişikse peşin olmak kaydıyla miktar olarak birbirine denk olmaları gerekmez." buyurmuştur.
Tirmizî şöyle dedi: Bu konuya ilişkin Ebu Said, Ebu Hureyre, Bilal ve Enes'ten de hadis nakledilmiştir. Ubâde'nin hadisi hasen sahihtir. Bir ravi bu hadisi Hâlid'den aynı isnatla (bu rivayetten metnen farklı olarak) "Arpa karşılığı buğdayı peşin olmak kaydıyla dilediğiniz gibi satın" diye nakletti. Bir başkası bu hadisi Hâlid'den, o Ebu Kılâb'dene, o Ebu Eş'as'tan, o Ubâde'den, o da Rasulullah'tan (sav) nakletmekle birlikte ayrıca "Hâlid 'Ebu Kılâbe 'Arpaya karşılık buğdayı dilediğiniz gibi satın...' dedi.' dedi." diye eklemiştir. Alimler bu hadisle amel etmektedirler. Buğdaya karşılık buğdayın, arpaya karşılık arpanın birbirine denk miktarda olmadıkça satımına cevaz vermemektedirler. Akit esnasında teslimatın yapılması şartıyla farklı cinsten şeylerin biri diğerinden miktarca fazla olacak şekilde satımında sakınca görmemişlerdir. Sahabe ve onlardan sonraki alimlerin çoğunun görüşü budur. Nitekim Süfyan es-Sevrî, Şâfiî, Ahmed b. Hanbel ve İshak b. Râhûye de bu görüştedir. Şâfiî "Bu hususta delilimiz Rasulullah'ın (sav) 'Akit esnasında karşılıklı teslimatı gerçekleştirmek kaydıyla buğdaya karşılık arpayı istediğiniz gibi satın.' sözüdür." dedi. Bazı alimler birbirine denk miktarda olmadıkça arpaya karşılık buğdayın satımına cevaz vermemişlerdir. Nitekim Mâlik b. Enes'in görüşü böyledir. Birinci görüş daha doğrudur.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Buyû' 23, 3/541
Senetler:
1. Ebu Velid Ubade b. Samit el-Ensari (Ubade b. Samit b. Kays)
2. Ebu Eş'as Şurahîl b. Âde es-San'ani (Şurahîl b. Şurahbil b. Küleyb b. Âde)
3. Ebû Kilabe Abdullah b. Zeyd el-Cermî (Abdullah b. Zeyd b. Amr b. Nâtil b. Malik b. Ubeyd)
4. Ebu Menâzil Halid el-Hazzâ (Halid b. Mihran)
5. Ebu Muhammed Süfyan b. Uyeyne el-Hilâlî (Süfyân b. Uyeyne b. Meymûn)
6. Ebu Abdurrahman Abdullah b. Mübarek el-Hanzalî (Abdullah b. Mübarek b. Vadıh)
7. Süveyd b. Nasr el-Mervezi (Süveyd b. Nasr b. Süveyd)
Konular:
Ticaret, altın, gümüş, buğday, hurmanın vs. misli misline satılması