Öneri Formu
Hadis Id, No:
16856, T001241
Hadis:
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ أَخْبَرَنَا حُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ أَخْبَرَنَا شَيْبَانُ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ نَافِعٍ قَالَ انْطَلَقْتُ أَنَا وَابْنُ عُمَرَ إِلَى أَبِى سَعِيدٍ فَحَدَّثَنَا أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ سَمِعَتْهُ أُذُنَاىَ هَاتَانِ يَقُولُ « لاَ تَبِيعُوا الذَّهَبَ بِالذَّهَبِ إِلاَّ مِثْلاً بِمِثْلٍ. وَالْفِضَّةَ بِالْفِضَّةِ إِلاَّ مِثْلاً بِمِثْلٍ. لاَ يُشَفُّ بَعْضُهُ عَلَى بَعْضٍ وَلاَ تَبِيعُوا مِنْهُ غَائِبًا بِنَاجِزٍ » . قَالَ أَبُو عِيسَى وَفِى الْبَابِ عَنْ أَبِى بَكْرٍ وَعُمَرَ وَعُثْمَانَ وَأَبِى هُرَيْرَةَ وَهِشَامِ بْنِ عَامِرٍ وَالْبَرَاءِ وَزَيْدِ بْنِ أَرْقَمَ وَفَضَالَةَ بْنِ عُبَيْدٍ وَأَبِى بَكْرَةَ وَابْنِ عُمَرَ وَأَبِى الدَّرْدَاءِ وَبِلاَلٍ . قَالَ وَحَدِيثُ أَبِى سَعِيدٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فِى الرِّبَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَغَيْرِهِمْ. إِلاَّ مَا رُوِىَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّهُ كَانَ لاَ يَرَى بَأْسًا أَنْ يُبَاعَ الذَّهَبُ بِالذَّهَبِ مُتَفَاضِلاً وَالْفِضَّةُ بِالْفِضَّةِ مُتَفَاضِلاً إِذَا كَانَ يَدًا بِيَدٍ . وَقَالَ إِنَّمَا الرِّبَا فِى النَّسِيئَةِ . وَكَذَلِكَ رُوِىَ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ شَىْءٌ مِنْ هَذَا. وَقَدْ رُوِىَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّهُ رَجَعَ عَنْ قَوْلِهِ حِينَ حَدَّثَهُ أَبُو سَعِيدٍ الْخُدْرِىُّ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم . وَالْقَوْلُ الأَوَّلُ أَصَحُّ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَغَيْرِهِمْ. وَهُوَ قَوْلُ سُفْيَانَ الثَّوْرِىِّ وَابْنِ الْمُبَارَكِ وَالشَّافِعِىِّ وَأَحْمَدَ وَإِسْحَاقَ . وَرُوِىَ عَنِ ابْنِ الْمُبَارَكِ أَنَّهُ قَالَ لَيْسَ فِى الصَّرْفِ اخْتِلاَفٌ .
Tercemesi:
Bize Ahmed b. Menî, ona Hüseyin b. Muhammed, ona Şeybân, ona Yahya b. Ebu Kesir, ona da Nâfi şunları nakletmiştir:
Bir gün ben ve İbn Ömer, Ebu Said'in yanına gittik. O da bize "Şu iki kulağımla Rasulullah'ın (sav) 'Altına karşılık altını, gümüşe karşılık gümüşü birbirine eşit ölçüde olmadıkça alıp satmayın. Biri diğerinden fazla ölçüde olamaz! Alışveriş meclisinde hazır bulunan altın ve gümüşe karşılık halihazırda bulunmayan altın ve gümüşü alıp satmayın.' buyurduğunu işittim." dedi.
Tirmizî şöyle dedi: Bu konuya ilişkin Hz. Ebu Bekr, Ömer, Osman, Ebu Hureyre, Hişâm b. Âmir, Berâ b. Âzib, Zeyd b. Erkam, Fadâle b. Ubeyd, Ebu Bekre, İbn Ömer, Ebu Derdâ ve Bilal'den de hadis nakledilmiştir. Ebu Said'in faize ilişkin bu hadisi hasen sahihtir. Sahâbe ve sonraki kuşaklardan alimler buna göre amel etmektedirler. Ancak İbn Abbas'ın pazarlık yapılan mekanda karşılıklı ürün-ücret teslimi yapmak şartıyla altına karşılık altının, gümüşe karşılık gümüşün biri diğerinden fazla ölçüde alınıp satılmasında sakınca görmediği nakledilmiştir. O, "Faiz, nesîe/vadeli/veresiye alış verişte söz konusudur." demiştir. Keza bazı sahâbilerin de buna benzer görüşte olduklarına dair nakiller vardır. Şu da var ki Ebu Said el-Hudrî Rasulullah'tan (sav) bu hadisi nakledince İbn Abbas bu görüşünden vazgeçmiştir. Birinci görüş daha doğrudur. Sahabe ve sonraki kuşaklardan alimler de buna göre amel etmektedirler. Nitekim Süfyan es-Sevrî, İbn Mübârek, Şâfiî ve İshâk da bu görüştedir. İbn Mübarek'ten "Nakdi eşyanın (altın, gümüş, para) birbirine karşılık alım satımında ihtilaf yoktur." dediği nakledilmiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Buyû' 24, 3/542
Senetler:
1. Ebu Said el-Hudrî (Sa'd b. Malik b. Sinan b. Sa'lebe b. Ebcer)
2. Nafi' Mevlâ İbn Ömer (Ebu Abdullah Nafi')
3. Ebu Nasr Yahya b. Ebu Kesir et-Tâî (Yahya b. Salih b. Mütevekkil)
4. Ebu Muaviye Şeyban b. Abdurrahman et-Temimi (Şeyban b. Abdurrahman)
5. Ebu Ahmed Hüseyin b. Muhammed et-Temimî (Hüseyin b. Muhammed b. Behram)
6. Ahmed b. Meni' el-Begavî (Ahmed b. Meni' b. Abdurrahman)
Konular:
Ticaret, altın, gümüş, buğday, hurmanın vs. misli misline satılması