حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا ابْنُ لَهِيعَةَ عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِى حَبِيبٍ عَنْ أَبِى الْخَيْرِ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ قَالَ: قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّا نَمُرُّ بِقَوْمٍ فَلاَ هُمْ يُضَيِّفُونَا وَلاَ هُمْ يُؤَدُّونَ مَا لَنَا عَلَيْهِمْ مِنَ الْحَقِّ وَلاَ نَحْنُ نَأْخُذُ مِنْهُمْ . فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِنْ أَبَوْا إِلاَّ أَنْ تَأْخُذُوا كَرْهًا فَخُذُوا » . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ . وَقَدْ رَوَاهُ اللَّيْثُ بْنُ سَعْدٍ عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِى حَبِيبٍ أَيْضًا . وَإِنَّمَا مَعْنَى هَذَا الْحَدِيثِ أَنَّهُمْ كَانُوا يَخْرُجُونَ فِى الْغَزْوِ فَيَمُرُّونَ بِقَوْمٍ وَلاَ يَجِدُونَ مِنَ الطَّعَامِ مَا يَشْتَرُونَ بِالثَّمَنِ فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم « إِنْ أَبَوْا أَنْ يَبِيعُوا إِلاَّ أَنْ تَأْخُذُوا كَرْهًا فَخُذُوا » . هَكَذَا رُوِىَ فِى بَعْضِ الْحَدِيثِ مُفَسَّرًا وَقَدْ رُوِىَ عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ رضى الله عنه أَنَّهُ كَانَ يَأْمُرُ بِنَحْوِ هَذَا .

Bize Kuteybe, ona İbn Lehî'a, ona Yezîd b. Ebu Habîb, ona da Ebu'l-Hayr, Ukbe b. Âmir'in şöyle anlattığını nakletti: Rasulullah'a (sav) “Ey Allah’ın Rasulü! Bazı topluluklara uğruyoruz, bizi ne misafir ediyorlar, ne gereken hakkımızı veriyorlar ne de biz onlardan (bu hakkı zorla) alıyoruz. Bu hususta ne buyurursunuz?” dedim. Bunun üzerine Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: “Eğer sizi zorla almak durumunda bırakırlarsa onlardan misafirin gereken hakkını zorla da olsa alın.”

Tirmizî: Bu hadis hasendir. Hadisi Leys b. Sa'd, Yezîd b. Ebu Habîb’ten aynı şekilde rivayet etmiştir. Bu hadisin manası şudur: Onlar savaşa çıktıklarında yolda rastladıkları topluluktan para karşılığında bile satın alacak yiyecek bulamazlardı. Bunun üzerine Rasulullah (sav), "Satmamak suretiyle sizi zorla almak durumunda bırakırlarsa (zorla) alınız" buyurmuştur. Bazı hadislerde ifade böyle açıklanarak nakledilmiştir. Ömer b. Hattâb’ın (ra) da aynı şekilde emir verdiği rivayet edilmiştir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Siyer 32, 4/148