حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى أَخْبَرَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ أَبِى حَازِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ السَّاعِدِىِّ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ:
"وَالْغَدْوَةَ يَغْدُوهَا الْعَبْدُ فِى سَبِيلِ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ الدُّنْيَا وَمَا فِيهَا."

Bize Yahya b. Yahya, ona Abdülaziz b. Ebû Hazim, ona babası, ona Sehl b. Sa'd es-Sâidi'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur:
"Kulun Allah yolundaki sabah yürüyüşü, dünyadan ve bütün dünya varlıklarından daha hayırlıdır."

• Müslim Sahîh-i Müslim İmâre 4874, /805

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ زِيَادٍ الأَعْلَمِ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ أَبِى بَكْرَةَ:
"أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم دَخَلَ فِى صَلاَةِ الْفَجْرِ فَأَوْمَأَ بِيَدِهِ أَنْ مَكَانَكُمْ ثُمَّ جَاءَ وَرَأْسُهُ يَقْطُرُ فَصَلَّى بِهِمْ."

Bize Musa b. İsmail, ona Hammad, ona Ziyad el-A'lem, ona Hasan, ona Ebu Bekre şöyle dedi:
"Rasulullah (sav) sabah namazını kıldırmak için mescide gelmişti. Eliyle (cemaate) yerinizden ayrılmayın, diye işaret etti. Sonra başından sular damlaya damlaya gelip cemaate namaz kıldırdı."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 94, /60

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَزُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ أَبِى حَازِمٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ السَّاعِدِىِّ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ:
"غَدْوَةٌ أَوْ رَوْحَةٌ فِى سَبِيلِ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ الدُّنْيَا وَمَا فِيهَا."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Züheyr b. Harb, o ikisine Veki', ona Süfyan, ona Ebû Hazim, ona da Sehl b. Sa'd es-Sâidi, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
"Allah yolunda bir sabah veya bir akşam çıkılan yürüyüş, dünyadan ve bütün dünya varlıklarından daha hayırlıdır."

• Müslim Sahîh-i Müslim İmâre 4875, /805

حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عُمَرَ حَدَّثَنَا مَرْوَانُ بْنُ مُعَاوِيَةَ عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ عَنْ ذَكْوَانَ بْنِ أَبِى صَالِحٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم
"لَوْلاَ أَنَّ رِجَالاً مِنْ أُمَّتِى." وَسَاقَ الْحَدِيثَ وَقَالَ فِيهِ "وَلَرَوْحَةٌ فِى سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ غَدْوَةٌ خَيْرٌ مِنَ الدُّنْيَا وَمَا فِيهَا."

Bize İbn Ebu Ömer, ona Mervan b. Muaviye, ona Yahya b. Said, ona Zekvan b. Ebû Salih, ona da Ebu Hureyre'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah'ın (sav); "ümmetimden birtakım adamlar olmasa" ifadesini ekleyerek ravi ha­disi rivayet etmiştir. Bu hadiste şu cümle de vardır:
"Allah yolunda bir akşam veya sabah yürüyüşü dünyadan ve bütün dünya varlıklarından daha hayırlıdır."

• Müslim Sahîh-i Müslim İmâre 4876, /805

حَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ وَغَيْرُهُ قَالاَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْمَلِكِ بْنُ عَمْرٍو حَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَقِيلٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ طَلْحَةَ عَنْ عَمِّهِ عِمْرَانَ بْنِ طَلْحَةَ عَنْ أُمِّهِ حَمْنَةَ بِنْتِ جَحْشٍ قَالَتْ:
كُنْتُ أُسْتَحَاضُ حَيْضَةً كَثِيرَةً شَدِيدَةً فَأَتَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَسْتَفْتِيهِ وَأُخْبِرُهُ فَوَجَدْتُهُ فِى بَيْتِ أُخْتِى زَيْنَبَ بِنْتِ جَحْشٍ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّى امْرَأَةٌ أُسْتَحَاضُ حَيْضَةً كَثِيرَةً شَدِيدَةً فَمَا تَرَى فِيهَا قَدْ مَنَعَتْنِى الصَّلاَةَ وَالصَّوْمَ فَقَالَ
"أَنْعَتُ لَكِ الْكُرْسُفَ فَإِنَّهُ يُذْهِبُ الدَّمَ." قَالَتْ هُوَ أَكْثَرُ مِنْ ذَلِكَ . قَالَ "فَاتَّخِذِى ثَوْبًا." فَقَالَتْ هُوَ أَكْثَرُ مِنْ ذَلِكَ إِنَّمَا أَثُجُّ ثَجًّا . قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم:
"سَآمُرُكِ بِأَمْرَيْنِ أَيَّهُمَا فَعَلْتِ أَجْزَأَ عَنْكِ مِنَ الآخَرِ وَإِنْ قَوِيتِ عَلَيْهِمَا فَأَنْتِ أَعْلَمُ." فَقَالَ لَهَا : "إِنَّمَا هَذِهِ رَكْضَةٌ من رَكَضَاتِ الشَّيْطَانِ فَتَحَيَّضِى سِتَّةَ أَيَّامٍ أَوْ سَبْعَةَ أَيَّامٍ فِى عِلْمِ اللَّهِ ثُمَّ اغْتَسِلِى حَتَّى إِذَا رَأَيْتِ أَنَّكِ قَدْ طَهُرْتِ وَاسْتَنْقَأْتِ فَصَلِّى ثَلاَثًا وَعِشْرِينَ لَيْلَةً أَوْ أَرْبَعًا وَعِشْرِينَ لَيْلَةً وَأَيَّامَهَا وَصُومِى فَإِنَّ ذَلِكَ يُجْزِئُكِ وَكَذَلِكَ فَافْعَلِى فِى كُلِّ شَهْرٍ كَمَا تَحِيضُ النِّسَاءُ وَكَمَا يَطْهُرْنَ مِيقَاتَ حَيْضِهِنَّ وَطُهْرِهِنَّ وَإِنْ قَوِيتِ عَلَى أَنْ تُؤَخِّرِى الظُّهْرَ وَتُعَجِّلِى الْعَصْرَ فَتَغْتَسِلِينَ وَتَجْمَعِينَ بَيْنَ الصَّلاَتَيْنِ الظُّهْرِ وَالْعَصْرِ وَتُؤَخِّرِينَ الْمَغْرِبَ وَتُعَجِّلِينَ الْعِشَاءَ ثُمَّ تَغْتَسِلِينَ وَتَجْمَعِينَ بَيْنَ الصَّلاَتَيْنِ فَافْعَلِى وَتَغْتَسِلِينَ مَعَ الْفَجْرِ فَافْعَلِى وَصُومِى إِنْ قَدَرْتِ عَلَى ذَلِكَ." قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم
"وَهَذَا أَعْجَبُ الأَمْرَيْنِ إِلَىَّ."
قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَرَوَاهُ عَمْرُو بْنُ ثَابِتٍ عَنِ ابْنِ عَقِيلٍ قَالَ فَقَالَتْ حَمْنَةُ فَقُلْتُ هَذَا أَعْجَبُ الأَمْرَيْنِ إِلَىَّ . لَمْ يَجْعَلْهُ مِنْ قَوْلِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم جَعَلَهُ كَلاَمَ حَمْنَةَ.
قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَعَمْرُو بْنُ ثَابِتٍ رَافِضِىٌّ رَجُلُ سَوْءٍ وَلَكِنَّهُ كَانَ صَدُوقًا فِى الْحَدِيثِ وَثَابِتُ بْنُ الْمِقْدَامِ رَجُلٌ ثِقَةٌ وَذَكَرَهُ عَنْ يَحْيَى بْنِ مَعِينٍ . قَالَ أَبُو دَاوُدَ سَمِعْتُ أَحْمَدَ يَقُولُ حَدِيثُ ابْنِ عَقِيلٍ فِى نَفْسِى مِنْهُ شَىْءٌ.

Bize Züheyr b. Harb ve başkası, onlara Abdülmelik b. Amr, ona Züheyr b. Muhammed, ona Abdullah b. Muhammed b. Akîl, ona İbrahim b. Muhammed b. Talha, ona amcası İmran b. Talha, ona da annesi Hamne bt. Cahş şöyle demiştir:
Ben, çok fazla ve sıkıntılı hayız görürdüm. Durumu haber verip fetva almak üzere Rasulullah'a gittim. Onu, kız kardeşim Zeyneb bt. Cahş'ın evinde buldum ve Ya Rasulullah! Ben fazla ve sıkıntılı hayız görüyorum. Bu durumda ne yapayım? Bu, beni namazdan ve oruçtan alıkoydu, diye şikayette bulundum. Rasulullah (sav) "Sana pamuğu tavsiye ederim. Çünkü o kanı giderir," buyurdu. Ben, o kan bundan (pamuğun mani olacağından) daha çoktur, dedim. Hz. Peygamber, "Bez kullan," dedi. Kan bundan da fazla geliyor, dedim. Bunun üzerine Rasulullah, şöyle dedi:
"İki hüküm söyleyeyim. Hangisini yaparsan senin için yeterli olur. İkisine de gücün yeterse, orasını da sen bilirsin. Şunu bil ki, (kanın gelmesi) ancak şeytanın darbelerinden biridir. Allah'ın sana bildirdiği üzere altı veya yedi gün kendini hayızlı say, sonra da yıkan. Temizlendiğine kanaat getirdiğinde yirmi üç veya yirmi dört gün namaz kıl ve oruç tut. Çünkü bu (takdir edilen müddet) sana yeter. Kadınlar nasıl hayız vaktinde hayız oluyorlar, temizlik günlerinde de temizleniyorlarsa sen de her ay öyle yap. Eğer öğleyi geciktirip ikindiyi öne almaya ve yıkanıp bu iki namazı bir arada kılmaya, akşamı geciktirip yatsıyı öne almaya, sonra da yıkanıp iki namazı birleştirmeye gücün yeterse öyle yap. Sabah namazında yıkanabilirsen yıkan (namaz kıl) ve gücün yeterse oruç tut." Rasulullah "Bu iki işten bana daha sevimli olanı budur. (iki namazı birleştirerek ikisi için bir gusuletmek)," buyurdu.

Ebu Davud şöyle dedi: Bu hadisi Amr b. Sabit, İbn Akîl'den rivayet etmiştir. İbn Akîl, Hamne'nin, 'Dedim ki bu bana iki işin daha sevimli olanıdır.' dediğini söylemiş, bu sözün Rasulullah'a değil de Hanme'ye ait olduğunu belirtmiştir.
Ebu Davud , Yahya b. Main'e dayandırarak Amr b. Sabit'in Rafızî ve kötü bir insan olduğunu, fakat hadiste sadık birisi olduğunu söylemiştir. Sabit b. Mikdam'ın ise güvenilir birisi olduğunu belirtmiştir.
Ebu Davud şöyle demiştir: Ahmed b. Hambel'in İbn Akîl'in hadisi hakkında içimde bir şüphe var dediğini işittim.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 110, /73

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ النُّفَيْلِىُّ حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ حَدَّثَنَا أَبُو إِسْحَاقَ عَنِ الأَسْوَدِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ:
"كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَغْتَسِلُ وَيُصَلِّى الرَّكْعَتَيْنِ وَصَلاَةَ الْغَدَاةِ وَلاَ أُرَاهُ يُحْدِثُ وُضُوءًا بَعْدَ الْغُسْلِ."

Bize Abdullah b. Muhammed en-Nüfeyl, ona Züheyr, ona Ebu İshak, ona Esved, ona da Hz. Aişe şöyle demiştir:
"Rasulullah (sav) gusleder, iki rekât sünnet ve sabah namazını kılardı. Onun, guslettikten sonra abdest tazelediğini hatırlamıyorum."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 99, /64

حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُعَاذٍ حَدَّثَنَا أَبِى حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتِ
"اسْتُحِيضَتِ امْرَأَةٌ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَأُمِرَتْ أَنْ تُعَجِّلَ الْعَصْرَ وَتُؤَخِّرَ الظُّهْرَ وَتَغْتَسِلَ لَهُمَا غُسْلاً . وَأَنْ تُؤَخِّرَ الْمَغْرِبَ وَتُعَجِّلَ الْعِشَاءَ وَتَغْتَسِلَ لَهُمَا غُسْلاً وَتَغْتَسِلَ لِصَلاَةِ الصُّبْحِ غُسْلاً."
فَقُلْتُ لِعَبْدِ الرَّحْمَنِ أَعَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ لاَ أُحَدِّثُكَ إِلَّا عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِشَىْءٍ.

Bize Ubeydullah b. Muaz, ona babası, ona Şube, ona Abdurrahman b. Miksem, ona babası, ona da Hz. Aişe şöyle demiştir:
"Rasulullah devrinde bir kadın istihaze oldu. İkindiyi öne alıp, öğleyi tehir ederek ikisi için bir defa, akşamı tehir edip, yatsıyı öne alarak yine ikisi için bir defa yıkanmakla ve sabah için de bir defa yıkanmakla emrolundu."
Şube şöyle demiştir: Abdurrahman'a, 'Resulullah'tan mı haber veriyorsun?' dedim. O, sana Resulullah'tan başka kimseden bir şey nakletmem, dedi.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 112, /76

حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ
"أَنَّ سَهْلَةَ بِنْتَ سُهَيْلٍ اسْتُحِيضَتْ فَأَتَتِ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم فَأَمَرَهَا أَنْ تَغْتَسِلَ عِنْدَ كُلِّ صَلاَةٍ فَلَمَّا جَهَدَهَا ذَلِكَ أَمَرَهَا أَنْ تَجْمَعَ بَيْنَ الظُّهْرِ وَالْعَصْرِ بِغُسْلٍ وَالْمَغْرِبِ وَالْعِشَاءِ بِغُسْلٍ وَتَغْتَسِلَ لِلصُّبْحِ."
قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَرَوَاهُ ابْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ امْرَأَةً اسْتُحِيضَتْ فَسَأَلَتْ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَأَمَرَهَا بِمَعْنَاهُ.

Bize Abdulaziz b. Yahya, ona Muhammed b. Seleme, ona Muhammed b. İshak, ona Abdurrahman b. Kasım, ona babası, ona da Hz. Aişe şöyle demiştir:
"Sehle bt. Süheyl istihaze oldu ve Rasulullah'a istihazanın hükmünü sormaya geldi. Rasulullah da ona, her namazdan önce gusletmesini, bu kendisine ağır gelirse öğle ve ikindiyi bir gusülle, akşam ve yatsıyı da bir gusülle birleştirmesini ve sabah için de ayrıca gusletmesini emretti."

Ebu Davud şöyle dedi: Bu hadisi İbn Uyeyne, Abdurrahman b. Kasım'dan, o da babasından, bir kadın istihaze oldu ve Rasulullah'a bununla ilgili sordu. Rasulullah da ona önceki hadiste geçenleri emretti.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 112, /76

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا غُنْدَرٌ عَنْ شُعْبَةَ ح
وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى وَابْنُ بَشَّارٍ قَالاَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنِ الْحَكَمِ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ قَالَ
"نُصِرْتُ بِالصَّبَا وَأُهْلِكَتْ عَادٌ بِالدَّبُورِ."

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: نصرت بالصبا

• Müslim Sahîh-i Müslim Salâtu'l-Istiskâ 2087, /348

حَدَّثَنِى أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ عَنْ هَمَّامٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى طَلْحَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ
"أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ لاَ يَطْرُقُ أَهْلَهُ لَيْلاً وَكَانَ يَأْتِيهِمْ غُدْوَةً أَوْ عَشِيَّةً."

• Müslim Sahîh-i Müslim İmâre 4962, /819