حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ النُّفَيْلِىُّ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ خُزَيْمَةَ عَنْ عُمَارَةَ بْنِ خُزَيْمَةَ عَنْ خُزَيْمَةَ بْنِ ثَابِتٍ قَالَ سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنْ الاِسْتِطَابَةِ فَقَالَ "بِثَلاَثَةِ أَحْجَارٍ لَيْسَ فِيهَا رَجِيعٌ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ كَذَا رَوَاهُ أَبُو أُسَامَةَ وَابْنُ نُمَيْرٍ عَنْ هِشَامٍ يَعْنِى ابْنَ عُرْوَةَ.]

Bize Abdullah b. Muhammed en-Nüfeyl, ona Ebu Muaviye, ona Hişam b. Urve, ona Amr b. Huzeyme, ona Umare b. Huzeyme, ona da Huzeyme b. Sabit şöyle demiştir: Rasulullah'a (sav) istinca sorulunca O, şöyle buyurdu: "İstinca, içinde tezek bulunmayan üç taş ile yapılır." [Ebû Davud şöyle dedi: Bu hadisi Ebu Üsame ve İbn Nümeyr, Hişam'dan yani İbn Zübeyr'den de nakletmişlerdir.]

Açıklama: İstitabe, Arapçada güzel olanı vurgulayan bir kalıptır. Temizlikte taşın zikredilmesi, dönemin ve iklimin gereği olarak kullanılan bir araç olmasındandır. Üç rakamı ise, sayıyı değil 'temizleninceye kadar' vurgusu için kullanılmaktadır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 21, /19

- حَدَّثَنَا أَبُو خَالِدٍ الأَحْمَرُ ، عَنِ ابْنِ عَجْلانَ ، عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ دِينَارٍ ، عَنْ أَبِي صَالِحٍ ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : " الإِيمَانُ سِتُّونَ ، أَوْ سَبْعُونَ ، أَوْ بِضْعَةٌ ، أَوْ أَحَدُ الْعَدَدَيْنِ أَعْلاهَا شَهَادَةُ أَنْ لاَ إلَهَ إلاَّ اللَّهُ وَأَدْنَاهَا إمَاطَةُ الأَذَى عَنِ الطَّرِيقِ , وَالْحَيَاءُ شُعْبَةٌ مِنَ الإِيمَانِ."

Bize Ebu Halid el-Ahmer, ona İbn Aclan, ona Abdullah b. Dinar, ona Ebu Salih, ona da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'den (sav) rivayet etmiştir: "İman altmış veya yetmiş ya da ikisinden birinin küsürü kadardır. En üst mertebede olan 'lâ ilahe illallah' demektir. En alt mertebede olan ise, insanlara zarar veren şeyi yoldan kaldırmaktır."

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Îmân ve'r-Ru'yâ 31055, 15/619

- أَخْبَرَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مُصْعَبٍ بِخَبَرٍ غَرِيبٍ حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ السِّنْجِيُّ سُلَيْمَانُ بْنُ مَعْبَدٍ حدثنا بن أَبِي مَرْيَمَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَيُّوبَ عَنِ بْنِ الْهَادِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ دِينَارٍ عَنْ أَبِي صَالِحٍ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وسلم قال: "الْإِيمَانُ سَبْعُونَ أَوِ اثْنَانِ وَسَبْعُونَ بَابًا أَرْفَعُهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَدْنَاهُ إِمَاطَةُ الْأَذَى عن الطريق والحياء شعبة من الإيمان" [قَالَ أَبُو حَاتِمٍ: الِاقْتِصَارُ فِي هَذَا الْخَبَرِ على هذا العدد المذكور في خبر بن الْهَادِ مِمَّا نَقُولُ فِي كُتُبِنَا إِنَّ الْعَرَبَ تَذْكُرُ الْعَدَدَ لِلشَّيْءِ وَلَا تُرِيدُ بِذِكْرِهَا ذَلِكَ الْعَدَدَ نَفْيًا عَمَّا وَرَاءَهُ وَلِهَذَا نَظَائِرُ نَوَّعْنَا لِهَذَا أَنْوَاعًا سَنَذْكُرُهَا بِفُصُولِهَا فِيمَا بَعْدُ إِنْ شاء الله"]

Bize el-Huseyn b. Muhammed b. Mus'ab, (oldukça garip bir haberi anlattı), ona Ebu Davud Süleymân b. Ma'bed es-Sencî, ona İbn Ebu Meryem, ona Yahyâ b. Eyyûb, ona İbnü'l-Hâdi', ona Abdullâh b. Dînâr, ona Ebu Sâlih, ona da Ebu Hureyre, Rasulullah'tan nakletti: "İman, yetmiş ya da yetmiş iki babdır. En yüksek olanı, 'Lâ ilâhe illallâh' demektir. En düşük olanı ise, geçenlere zarar verecek bir şeyi yoldan kaldırmaktır. Haya da imandan bir şubedir." [Ebû Hâtim (İbn Hibbân) şöyle dedi: Yukarıdaki İbnü'l-Hâdi' hadisinde olduğu gibi, bir şeyi belli bir sayıyla sınırlamak, kitaplarımızda her zaman söylediğimiz gibi, Arapların âdetindendir. Onların, bir şeyi belli bir sayıyla tanımlaması, bu sayıdan ötesini reddettikleri anlamına gelmez. Bunun değişik örnekleri vardır; bunları çeşitleriyle birlikte ilerde göstereceğiz inşâllah.]

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban İmân 181, 1/407