حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ قَالَ حَدَّثَنِى مَالِكٌ عَنْ نَافِعٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ - رضى الله عنهما - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: " لاَ يَبِيعُ بَعْضُكُمْ عَلَى بَيْعِ أَخِيهِ "

Bize İsmail, ona Malik, ona Nafi', ona da Abdullah İbn Ömer, Hz. Peygamber'den (sav) rivayet etmiştir: "Sizden biri, kardeşinin (bitirmek üzere olduğu) alışverişine, alıcı ya da satıcı olarak müdahil olmasın."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 58, 1/612

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ حَدَّثَنَا الزُّهْرِىُّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ - رضى الله عنه - قَالَ "نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنْ يَبِيعَ حَاضِرٌ لِبَادٍ ، وَلاَ تَنَاجَشُوا ، وَلاَ يَبِيعُ الرَّجُلُ عَلَى بَيْعِ أَخِيهِ وَلاَ يَخْطُبُ عَلَى خِطْبَةِ أَخِيهِ ، وَلاَ تَسْأَلُ الْمَرْأَةُ طَلاَقَ أُخْتِهَا لِتَكْفَأَ مَا فِى إِنَائِهَا ".

Bize Ali b. Abdullah, ona Süfyan b. Uyeyne, ona ez-Zührî, ona Said b. Müseyyeb, ona da Ebu Hureyre (ra) şöyle demiştir: Hz. Peygamber (sav), şehirlinin, köylü adına satış yapmasını yasakladı ve şöyle buyurdu: "Hileli arttırma ile malın fiyatını yükselterek müşteri kızıştırmayın. Kimse kardeşinin (bitirmek üzere olduğu) satışı üzerine satış yapmasın. Yine kimse kardeşinin dünür gönderdiği bir kadına dünür göndermesin. Hiçbir kadın da yerine konmak için kardeşinin boşanmasını talep etmesin."

Açıklama: Şehirlinin köylü adına satış yapmasından maksat, pazara mal getiren, ancak piyasa durumunu bilmeyen köylüleri yolda karşılayıp mallarını ucuza almak, sonra da pazara götürüp pahalıya satmaktır. Burada üreticinin aldatılması söz konusu olduğundan haram görülmüştür. Müşteri kızıştırmaktan maksat da şudur: Satılan bir mala, alma niyeti bulunmadığı halde, sırf fiyat yükseltmek için başka birinin müşteri gibi davranmasıdır; bu da haramdır. Alıcı ile satıcı arasında akit tamamlanmak üzere iken, araya bir başka satıcının girerek müşteriye, o maldan daha iyisini ve kalitelisini daha ucuza verebileceğini söylemek suretiyle onu caydırmaya çalışması da haram görülmüştür. Birinin talip olduğu ve söz kestiği bir kadına, başka birinin araya girerek bu işi bozması ve ona talip olması da haramdır. Çünkü bu durum, insanlar arasında kavgalara ve düşmanlıklara sebep olmaktadır. Evli çiftlerin boşanmasını istemek hiç kimse için helal değildir, haramdır. Özellikle bir kadının kendisi evlenmek için başka bir kadının yuvasını yıkması, erkekten karısını boşayıp kendisini almasını istemesi de haramdır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Buyû' 58, 1/612

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ حَدَّثَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَعِيدٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ - رضى الله عنه - عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ " لاَ يَبِيعُ حَاضِرٌ لِبَادٍ ، وَلاَ تَنَاجَشُوا ، وَلاَ يَزِيدَنَّ عَلَى بَيْعِ أَخِيهِ ، وَلاَ يَخْطُبَنَّ عَلَى خِطْبَتِهِ ، وَلاَ تَسْأَلِ الْمَرْأَةُ طَلاَقَ أُخْتِهَا لِتَسْتَكْفِئَ إِنَاءَهَا " .

Bize Müsedded, ona Yezid b. Zuray', ona Ma'mer, ona Zuhri, ona Saîd, ona da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'den (sav) şöyle rivayet etmiştir: "Şehirli köylü adına satış yapamaz. (Fiyatı artırmak için) müşteri kızıştırmayın. Kardeşinin (bitmek üzere olan) ticaretine (fazla vererek) kimse müdahale etmesin. Kimse kardeşinin talip olduğu birine (talebinden vazgeçmediği sürece) talip olmasın. Hiçbir kadın kendi kabını doldurmak (yerine geçmek) için kardeşinin boşanmasını istemesin."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Şurût 8, 1/735