أَخْبَرَنَا أَبُو الْوَلِيدِ أَخْبَرَنَا عِكْرِمَةُ - هُوَ ابْنُ عَمَّارٍ - قَالَ حَدَّثَنِى إِيَاسُ بْنُ سَلَمَةَ قَالَ حَدَّثَنِى أَبِى قَالَ : عَطَسَ رَجُلٌ عِنْدَ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- فَقَالَ :" يَرْحَمُكَ اللَّهُ ". ثُمَّ عَطَسَ أُخْرَى فَقَالَ : " الرَّجُلُ مَزْكُومٌ ".

Bize Ebu'l-Velid, ona İkrime -İbn Ammar-, ona İyâs b. Seleme, ona da babası (Seleme b. Ekva') şöyle rivayet etmiştir: Bir adam Rasulullah'ın (sav) yanında hapşırdı. Rasulullah (sav) ona “Yerhamükallah/Allah seni bağışlasın” diye dua etti. Sonra adam yine hapşırınca Hz. Peygamber (sav) "Bu adam nezle olmuş." buyurdu.

Açıklama: Hadis alimleri İkrime b. Ammar'ı saduk ve hata yapmakla tenkit etmektedirler. (Zehebi, Siyer, VII, 134; Ukayli, Duafa, VII, 21)

• Dârimî Sünen-i Dârimî İsti'zân 32, 3/1741

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ نُمَيْرٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا عِكْرِمَةُ بْنُ عَمَّارٍ عَنْ إِيَاسِ بْنِ سَلَمَةَ بْنِ الأَكْوَعِ عَنْ أَبِيهِ ح وَحَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ - وَاللَّفْظُ لَهُ - حَدَّثَنَا أَبُو النَّضْرِ هَاشِمُ بْنُ الْقَاسِمِ حَدَّثَنَا عِكْرِمَةُ بْنُ عَمَّارٍ حَدَّثَنِى إِيَاسُ بْنُ سَلَمَةَ بْنِ الأَكْوَعِ أَنَّ أَبَاهُ حَدَّثَهُ أَنَّهُ سَمِعَ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم وَعَطَسَ رَجُلٌ عِنْدَهُ فَقَالَ لَهُ " يَرْحَمُكَ اللَّهُ " . ثُمَّ عَطَسَ أُخْرَى فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم " الرَّجُلُ مَزْكُومٌ " .

Bize Muhammed b. Abdullah b. Nümeyr, ona Vekî', ona İkrime b. Ammar, ona İyâs b. Seleme b. Ekva', ona da babası (Seleme); (T) Ayrıca bize İshak b. İbrahim –hadis onun lafızlarıyla rivayet edilmiştir-, ona Ebu’n-Nadr Haşim b. Kasım, ona İkrime b. Ammar, ona İyas b. Seleme b. Ekva', ona da babası (Seleme b. Ekva'ın) anlattığına göre: Bir adam Rasulullah’ın (sav) yanında hapşırdı, Rasulullah ona "Yerhamükallah/Allah seni bağışlasın" diye dua etti. Sonra adam yine hapşırınca Hz. Peygamber (sav) "Bu adam nezle olmuş" buyurdu.

• Müslim Sahîh-i Müslim Zühd (ve'r-rikâk) 7489, /1220

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُوسَى أَخْبَرَنَا ابْنُ أَبِى زَائِدَةَ عَنْ عِكْرِمَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ إِيَاسِ بْنِ سَلَمَةَ بْنِ الأَكْوَعِ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ رَجُلاً عَطَسَ عِنْدَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ لَهُ "يَرْحَمُكَ اللَّهُ." ثُمَّ عَطَسَ فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم "الرَّجُلُ مَزْكُومٌ."

Bize İbrahim b. Musa, ona İbn Ebu Zaide, ona İkrime b. Ammar, ona İyas b. Seleme b. Ekva', ona da babasının (Seleme b. Ekva' (ra)) anlattığına göre bir adam Rasulullah'ın (sav) yanında hapşırdı, Rasulullah (sav) ona; "Yerhamükallah/Allah seni bağışlasın" diye dua etti. Sonra adam yine hapşırınca Hz. Peygamber (sav); "bu adam nezle olmuş" buyurdu.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 100, /1140

حَدَّثَنَا سُوَيْدُ بْنُ نَصْرٍ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ أَخْبَرَنَا عِكْرِمَةُ بْنُ عَمَّارٍ عَنْ إِيَاسِ بْنِ سَلَمَةَ بْنِ الأَكْوَعِ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: عَطَسَ رَجُلٌ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَأَنَا شَاهِدٌ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم : " يَرْحَمُكَ اللَّهُ " . ثُمَّ عَطَسَ الثَّانِيَةَ وَالثَّالِثَةَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: " هَذَا رَجُلٌ مَزْكُومٌ " . [ قَالَ أَبُو عِيسَى: هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا عِكْرِمَةُ بْنُ عَمَّارٍ عَنْ إِيَاسِ بْنِ سَلَمَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم نَحْوَهُ إِلاَّ أَنَّهُ قَالَ لَهُ فِى الثَّالِثَةِ « أَنْتَ مَزْكُومٌ » . قَالَ: هَذَا أَصَحُّ مِنْ حَدِيثِ ابْنِ الْمُبَارَكِ . وَقَدْ رَوَى شُعْبَةُ عَنْ عِكْرِمَةَ بْنِ عَمَّارٍ هَذَا الْحَدِيثَ نَحْوَ رِوَايَةِ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا بِذَلِكَ أَحْمَدُ بْنُ الْحَكَمِ الْبَصْرِىُّ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عِكْرِمَةَ بْنِ عَمَّارٍ بِهَذَا . وَرَوَى عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِىٍّ عَنْ عِكْرِمَةَ بْنِ عَمَّارٍ نَحْوَ رِوَايَةِ ابْنِ الْمُبَارَكِ وَقَالَ لَهُ فِى الثَّالِثَةِ: " أَنْتَ مَزْكُومٌ " . حَدَّثَنَا بِذَلِكَ إِسْحَاقُ بْنُ مَنْصُورٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِىٍّ .]

Bize Süveyd b. Nasr, ona Abdullah, ona İkrime b. Ammâr, ona İyas b. Seleme b. el-Ekva', ona da babası (Seleme b. Ekva') şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'ın (sav) yanında bir adam aksırdı. Ben de oradaydım. Rasulullah (sav): "Yerhamükallah/Allah sana merhamet etsin" dedi. Sonra adam ikinci ve üçüncü kez hapşırdı. Bunun üzerine Rasulullah (sav): "Bu adam nezle olmuş" buyurdu. [Ebu İsa (Tirmizi) dedi ki: "Bu “Hasen-Sahih” bir hadistir. Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Yahya b. Said, ona İkrime b. Ammâr, ona İyas b. Seleme, ona babası (Seleme b. Ekva'), Rasulullah'tan (sav) bu hadisin bir benzerini nakletmiştir. Yalnız (o rivayete göre) adam üçüncü kez hapşırınca Rasulullah (sav) ona "Sen nezle olmuşsun" buyurmuştur. (Tirmizi dedi ki:) Bu hadis, (yukarıda ilk verilen) İbn Mübârek hadisinden daha sahihtir. Şu'be bu hadisi İkrime b. Ammâr'dan, Yahya b. Said rivayetine benzer şekilde nakletmiştir. Bunu bize Ahmed b. Hakem el-Basrî, ona Muhammed b. Cafer, ona Şu'be, ona İkrime b. Ammâr nakletmiştir. İbn Mübarek rivayetinin bir benzerini Abdurrahman b. Mehdî, İkrime b. Ammâr'dan nakletmiştir. (Bu rivayete göre) Hz. Peygamber (sav) üçüncü kez hapşırmasından sonra adama "Sen nezle olmuşsun" buyurmuştur. Yine bu şekilde hadisi bize İshak b. Mansur, Abdurrahman b. Mehdî'den rivayet etmiştir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Edeb 5, 5/84

حَدَّثَنَا بَهْزٌ عَنْ عِكْرِمَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ حَدَّثَنَا إِيَاسُ بْنُ سَلَمَةَ بْنِ الْأَكْوَعِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي قَالَ كُنْتُ قَاعِدًا عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَعَطَسَ رَجُلٌ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَرْحَمُكَ اللَّهُ ثُمَّ عَطَسَ أُخْرَى فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الرَّجُلُ مَزْكُومٌ

Bize Behz, ona İkrime b. Ammar, ona İyas b. Seleme b. Ekva', ona da babası anlatmıştır. Hz. Peygamber'in (sav) yanında oturuyordum, bir adam aksırdı Hz. Peygamber (sav) "Yerhamuke Allah / Allah sana rahmet etsin" buyurdu. Adam tekrar aksırdı. Hz. Peygamber de: "Adam nezle olmuş" dedi.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Seleme b. Ekva' 16615, 5/640

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ عَنْ عِكْرِمَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ حَدَّثَنِي إِيَاسُ بْنُ سَلَمَةَ أَنَّ أَبَاهُ أَخْبَرَهُ أَنَّ رَجُلًا عَطَسَ عِنْدَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ لَهُ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ " يَرْحَمُكَ اللَّهُ " ثُمَّ عَطَسَ الثَّانِيَةَ أَوْ الثَّالِثَةَ فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: " إِنَّهُ مَزْكُومٌ"

Bize Yahya b. Said, ona İkrime b. Ammar, ona Iyas b. Seleme, ona babası (Selem b. Akva) haber verdi: Bir adam Hz. Peygamber'in (sav) yanında aksırdı. Hz. Peygamber "Yerhamuke Allah / Allah sana merhamet etsin" diye dua etti. Sonra adam ikinci defa aksırdı veya üçüncü defa aksırınca Hz. Peygamber (sav): "o nezle olmuş" dedi."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Seleme b. Ekva' 16644, 5/651

حدثنا عاصم بن علي قال حدثنا عكرمة قال حدثنا إياس بن سلمة عن أبيه قال عطس رجل عند النبي صلى الله عليه وسلم فقال : "يرحمك الله" ثم عطس أخرى فقال النبي صلى الله عليه وسلم: "هذا مزكوم"

Bize Asım b. Ali, ona İkrime, ona Iyas b. Seleme, ona da babası rivayet etmiştir: Bir adam Peygamber'in (sav) yanında aksırdı. Hz. Peygamber de; "Yerhamukellah / Allah sana merhamet etsin" buyurdu. Sonra adam bir defa daha aksırdı. Bunun üzerine Hz. Peygamber: "Bu adam nezlelidir" buyurdu.

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 935, /730

حدثنا أبو الوليد قال حدثنا عكرمة بن عمار قال حدثني إياس بن سلمة قال حدثني أبي قال : كنت عند النبي صلى الله عليه وسلم فعطس رجل فقال يرحمك الله ثم عطس أخرى فقال النبي صلى الله عليه وسلم هذا مزكوم

Bize Ebu'l-Velid, ona İkrime b. Ammar, ona İyas b. Seleme, ona da babası nakletmiştir: Ben Hz. Peygamber'in (sav) yanında iken biri hapşırdı. Hz. Peygamber de "Yerhamuke Allah" dedi. Sonra adam tekrar hapşırdı. Bunun üzerine Nebi (sav), "bu nezle olmuş" dedi.

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 938, /732

9980 - أَخْبَرَنَا حُمَيْدُ بْنُ مَسْعَدَةَ، عَنْ سُلَيْمٍ وَهُوَ ابْنُ أَخْضَرَ، عَنْ عِكْرِمَةَ بْنِ عَمَّارٍ، عَنْ إِيَاسِ بْنِ سَلَمَةَ، عَنْ أَبِيهِ قَالَ: كُنَّا عِنْدَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَعَطَسَ رَجُلٌ فَشَمَّتَهُ، ثُمَّ عَطَسَ الثَّانِيَةَ فَقَالَ: «إِنَّهُ مَزْكُومٌ»

• Nesâî Sünen-i Kübra Amelü'l-yevmi ve'l-leyleti 9980, 9/94