الإيمان يزيد وينقص

İman, artar ve eksilir.

---

Açıklama: Aliyyü’l-Kârî’nin aktardığına göre Fîrûzâbâdî es-Sırâtu’l-müstakîm adlı eserinde,‘İman, söz ve ameldir; artar ve eksilir’ şeklindeki meşhur hadis ile ‘İman ne artar ne de eksilir’ şeklindeki hadislerin hiçbirinin sahih olmadığını söylemiştir. İbn Mâce, Sünen-i İbn Mâce'de [İM000074] bu metni İbn Abbas ve Ebu Hureyre'nin sözü olarak rivayet etmiştir. İbn Ebi Şeybe ise, Musannef-i İbn Ebû Şeybe'de [MŞ30963] içerik olarak farklı bir metin vermiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfü'l-hemze 25, 1/22

الإيمان عريان, فلباسه التقوى, وزينته الحياء، وثمرته العلم

İman çıplaktır; elbisesi takva, süsü hayâ, meyvesi ise ilimdir.

---

Açıklama: İbn Ebû Şeybe, Musannef-i İbn Ebû Şeybe'de bu metni, İbn Münebbih'in sözü olarak rivayet etmiştir [MŞ36383]. Aclunî usulü gereği senet zikretmemiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfü'l-hemze 27, 1/22

حدثنا قبيصة قال حدثنا سفيان عن عبد العزيز بن رفيع الأسدي عن بن منبه قال: " الايمان عريان ولباسه التقوى وماله الفقه وزينته الحياء."

Bize Kubeysa, ona Süfyan, ona da Abdülaziz b. Refî' el-Esedî, İbn Münebbih'ten rivayet etmiştir: "İman çıplaktır; onun elbisesi takva, malı fıkıh, zineti de hayadır."

---

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Zühd 36383, 19/377

30963- حَدَّثَنَا عَفَّانُ , قَالَ : حدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ ، عَنْ أبي جَعْفَرٍ الْخطْمِيِّ ، عَنْ أَبِيهِ ، عَنْ جَدِّهِ عُمَيْرِ بْنِ حَبِيبِ بْنِ خُمَاشَةَ ، أَنَّهُ قَالَ : الإِيمَانُ يَزِيدُ وَيَنْقُصُ ، قِيلَ لَهُ : وَمَا زِيَادَتُهُ ، وَمَا نُقْصَانُهُ ، قَالَ : إذَا ذَكَرْنَاهُ وَخَشِينَاهُ فَذَلِكَ زِيَادَتُهُ ، وَإِذَا غَفَلْنَا وَنَسِينَا وَضَيَّعْنَا فَذَلِكَ نُقْصَانُهُ.

---

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Îmân ve'r-Ru'yâ 30963, 15/584