حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ نُمَيْرٍ وَأَبُو أُسَامَةَ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ إِنْ كُنَّا آلَ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه وسلم لَنَمْكُثُ شَهْرًا مَا نُوقِدُ فِيهِ بِنَارٍ مَا هُوَ إِلاَّ التَّمْرُ وَالْمَاءُ . إِلاَّ أَنَّ ابْنَ نُمَيْرٍ قَالَ نَلْبَثُ شَهْرًا .

Bize Ebubekir b. Ebu Şeybe, ona Abdullah b. Nümeyr ve Ebu Üsame (Hammad b. Üsame), onlara Hişam b. Urve, ona da babası (Urve b. Zübeyr), Aişe’nin şöyle dediğini rivayet etti: "Muhammed ailesi olarak biz, ateş yakmaksızın bir ay geçirirdik, (bu dönemde yiyeceğimiz) sadece su ve hurma olurdu. [İbn Nümeyr, 'Nemküsü' yerine 'Nelbesü' fiilini kullanmıştır.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Zühd 10, /674

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ نُمَيْرٍ وَأَبُو أُسَامَةَ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ إِنْ كُنَّا آلَ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه وسلم لَنَمْكُثُ شَهْرًا مَا نُوقِدُ فِيهِ بِنَارٍ مَا هُوَ إِلاَّ التَّمْرُ وَالْمَاءُ . إِلاَّ أَنَّ ابْنَ نُمَيْرٍ قَالَ نَلْبَثُ شَهْرًا .

Bize Ebubekir b. Ebu Şeybe, ona Abdullah b. Nümeyr ve Ebu Üsame (Hammad b. Üsame), onlara Hişam b. Urve, ona da babası (Urve b. Zübeyr), Aişe’nin şöyle dediğini rivayet etti: "Muhammed ailesi olarak biz, ateş yakmaksızın bir ay geçirirdik, (bu dönemde yiyeceğimiz) sadece su ve hurma olurdu. [İbn Nümeyr, 'Nemküsü' yerine 'Nelbesü' fiilini kullanmıştır.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Zühd 10, /674

أبردوا بالطعام؛ فإن الطعام الحار غير ذي بركة

Yemeği soğutun; zira sıcak yemek, bereketsizdir.

Açıklama: es-Sehavi, el-Mekâsidü'l-hasene'de [SMH000009] bu rivayete yer vermiştir.

• Aclûnî Keşfu'l-Hafâ Harfu'l-Hemze mea'l-bâi'l-muvahhade 36, 1/27

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَأَبُو كُرَيْبٍ قَالاَ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ وَابْنُ نُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ بِهَذَا الإِسْنَادِ (عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ): كُنَّا آلَ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه وسلم لَنَمْكُثُ شَهْرًا مَا نَسْتَوْقِدُ بِنَارٍ إِنْ هُوَ إِلاَّ التَّمْرُ وَالْمَاءُ إِنْ كُنَّا لَنَمْكُثُ . وَلَمْ يَذْكُرْ آلَ مُحَمَّدٍ . [ وَزَادَ أَبُو كُرَيْبٍ فِى حَدِيثِهِ عَنِ ابْنِ نُمَيْرٍ إِلاَّ أَنْ يَأْتِيَنَا اللُّحَيْمُ .]

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Ebu Küreyb, onlara Ebu Üsame (Hammâd b. Üsame el-Kuraşî) ve İbn Nümeyr, onlara Hişam b. Urve, ona Hişam’ın babası Urve (b. Zübeyr, ona da Aişe rivayet etmiştir: "Muhammed ailesi olarak biz, ateş yakmaksızın bir ay dururduk, (bu zaman içerisinde) yiyeceğimiz sadece su ve hurma olurdu." [Ancak Aişe, 'Muhammed ailesi' ifadesini kullanmamıştır. Ebu Küreyb ise, İbn Nümeyr’den naklettiği rivayette 'Bize et gelene kadar' ifadesini eklemiştir.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Zühd (ve'r-rikâk) 7450, /1215

وَحَدَّثَنَاهُ عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُعَاذٍ حَدَّثَنَا أَبِى ح وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِىٍّ كِلاَهُمَا عَنْ شُعْبَةَ بِهَذَا الإِسْنَادِ (قَالَ سَمِعْتُ جَبَلَةَ بْنَ سُحَيْمٍ قَالَ كَانَ ابْنُ الزُّبَيْرِ يَرْزُقُنَا التَّمْرَ - قَالَ - وَقَدْ كَانَ أَصَابَ النَّاسَ يَوْمَئِذٍ جُهْدٌ وَكُنَّا نَأْكُلُ فَيَمُرُّ عَلَيْنَا ابْنُ عُمَرَ) وَنَحْنُ نَأْكُلُ فَيَقُولُ لاَ تُقَارِنُوا فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنِ الإِقْرَانِ إِلاَّ أَنْ يَسْتَأْذِنَ الرَّجُلُ أَخَاهُ . [ قَالَ شُعْبَةُ لاَ أُرَى هَذِهِ الْكَلِمَةَ إِلاَّ مِنْ كَلِمَةِ ابْنِ عُمَرَ . يَعْنِى الاِسْتِئْذَانَ وَلَيْسَ فِى حَدِيثِهِمَا قَوْلُ شُعْبَةَ وَلاَ قَوْلُهُ وَقَدْ كَانَ أَصَابَ النَّاسَ يَوْمَئِذٍ جَهْدٌ .]

Bize Ubeydullah b. Muâz, ona babası [Muâz b. Muâz]; (T) Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Abdurrahman b. Mehdî, onlara da Şube bu isnadla nakilde bulunmuştur. Onların rivayetlerinde Şube'nin sözü ve "O gün insanlarla sıkıntı isabet etmişti" ifadesi yer almamaktadır.

• Müslim Sahîh-i Müslim Eşribe 5334, /871

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَأَبُو كُرَيْبٍ قَالاَ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ وَابْنُ نُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ بِهَذَا الإِسْنَادِ (عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ): " كُنَّا آلَ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه وسلم لَنَمْكُثُ شَهْرًا مَا نَسْتَوْقِدُ بِنَارٍ إِنْ هُوَ إِلاَّ التَّمْرُ وَالْمَاءُ إِنْ كُنَّا لَنَمْكُثُ .] [ وَلَمْ يَذْكُرْ آلَ مُحَمَّدٍ . وَزَادَ أَبُو كُرَيْبٍ فِى حَدِيثِهِ عَنِ ابْنِ نُمَيْرٍ إِلاَّ أَنْ يَأْتِيَنَا اللُّحَيْمُ .]

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ile Ebu Küreyb, onlara Ebu Üsame (Hammâd b. Üsame el-Kuraşî) ve İbn Nümeyr, onlara Hişam b. Urve (el-Esedî), ona da Hişam’ın babası Urve (b. Zübeyr), Aişe'den (r. anha) rivayet etmiştir. "Muhammed ailesi olarak biz, ateş yakmaksızın bir ay dururduk; bu zaman içinde yiyeceğimizi sadece hurma ve su olurdu." [Ancak o, 'Muhammed ailesi' ifadesini kullanmamıştır. Ebu Küreyb, İbn Nümeyr’den naklettiği rivayette 'bize et gelene kadar ateş yakmazdık' ifadesi yer almıştır.

• Müslim Sahîh-i Müslim Zühd (ve'r-rikâk) 7450, /1215

5224 - أَخْبَرَنَا الْهَيْثَمُ بْنُ خَلَفٍ الدُّورِيُّ، بِبَغْدَادَ، قَالَ: حَدَّثَنَا دَاوُدُ بْنُ رُشَيْدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ، عَنْ وَحْشِيِّ بْنِ حَرْبِ بْنِ وَحْشِيِّ بْنِ حَرْبٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ جَدِّهِ وَحْشِيٍّ، قَالَ: قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ، إِنَّا نَأْكُلُ وَلَا نَشْبَعُ، قَالَ: «تَجْتَمِعُونَ عَلَى طَعَامِكُمْ أَوْ تَتَفَرَّقُونَ؟ » قَالُوا: نَتَفَرَّقُ، قَالَ: «[ص:28] اجْتَمِعُوا عَلَى طَعَامِكُمْ، وَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ، يُبَارَكْ لَكُمْ»

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: فَاجْتَمِعُوا عَلَى طَعَامِكُمْ وَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهِ يُبَارَكْ لَكُمْ فِيهِ

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban Et'ime 5224, 12/27

حَدَّثَنَا أَبُو بِشْرٍ بَكْرُ بْنُ خَلَفٍ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ قَيْسٍ الْمَدَنِىُّ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « كُلُوا الْبَلَحَ بِالتَّمْرِ كُلُوا الْخَلَقَ بِالْجَدِيدِ فَإِنَّ الشَّيْطَانَ يَغْضَبُ وَيَقُولُ بَقِىَ ابْنُ آدَمَ حَتَّى أَكَلَ الْخَلَقَ بِالْجَدِيدِ » .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Et'ime 40, /541

وَحَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عَدِىٍّ عَنْ دَاوُدَ عَنْ أَبِى نَضْرَةَ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ قَالَ قَالَ رَجُلٌ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّا بِأَرْضٍ مَضَبَّةٍ فَمَا تَأْمُرُنَا أَوْ فَمَا تُفْتِينَا قَالَ « ذُكِرَ لِى أَنَّ أُمَّةً مِنْ بَنِى إِسْرَائِيلَ مُسِخَتْ » . فَلَمْ يَأْمُرْ وَلَمْ يَنْهَ . قَالَ أَبُو سَعِيدٍ فَلَمَّا كَانَ بَعْدَ ذَلِكَ قَالَ عُمَرُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَيَنْفَعُ بِهِ غَيْرَ وَاحِدٍ وَإِنَّهُ لَطَعَامُ عَامَّةِ هَذِهِ الرِّعَاءِ وَلَوْ كَانَ عِنْدِى لَطَعِمْتُهُ إِنَّمَا عَافَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم .

• Müslim Sahîh-i Müslim Sayd ve'z-zebâih ve mâ yü'kelü mine'l-hayevân 5043, /831

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ سَمِعْتُ جَبَلَةَ بْنَ سُحَيْمٍ قَالَ كَانَ ابْنُ الزُّبَيْرِ يَرْزُقُنَا التَّمْرَ - قَالَ - وَقَدْ كَانَ أَصَابَ النَّاسَ يَوْمَئِذٍ جُهْدٌ وَكُنَّا نَأْكُلُ فَيَمُرُّ عَلَيْنَا ابْنُ عُمَرَ وَنَحْنُ نَأْكُلُ فَيَقُولُ لاَ تُقَارِنُوا فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنِ الإِقْرَانِ إِلاَّ أَنْ يَسْتَأْذِنَ الرَّجُلُ أَخَاهُ . قَالَ شُعْبَةُ لاَ أُرَى هَذِهِ الْكَلِمَةَ إِلاَّ مِنْ كَلِمَةِ ابْنِ عُمَرَ . يَعْنِى الاِسْتِئْذَانَ .

• Müslim Sahîh-i Müslim Eşribe 5333, /871