حَدَّثَنَا الْقَعْنَبِىُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ - يَعْنِى ابْنَ مُحَمَّدٍ - عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُثْمَانَ أَنَّهُ سَأَلَ الْقَاسِمَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَنِ الْمُسْتَحَاضَةِ فَقَالَ: "تَدَعُ الصَّلاَةَ أَيَّامَ أَقْرَائِهَا ثُمَّ تَغْتَسِلُ فَتُصَلِّى ثُمَّ تَغْتَسِلُ فِى الأَيَّامِ."

Bize el-Ka'nebî, ona Abdülaziz b. Muhammed, ona Muhammed b. Osman'ın naklettiğine göre Muhammed b. Osman, Kasım b. Muhammed'e istihazeli kadının (gusletmesi ve namazıyla ilgili) bir soru sormuştur. Kasım b. Muhammed, "adet günlerinde namazı terk eder, adeti bitince gusleder, namazını kılar; ancak (temiz olduğunu düşündüğü) günlerde gusleder."

Açıklama: "Temiz olduğunu düşündüğü" ifadesi şu anlama gelir: Adetin erken bitmesi ya da ara verdikten sonra tekrar başlaması durumunda önceki durumun devam ettiğine hamledilerek gusletmesi önerilmektedir. Kasım b. Muhammed'in görüşü olarak nakledilen bu rivayet, teamülü ifade etmektedir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 116, /79

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ نُمَيْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِى إِسْمَاعِيلَ - وَهُوَ مُحَمَّدُ بْنُ رَاشِدٍ - عَنْ مَعْقِلٍ الْخَثْعَمِىِّ عَنْ عَلِىٍّ - رضى الله عنه - قَالَ "الْمُسْتَحَاضَةُ إِذَا انْقَضَى حَيْضُهَا اغْتَسَلَتْ كُلَّ يَوْمٍ وَاتَّخَذَتْ صُوفَةً فِيهَا سَمْنٌ أَوْ زَيْتٌ."

Bize Ahmed b. Hanbel, ona Abdullah b. Nümeyr, ona Muhammed b. Ebu İsmail -ki o, Muhammed b. Raşid'dir-, ona Ma'kil el-Has'amî, ona Hz. Ali şöyle demiştir: "İstihazeli bir kadın adeti bittiğinde her gün gusleder ve yağ veya zeytin yağı sürülmüş bir yün kullanır."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 115, /78

حَدَّثَنَا عبد الله بن مسلمة الْقَعْنَبِىُّ عَنْ مَالِكٍ عَنْ سُمَىٍّ مَوْلَى أَبِى بَكْرٍ أَنَّ الْقَعْقَاعَ وَزَيْدَ بْنَ أَسْلَمَ أَرْسَلاَهُ إِلَى سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ "يَسْأَلُهُ كَيْفَ تَغْتَسِلُ الْمُسْتَحَاضَةُ فَقَالَ تَغْتَسِلُ مِنْ ظُهْرٍ إِلَى ظُهْرٍ وَتَتَوَضَّأُ لِكُلِّ صَلاَةٍ فَإِنْ غَلَبَهَا الدَّمُ اسْتَثْفَرَتْ بِثَوْبٍ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَرُوِىَ عَنِ ابْنِ عُمَرَ وَأَنَسِ بْنِ مَالِكٍ تَغْتَسِلُ مِنْ ظُهْرٍ إِلَى ظُهْرٍ . وَكَذَلِكَ رَوَى دَاوُدُ وَعَاصِمٌ عَنِ الشَّعْبِىِّ عَنِ امْرَأَتِهِ عَنْ قَمِيرَ عَنْ عَائِشَةَ إِلاَّ أَنَّ دَاوُدَ قَالَ كُلَّ يَوْمٍ . وَفِى حَدِيثِ عَاصِمٍ عِنْدَ الظُّهْرِ . وَهُوَ قَوْلُ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ وَالْحَسَنِ وَعَطَاء.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ قَالَ مَالِكٌ إِنِّى لأَظُنُّ حَدِيثَ ابْنِ الْمُسَيَّبِ مِنْ طُهْرٍ إِلَى طُهْرٍ . فَقَلَبَهَا النَّاسُ مِنْ ظُهْرٍ إِلَى ظُهْرٍ وَلَكِنَّ الْوَهَمَ دَخَلَ فِيهِ وَرَوَاهُ الْمِسْوَرُ بْنُ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ سَعِيدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ يَرْبُوعٍ قَالَ فِيهِ مِنْ طُهْرٍ إِلَى طُهْرٍ . فَقَلَبَهَا النَّاسُ مِنْ ظُهْرٍ إِلَى ظُهْرٍ.]

Bize Abdullah b. Mesleme el-Ka'nebî, ona Malik, ona Ebu Bekr'in azatlısı Sümeyy'in bildirdiğine göre, Ka'kâ ve Zeyd b. Eslem onu Said b. Müseyyeb'e gönderip "istihazeli bir kadın nasıl gusül abdesti almalıdır?" diye sormuşlardı. Said, "öğleden öğleye gusleder ve her namaz için abdest alır. Eğer çok kan gelirse avret yerine bir bez bağlar" demiştir. [Ebu Davud şöyle dedi: İbn Ömer ve Enes b. Malik'ten "öğleden öğleye gusleder" şeklinde rivayet edilmiştir.] [Davud ve Asım, Şa'bî'den, o karısından, o Kamîr'den, o da Hz. Aişe'den aynısını rivayet etmişlerdir. Ancak Davud "her gün" ifadesini de eklemiştir. Asım'ın hadisinde de "öğle vaktinde" ifâdesi vardır. Bu, Salim b. Abdullah, Hasan ve Atâ'nın görüşüdür.] [Ebu Davud şöyle demiştir: Mâlik dedi ki: Bence İbn Müseyyeb'in "öğleden öğleye" şeklindeki hadisi aslında "temizlikten temizliğe" şeklindedir. Ancak bu bir yanlışlık (vehim) sonucunda insanlar tarafından değiştirilerek "öğleden öğleye" haline getirilmiştir. Misver b. Adülmelik b. Said b. Abdurrahman b. Yerbû, bu hadisi rivayet etmiş ve "temizlikten temizliğe" demiştir. İnsanlar bunu "öğleden öğleye" şekline çevirmişlerdir.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 114, /78

حَدَّثَنَا عَبْدُ الْمَلِكِ بْنُ شُعَيْبٍ حَدَّثَنِى عَبْدُ اللَّهِ بْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنَا اللَّيْثُ عَنْ رَبِيعَةَ "أَنَّهُ كَانَ لاَ يَرَى عَلَى الْمُسْتَحَاضَةِ وُضُوءًا عِنْدَ كُلِّ صَلاَةٍ إِلاَّ أَنْ يُصِيبَهَا حَدَثٌ غَيْرُ الدَّمِ فَتَوَضَّأُ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ هَذَا قَوْلُ مَالِكٍ يَعْنِى ابْنَ أَنَسٍ.]

Bize Abdülmelik b. Şuayb, ona Abdullah b. Vehb, ona Leys'in rivayet ettiğine göre "Rebîa istihazeli bir kadının her namaz için abdest alması gerektiği görüşünü kabul etmezdi. Ancak kan gelmesinden başka bir sebeple abdesti bozulursa abdest alması gerektiği görüşündeydi." [Ebu Davud şöyle demiştir: Bu, Malik b. Enes'in görüşüdür.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 118, /79

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِى سُرَيْجٍ الرَّازِىُّ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْجَهْمِ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ أَبِى قَيْسٍ عَنْ عَاصِمٍ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنْ حَمْنَةَ بِنْتِ جَحْشٍ : "أَنَّهَا كَانَتْ مُسْتَحَاضَةً وَكَانَ زَوْجُهَا يُجَامِعُهَا."

Bize Ahmed b. Ebu Cüreyc er-Razî, ona Abdullah b. Cehm, ona Amr b. Ebu Kays, ona Asım, ona İkrime'nin Hamne bt. Cahş'tan rivayet ettiğine göre "Hamne istihazeli olduğu dönemlerde kocası onunla ilişkiye girerdi."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 120, /80

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ عَنْ خَالِدٍ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنْ عَائِشَةَ - رضى الله عنها - قَالَتِ اعْتَكَفَتْ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم امْرَأَةٌ مِنْ أَزْوَاجِهِ مُسْتَحَاضَةٌ ، فَكَانَتْ تَرَى الْحُمْرَةَ وَالصُّفْرَةَ ، فَرُبَّمَا وَضَعْنَا الطَّسْتَ تَحْتَهَا وَهْىَ تُصَلِّى .

Bize Kuteybe, ona Yezîd b. Zürey, ona İkrime, ona da Hz. Âişe şöyle demiştir: Hz. peygamber (sav) ile birlik­te eşlerinden biri hayızlı olduğu halde itikafa girdi. (O hanımı kanında) kırmızılık ve sarılık görürdü ve biz çoğu kez, kanın akmasın­dan dolayı, onun altına bir leğen koyardık, o da bu haliyle namaz kılardı.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî İ'tikâf 10, 1/590

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ الْمُنْذِرِ قَالَ حَدَّثَنَا مَعْنٌ قَالَ حَدَّثَنِى ابْنُ أَبِى ذِئْبٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُرْوَةَ وَعَنْ عَمْرَةَ عَنْ عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم: "أَنَّ أُمَّ حَبِيبَةَ اسْتُحِيضَتْ سَبْعَ سِنِينَ ، فَسَأَلَتْ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنْ ذَلِكَ ، فَأَمَرَهَا أَنْ تَغْتَسِلَ فَقَالَ "هَذَا عِرْقٌ ." فَكَانَتْ تَغْتَسِلُ لِكُلِّ صَلاَةٍ "

Bize İbrahim b. Münzir, ona Ma'n, ona İbn Ebu Vehb, ona İbn Şihâb, ona Urve ve Amra, onlara da Peygamber'in eşi Aişe şöyle demiştir: Ümmü Habibe'nin yedi yıl boyunca sürekli adet kanaması geçirdi. Rasulullah'a (sav) bunu sordu. Rasulullah da ona yıkanmasını em­retti ve "Bu bir damardır" buyurdu. Artık Ümmü Habibe her namaz için yıkanır oldu.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Hayz 26, 1/260

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ هِشَامٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ: أَنَّ فَاطِمَةَ بِنْتَ أَبِى حُبَيْشٍ كَانَتْ تُسْتَحَاضُ فَسَأَلَتِ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ "ذَلِكِ عِرْقٌ ، وَلَيْسَتْ بِالْحَيْضَةِ ، فَإِذَا أَقْبَلَتِ الْحَيْضَةُ فَدَعِى الصَّلاَةَ ، وَإِذَا أَدْبَرَتْ فَاغْتَسِلِى وَصَلِّى."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Hayz 19, 1/258

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِى رَجَاءٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ قَالَ سَمِعْتُ هِشَامَ بْنَ عُرْوَةَ قَالَ أَخْبَرَنِى أَبِى عَنْ عَائِشَةَ: أَنَّ فَاطِمَةَ بِنْتَ أَبِى حُبَيْشٍ سَأَلَتِ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَتْ إِنِّى أُسْتَحَاضُ فَلاَ أَطْهُرُ ، أَفَأَدَعُ الصَّلاَةَ فَقَالَ "لاَ ، إِنَّ ذَلِكِ عِرْقٌ ، وَلَكِنْ دَعِى الصَّلاَةَ قَدْرَ الأَيَّامِ الَّتِى كُنْتِ تَحِيضِينَ فِيهَا ، ثُمَّ اغْتَسِلِى وَصَلِّى."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Hayz 24, 1/259

أَخْبَرَنَا أَبُو الأَشْعَثِ قَالَ حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ الْحَارِثِ قَالَ سَمِعْتُ هِشَامًا يُحَدِّثُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ بِنْتَ أَبِى حُبَيْشٍ قَالَتْ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّى لاَ أَطْهُرُ أَفَأَتْرُكُ الصَّلاَةَ قَالَ « لاَ إِنَّمَا هُوَ عِرْقٌ » . قَالَ خَالِدٌ وَفِيمَا قَرَأْتُ عَلَيْهِ « وَلَيْسَتْ بِالْحِيضَةِ فَإِذَا أَقْبَلَتِ الْحِيضَةُ فَدَعِى الصَّلاَةَ وَإِذَا أَدْبَرَتْ فَاغْسِلِى عَنْكِ الدَّمَ ثُمَّ صَلِّى » .

• Nesâî Sünen-i Nesâî Hayz ve'l-istihâze 6, /2110