أَخْبَرَنَا مُؤَمَّلُ بْنُ هِشَامٍ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِي وَائِلٍ عَنْ حُذَيْفَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "أَتَى سُبَاطَةَ قَوْمٍ فَبَالَ قَائِمًا ."

Bize Müemmel b. Hişam, ona İsmail, ona Şube, ona Süleyman ona da Ebu Vâil'in rivayet ettiğine göre Huzeyfe şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav) bir toplumun çöplüğüne geldi ve orada küçük abdestini ayakta yaptı."

Açıklama: Hz. Peygamber'in (sav) genelde oturarak küçük abdestini yaptığı nakledilmektedir. Fakat hadiste aktarılan olayda, bulunduğu yer temiz olmadığı için ayakta ihtiyacını gidermiş, ravi olan Huzeyfe b. Yeman da O'nun (sav) bu farklı uygulamasını nakletmiştir.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 24, /2088

أَخْبَرَنَا عَلِي بْنُ حُجْرٍ أَخْبَرَنَا شَرِيكٌ عَنِ الْمِقْدَامِ بْنِ شُرَيْحٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: " مَنْ حَدَّثَكُمْ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بَالَ قَائِمًا فَلاَ تُصَدِّقُوهُ مَا كَانَ يَبُولُ إِلاَّ جَالِسًا ."

Bize Ali b. Hucr, ona Şerik, ona Mikdam b. Şüreyh ona da babasının (Şüreyh b. Hâni) rivayet ettiğine göre Âişe şöyle demiştir: "Kim size Hz. Peygamber'in (sav) ayakta küçük abdestini yaptığını söylerse inanmayın. Hz. Peygamber (sav), oturarak bevlederdi."

Açıklama: Hz. Peygamber'in çökmenin mümkün olmadığı bazı durumlarda ayakta bevlettiğini nakleden sahih rivayetler bulunmaktadır. Ancak Hz. Âişe (r.anha) bu durumlardan haberdar olmadığı için Hz. Peygamber'in (sav) genel uygulamasından bahsetmektedir (bk. Bedruddîn ez-Zerkeşî, Hz. Aişe’nin Sahabeye Yönelttiği Eleştiriler, çev. ve düzenleyen Bünyamin Erul [Ankara, 2002], 89-90).

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 25, /2088

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدٌ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ مَنْصُورٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا وَائِلٍ أَنَّ حُذَيْفَةَ قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "أَتَى سُبَاطَةَ قَوْمٍ فَبَالَ قَائِمًا ."

Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Muhammed, ona Şu'be, ona Mansur ona da Ebu Vâil'in rivayet ettiğine göre Huzeyfe şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav) bir toplumun çöplüğüne geldi ve orada küçük abdestini ayakta yaptı."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 24, /2088

أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ عُبَيْدِ اللَّهِ (قَالَ) حَدَّثَنَا بَهْزٌ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ سُلَيْمَانَ وَمَنْصُورٌ عَنْ أَبِي وَائِلٍ عَنْ حُذَيْفَةَ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم: " مَشَى إِلَى سُبَاطَةِ قَوْمٍ فَبَالَ قَائِمًا ." [قَالَ سُلَيْمَانُ فِى حَدِيثِهِ: وَمَسَحَ عَلَى خُفَّيْهِ وَلَمْ يَذْكُرْ مَنْصُورٌ الْمَسْحَ .]

Bize Süleyman b. Ubeydullah, ona Behz, ona Şube, ona Süleyman ve Mansur ona da Ebu Vâil'in rivayet ettiğine göre Huzeyfe şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav) bir toplumun çöplüğüne geldi ve orada küçük abdestini ayakta yaptı." [Süleyman naklettiği rivayette 'mestleri üzerine meshetti' derken, Mansur, meshten bahsetmemiştir.]

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 24, /2088

حَدَّثَنَا آدَمُ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ أَبِى وَائِلٍ عَنْ حُذَيْفَةَ قَالَ: "أَتَى النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم سُبَاطَةَ قَوْمٍ فَبَالَ قَائِمًا ، ثُمَّ دَعَا بِمَاءٍ ، فَجِئْتُهُ بِمَاءٍ فَتَوَضَّأَ ."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Vudû 60, 1/241

حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ قَالَ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ أَبِى وَائِلٍ عَنْ حُذَيْفَةَ قَالَ: "رَأَيْتُنِى أَنَا وَالنَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم نَتَمَاشَى ، فَأَتَى سُبَاطَةَ قَوْمٍ خَلْفَ حَائِطٍ ، فَقَامَ كَمَا يَقُومُ أَحَدُكُمْ فَبَالَ ، فَانْتَبَذْتُ مِنْهُ ، فَأَشَارَ إِلَىَّ فَجِئْتُهُ ، فَقُمْتُ عِنْدَ عَقِبِهِ حَتَّى فَرَغَ ."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Vudû 61, 1/241

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَسُوَيْدُ بْنُ سَعِيدٍ وَإِسْمَاعِيلُ بْنُ مُوسَى السُّدِّىُّ قَالُوا حَدَّثَنَا شَرِيكٌ عَنِ الْمِقْدَامِ بْنِ شُرَيْحِ بْنِ هَانِئٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: 'مَنْ حَدَّثَكَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بَالَ قَائِمًا فَلاَ تُصَدِّقْهُ أَنَا رَأَيْتُهُ يَبُولُ قَاعِدًا.'

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 14, /63

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ حَدَّثَنَا ابْنُ جُرَيْجٍ عَنْ عَبْدِ الْكَرِيمِ بْنِ أَبِى أُمَيَّةَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنْ عُمَرَ قَالَ: 'رَآنِى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَأَنَا أَبُولُ قَائِمًا.' فَقَالَ: "يَا عُمَرُ لاَ تَبُلْ قَائِمًا." فَمَا بُلْتُ قَائِمًا بَعْدُ.'

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 14, /63

أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ عُبَيْدِ اللَّهِ (قَالَ) حَدَّثَنَا بَهْزٌ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ سُلَيْمَانَ وَمَنْصُورٌ عَنْ أَبِي وَائِلٍ عَنْ حُذَيْفَةَ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم: "مَشَى إِلَى سُبَاطَةِ قَوْمٍ فَبَالَ قَائِمًا." [قَالَ سُلَيْمَانُ فِى حَدِيثِهِ: وَمَسَحَ عَلَى خُفَّيْهِ وَلَمْ يَذْكُرْ مَنْصُورٌ الْمَسْحَ .]

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 24, /2088

أَخْبَرَنَا هَنَّادُ بْنُ السَّرِي عَنْ أَبِي مُعَاوِيَةَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ زَيْدِ ابْنِ وَهْبٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ حَسَنَةَ قَالَ: خَرَجَ عَلَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَفِى يَدِهِ كَهَيْئَةِ الدَّرَقَةِ فَوَضَعَهَا، ثُمَّ جَلَسَ خَلْفَهَا فَبَالَ إِلَيْهَا، فَقَالَ بَعْضُ الْقَوْمِ انْظُرُوا يَبُولُ كَمَا تَبُولُ الْمَرْأَةُ فَسَمِعَهُ فَقَالَ: " أَوَمَا عَلِمْتَ مَا أَصَابَ صَاحِبَ بَنِى إِسْرَائِيلَ؟ كَانُوا إِذَا أَصَابَهُمْ شَيءٌ مِنَ الْبَوْلِ قَرَضُوهُ بِالْمَقَارِيضِ، فَنَهَاهُمْ صَاحِبُهُمْ فَعُذِّبَ فِى قَبْرِهِ."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 26, /2088