أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ عَنْ سُفْيَانَ قَالَ أَخْبَرَنِى أَبُو رَوْقٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ التَّيْمِىِّ عَنْ عَائِشَةَ " أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يُقَبِّلُ بَعْضَ أَزْوَاجِهِ ثُمَّ يُصَلِّى وَلاَ يَتَوَضَّأُ ." قَالَ أَبُو عَبْدِ الرَّحْمَنِ لَيْسَ فِى هَذَا الْبَابِ حَدِيثٌ أَحْسَنُ مِنْ هَذَا الْحَدِيثِ وَإِنَ كَانَ مُرْسَلاً وَقَدْ رَوَى هَذَا الْحَدِيثَ الأَعْمَشُ عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِى ثَابِتٍ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ . قَالَ يَحْيَى الْقَطَّانُ حَدِيثُ حَبِيبٍ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ هَذَا وَحَدِيثُ حَبِيبٍ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ " تُصَلِّى وَإِنْ قَطَرَ الدَّمُ عَلَى الْحَصِيرِ لاَ شَىْءَ ."

Bize Muhammed b. Müsenna, ona Yahya b. Said, ona Süfyan [es-Sevrî], ona Ebu Ravk [Atıyye b. Haris], ona İbrahim [b. Yezid] et-Teymî, ona da Aişe şöyle rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) eşlerinden birini öper, sonra da abdest almaksızın namaz kılardı." Ebu Abdurrahman [en-Nesaî] 'Bu hadis her ne kadar mürsel olsa da bu konuyla ilgili bundan daha güzel bir hadis yoktur' demiştir. Diğer taraftan A'meş [Süleyman b. Miran] bu hadisi Habib b. Ebu Sabit'ten, o Urve'den, o da Aişe'den rivayet etmiştir. Yahya el-Kattan, Habib'in Urve'den onun da Aişe'den rivayet ettiği bu hadisin ve Habib'in Urve'den onun da Aişe'den rivayet ettiği "kan hasırın üzerine damlasa (dahi abdest almaksızın) namazı kılardı" şeklindeki hadisin zayıf olduğunu söylemiştir.

Açıklama: Hz. Aişe ile İbrahim arasında inkita vardır. Yahya el-Kattan'ın لاَ شَىْءَ ifadesiyle hadisin zayıf olduğunu kastettiğine dair bk. el-Vellevî, Zahîratü'l-ukbâ, IV, 32.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 121, /2097

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَعَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِى ثَابِتٍ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ عَائِشَةَ "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَبَّلَ بَعْضَ نِسَائِهِ ثُمَّ خَرَجَ إِلَى الصَّلاَةِ وَلَمْ يَتَوَضَّأْ . قُلْتُ مَا هِىَ إِلاَّ أَنْتِ . فَضَحِكَتْ ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Ali b. Muhammed, o ikisine Veki [b. Cerrah], ona A'meş [Süleyman b. Mihrân], ona Habib b. Ebu Sabit, ona Urve b. Zübeyr, ona da Aişe şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav), bazı hanımlarını öptü sonra da abdest almadan namaza çıktı. Urve diyor ki: Hz. Aişe'ye 'o, senden başkası değildir' dedim. O da güldü."

Açıklama: İbn Mâce hadisin senedinde yer alan Urve'nin, Urve b. Zubeyr olduğunu açıkça belirtmiştir. Ancak kaynaklar Habib b. Ebu Sabit'in Urve b. Zubeyr'den hadis işitmediğini ve bu hadisi Urve b. el-Müzenî'den rivayet ettiğini bildirmektedir. (Mizzî, Tehzîbu'l-Kemâl, Beyrut, 1400/1980, 20:41)

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 69, /89

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ عَنْ سُفْيَانَ قَالَ أَخْبَرَنِى أَبُو رَوْقٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ التَّيْمِىِّ عَنْ عَائِشَةَ "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يُقَبِّلُ بَعْضَ أَزْوَاجِهِ ثُمَّ يُصَلِّى وَلاَ يَتَوَضَّأُ ." قَالَ أَبُو عَبْدِ الرَّحْمَنِ لَيْسَ فِى هَذَا الْبَابِ حَدِيثٌ أَحْسَنُ مِنْ هَذَا الْحَدِيثِ وَإِنَ كَانَ مُرْسَلاً وَقَدْ رَوَى هَذَا الْحَدِيثَ الأَعْمَشُ عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِى ثَابِتٍ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ . قَالَ يَحْيَى الْقَطَّانُ حَدِيثُ حَبِيبٍ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ هَذَا وَحَدِيثُ حَبِيبٍ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ " تُصَلِّى وَإِنْ قَطَرَ الدَّمُ عَلَى الْحَصِيرِ لاَ شَىْءَ ."

Bize Muhammed b. Müsenna, ona Yahya b. Said, ona Süfyan [es-Sevrî], ona Ebu Ravk [Atıyye b. Haris], ona İbrahim [b. Yezid] et-Teymî, ona da Aişe şöyle rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) eşlerinden birini öper, sonra da abdest almaksızın namaz kılardı." Ebu Abdurrahman [en-Nesaî] 'Bu hadis her ne kadar mürsel olsa da bu konuyla ilgili bundan daha güzel bir hadis yoktur' demiştir. Diğer taraftan A'meş [Süleyman b. Miran] bu hadisi Habib b. Ebu Sabit'ten, o Urve'den, o da Aişe'den rivayet etmiştir. Yahya el-Kattan, Habib'in Urve'den onun da Aişe'den rivayet ettiği bu hadisin ve Habib'in Urve'den onun da Aişe'den rivayet ettiği "kan hasırın üzerine damlasa (dahi abdest almaksızın) namazı kılardı" şeklindeki hadisin zayıf olduğunu söylemiştir.

Açıklama: Rivayet muallaktır; musannif ile A'meş arasında inkita vardır. Yahya el-Kattan'ın لاَ شَىْءَ ifadesiyle hadisin zayıf olduğunu kastettiğine dair bk. el-Vellevî, Zahîratü'l-ukbâ, IV, 32.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 121, /2097

أَخْبَرَنَا هَنَّادٌ عَنْ مُلاَزِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ بَدْرٍ عَنْ قَيْسِ بْنِ طَلْقِ بْنِ عَلِىٍّ عَنْ أَبِيهِ طَلْقِ بْنِ عَلِىٍّ قَالَ: " خَرَجْنَا وَفْدًا حَتَّى قَدِمْنَا عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَبَايَعْنَاهُ وَصَلَّيْنَا مَعَهُ فَلَمَّا قَضَى الصَّلاَةَ جَاءَ رَجُلٌ كَأَنَّهُ بَدَوِىٌّ فَقَالَ: 'يَا رَسُولَ اللَّهِ مَا تَرَى فِى رَجُلٍ مَسَّ ذَكَرَهُ فِى الصَّلاَةِ' قَالَ: ' وَهَلْ هُوَ إِلاَّ مُضْغَةٌ مِنْكَ' أَوْ 'بَضْعَةٌ مِنْكَ' ."

Bize Hennâd [b. Serî], ona Mülazim [b. Amr], ona Abdullah b. Bedr, ona Kays b. Talk b. Ali, ona da babası Talk b. Ali şöyle rivayet etmiştir: "Bir heyet olarak yola çıkmıştık. Rasulullah'ın (sav) huzuruna varınca kendisine biat ettik ve birlikte namaz kıldık. Rasulullah (sav) namazı bitirdiğinde bedevî görünümlü bir adam geldi ve 'Ey Allah'ın Rasulü namazda cinsel organına dokunan bir adam(ın abdesti bozulur mu) ne dersiniz?' diye sordu. Bunun üzerine Rasulullah (sav) 'o senin vücudunda bir et parçası' ya da 'senin vücudunun bir parçadır' dedi."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 119, /2097

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ زَيْنَبَ بِنْتِ أُمِّ سَلَمَةَ عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ " أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَكَلَ كَتِفًا فَجَاءَهُ بِلاَلٌ فَخَرَجَ إِلَى الصَّلاَةِ وَلَمْ يَمَسَّ مَاءً ."

Bize Muhammed b. Müsenna, ona Yahya [b. Said el-Kattan], ona Cafer b. Muhammed, ona babası [Muhammed b. Bakır], ona Ali b. Hüseyin, ona Zeyneb bt. Ümmü Seleme, ona da Ümmü Seleme'nin şöyle rivayet etti: "Rasulullah (sav) kürek kemiği eti yemişti. Bu arada Bilal onu (sav) yanına geldi. Rasulullah (sav) abdest almaksızın namaza çıktı."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 123, /2098

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الأَعْلَى قَالَ حَدَّثَنَا خَالِدٌ قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ جُرَيْجٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يُوسُفَ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ يَسَارٍ قَالَ: "دَخَلْتُ عَلَى أُمِّ سَلَمَةَ فَحَدَّثَتْنِى أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ يُصْبِحُ جُنُبًا مِنْ غَيْرِ احْتِلاَمٍ ثُمَّ يَصُومُ" . وَحَدَّثَنَا مَعَ هَذَا الْحَدِيثِ أَنَّهَا حَدَّثَتْهُ "أَنَّهَا قَرَّبَتْ إِلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم جَنْبًا مَشْوِيًّا فَأَكَلَ مِنْهُ ثُمَّ قَامَ إِلَى الصَّلاَةِ وَلَمْ يَتَوَضَّأْ ."

Bize Muhammed b. Abdüla'lâ, ona Halid [b. Hâris], ona İbn Cüreyc [Abdülmelik b. Abdülaziz], ona Muhammed b. Yusuf, ona da Süleyman b. Yesâr şöyle rivayet etmiştir: "Bir keresinde Ümmü Seleme'nin yanına girmiştim. bana, 'Rasulullah'ın (sav) uykuda ihtilam olmak dışında [eşiyle birlikte olmaktan dolayı] cünüp bir şekilde sabahlar sonra da oruç tutardı' dedi." Bize Süleyman b. Yesar, bu hadisin yanı sıra şöyle bir hadis de rivayet etmiştir: "Ümmü Seleme Rasulullah'a (sav) kızartılmış böğür eti hazırlamıştı. Rasulullah (sav) o etten yedi sonra da abdest almaksızın namaza kalktı."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 123, /2098

حَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا مَرْوَانُ بْنُ مُعَاوِيَةَ حَدَّثَنَا هِلاَلُ بْنُ مَيْمُونٍ الْجُهَنِىُّ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَزِيدَ اللَّيْثِىِّ - قَالَ عَطَاءٌ لاَ أَعْلَمُهُ إِلاَّ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ - "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَرَّ بِغُلاَمٍ يَسْلُخُ شَاةً فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: ' تَنَحَّ حَتَّى أُرِيَكَ ' . فَأَدْخَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَدَهُ بَيْنَ الْجِلْدِ وَاللَّحْمِ فَدَحَسَ بِهَا حَتَّى تَوَارَتْ إِلَى الإِبِطِ وَقَالَ: ' يَا غُلاَمُ هَكَذَا فَاسْلُخْ ' . ثُمَّ مَضَى وَصَلَّى لِلنَّاسِ وَلَمْ يَتَوَضَّأْ ."

Bize Ebu Küreyb [Muhammed b. Alâ], ona Mervan b. Muaviye, ona Hilal b. Meymûn el-Cühenî, ona da Atâ b. Yezid el-Leysî'nin rivayet ettiğine göre -Atâ bu rivayeti sadece Ebu Said el-Hudrî'den öğrendiğini söylemiştir.- "Rasulullah (sav) koyun yüzen bir gencin yanına uğramıştı. Rasulullah (sav) gence 'Şöyle çekil de [koyunu nasıl yüzmen gerektiğini] sana göstereyim.' buyurdu. Sonra elini, koltuğuna kadar kaybolacak şekilde koyunun derisi ile eti arasına soktu ve 'Delikanlı, hayvanı işte böyle yüzmelisin' buyurdu. Sonra da gidip abdest almaksızın insanlara namaz kıldırdı."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Zebâih 6, /518

وَحَدَّثَنِى عَنْ مَالِكٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ " أَنَّ تَفْسِيرَ هَذِهِ الآيَةِ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاَةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ أَنَّ ذَلِكَ إِذَا قُمْتُمْ مِنَ الْمَضَاجِعِ يَعْنِى النَّوْمَ " قَالَ يَحْيَى قَالَ مَالِكٌ: "الأَمْرُ عِنْدَنَا أَنَّهُ لاَ يَتَوَضَّأُ مِنْ رُعَافٍ وَلاَ مِنْ دَمٍ وَلاَ مِنْ قَيْحٍ يَسِيلُ مِنَ الْجَسَدِ وَلاَ يَتَوَضَّأُ إِلاَّ مِنْ حَدَثٍ يَخْرُجُ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ دُبُرٍ أَوْ نَوْمٍ"

Bana Malik [b. Enes], ona da Zeyd b. Eslem şöyle demiştir: "(Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalkacağınız zaman yüzlerinizi ve dirseklere kadar ellerinizi yıkayın; başlarınızı meshedin, ayaklarınızı da topuk kemiklerine kadar yıkayın) (Mâide, 5/6) ayetinin tefsiri 'Yataklarınızdan kalktığınız zaman, yani uykudan uyandığınız zaman abdest alın' şeklindedir." Bize Yahya, ona da Malik şöyle dedi: "Bize göre burun kanaması, kan akması veya vücuttan irin akması sebebiyle abdest almak gerekmez. Ancak ön ve arka organlardan çıkan bir şeyden ya da uykudan dolayı abdest almak gerekir.'"

• İmam Mâlik Muvatta' Tahâret 40, 1/8

وَحَدَّثَنِى عَنْ مَالِكٍ عَنْ نَافِعٍ " أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ حَنَّطَ ابْنًا لِسَعِيدِ بْنِ زَيْدٍ وَحَمَلَهُ ثُمَّ دَخَلَ الْمَسْجِدَ فَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ " . قَالَ يَحْيَى: "وَسُئِلَ مَالِكٌ هَلْ فِى الْقَىْءِ وُضُوءٌ قَالَ: 'لاَ وَلَكِنْ لِيَتَمَضْمَضْ مِنْ ذَلِكَ وَلْيَغْسِلْ فَاهُ وَلَيْسَ عَلَيْهِ وُضُوءٌ' ."

Bize Malik [b. Enes], ona da Nâfi [Mevla İbn Ömer]'in rivayet ettiğine göre "Abdullah b. Ömer Said b. Zeyd'in oğlunun cesedine koku sürüp onu taşıdı. Sonra tekrar abdest almaksızın mescide girip namaz kıldı." Yahya der ki: "Malik [b. Enes]'e 'Kusmaktan dolayı abdest almak gerekir mi?' diye soruldu, Malik de: 'Hayır. Ancak abdest alması gerekmese de kustuğu için ağzını çalkalayıp yıkasın' şeklinde cevap verdi."

• İmam Mâlik Muvatta' Tahâret 48, 1/9

أَخْبَرَنَا عَمْرُو بْنُ مَنْصُورٍ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ عَيَّاشٍ قَالَ حَدَّثَنَا شُعَيْبٌ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْمُنْكَدِرِ قَالَ سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: "كَانَ آخِرَ الأَمْرَيْنِ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم تَرْكُ الْوُضُوءِ مِمَّا مَسَّتِ النَّارُ ."

Bize Amr b. Mansur, ona Ali b. Ayyaş, ona Şuayb [b. Dinar], ona Muhammed b. Münkedir, ona Cabir b. Abdullah şöyle demiştir: "Rasulullah'ın (sav) son olarak yaptığı iki şeyden bir tanesi ateşte pişen yemekten yedikten sonra abdest almayı terk etmek oldu."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 123, /2098