أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ عَنْ سُفْيَانَ قَالَ أَخْبَرَنِى أَبُو رَوْقٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ التَّيْمِىِّ عَنْ عَائِشَةَ " أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يُقَبِّلُ بَعْضَ أَزْوَاجِهِ ثُمَّ يُصَلِّى وَلاَ يَتَوَضَّأُ ." قَالَ أَبُو عَبْدِ الرَّحْمَنِ لَيْسَ فِى هَذَا الْبَابِ حَدِيثٌ أَحْسَنُ مِنْ هَذَا الْحَدِيثِ وَإِنَ كَانَ مُرْسَلاً وَقَدْ رَوَى هَذَا الْحَدِيثَ الأَعْمَشُ عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِى ثَابِتٍ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ . قَالَ يَحْيَى الْقَطَّانُ حَدِيثُ حَبِيبٍ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ هَذَا وَحَدِيثُ حَبِيبٍ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ " تُصَلِّى وَإِنْ قَطَرَ الدَّمُ عَلَى الْحَصِيرِ لاَ شَىْءَ ."

Bize Muhammed b. Müsenna, ona Yahya b. Said, ona Süfyan [es-Sevrî], ona Ebu Ravk [Atıyye b. Haris], ona İbrahim [b. Yezid] et-Teymî, ona da Aişe şöyle rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) eşlerinden birini öper, sonra da abdest almaksızın namaz kılardı." Ebu Abdurrahman [en-Nesaî] 'Bu hadis her ne kadar mürsel olsa da bu konuyla ilgili bundan daha güzel bir hadis yoktur' demiştir. Diğer taraftan A'meş [Süleyman b. Miran] bu hadisi Habib b. Ebu Sabit'ten, o Urve'den, o da Aişe'den rivayet etmiştir. Yahya el-Kattan, Habib'in Urve'den onun da Aişe'den rivayet ettiği bu hadisin ve Habib'in Urve'den onun da Aişe'den rivayet ettiği "kan hasırın üzerine damlasa (dahi abdest almaksızın) namazı kılardı" şeklindeki hadisin zayıf olduğunu söylemiştir.

Açıklama: Hz. Aişe ile İbrahim arasında inkita vardır. Yahya el-Kattan'ın لاَ شَىْءَ ifadesiyle hadisin zayıf olduğunu kastettiğine dair bk. el-Vellevî, Zahîratü'l-ukbâ, IV, 32.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 121, /2097

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَعَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِى ثَابِتٍ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ عَائِشَةَ "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَبَّلَ بَعْضَ نِسَائِهِ ثُمَّ خَرَجَ إِلَى الصَّلاَةِ وَلَمْ يَتَوَضَّأْ . قُلْتُ مَا هِىَ إِلاَّ أَنْتِ . فَضَحِكَتْ ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Ali b. Muhammed, o ikisine Veki [b. Cerrah], ona A'meş [Süleyman b. Mihrân], ona Habib b. Ebu Sabit, ona Urve b. Zübeyr, ona da Aişe şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav), bazı hanımlarını öptü sonra da abdest almadan namaza çıktı. Urve diyor ki: Hz. Aişe'ye 'o, senden başkası değildir' dedim. O da güldü."

Açıklama: İbn Mâce hadisin senedinde yer alan Urve'nin, Urve b. Zubeyr olduğunu açıkça belirtmiştir. Ancak kaynaklar Habib b. Ebu Sabit'in Urve b. Zubeyr'den hadis işitmediğini ve bu hadisi Urve b. el-Müzenî'den rivayet ettiğini bildirmektedir. (Mizzî, Tehzîbu'l-Kemâl, Beyrut, 1400/1980, 20:41)

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 69, /89

أَخْبَرَنَا هَنَّادٌ عَنْ مُلاَزِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ بَدْرٍ عَنْ قَيْسِ بْنِ طَلْقِ بْنِ عَلِىٍّ عَنْ أَبِيهِ طَلْقِ بْنِ عَلِىٍّ قَالَ: " خَرَجْنَا وَفْدًا حَتَّى قَدِمْنَا عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَبَايَعْنَاهُ وَصَلَّيْنَا مَعَهُ فَلَمَّا قَضَى الصَّلاَةَ جَاءَ رَجُلٌ كَأَنَّهُ بَدَوِىٌّ فَقَالَ: 'يَا رَسُولَ اللَّهِ مَا تَرَى فِى رَجُلٍ مَسَّ ذَكَرَهُ فِى الصَّلاَةِ' قَالَ: ' وَهَلْ هُوَ إِلاَّ مُضْغَةٌ مِنْكَ' أَوْ 'بَضْعَةٌ مِنْكَ' ."

Bize Hennâd [b. Serî], ona Mülazim [b. Amr], ona Abdullah b. Bedr, ona Kays b. Talk b. Ali, ona da babası Talk b. Ali şöyle rivayet etmiştir: "Bir heyet olarak yola çıkmıştık. Rasulullah'ın (sav) huzuruna varınca kendisine biat ettik ve birlikte namaz kıldık. Rasulullah (sav) namazı bitirdiğinde bedevî görünümlü bir adam geldi ve 'Ey Allah'ın Rasulü namazda cinsel organına dokunan bir adam(ın abdesti bozulur mu) ne dersiniz?' diye sordu. Bunun üzerine Rasulullah (sav) 'o senin vücudunda bir et parçası' ya da 'senin vücudunun bir parçadır' dedi."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 119, /2097

حَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا مَرْوَانُ بْنُ مُعَاوِيَةَ حَدَّثَنَا هِلاَلُ بْنُ مَيْمُونٍ الْجُهَنِىُّ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَزِيدَ اللَّيْثِىِّ - قَالَ عَطَاءٌ لاَ أَعْلَمُهُ إِلاَّ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ - "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَرَّ بِغُلاَمٍ يَسْلُخُ شَاةً فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: ' تَنَحَّ حَتَّى أُرِيَكَ ' . فَأَدْخَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَدَهُ بَيْنَ الْجِلْدِ وَاللَّحْمِ فَدَحَسَ بِهَا حَتَّى تَوَارَتْ إِلَى الإِبِطِ وَقَالَ: ' يَا غُلاَمُ هَكَذَا فَاسْلُخْ ' . ثُمَّ مَضَى وَصَلَّى لِلنَّاسِ وَلَمْ يَتَوَضَّأْ ."

Bize Ebu Küreyb [Muhammed b. Alâ], ona Mervan b. Muaviye, ona Hilal b. Meymûn el-Cühenî, ona da Atâ b. Yezid el-Leysî'nin rivayet ettiğine göre -Atâ bu rivayeti sadece Ebu Said el-Hudrî'den öğrendiğini söylemiştir.- "Rasulullah (sav) koyun yüzen bir gencin yanına uğramıştı. Rasulullah (sav) gence 'Şöyle çekil de [koyunu nasıl yüzmen gerektiğini] sana göstereyim.' buyurdu. Sonra elini, koltuğuna kadar kaybolacak şekilde koyunun derisi ile eti arasına soktu ve 'Delikanlı, hayvanı işte böyle yüzmelisin' buyurdu. Sonra da gidip abdest almaksızın insanlara namaz kıldırdı."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Zebâih 6, /518

وَحَدَّثَنِى عَنْ مَالِكٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ " أَنَّ تَفْسِيرَ هَذِهِ الآيَةِ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاَةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ أَنَّ ذَلِكَ إِذَا قُمْتُمْ مِنَ الْمَضَاجِعِ يَعْنِى النَّوْمَ " قَالَ يَحْيَى قَالَ مَالِكٌ: "الأَمْرُ عِنْدَنَا أَنَّهُ لاَ يَتَوَضَّأُ مِنْ رُعَافٍ وَلاَ مِنْ دَمٍ وَلاَ مِنْ قَيْحٍ يَسِيلُ مِنَ الْجَسَدِ وَلاَ يَتَوَضَّأُ إِلاَّ مِنْ حَدَثٍ يَخْرُجُ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ دُبُرٍ أَوْ نَوْمٍ"

Bana Malik [b. Enes], ona da Zeyd b. Eslem şöyle demiştir: "(Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalkacağınız zaman yüzlerinizi ve dirseklere kadar ellerinizi yıkayın; başlarınızı meshedin, ayaklarınızı da topuk kemiklerine kadar yıkayın) (Mâide, 5/6) ayetinin tefsiri 'Yataklarınızdan kalktığınız zaman, yani uykudan uyandığınız zaman abdest alın' şeklindedir." Bize Yahya, ona da Malik şöyle dedi: "Bize göre burun kanaması, kan akması veya vücuttan irin akması sebebiyle abdest almak gerekmez. Ancak ön ve arka organlardan çıkan bir şeyden ya da uykudan dolayı abdest almak gerekir.'"

• İmam Mâlik Muvatta' Tahâret 40, 1/8

وَحَدَّثَنِى عَنْ مَالِكٍ عَنْ نَافِعٍ " أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ حَنَّطَ ابْنًا لِسَعِيدِ بْنِ زَيْدٍ وَحَمَلَهُ ثُمَّ دَخَلَ الْمَسْجِدَ فَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ " . قَالَ يَحْيَى: "وَسُئِلَ مَالِكٌ هَلْ فِى الْقَىْءِ وُضُوءٌ قَالَ: 'لاَ وَلَكِنْ لِيَتَمَضْمَضْ مِنْ ذَلِكَ وَلْيَغْسِلْ فَاهُ وَلَيْسَ عَلَيْهِ وُضُوءٌ' ."

Bize Malik [b. Enes], ona da Nâfi [Mevla İbn Ömer]'in rivayet ettiğine göre "Abdullah b. Ömer Said b. Zeyd'in oğlunun cesedine koku sürüp onu taşıdı. Sonra tekrar abdest almaksızın mescide girip namaz kıldı." Yahya der ki: "Malik [b. Enes]'e 'Kusmaktan dolayı abdest almak gerekir mi?' diye soruldu, Malik de: 'Hayır. Ancak abdest alması gerekmese de kustuğu için ağzını çalkalayıp yıkasın' şeklinde cevap verdi."

• İmam Mâlik Muvatta' Tahâret 48, 1/9

وَحَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ أَخْبَرَنِى وَهْبُ بْنُ كَيْسَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرِو بْنِ عَطَاءٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ح وَحَدَّثَنِى الزُّهْرِىُّ عَنْ عَلِىِّ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ح وَحَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ عَلِىٍّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ : أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم أَكَلَ عَرْقًا - أَوْ لَحْمًا - ثُمَّ صَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ وَلَمْ يَمَسَّ مَاءً .

Bize Züheyr b. Harb, ona Yahya b. Said, ona Hişam b. Urve, ona Vehb b. Keysân, ona Muhammed b. Amr b. Atâ, ona İbn Abbas (T); bana [İbn Şihab] ez-Zührî, ona Ali b. Abdullah b. Abbas, ona İbn Abbas (T); bana Muhammed b. Ali, ona babası [Ali b. Hüseyin b. Ali b. Ebu Talib] ona da İbn Abbas şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) kemikli -veya kemiksiz- et yedi. Sonra da elini suya dokundurmadan ve abdest almadan namaz kıldı.

• Müslim Sahîh-i Müslim Hayz 791, /154

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ نُمَيْرٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ إِدْرِيسَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ أَبِى وَائِلٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: " أُمِرْنَا أَلاَّ نَكُفَّ شَعَرًا وَلاَ ثَوْبًا وَلاَ نَتَوَضَّأَ مِنْ مَوْطَإٍ ."

Bize Muhammed b. Abdullah b. Nümeyr, ona Abdullah b. İdris, ona A'meş [Süleyman b. Mihrân], ona Ebu Vail [Şakik b. Seleme], ona da Abdullah [b. Mesud] şöyle rivayet etmiştir: "[Namaz kılarken] saçımız ve elbisemizle oynamamamız emredildi. Bir de [elbiseye bulaşan pislikten dolayı] abdest almamız gerekmediği [bildirildi]."

Açıklama: Elbiseye değen pislik abdesti bozmaz ama o pisliğin temizlenmesi mutlaka gerekir. Fıkıh kitaplarında belirtilen ölçüler çerçevesinde necasete bulaşmış elbise ile namaz kılınmaz.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce İkâmetu's-salât ve's-sünnetü fîhâ 67, /170

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سَلَمَةَ وَالْحَارِثُ بْنُ مِسْكِينٍ قِرَاءَةً عَلَيْهِ وَأَنَا أَسْمَعُ - وَاللَّفْظُ لَهُ - عَنِ ابْنِ الْقَاسِمِ قَالَ حَدَّثَنِى مَالِكٌ و -هو ابن أنس- عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ عَنْ بُشَيْرِ بْنِ يَسَارٍ مَوْلَى بَنِى حَارِثَةَ " أَنَّ سُوَيْدَ بْنَ النُّعْمَانِ أَخْبَرَهُ أَنَّهُ خَرَجَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَامَ خَيْبَرَ حَتَّى إِذَا كَانُوا بِالصَّهْبَاءِ وَهِىَ مِنْ أَدْنَى خَيْبَرَ صَلَّى الْعَصْرَ ثُمَّ دَعَا بِالأَزْوَادِ فَلَمْ يُؤْتَ إِلاَّ بِالسَّوِيقِ فَأَمَرَ بِهِ فَثُرِّىَ فَأَكَلَ وَأَكَلْنَا ثُمَّ قَامَ إِلَى الْمَغْرِبِ فَتَمَضْمَضَ وَتَمَضْمَضْنَا ثُمَّ صَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ ."

Bize Muhammed b. Seleme ve Haris b. Miskin, - hadisin lafzı Haris'e aittir.- onlara [Abdurrahman] b. Kasım, ona Malik b. Enes, ona Yahya b. Said, ona Hâriseoğullarının azatlısı Büşeyr b. Yesar, ona da Süveyd b. Nu'man'ın rivayet ettiğine göre "Süveyd Hayber fethinin gerçekleştiği yıl Rasulullah'la (sav) birlikte sefere çıkmıştı. Hayber'in aşağı kısmında bulunan Sahbâ'ya geldiklerinde Rasulullah (sav) ikindi namazını kıldırdı. Sonra yemeklerin getirilmesini istedi. Ancak kavut [kavrulmuş un] dışında bir şey getirilmedi. Rasulullah (sav) emretti, kavut ıslatılarak bulamaç yapıldı. Rasulullah (sav) bulamaçtan yedi biz de yedik. Sonra akşam namazına kalktı. Ağzını çalkaladı, biz de çalkaladık. Ardından abdestini tazelemeden namaz kıldırdı."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 124, /2098

حدثنا عبد الباقي بن قانع نا إسماعيل بن الفضل نا محمد بن عيسى بن يزيد الطرسوسي نا سليمان بن عمر بن يسار مديني حدثني أبي عن بن أخي الزهري عن عروة عن عائشة قالت : لا تعاد الصلاة من القبلة كان رسول الله صلى الله عليه و سلم يقبل بعض نسائه ويصلي ولا يتوضأ خالفه منصور بن زاذان في إسناده

• Darekutni Sünen-i Darekutni taharet 484, 1/245