حَدَّثَنَا عَبْد اللَّهِ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ مُحَمَّدٍ النَّاقِدُ قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدَةُ بْنُ حُمَيْدٍ الضَّبِّيُّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي لَيْلَى عَنْ ذِي الْغُرَّةِ قَالَ: عَرَضَ أَعْرَابِيٌّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَرَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَسِيرُ فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ تُدْرِكُنَا الصَّلَاةُ وَنَحْنُ فِي أَعْطَانِ الْإِبِلِ أَفَنُصَلِّي فِيهَا فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: "لَا" قَالَ: "أَفَنَتَوَضَّأُ مِنْ لُحُومِهَا" قَالَ: "نَعَمْ" قَالَ: "أَفَنُصَلِّي فِي مَرَابِضِ الْغَنَمِ" فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: "نَعَمْ" قَالَ: "أَفَنَتَوَضَّأُ مِنْ لُحُومِهَا" قَالَ: "لَا"

Bize Abdullah, ona Amr b. Muhammed en-Nakıd, ona Ubeyde b. Humeyd ed-Dabbî, ona Abdullah b. Abdullah, ona Abdurrahman b. Ebî Leyla, ona da Zü'l-Ğurre şöyle rivayet etti: Rasulullah (sav) yürürken karşısına bir bedevi çıktı ve dedi ki: 'Ey Allah'ın Rasulü! Develerin çöktüğü yerlerde olduğumuzda namaz vakti girmektedir. Biz buralarda namaz kılalım mı?' Rasulullah, "Hayır" dedi. 'Peki, etini yediğimizde (yeniden) abdest alalım mı?' diye sorunca, Peygabmer (sav) "Evet" dedi. Adam, 'Koyunların ağıllarında namaz kılalım mı?' diye sorunca Peygabmer (sav), "Evet" dedi.'Peki, etini yediğimizde (yeniden) abdest alalım mı?' diye sorunca "Hayır" dedi.

Açıklama: Bu hadis sahihtir lakin Berâ b. Âzib'den sahihtir. Bu rivayetiyle Zu'l-Uzze'den sahih değildir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Zü'l-Ğurra el-Cühenî 16746, 5/689

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُقَاتِلٍ الْمَرْوَزِيُّ أَخْبَرَنَا عَبَّادُ بْنُ الْعَوَّامِ حَدَّثَنَا الْحَجَّاجُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ مَوْلَى بَنِي هَاشِمٍ قَالَ وَكَانَ ثِقَةً قَالَ وَكَانَ الْحَكَمُ يَأْخُذُ عَنْهُ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي لَيْلَى عَنْ أُسَيْدِ بْنِ حُضَيْرٍ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ أَلْبَانِ الْإِبِلِ قَالَ: "تَوَضَّئُوا مِنْ أَلْبَانِهَا" وَسُئِلَ عَنْ أَلْبَانِ الْغَنَمِ فَقَالَ: "لَا تَوَضَّئُوا مِنْ أَلْبَانِهَا"

Bize Muhammed b. Mukatil el-Mervezî, ona Abbad b. Avvam, ona Haccac, ona Abdullah b. Abdullah Mevla Benu Haşim -Sika bir ravidir. Hakem kendisinden hadis alırdı.-, ona Abdurrahman b. Ebu Leyla, ona da Üseyd b. Hudayr (ra) şöyle dedi: Hz. Peygamber'e (sav), 'develerin sütü' hakkında soruldunca, "Onların sütünü içtiğinizde abdest alın!" dedi. Koyunlann sütü sorulunca, "Onların sütünü içtiğinizde ise abdest almayın!" dedi.

Açıklama: Bu isnad Haccac b. Ertât'ın zaafından dolayı zayıftır. Ayrıca Abdurrahmn b. Ebî Leylâ, Useyd b. Hudayr'dan işitmemiştir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Useyd b. Hudayr 19307, 6/484

حَدَّثَنَا هَاشِمُ بْنُ الْقَاسِمِ حَدَّثَنَا الْمُبَارَكُ عَنْ الْحَسَنِ عَنْ أَبِي مُوسَى قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: "تَوَضَّئُوا مِمَّا غَيَّرَتْ النَّارُ لَوْنَهُ"

Bize Haşim b. Kasım, ona Mübarek, ona Hasan, ona da Ebu Musa, Rasulullah'ın (sav) şöyle dediğini işittiğini rivayet etti: "Ateşin (pişirip de) rengini değiştirdiği yiyecekleri (yediğinizde) abdest alın!"

Açıklama: İsnadında zayıflık ve inkıta vardır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Musa el-Eş'arî 19781, 6/601

حَدَّثَنَا عَفَّانُ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَوْهَبٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ أَبِي ثَوْرٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ قَالَ: كُنْتُ قَاعِدًا مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَأَتَاهُ رَجُلٌ فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ أَنَتَوَضَّأُ مِنْ لُحُومِ الْغَنَمِ قَالَ: "إِنْ شِئْتَ تَوَضَّأْ مِنْهُ وَإِنْ شِئْتَ لَا تَوَضَّأْ مِنْهُ" قَالَ: أَفَأَتَوَضَّأُ مِنْ لُحُومِ الْإِبِلِ قَالَ: "نَعَمْ فَتَوَضَّأْ مِنْ لُحُومِ الْإِبِلِ" قَالَ: فَنُصَلِّي فِي مَبَارِكِ الْإِبِلِ قَالَ: "لَا" قَالَ: أَنُصَلِّي فِي مَرَابِضِ الْغَنَمِ قَالَ: "نَعَمْ صَلِّ فِي مَرَابِضِ الْغَنَمِ"

Bize Affan, ona Ebu Avane, ona Osman b. Abdullah b. Mevheb, ona Cafer b. Ebu Sevr, ona da Cabir b. Semure (ra) şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'la (sav) beraber otururken biri geldi ve dedi ki, 'Ey Allah'ın Rasulü! Koyun etini yemeden dolayı abdest alalım mı?' Rasulullah: "İster abdest al, istersen alma!" dedi. 'Deve etinden dolayı abdest alayım mı?' diye sorunca, "Evet, deve etinden dolayı abdest al" buyurdu.'Develerin çöktüğü yerde namaz kılalım mı?' deyince "Hayır, (kılmayın!)" dedi. 'Koyunların ağıllarında namaz kılalım mı?' diye sorunca "Evet, koyun ağıllarında namaz kılabilirsiniz" dedi.

Açıklama: Hadis mütabileriyle birlikte sahih li ğayrihidir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Cabir b. Semure 21328, 7/58

حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَخْبَرَنَا ابْنُ جُرَيْجٍ (ح) وَمُحَمَّدُ بْنُ بَكْرٍ أَخْبَرَنِي ابْنُ جُرَيْجٍ أَخْبَرَنِي مُحَمَّدُ بْنُ الْمُنْكَدِرِ قَالَ سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ يَقُولُ: قُرِّبَ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ خُبْزٌ وَلَحْمٌ ثُمَّ دَعَا بِوَضُوءٍ فَتَوَضَّأَ ثُمَّ صَلَّى الظُّهْرَ ثُمَّ دَعَا بِفَضْلِ طَعَامِهِ فَأَكَلَ ثُمَّ قَامَ إِلَى الصَّلَاةِ وَلَمْ يَتَوَضَّأْ ثُمَّ دَخَلْتُ مَعَ عُمَرَ فَوُضِعَتْ لَهُ هَاهُنَا جَفْنَةٌ -وَقَالَ ابْنُ بَكْرٍ: أَمَامَنَا جَفْنَةٌ- فِيهَا خُبْزٌ وَلَحْمٌ وَهَاهُنَا جَفْنَةٌ فِيهَا خُبْزٌ وَلَحْمٌ فَأَكَلَ عُمَرُ ثُمَّ قَامَ إِلَى الصَّلَاةِ وَلَمْ يَتَوَضَّأْ

Bize Abdürrezzak, ona İbn Cüreyc (T) Bize Muhammed b. Bekir, ona İbn Cüreyc, ona Muhammed b. Münkedir, ona da Cabir b. Abdullah (ra) şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'a (sav) ekmek ve et getirildi, (yemekten sonra) abdest suyu istedi, abdest aldı ve öğle namazını kıldı. Sonra yiyeceğinin kalanını istedi ve onu yedi. Ardından [yeniden] abdest almadan namaz kılmaya kalktı. Daha sonra ben, Ömer (ra) ile birlikte içeri girdim ve işte buraya onun için içinde et ile ekmek bulunan bir tepsi (yiyecek) konuldu. -İbn Bekir rivayetinde önümüze konuldu dedi.- İşte burada içinde et ile ekmek bulunan bir tepsi (yiyecek) vardı. Ömer ondan yedi, sonra namaz kılmaya kalktı ve [yeniden] abdest almadı.

Açıklama: Bu rivayette Cabir b. Abdullah, Hz. Peygamber (sav) ile yaşadığı bu olayı daha sonra Hz. Ömer ile yaşadığını ve ikisinin de ateşte pişirilen yemekten dolayı abdest almadığını nakletmektedir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Cabir b. Abdullah el-Ensarî 14507, 5/84

حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ عَمْرِو بْنِ أُمَيَّةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَأْكُلُ يَحْتَزُّ مِنْ كَتِفِ شَاةٍ ثُمَّ دُعِيَ إِلَى الصَّلَاةِ فَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ

Bize Yakup, ona Babası, ona İbn Şihâb, ona Cafer b. Amr b. Ümeyye, ona da babası Amr b. Ümeyye (ra) şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'ı (sav) bir koyun küreğinden (et) kesip yerken gördüm, sonra Peygamber (sav) namaza çağrıldı; (yeniden) abdest almadan namaz kıldı.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Amr b. Ümeyye ed-Damrî 17382, 5/873

حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنِ الزُّهْرِيِّ عَنْ عَبَّادِ بْنِ تَمِيمٍ عَنْ عَمِّهِ أَنَّهُ شَكَا إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الرَّجُلُ يَجِدُ الشَّيْءَ فِي الصَّلَاةِ يُخَيَّلُ إِلَيْهِ أَنَّهُ قَدْ كَانَ مِنْهُ فَقَالَ: "لَا يَنْفَتِلُ حَتَّى يَجِدَ رِيحًا أَوْ يَسْمَعَ صَوْتًا"

Bize Süfyan, ona Zührî,ona Abbad b. Temim, ona da amcası, Rasulullah'a (sav), bir kişinin namazda (abdestinin bozulmuş) olduğundan şüphelenmesi durumunu anlattı/şikayet etti. Rasulullah, "Bir ses işitmedikçe veya bir koku hisstmedikçe namazını bırakmasın!" dedi.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Abdullah b. Zeyd b. Asım el-Mazinî 16564, 5/625

حَدَّثَنَا حَسَنُ بْنُ مُوسَى حَدَّثَنَا ابْنُ لَهِيعَةَ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ زِيَادٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَارِثِ بْنِ جَزْءٍ الزُّبَيْدِيِّ قَالَ: أَكَلْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ شِوَاءً فِي الْمَسْجِدِ فَأُقِيمَتْ الصَّلَاةُ فَأَدْخَلْنَا أَيْدِيَنَا فِي الْحَصَى ثُمَّ قُمْنَا نُصَلِّي وَلَمْ نَتَوَضَّأْ

Bize Hasan b. Musa, ona İbn Lehîa, ona Süleyman b. Ziyad, ona da Abdullah b. Haris b. Cez' ez-Zübeydî, şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'la (sav) beraber mescitte kebap şeklinde pişirilmiş et yedik, namaz için kamet getirilince ellerimizi kumlara sürüp (temizledik), sonra [yeniden] abdest almadan namaz kılmak için kalktık.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Abdullah b. Haris b. Cezin Zübeydî 17854, 6/78

حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ حَدَّثَنَا أَبِي عَنِ ابْنِ إِسْحَاقَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ مُسْلِمٍ الزُّهْرِيُّ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ الْجُهَنِيِّ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ. "مَنْ مَسَّ فَرْجَهُ فَلْيَتَوَضَّأْ"

Bize Yakup, ona babası, ona İbn İshak, ona Muhammed b. Müslim ez-Zührî, ona Urve b. Zübeyr, ona da Zeyd b. Halid el-Cüheni (ra), Rasulullah'ın (sav), şöyle dediği rivayet etti: "Kim cinsel organına (fercine) dokunursa abdest alsın!"

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Zeyd b. Halid el-Cüheni 22031, 7/262

حَدَّثَنَا أَبُو عَامِرٍ عَنِ ابْنِ أَبِي ذِئْبٍ عَنِ الزُّهْرِيِّ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ أَبِي بَكْرٍ عَنْ خَارِجَةَ بْنِ زَيْدٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: "تَوَضَّئُوا مِمَّا مَسَّتْ النَّارُ"

Bize Ebu Amir, ona İbn Ebu Zi'b, ona Zührî, ona Abdülmelik b. Ebu Bekir, ona Harice b. Zeyd, ona da Zeyd b. Sabit (ra), Hz. Peygamber'in (sav), "Ateşin pişirdiği şeylerden dolayı abdest alın!" dediğini rivayet etti.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Zeyd b. Sâbit 21934, 7/238