حَدَّثَنَا عَفَّانُ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ زَيْدٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: "إِنَّ الشَّيْطَانَ يَأْتِي أَحَدَكُمْ وَهُوَ فِي صَلَاتِهِ فَيَأْخُذُ شَعْرَةً مِنْ دُبُرِهِ فَيَمُدُّهَا فَيَرَى أَنَّهُ قَدْ أَحْدَثَ فَلَا يَنْصَرِفَنَّ حَتَّى يَسْمَعَ صَوْتًا أَوْ يَجِدَ رِيحًا"

Bize Affan, ona Hammad b. Seleme, ona Ali b. Zeyd, ona Said b. Müseyyeb, ona da Ebu Said el-Hudrî (ra), Rasulullah'ın (sav) şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Sizden biri namaz kılarken, şeytan kendisine gelir ve onun makadından bir kıl çekip, (vesvese vermek için) o kılı (kişinin makadına) dokundurur. Kişi de abdestinin bozulduğunu zanneder. Sakın bir ses işitmedikçe veya koku duymadıkça namazdan ayrılmasın."

Açıklama: Hasen hadistir. Bu isnad Ali b. Zeyd'in zaafından dolayı zayıftır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Said el-Hudrî 11934, 4/239

حَدَّثَنَا سُفْيَانُ حَدَّثَنَا ابْنُ عَقِيلٍ عَنْ جَابِرٍ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَكَلَ خُبْزًا وَلَحْمًا فَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ

Bize Süfyan, ona İbn Akîl, ona da Cabir şöyle rivayet etti: Peygamber (sav) ekmek ve et yedi,abdest almadan namaz kıldı.

Açıklama: mütabileriyle sahihtir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Cabir b. Abdullah el-Ensarî 15146, 5/228

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ إِسْحَاقَ أَخْبَرَنَا ابْنُ لَهِيعَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَالِكٍ أَنَّ مُحَمَّدَ بْنَ عَمْرِو بْنِ عَطَاءٍ حَدَّثَهُ قَالَ: رَأَيْتُ السَّائِبَ يَشُمُّ ثَوْبَهُ فَقُلْتُ لَهُ: مِمَّ ذَاكَ فَقَالَ: إِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: "لَا وُضُوءَ إِلَّا مِنْ رِيحٍ أَوْ سَمَاعٍ"

Bize Yahya b. ishak, ona İbn Lehîa , ona Muhammed b. Abdullah b. Malik, ona da Muhammed b. Amr b. Atâ şöyle rivayet etmiştir: Saib b. Habbab'ı (ra) elbisesini koklarken gördüm. 'Neden böyle davranıyorsun?' diye sorunca, Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Abdest ancak yelin kokusu ya da sesi olduğunda gerekir".

Açıklama: mütabileriyle sahihtir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Sâib b. Habbâb 15591, 5/341

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ قَالَ: كَانَ أَصْحَابُ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَنَامُونَ ثُمَّ يُصَلُّونَ وَلَا يَتَوَضَّئُونَ

Bize Yahya b. Said, ona Şu'be, ona Katade, ona da Enes b. Malik (ra), şöyle rivayet etmiştir: Hz Peygamber'in (sav) ashabı [mescidde cemaatle namazı beklerken] bazen uyuklarlar, sonra kalkıp abdest almaksızın namaz kılarlardı' diye rivayet etmiştir.

Açıklama: Buradaki uyuma uzanarak yatmak değil, namazı beklerken oturduğu yerde (mütemekkin) uyuklamak anlamındadır. Nitekim bu konu mezhepler tarafından farklı şekilde yorumlanmaktadır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Enes b. Malik 13983, 4/706

حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ خَالِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ بْنُ عُتْبَةَ عَنْ قَيْسِ بْنِ طَلْقٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: سَأَلَ رَجُلٌ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَيَتَوَضَّأُ أَحَدُنَا إِذَا مَسَّ ذَكَرَهُ؟ قَالَ: "إِنَّمَا هُوَ بَضْعَةٌ مِنْكَ أَوْ جَسَدِكَ"

Bize Hammad b. Halid, ona Eyyüb b. Utbe, ona Kays b. Talk, ona da babası (Talk b. Ali) şöyle rivayet etmiştir: Bir adam Hz. Peygamber'e geldi ve Ey Allah'ın elçisi! Birimiz cinsel organına dokunduğunda abdest alması gerekir mi? diye sordu. Peygamber (sav) "O, senden ya da bedeninden bir parça değil mi?" diye cevap verdi.

Açıklama: Hadis zayıftır. İsnadda Kays b. Talk ve Eyyûb b. Utbe bulunmaktadır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Talk b. Ali 16395, 5/580

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ دَاوُدَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَابِرٍ عَنْ قَيْسِ بْنِ طَلْقٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: كُنْتُ جَالِسًا عِنْدَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَسَأَلَهُ رَجُلٌ فَقَالَ: مَسِسْتُ ذَكَرِي أَوْ الرَّجُلُ يَمَسُّ ذَكَرَهُ فِي الصَّلَاةِ عَلَيْهِ الْوُضُوءُ؟ قَالَ: "لَا إِنَّمَا هُوَ مِنْكَ"

Bize Musa b. Davud, ona Muhammed b. Cabir, ona Kays b. Talk, ona da babası (Talk b. Ali) şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber'in (sav) yanında oturuyordum, biri ona, 'Namazdayken cinsel organıma dokunsam ya da bir kişi cinsel organına dokunsa abdest alması gerekir mi?' diye sordu. Hz. Peygamber şöyle buyurdu: "Hayır, o (organın) senden bir parçadır."

Açıklama: Hadis metin olarak hasendir. İsnad olarak Muhammed b. Câbir'in zayıf olmasından dolayı zayıftır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Talk b. Ali 16401, 5/581

حَدَّثَنَا قُرَّانُ بْنُ تَمَّامٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَابِرٍ عَنْ قَيْسِ بْنِ طَلْقٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: قَالَ رَجُلٌ: يَا رَسُولَ اللَّهِ أَيَتَوَضَّأُ أَحَدُنَا إِذَا مَسَّ ذَكَرَهُ فِي الصَّلَاةِ قَالَ: "هَلْ هُوَ إِلَّا مِنْكَ أَوْ بَضْعَةٌ مِنْكَ"

Bize Kurrân b. Temmam, ona Muhammed b. Cabir, ona Kays b. Talk, ona da babası (Talk b. Ali) şöyle rivayet etmiştir: Bir adam Hz. Peygamber'e geldi ve Ey Allah'ın elçisi! Birimiz cinsel organına dokunduğunda abdest alması gerekir mi? diye sordu. Hz. Peygamber (sav) "O, senden ya da senin bir parçan değil mi?" diye cevap verdi.

Açıklama: Hadis metin olarak hasen olmakla beraber isnad olarak zayıftır. Çünkü isnadda yer alan Muhammed b. Câbir zayıf bir ravidir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Talk b. Ali 16404, 5/582

حَدَّثَنَا عَتَّابُ بْنُ زِيَادٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ -يَعْنِي ابْنَ الْمُبَارَكِ- حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عُقْبَةَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ زَيْدِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ: كُنْتُ أَنَا وَأُبَيُّ بْنُ كَعْبٍ وَأَبُو طَلْحَةَ جُلُوسًا فَأَكَلْنَا لَحْمًا وَخُبْزًا ثُمَّ دَعَوْتُ بِوَضُوءٍ فَقَالَا: لِمَ تَتَوَضَّأُ فَقُلْتُ: لِهَذَا الطَّعَامِ الَّذِي أَكَلْنَا فَقَالَا: أَتَتَوَضَّأُ مِنْ الطَّيِّبَاتِ لَمْ يَتَوَضَّأْ مَنْ هُوَ خَيْرٌ مِنْكَ

Bize Attab b. Ziyad, ona Abdullah b. Mübarek, ona Musa b. Ukbe, ona Abdurrahman b. Zeyd b. Ukbe, ona da Enes b. Malik (ra) şöyle rivayet etmiştir: Ben, Übey b. Ka'b ve Ebu Talha (r. anhüm) beraber oturuyorduk. Et ile ekmek yedik, sonra ben abdest almak için su istedim. O ikisi bana, 'Niçin abdest alıyorsun?' diye sorunca ben, 'Şu yediğimiz yemekten dolayı' dedim. Onlar da bana, 'temiz/helal olan yiyecekten dolayı mı abdest alıyorsun, halbuki böyle bir durumda senden daha hayırlı olan (Rasulullah) abdest almamıştı' diye cevap verdiler.

Açıklama: Hadisi hasen derecesine indiren Abdurrahman b. Zeyd b. Ukbe'dir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Talha el-Ensarî 16479, 5/600

حَدَّثَنَا سُفْيَانُ سَمِعْتُ ابْنَ الْمُنْكَدِرِ غَيْرَ مَرَّةٍ يَقُولُ عَنْ جَابِرٍ وَكَأَنِّي سَمِعْتُهُ مَرَّةً يَقُولُ أَخْبَرَنِي مَنْ سَمِعَ جَابِرًا وَظَنَنْتُهُ سَمِعَهُ مِنْ ابْنِ الْمُنْكَدِرِ وَعَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَقِيلٍ عَنْ جَابِرٍ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَكَلَ لَحْمًا ثُمَّ صَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ وَأَنَّ أَبَا بَكْرٍ أَكَلَ لَحْمًا ثُمَّ صَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ وَأَنَّ عُمَرَ أَكَلَ لَحْمًا ثُمَّ صَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ

Bize Süfyan, ona İbn Münkedir -birkaç defa-, ona Cabir -bir defasında sanki işittim (semi'tu) diyerek- ona Cabir'den işiten biri, zannediyorum ki onu İbn Münkedir ve Abdullah b. Muhammed b. Akîl, ona da Cabir (ra) şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav) et yedi sonra abdest almadan namaz kıldı. Ebu Bekir et yedi sonra abdest almadan namaz kıldı, Ömer et yedi sonra abdest almadan namaz kıldı.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Cabir b. Abdullah el-Ensarî 14350, 5/47

حَدَّثَنَا مُعْتَمِرُ بْنُ سُلَيْمَانَ التَّيْمِيُّ قَالَ أَنْبَأَنَا حُمَيْدٌ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: رَأَيْتُ نَبِيَّ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ نَامَ حَتَّى نَفَخَ ثُمَّ قَامَ فَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ

Bize Mu'temir b. Süleyman et-Teymî, ona Humeyd, ona Abdullah b. Ubeyd, ona da Peygamber'in (sav) ashabından biri şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber'i (sav) horlayıncaya kadar uyuduğunu, sonra kalkıp abdest almadan namaz kıldığını gördüm.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Racül 15500, 5/312