حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ سَهْلٍ أَبُو عِمْرَانَ الرَّمْلِىُّ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ عَيَّاشٍ حَدَّثَنَا شُعَيْبُ بْنُ أَبِى حَمْزَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْمُنْكَدِرِ عَنْ جَابِرٍ قَالَ: "كَانَ آخِرُ الأَمْرَيْنِ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم تَرْكَ الْوُضُوءِ مِمَّا غَيَّرَتِ النَّارُ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ هَذَا اخْتِصَارٌ مِنَ الْحَدِيثِ الأَوَّلِ.]

Bize Ebu İmran Musa b. Sehl er-Remli, ona Ali b. Ayyâş, ona Şuayb b. Ebu Hamza, ona Muhammed b. Münkedir, ona Cabir şöyle demiştir: "Rasûlullah'ın iki işinden sonuncusu, ateşin pişirdiği şeyden dolayı abdest almamasıdır." [Ebu Davud şöyle dedi: Bu rivayet, bir önceki hadisin kısaltılarak rivayet edilmişidir.]

Açıklama: Ulemaya göre bu iki işten kasıt, önceleri pişirilerek yenilen etten dolayı abdest alan Hz. Peygamber'in, sonraki dönemde bunu terkedip abdest almamasıdır. Bu hadise göre önceki uygulama nesh edilmiştir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 75, /50

حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الرَّازِىِّ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى لَيْلَى عَنِ الْبَرَاءِ بْنِ عَازِبٍ قَالَ سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ الْوُضُوءِ مِنْ لُحُومِ الإِبِلِ فَقَالَ: "تَوَضَّئُوا مِنْهَا." وَسُئِلَ عَنْ لُحُومِ الْغَنَمِ فَقَالَ: "لاَ تَتَوَضَّئُوا مِنْهَا." وَسُئِلَ عَنِ الصَّلاَةِ فِى مَبَارِكِ الإِبِلِ فَقَالَ: "لاَ تُصَلُّوا فِى مَبَارِكِ الإِبِلِ فَإِنَّهَا مِنَ الشَّيَاطِينِ." وَسُئِلَ عَنِ الصَّلاَةِ فِى مَرَابِضِ الْغَنَمِ فَقَالَ: "صَلُّوا فِيهَا فَإِنَّهَا بَرَكَةٌ."

Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Ebu Muaviye, ona A'meş, ona Abdullah b. Abdullah er-Râzî, ona Abdurrahman b. Ebu Leyla, ona Bera b. Azib şöyle demiştir: Rasulullah'a (sav), deve eti yemeden dolayı abdestin bozulup bozulmadığı soruldunda, "deve eti yediğinizde abdest alınız," buyurdu. Koyun etinden dolayı abdestin bozulup bozulmadığı sorulduğunda ise "bundan dolayı abdest almayınız," buyurdu. Deve yataklarında namaz kılınıp kılınmayacağı sorulduğunda ise "Oralarda namaz kılmayın. Çünkü develer, şeytan (tabiatlı) hayvanlardandır," dedi. Koyun ağıllarında namaz kılmanın hükmü sorulduğunda ise şöyle buyurdu: "Oralarda namaz kılabilirsiniz. Çünkü onlar berekettir."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 72, /49

حَدَّثَنَا حَفْصُ بْنُ عُمَرَ النَّمَرِىُّ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ يَحْيَى بْنِ يَعْمُرَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ: "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم انْتَهَشَ مِنْ كَتِفٍ ثُمَّ صَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ."

Bize Hafs b. Ömer en-Nemerî, ona Hemmâm, ona Katade, ona Yahya b. Ya'mer, ona da İbn Abbas şöyle demiştir: "Rasulullah (sav), koyunun butundan ısırdı. Sonra abdest almadan namaz kıldı."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 75, /50

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ الْحَسَنِ الْخَثْعَمِىُّ حَدَّثَنَا حَجَّاجٌ قَالَ ابْنُ جُرَيْجٍ أَخْبَرَنِى مُحَمَّدُ بْنُ الْمُنْكَدِرِ قَالَ سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ يَقُولُ: "قَرَّبْتُ لِلنَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم خُبْزًا وَلَحْمًا فَأَكَلَ ثُمَّ دَعَا بِوَضُوءٍ فَتَوَضَّأَ بِهِ ثُمَّ صَلَّى الظُّهْرَ ثُمَّ دَعَا بِفَضْلِ طَعَامِهِ فَأَكَلَ ثُمَّ قَامَ إِلَى الصَّلاَةِ وَلَمْ يَتَوَضَّأْ ."

Bize İbrahim b. Hasan el-Has'amî, ona Haccac b. Muhammed, ona Abdulmelik b. Abdülaziz İbn Cüreyc, ona Muhammed b. Münkedir, ona da Cabir b. Abdullah şöyle demiştir: "Rasulullah'a (sav) ekmek ve et ikram ettim o da yedi. Sonra abdest suyu istedi ve abdest aldı. Öğlen namazını kıldı. Sonra yemeğinin artığını isteyip yedi. Sonra kalkıp abdest almadan namaz kıldı."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 75, /50

حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِى إِبْرَاهِيمُ بْنُ سَعْدٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ عَمْرِو بْنِ أُمَيَّةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ رَأَيْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم يَأْكُلُ مِنْ كَتِفٍ يَحْتَزُّ مِنْهَا ، ثُمَّ دُعِىَ إِلَى الصَّلاَةِ فَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ . حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ وَزَادَ فَأَلْقَى السِّكِّينَ .

Bize Abdülaziz b. Abdullah, ona İbrahim b. Sa'd, ona İbn Şihab, ona Cafer b. Amr b. Ümeyye, ona da babası (Amr b. Ümeyye) şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'ı (sav) kürek kemiği etinden koparıp yerken görmüştüm. Bu arada ezan okundu. Rasulullah (sav) tekrar abdest almaksızın namaz kıldı. Bize Ebu Yeman, ona Şuayb, ona da ez-Zührî, bu hadisi "Rasulullah (sav) elindeki bıçağı bıraktı." ziyadesiyle rivayet etmiştir.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cihâd ve's-Siyer 92, 1/780

حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِى إِبْرَاهِيمُ بْنُ سَعْدٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ عَمْرِو بْنِ أُمَيَّةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ رَأَيْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم يَأْكُلُ مِنْ كَتِفٍ يَحْتَزُّ مِنْهَا ، ثُمَّ دُعِىَ إِلَى الصَّلاَةِ فَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ . حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ وَزَادَ فَأَلْقَى السِّكِّينَ .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cihâd ve's-Siyer 92, 1/780

حَدَّثَنَا عَفَّانُ وَبَهْزٌ قَالَا حَدَّثَنَا هَمَّامٌ قَالَ بَهْزٌ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ قَالَ قَالَ لِي سُلَيْمَانُ بْنُ هِشَامٍ إِنَّ هَذَا يَعْنِي الزُّهْرِيَّ لَا يَدَعُنَا نَأْكُلُ شَيْئًا إِلَّا أَمَرَنَا أَنْ نَتَوَضَّأَ مِنْهُ يَعْنِي مَا مَسَّتْهُ النَّارُ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ سَأَلْتُ عَنْهُ سَعِيدَ بْنَ الْمُسَيَّبِ فَقَالَ إِذَا أَكَلْتَهُ فَهُوَ طَيِّبٌ لَيْسَ عَلَيْكَ فِيهِ وُضُوءٌ فَإِذَا خَرَجَ فَهُوَ خَبِيثٌ عَلَيْكَ فِيهِ الْوُضُوءُ قَالَ فَهَلْ بِالْبَلَدِ أَحَدٌ قَالَ قُلْتُ نَعَمْ أَقْدَمُ رَجُلٍ فِي جَزِيرَةِ الْعَرَبِ عِلْمًا قَالَ مَنْ قُلْتُ عَطَاءُ بْنُ أَبِي رَبَاحٍ قَالَ بَهْزٌ فَأَرْسَلَ إِلَيْهِ فَجِيءَ بِهِ قَالَ فَبَعَثَ إِلَيْهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي جَابِرٌ أَنَّهُمْ أَكَلُوا مَعَ أَبِي بَكْرٍ الصِّدِّيقِ خُبْزًا وَلَحْمًا فَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ قَالَ قَالَ لِعَطَاءٍ مَا تَقُولُ يَعْنِي فِي الْعُمْرَى قَالَ حَدَّثَنِي جَابِرٌ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ الْعُمْرَى جَائِزَةٌ

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Cabir b. Abdullah el-Ensarî 14982, 5/187

عبد الرزاق عن الثوري عن يزيد عن مقسم عن ابن عباس أنه سئل عن الوضوء مما مست النار ، فقال : إن النار لم يزيده إلا طيبا.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Tahâret 655, 1/169

عبد الرزاق عن معمر عن يزيد بن أبي زياد عن مقسم مولى ابن عباس قال : كنا مع ابن عباس في بيته فقرب لنا طعاما ونودي بالصلاة فقال : إذا حضر هذا فابدؤا به ، فأكل القوم ، فقال بعضهم : ألا نتوضأ ؟ فقال ابن عباس له : قد يقال الوضوء مما مست النار ، قال : ما زاده النار إلا طيبا ولو لم تمسه النار لم تأكله قال : ثم صلى بنا على طنفسة أو على بساط قد طبق بيته.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Tahâret 656, 1/169

9246 - حدثنا محمد بن المُثَنَّى حَدَّثَنا عبد الصَّمَد حدثنا شُعْبة عن سليمان عن ذكوان , عن أبي هريرة رَضِيَ اللهُ عَنْهُ , قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الوضوء مما أنضجت النار.

• Bezzâr Müsned-i Bezzâr Ebu Hureyre 9246, 16/149