- حَدَّثنا أحمد بن أَبَان القرشي، قَال: حَدَّثنا أنس بن عياض، قَال: حَدَّثنا ابن عَجْلان عن القعقاع بن حكيم، عَن أبي صالح، عَن أبي هُرَيرة، قَالَ: قَالَ رَسُول اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيه وَسَلَّم: " إن من كمال الإيمان حسن الخلق."

Bize Ahmed b. Eban el-Kuraşî, ona Enes b. İyad, ona İbn Aclan, ona Ka'ka b. Hakim, ona Ebu Salih, ona da Ebu Hureyre (ra) Rasulullah'ın (sav) şöyle dediğini rivayet etmiştir: Güzel ahlak, imanın kemalindendir.

Açıklama: Güzel ahlak, imanî olgunluğun dışa yansımasıdır.

• Bezzâr Müsned-i Bezzâr Ebu Hureyre 8937, 15/359

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدَةَ الضَّبِّىُّ حَدَّثَنَا أَبُو وَهْبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُبَارَكِ أَنَّهُ وَصَفَ حُسْنَ الْخُلُقِ فَقَالَ : " هُوَ بَسْطُ الْوَجْهِ وَبَذْلُ الْمَعْرُوفِ وَكَفُّ الأَذَى ."

Bize Ahmed b. Abde ed-Dabbî, ona Ebu Vehb, ona Abdullah b. Mübarek güzel ahlakı tarif etmiş ve şöyle demiştir: "Güzel ahlak; güler yüzlü (mütebessim) olmak, iyilik ve güzellikleri yaymak, rahatsızlık veren ve zararlı olan her şeye engel olmaktır."

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Birr ve's-sıla 62, 4/363

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "أَكْمَلُ الْمُؤْمِنِينَ إِيمَانًا أَحْسَنُهُمْ خُلُقًا."

Bize Ahmed b. Hanbel, ona Yahya b. Said, ona Muhammed b. Amr, ona Ebu Seleme, ona da Ebu Hureyre, Rasulullah'tan (sav) rivayet etmiştir: "Müminlerin iman bakımından en mükemmelleri ahlâkı itibariyle en güzel olanlarıdır."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Sünne 16, /1068

وَحَدَّثَنِى عَنْ مَالِكٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ "لَيْسَ الشَّدِيدُ بِالصُّرَعَةِ إِنَّمَا الشَّدِيدُ الَّذِى يَمْلِكُ نَفْسَهُ عِنْدَ الْغَضَبِ".

Bana Mâlik, ona İbn Şihâb, ona Saîd b. el-Müseyyeb, ona Ebû Hureyre (ra) rivayet ettiğine göre Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Pehlivan başkalarını güreşte yenen değildir. Asıl pehlivan, öfkelendiğinde kendine hakim olandır."

• İmam Mâlik Muvatta' Husnü'l-huluk 1647, 1/357

أَخْبَرَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ الْخُزَاعِيُّ بِمَكَّةَ، ثنا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي مَيْسَرَةَ، ثنا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يَزِيدَ الْمُقْرِئُ، ثنا سَعِيدُ بْنُ أَبِي أَيُّوبَ، حَدَّثَنِي ابْنُ عَجْلَانَ، عَنِ الْقَعْقَاعِ بْنِ حَكِيمٍ، عَنْ أَبِي صَالِحٍ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: " أَكْمَلُ الْمُؤْمِنِينَ إِيمَانًا أَحْسَنُهُمْ خُلُقًا "

Bize Ebû Muhammed Abdullah b. Muhammed b. İshâk el-Huzâ'î Mekke'de haber verdi. Dedi ki: Bize Abdullah b. Muhammed b. Ebû Meysere nakletti. Dedi ki: Bize Abdullah b. Yezîd el-Mukri' nakletti. Dedi ki: Bize Sa'îd b. Ebû Eyyûb nakletti. Dedi ki: Bana İbn 'Aclân, el-Ka'kâ' b. Hakîm'den, o da Ebû Sâlih'ten, o da Ebû Hureyre'den nakletti. Ebû Hureyre şöyle demiştir: Resulullah (sav) şöyle buyurdu: "Mü'minlerin iman açısından en kâmili, ahlâkı en güzel olanıdır."

• Hâkim en-Nîsâbûrî el-Müstedrek İmân 1, 1/9

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْكِنْدِىُّ الْكُوفِىُّ حَدَّثَنَا زَيْدُ بْنُ حُبَابٍ حَدَّثَنَا مُعَاوِيَةُ بْنُ صَالِحٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ جُبَيْرِ بْنِ نُفَيْرٍ الْحَضْرَمِىُّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوَّاسِ بْنِ سَمْعَانَ أَنَّ رَجُلاً سَأَلَ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ الْبِرِّ وَالإِثْمِ ؟ فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم :« الْبِرُّ حُسْنُ الْخُلُقِ وَالإِثْمُ مَا حَاكَ فِى نَفْسِكَ وَكَرِهْتَ أَنْ يَطَّلِعَ عَلَيْهِ النَّاسُ » . حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ. حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِيٍّ قَالَ: حَدَّثَنَا مُعَاوِيَةُ بْنُ صَالِحٍ، نَحْوَهُ إِلَّا أَنَّهُ قَالَ: سَأَلْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ. هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ

Bize Musa b. Abdurrahman el-Kindî el-Kûfî, ona Zeyd b. Hubab, ona Muaviye b. Salih, ona Abdurrahman b. Cübeyr b. Nüfeyr el-Hadramî, ona babası (Cübeyr b. Nüfeyr), ona da Nevvas b. Sem'ân şöyle rivayet etmiştir: "Bir adam Rasulullah'a (sav) iyilik ve kötülüğün (sevap ve günahın) ne olduğunu sordu. Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: İyilik, güzel ahlaktır. Kötülük ise, vicdanını rahatsız eden ve insanlar tarafından bilinmesini istemediğin şeydir." [Bize Muhammed b. Beşşar, ona Abdurrahman b. Mehdi, ona da Muaviye b. Salih bu hadisi benzer lafızlarla rivayet etmiş ve rivayetinde 'Ben Hz. Peygamber'e sordum' ifadesini kullanmıştır.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Zühd 52, 4/597

أخبرنا عبد الرزاق عن معمر عن رجل عن الحسن أن رجلا سأل رسول الله صلى الله عليه وسلم فقال : أي المسلمين أسلم ؟ قال : من سلم المسلمون من لسانه ويده ، قال : فأي المؤمنين أكمل إيمانا ؟ قال : أحسنهم أخلاقا ، قال : فأي الايمان أفضل ؟ قال :" الصبر والسماحة" ، قال : فأي الصلاة أفضل ؟ قال :طول القنوت ، قال : فأي الصدقة أفضل ؟ قال : جهد المقل ، قال : فأي الجهاد أفضل ؟ قال : من أهريق دمه وعقر جواده.

Bize Abdürrezzak, ona Ma'mer, ona bir adam, ona Hasan'ın bildirdiğine göre adamın biri, Hz. Peygamber'e (sav): 'Hangi müslüman daha güzel bir müslümandır?' diye sordu. Hz. Peygamber: "Müslümanların dilinden ve elinden selamette olduğu kimsedir" diye cevap verdi. Adam: 'Hangi mü'min, iman açısından daha kâmildir?' diye sordu. Hz. Peygamber (sav): "Ahlakı en güzel olan" buyurdu. Adam: 'hangi iman (davranış) daha faziletlidir?' diye sordu. Hz. Peygamber: "Sabır ve hoşgörü" buyurdu. Adam: 'hangi namaz daha faziletlidir?' diye sordu. Hz. Peygamber: "kunutu (duası) uzun olan" buyurdu. Adam: 'hangi sadaka daha faziletlidir? diye sordu. Hz. Peygamber (sav): "yoksulun verdiği" buyurdu. Adam: 'Hangi cihad daha faziletlidir? diye sordu. Hz. Peygamber (sav): "kişinin kanının akıtıldığı ve atının öldürüldüğü" diye cevap verdi.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Câmi' 20297, 11/191