حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُوسُفَ السُّلَمِىُّ حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا الْحَارِثُ بْنُ نَبْهَانَ حَدَّثَنَا عُتْبَةُ بْنُ يَقْظَانَ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ عَنْ مَكْحُولٍ عَنْ وَاثِلَةَ بْنِ الأَسْقَعِ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « جَنِّبُوا مَسَاجِدَكُمْ صِبْيَانَكُمْ وَمَجَانِينَكُمْ وَشِرَارَكُمْ وَبَيْعَكُمْ وَخُصُومَاتِكُمْ وَرَفْعَ أَصْوَاتِكُمْ وَإِقَامَةَ حُدُودِكُمْ وَسَلَّ سُيُوفِكُمْ وَاتَّخِذُوا عَلَى أَبْوَابِهَا الْمَطَاهِرَ وَجَمِّرُوهَا فِى الْجُمَعِ » .

Bize Ahmed b. Yusuf es-Sülemî, ona Müslim b. İbrahim, ona Hâris b. Nebhân, ona Utbe b. Yakzân, ona Ebu Saîd, ona Mekhûl, ona Vâsile b. el-Eskâ’ın rivayet ettiğine göre Nebi (sav) şöyle buyurdu: “Küçük çocukları, aklı başında olmayanları, kötülük yapanları mescidden uzak tutun. Alışverişinizi, davalarınızı mescidde görmeyin. Mescidde seslerinizi yükseltmeyin, had cezalarını uygulamayın, kılıçlarınızı çekmeyin. Mescitlerin kapılarının yakınında abdest alma yerleri yapın ve Cuma günleri mescitlerde tütsü yakın”.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mesâcid ve'l-cemaât 5, /129

حَدَّثَنَا الْقَعْنَبِىُّ عَنْ مَالِكٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ "أَنَّ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ رضى الله عنه وَعُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ كَانَا يَفْعَلاَنِ ذَلِكَ."

Bize el-Ka'neb, ona Malik, ona İbn Şihab, ona da Said b. Müseyyeb'in rivayet ettiğine göre "Ömer b. el-Hattab ve Osman b. Affan da böyle (bacaklarından birini diğerinin üzerine atarak sırtüstü vaziyette yatarlarmış) yaparlarmış."

Açıklama: Rivayette Hz. Ömer ve Hz. Osman'ın yaptığı söylenen husus, bacaklarından birini diğerinin üstüne atarak sırt üstü yatmaktır. Böyle yapıldığında avret mahallinin açılma ihtimali olduğu için Hz. Peygamber'in bunu yasakladığı nakledilmiştir [Ebu Davud, Edeb, 31]. Bu iki sahabinin böyle yapmış olması, onların Hz. Peygamber'in yasağına riayet etmedikleri anlamına gelmeyip, bu konudaki yasağın avret mahallinin açılması endişesinden kaynaklandığını ve buna dikkat edildiği takdirde böyle yapılabileceğini düşündüklerini göstermektedir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 36, /1107

حَدَّثَنَا الْقَعْنَبِىُّ عَنْ مَالِكٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ "أَنَّ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ رضى الله عنه وَعُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ كَانَا يَفْعَلاَنِ ذَلِكَ."

Bize el-Ka'neb, ona Malik, ona İbn Şihab, ona da Said b. Müseyyeb'in rivayet ettiğine göre "Ömer b. el-Hattab ve Osman b. Affan da böyle (bacaklarından birini diğerinin üzerine atarak sırtüstü vaziyette yatarlarmış) yaparlarmış."

Açıklama: Rivayette Hz. Ömer ve Hz. Osman'ın yaptığı söylenen husus, bacaklarından birini diğerinin üstüne atarak sırt üstü yatmaktır. Böyle yapıldığında avret mahallinin açılma ihtimali olduğu için Hz. Peygamber'in bunu yasakladığı nakledilmiştir [Ebu Davud, Edeb, 31]. Bu iki sahabinin böyle yapmış olması, onların Hz. Peygamber'in yasağına riayet etmedikleri anlamına gelmeyip, bu konudaki yasağın avret mahallinin açılması endişesinden kaynaklandığını ve buna dikkat edildiği takdirde böyle yapılabileceğini düşündüklerini göstermektedir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 36, /1107

أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ بْنُ مَنْصُورٍ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَطَاءٌ عَنْ جَابِرٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « مَنْ أَكَلَ مِنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ » . قَالَ أَوَّلَ يَوْمٍ « الثُّومِ » . ثُمَّ قَالَ « الثُّومِ وَالْبَصَلِ وَالْكُرَّاثِ فَلاَ يَقْرَبْنَا فِى مَسَاجِدِنَا فَإِنَّ الْمَلاَئِكَةَ تَتَأَذَّى مِمَّا يَتَأَذَّى مِنْهُ الإِنْسُ » .

Bize İshak b. Mansur, ona Yahya, ona İbn Cüreyc, ona Atâ, ona Câbir’in rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Kim şu sebzeden yerse...” (İlk gün “Sarımsak yerse” demişti, sonra): “Sarımsak, soğan ve pırasa yerse, mescitlerimizde bize yaklaşmasın. Çünkü şüphesiz insanların rahatsız oldukları şeylerden melekler de rahatsız olurlar”.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Mesâcid 16, /2132

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا هِشَامٌ قَالَ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ عَنْ سَالِمِ بْنِ أَبِى الْجَعْدِ عَنْ مَعْدَانَ بْنِ أَبِى طَلْحَةَ أَنَّ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ قَالَ إِنَّكُمْ أَيُّهَا النَّاسُ تَأْكُلُونَ مِنْ شَجَرَتَيْنِ مَا أُرَاهُمَا إِلاَّ خَبِيثَتَيْنِ هَذَا الْبَصَلُ وَالثُّومُ وَلَقَدْ رَأَيْتُ نَبِىَّ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِذَا وَجَدَ رِيحَهُمَا مِنَ الرَّجُلِ أَمَرَ بِهِ فَأُخْرِجَ إِلَى الْبَقِيعِ فَمَنْ أَكَلَهُمَا فَلْيُمِتْهُمَا طَبْخًا .

Bize Muhammed b. Müsennâ, ona Yahya b. Saîd, ona Hişâm, ona Katâde, ona Salim b. Ebu’l-Ca’d, ona Ma’dân b. Ebu Talha’nın rivayet ettiğine göre Ömer b. Hattab şöyle demiştir: Ey insanlar şüphesiz sizler, soğan ve sarımsak denen şu iki sebzeyi yiyorsunuz ki benim kanaatime göre onlar son derece nahoş şeylerdir. "Allah’ın Nebisi (sav) bir kimseden bu iki sebzenin kokusunu aldığı zaman emir verir, o adamı Bakî’e gönderirdi", kendi gözümle gördüm. Bunları yiyecek olanlar muhakkak iyice pişirsinler de kokularını öldürsünler.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Mesâcid 17, /2132

حَدَّثَنَا النُّفَيْلِىُّ حَدَّثَنَا مَالِكٌ ح وَحَدَّثَنَا الْقَعْنَبِىُّ عَنْ مَالِكٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عَبَّادِ بْنِ تَمِيمٍ عَنْ عَمِّهِ أَنَّهُ "رَأَى رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مُسْتَلْقِيًا - قَالَ الْقَعْنَبِىُّ - فِى الْمَسْجِدِ وَاضِعًا إِحْدَى رِجْلَيْهِ عَلَى الأُخْرَى."

Bize en-Nüfeyl, ona Malik; (T) Bize el-Ka'neb, ona Malik, ona İbn Şihab, ona Abbad b. Temim, ona da amcasının (Abdullah b. Zeyd el-Ensari) rivayet ettiğine göre o "Rasulullah'ı (sav) -Ka'neb'in dediğine göre mescitte- bacaklarından birini diğerinin üzerine atmış bir şekilde sırtüstü yatıyorken görmüştü."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 36, /1107

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سَلَمَةَ الْمُرَادِىُّ حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ الْحَارِثِ أَنَّ سَعِيدَ بْنَ أَبِى هِلاَلٍ وَبُكَيْرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الأَشَجِّ حَدَّثَاهُ عَنْ أَبِى بَكْرِ بْنِ الْمُنْكَدِرِ عَنْ عَمْرِو بْنِ سُلَيْمٍ الزُّرَقِىِّ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ "الْغُسْلُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ عَلَى كُلِّ مُحْتَلِمٍ وَالسِّوَاكُ وَيَمَسُّ مِنَ الطِّيبِ مَا قُدِّرَ لَهُ." [إِلاَّ أَنَّ بُكَيْرًا لَمْ يَذْكُرْ عَبْدَ الرَّحْمَنِ وَقَالَ فِى الطِّيبِ وَلَوْ مِنْ طِيبِ الْمَرْأَةِ.]

Bize Muhammed b. Seleme el-Muradî, ona İbn Vehb, ona Amr b. Haris, ona Said b. Ebu Hilal ve Bükeyr b. Abdullah b. Eşec, onlara Ebu Bekir b. Münkedir, ona Amr b. Süleym ez-Züraki, ona Abdurrahman b. Ebu Said el-Hudrî, ona babası (Ebu Said el-Hudri'nin) rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Cuma günü gusletmek, misvak kullanmak ve bulabildiği bir güzel kokudan sürmek baliğ olan her Müslümanın vazifesidir." [Bükeyr, rivayetinde Abdurrahman'ı zikretmemiş ve koku ile alakalı da 'hanımının kokusundan olsa bile' demiştir.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 129, /90

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى وَزُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ قَالاَ حَدَّثَنَا يَحْيَى - وَهُوَ الْقَطَّانُ - عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ قَالَ أَخْبَرَنِى نَافِعٌ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ فِى غَزْوَةِ خَيْبَرَ "مَنْ أَكَلَ مِنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ - يَعْنِى الثُّومَ - فَلاَ يَأْتِيَنَّ الْمَسَاجِدَ." [قَالَ زُهَيْرٌ فِى غَزْوَةٍ. وَلَمْ يَذْكُرْ خَيْبَرَ.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1248, /223

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا ابْنُ نُمَيْرٍ ح قَالَ وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ نُمَيْرٍ - وَاللَّفْظُ لَهُ - حَدَّثَنَا أَبِى قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ "مَنْ أَكَلَ مِنْ هَذِهِ الْبَقْلَةِ فَلاَ يَقْرَبَنَّ مَسَاجِدَنَا حَتَّى يَذْهَبَ رِيحُهَا." يَعْنِى الثُّومَ.

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1249, /223

وَحَدَّثَنِى زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ - يَعْنِى ابْنَ عُلَيَّةَ - عَنْ عَبْدِ الْعَزِيزِ - وَهُوَ ابْنُ صُهَيْبٍ - قَالَ سُئِلَ أَنَسٌ عَنِ الثُّومِ فَقَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "مَنْ أَكَلَ مِنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ فَلاَ يَقْرَبَنَّا وَلاَ يُصَلِّى مَعَنَا."

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1250, /223