Açıklama: Hacerülesved ile Kâbe kapısı arasında kalan bölgeye mültezem denilmektedir. Bu vb. diğer rivayetler sebebiyle burada dua etmenin makbul olduğuna inaılmaktadır.
Öneri Formu
Hadis Id, No:
30368, İM002962
Hadis:
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ قَالَ سَمِعْتُ الْمُثَنَّى بْنَ الصَّبَّاحِ يَقُولُ حَدَّثَنِى عَمْرُو بْنُ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ طُفْتُ مَعَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو فَلَمَّا فَرَغْنَا مِنَ السَّبْعِ رَكَعْنَا فِى دُبُرِ الْكَعْبَةِ فَقُلْتُ أَلاَ نَتَعَوَّذُ بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ . قَالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ . قَالَ ثُمَّ مَضَى فَاسْتَلَمَ الرُّكْنَ ثُمَّ قَامَ بَيْنَ الْحِجْرِ وَالْبَابِ فَأَلْصَقَ صَدْرَهُ وَيَدَيْهِ وَخَدَّهُ إِلَيْهِ ثُمَّ قَالَ هَكَذَا رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَفْعَلُ .
Tercemesi:
Bize Muhammed b. Yahya (ez-Zühlî), ona Abdürrezzak (b. Hemmam), ona Müsenna b. Sabbah, ona Amr b. Şuayb (el-Kuraşî), ona babası (Şuayb b. Muhammed es-Sehmî), ona da dedesi (Abdullah b. Amr es-Sehmî) rivayet etmiş ve şöyle demiştir:
"Abdullah b. Amr (r. anhümâ) ile birlikte Kâbe'yi ettim. Yedi turluk bir tavafı bitirince Kâbe'nin arkasında namaz kıldık. 'Cehennem'den Allah'a sığınmayacak mıyız?' dedim. 'Cehennem'den Allah'a sığınırım.' diye karşılık verdi." Ravi (Abdullah b. Amr es-Sehmî) şöyle devam etti: "Sonra Abdullah b. Amr (r. anhümâ) geçti ve Hacerülesved köşesini selamladı. Ardından Hicr ile Kâbe'nin kapısının ara bölgesinde durup göğsünü, elleriyle beraber iki kolunu ve yanağını oraya dayadı. Sonra da; 'Rasulullah'ı (sav) böyle yaparken gördüm.' dedi."
Açıklama:
Hacerülesved ile Kâbe kapısı arasında kalan bölgeye mültezem denilmektedir. Bu vb. diğer rivayetler sebebiyle burada dua etmenin makbul olduğuna inaılmaktadır.
Yazar, Kitap, Bölüm:
İbn Mâce, Sünen-i İbn Mâce, Menâsik 35, /481
Senetler:
1. Ebu Muhammed Abdullah b. Amr es-Sehmî (Abdullah b. Amr b. Âs b. Vail b. Haşim)
2. Şuayb b. Muhammed es-Sehmi (Şuayb b. Muhammed b. Abdullah b. Amr b. As)
3. Ebu İbrahim Amr b. Şuayb el-Kuraşi (Amr b. Şuayb b. Muhammed b. Abdullah b. Amr b. As)
4. Müsenna b. Sabbah (Müsenna b. Sabbah)
5. ُEbu Bekir Abdürrezzak b. Hemmam (Abdürrezzak b. Hemmam b. Nafi)
6. Muhammed b. Yahya ez-Zühli (Muhammed b. Yahya b. Abdullah b. Halid)
Konular:
Hac, Tavaf Namazı
Hac, Tavaf, Kabe'yi tavaf etmek
İstilam, hacer-i esvedi öpmek veya el sürmek
Sahâbe, sahabilerin sünnete uyma hassasiyetleri
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14852, T000856
Hadis:
حَدَّثَنَا مَحْمُودُ بْنُ غَيْلاَنَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ آدَمَ أَخْبَرَنَا سُفْيَانُ الثَّوْرِىُّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَابِرٍ قَالَ لَمَّا قَدِمَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم مَكَّةَ دَخَلَ الْمَسْجِدَ فَاسْتَلَمَ الْحَجَرَ ثُمَّ مَضَى عَلَى يَمِينِهِ فَرَمَلَ ثَلاَثًا وَمَشَى أَرْبَعًا ثُمَّ أَتَى الْمَقَامَ فَقَالَ ( وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى ) فَصَلَّى رَكْعَتَيْنِ وَالْمَقَامُ بَيْنَهُ وَبَيْنَ الْبَيْتِ ثُمَّ أَتَى الْحَجَرَ بَعْدَ الرَّكْعَتَيْنِ فَاسْتَلَمَهُ ثُمَّ خَرَجَ إِلَى الصَّفَا أَظُنُّهُ قَالَ ( إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ ) . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنِ ابْنِ عُمَرَ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ جَابِرٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ .
Tercemesi:
Bize Mahmud b. Ğaylân (el-Adevî), ona Yahya b.Âdem (el-Ümevî), ona Süfyan (es-Sevrî), ona Cafer b. Muhammed (es-Sadık), ona babası (Muhammed el-Bâkır), ona da Cabir (b. Abdullah) (ra) rivayet etmiş ve şöyle demiştir:
"Rasulullah (sav) Mekke'ye gelince Mescid-i Haram'a girdi ve Hacerülesved'i selamladı. Sonra Hacerülesved'in sağına geçip üç şavtını remel tarzında [yani çalımlı bir şekilde kısa ve seri adımlarla] , dört şavtını da normal bir şekilde yürüyerek tavaf etti. Sonra Makam-ı İbrahim'in yanına geldi ve 'Siz de İbrahim'in makamından bir namaz yeri edinin (orada namaz kılın).' (Bakara 2/125) ayetini okudu. Ardından Makam-ı İbrahim'i kendisi ile Beytullah arasına alarak iki rekat namaz kıldı. Namaz kıldıktan sonra Beytullah'ın yanına geldi, Hacerülesved'i tekrar selamladı ve sonra da Safa Tepesi'ne geçti. Sanıyorum burada; ‘Şüphesiz Safa ile Merve, Allah’ın belirlediği sembollerdendir.’ (Bakara, 2/158) ayetini okudu."
Bu konuda (Abdullah) b. Ömer'den de rivayet bulunmaktadır.
Ebu İsa (Tirmizi) (ayrıca) şöyle dedi: "Cabir'den (b. Abdullah) gelen hadis, hasen sahih bir hadistir ve ilim ehli nazarında uygulama, bu hadise göredir."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 33, 3/211
Senetler:
1. Cabir b. Abdullah el-Ensârî (Cabir b. Abdullah b. Amr b. Haram b. Salebe)
2. Muhammed el-Bakır (Muhammed b. Ali b. Hüseyin b. Ali)
3. Ebu Abdullah Cafer es-Sâdık (Cafer b. Muhammed b. Ali b. Hüseyin b. Ali b. Ebu Talib)
4. Süfyan es-Sevrî (Süfyan b. Said b. Mesruk b. Habib b. Rafi')
5. Ebu Zekeriyya Yahya b. Adem el-Ümevî (Yahya b. Adem b. Süleyman)
6. Ebu Ahmed Mahmud b. Ğaylan el-Adevi (Mahmud b. Ğaylan)
Konular:
Dinî semboller, Haceru'l-esved
Dinî semboller, İstilâm
Hac, Hz. Peygamber'in haccı
Hac, makamı İbrahim
Hac, Sa'y etmek
Hac, Safa ve Merve
Hac, Tavaf, Kabe'yi tavaf etmek
KABE
KTB, HAC, UMRE
Umre, Tavaf, tavafa başlama noktası
حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا أَبُو الْحُسَيْنِ الْعُكْلِىُّ عَنْ مَالِكِ بْنِ أَنَسٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَابِرٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم رَمَلَ مِنَ الْحِجْرِ إِلَى الْحِجْرِ ثَلاَثًا وَمَشَى أَرْبَعًا .
Öneri Formu
Hadis Id, No:
30352, İM002951
Hadis:
حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا أَبُو الْحُسَيْنِ الْعُكْلِىُّ عَنْ مَالِكِ بْنِ أَنَسٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَابِرٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم رَمَلَ مِنَ الْحِجْرِ إِلَى الْحِجْرِ ثَلاَثًا وَمَشَى أَرْبَعًا .
Tercemesi:
Bize Ali b. Muhammed, ona Ebu’l-Hüseyn el-Uklî, ona Malik b. Enes, ona Cafer b. Muhammed, ona babası, ona da Câbir’in rivayet ettiğine göre Nebi (sav), Hacer-i Esved’den Hacer-i Esved’e kadar (tavafın ilk üç şavtında) remel yaptı (hızlıca yürüdü), dördünde de normal yürüdü.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
İbn Mâce, Sünen-i İbn Mâce, Menâsik 29, /478
Senetler:
1. Cabir b. Abdullah el-Ensârî (Cabir b. Abdullah b. Amr b. Haram b. Salebe)
2. Muhammed el-Bakır (Muhammed b. Ali b. Hüseyin b. Ali)
3. Ebu Abdullah Cafer es-Sâdık (Cafer b. Muhammed b. Ali b. Hüseyin b. Ali b. Ebu Talib)
4. Ebu Abdullah Malik b. Enes el-Esbahî (Malik b. Enes b. Malik b. Ebu Amir)
5. Ebu Huseyin Zeyd b. Hubab et-Temimi (Zeyd b. Hubab b. Reyyan)
6. Ali b. Muhammed el-Kûfî (Ali b. Muhammed b. İshak)
Konular:
Hac, Tavaf, Kabe'yi tavaf etmek
Strateji, Hac, remel ve hervele
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14853, T000857
Hadis:
حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ خَشْرَمٍ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ وَهْبٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ أَنَسٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَابِرٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم رَمَلَ مِنَ الْحَجَرِ إِلَى الْحَجَرِ ثَلاَثًا وَمَشَى أَرْبَعًا . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنِ ابْنِ عُمَرَ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ جَابِرٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ . قَالَ الشَّافِعِىُّ إِذَا تَرَكَ الرَّمَلَ عَمْدًا فَقَدْ أَسَاءَ وَلاَ شَىْءَ عَلَيْهِ وَإِذَا لَمْ يَرْمُلْ فِى الأَشْوَاطِ الثَّلاَثَةِ لَمْ يَرْمُلْ فِيمَا بَقِىَ . وَقَالَ بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ لَيْسَ عَلَى أَهْلِ مَكَّةَ رَمَلٌ وَلاَ عَلَى مَنْ أَحْرَمَ مِنْهَا .
Tercemesi:
Bize Ali b. Haşrem (el-Mervezî), ona Abdullah b. Vehb (el-Kuraşî), ona Malik b. Enes (el-Esbahî), ona Cafer b. Muhammed (es-Sadık), ona babası (Muhammed el-Bâkır), ona da Cabir (b. Abdullah) (ra) rivayet etmiştir:
Hz. Peygamber (sav) Hacerülesved'den başlayarak üç şavtını remel tarzında [yani çalımlı bir şekilde kısa ve seri adımlarla], dört şavtını da normal bir şekilde yürüyerek Kâbe'yi tavaf etti. Bu konuda (Abdullah) b. Ömer'den de rivayet bulunmaktadır.
Ebu İsa (Tirmizi) (ayrıca) şöyle dedi: "Cabir'den (b. Abdullah) gelen hadis, hasen sahih bir hadistir ve ilim ehli nazarında uygulama, bu hadise göredir. İmam Şafiî şöyle demiştir: 'Tavaf eden kişi, bildiği halde remel tarzında yürümezse kötü bir davranışta bulunmuş demektir. Fakat kendisine [hac yasaklarını çiğneme anlamında] bir ceza gerekmemektedir. Ayrıca böyle bir kişi tavafın ilk üç şavtında remel tarzında yürümemişse kalan şavtlarda da remel tarzında yürümez.' Bazı ilim ehli de Mekkelilere ve Mekke'den ihrama girenlere remel tarzında yürüyerek tavafın düşmediğini söylemişlerdir."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 34, 3/212
Senetler:
1. Cabir b. Abdullah el-Ensârî (Cabir b. Abdullah b. Amr b. Haram b. Salebe)
2. Muhammed el-Bakır (Muhammed b. Ali b. Hüseyin b. Ali)
3. Ebu Abdullah Cafer es-Sâdık (Cafer b. Muhammed b. Ali b. Hüseyin b. Ali b. Ebu Talib)
4. Ebu Abdullah Malik b. Enes el-Esbahî (Malik b. Enes b. Malik b. Ebu Amir)
5. Abdullah b. Vehb el-Kuraşî (Abdullah b. Vehb b. Müslim)
6. Hafız Ebu Hasan Ali b. Haşrem el-Mervezi (Ali b. Haşrem b. Abdurrahman b. Ata b. Hilal)
Konular:
Dinî semboller, Haceru'l-esved
Hac, Hz. Peygamber'in haccı
Hac, Tavaf, Kabe'yi tavaf etmek
Öneri Formu
Hadis Id, No:
30365, İM002959
Hadis:
حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ وَعَمْرُو بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ ثَابِتٍ الْعَبْدِىِّ عَنْ عَمْرِو بْنِ دِينَارٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَدِمَ فَطَافَ بِالْبَيْتِ سَبْعًا ثُمَّ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ - قَالَ وَكِيعٌ يَعْنِى عِنْدَ الْمَقَامِ - ثُمَّ خَرَجَ إِلَى الصَّفَا .
Tercemesi:
Bize Ali b. Muhammed ve Amr b. Abdullah, onlara Veki, ona Muhammed b. Sâbit el-Abdî, ona Amr b. Dinar, ona İbn Ömer’in rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) (Mekke’ye) gelince Beyt’in etrafında yedi şavt (tur) dönerek tavaf yaptıktan sonra iki rekât namaz kıldı. -Ravi Vekî’: Yani Makam-ı İbrahim’in yanında (bu iki rekâtı kıldı), dedi.- Sonra da (sa’y yapmak üzere) Safa’ya çıktı.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
İbn Mâce, Sünen-i İbn Mâce, Menâsik 33, /480
Senetler:
1. İbn Ömer Abdullah b. Ömer el-Adevî (Abdullah b. Ömer b. Hattab)
2. Amr b. Dinar el-Cümahî (Amr b. Dinar)
3. Ebu Abdullah Muhammed b. Sabit el-Abdi (Muhammed b. Sabit b. Ebu Zeyd b. Ahtab)
4. Ebu Süfyan Veki' b. Cerrah er-Ruâsî (Veki' b. Cerrah b. Melih b. Adî)
5. Ebu Osman Amr b. Abdullah el-Evdî (Amr b. Muhammed b. Abdullah)
Konular:
Hac, Sa'y etmek
Hac, Tavaf, Kabe'yi tavaf etmek
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14854, T000858
Hadis:
حَدَّثَنَا مَحْمُودُ بْنُ غَيْلاَنَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَخْبَرَنَا سُفْيَانُ وَمَعْمَرٌ عَنِ ابْنِ خُثَيْمٍ عَنْ أَبِى الطُّفَيْلِ قَالَ كُنْتُ مَعَ ابْنِ عَبَّاسٍ وَمُعَاوِيَةُ لاَ يَمُرُّ بِرُكْنٍ إِلاَّ اسْتَلَمَهُ فَقَالَ لَهُ ابْنُ عَبَّاسٍ إِنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم لَمْ يَكُنْ يَسْتَلِمُ إِلاَّ الْحَجَرَ الأَسْوَدَ وَالرُّكْنَ الْيَمَانِىَ . فَقَالَ مُعَاوِيَةُ لَيْسَ شَىْءٌ مِنَ الْبَيْتِ مَهْجُورًا . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ عُمَرَ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عَبَّاسٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَكْثَرِ أَهْلِ الْعِلْمِ أَنْ لاَ يَسْتَلِمَ إِلاَّ الْحَجَرَ الأَسْوَدَ وَالرُّكْنَ الْيَمَانِىَ .
Tercemesi:
Bize Mahmud b. Ğaylân, ona Abdürrezzak (b. Hemmâm), ona Süfyan (es-Sevrî), ona Ma'mer (b. Raşid), ona (Abdullah b. Osman) b. Huseym'in rivayet ettiğine göre Ebu Tufeyl şöyle demiştir:
(Abdullah) b. Abbas ve Muaviye ile birlikteydim. Muaviye, Beytullah'ın hangi köşesine uğrarsa onu mutlaka selamlıyordu. (Abdullah) b. Abbas ona; "Hz. Peygamber (sav) sadece Hacerülesved ve Rükn-ü Yemânî'yi (Yemen tarafına bakan köşeyi) selamlıyordu" dedi. Bunun üzerine Muaviye; "Beytullah'ın hiçbir kısmı terk edilmiş değildir." dedi.
Bu konuda Hz. Ömer 'den de rivayet bulunmaktadır.
Ebu İsa (Tirmizi) (ayrıca) şöyle demiştir: "(Abdullah) b. Abbas'ın rivayet ettiği hadis, hasen sahih bir hadistir ve ilim ehlinin çoğunun nazarında uygulama, sadece Hacerülesved ve Rükn-ü Yemânî'nin selamlanması şeklinde bu rivayete göredir."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 35, 3/213
Senetler:
1. İbn Abbas Abdullah b. Abbas el-Kuraşî (Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf)
2. Ebu Tufeyl Amir b. Vasile el-Leysi (Amir b. Vasile b. Abdullah b. Umeyr b. Cabir)
3. Abdullah b. Osman el-Kârrî (Abdullah b. Osman b. Huseym b. el-Karra)
4. Ebu Urve Mamer b. Raşid el-Ezdî (Mamer b. Râşid)
5. ُEbu Bekir Abdürrezzak b. Hemmam (Abdürrezzak b. Hemmam b. Nafi)
6. Ebu Ahmed Mahmud b. Ğaylan el-Adevi (Mahmud b. Ğaylan)
Konular:
Dinî semboller, Haceru'l-esved
Dinî semboller, İstilâm
Hac, Tavaf, Kabe'yi tavaf etmek
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنِ الزُّبَيْرِ بْنِ عَرَبِىٍّ أَنَّ رَجُلاً سَأَلَ ابْنَ عُمَرَ عَنِ اسْتِلاَمِ الْحَجَرِ فَقَالَ رَأَيْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم يَسْتَلِمُهُ وَيُقَبِّلُهُ . فَقَالَ الرَّجُلُ أَرَأَيْتَ إِنْ غُلِبْتُ عَلَيْهِ أَرَأَيْتَ إِنْ زُوحِمْتُ فَقَالَ ابْنُ عُمَرَ اجْعَلْ أَرَأَيْتَ بِالْيَمَنِ رَأَيْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم يَسْتَلِمُهُ وَيُقَبِّلُهُ . قَالَ وَهَذَا هُوَ الزُّبَيْرُ بْنُ عَرَبِىٍّ رَوَى عَنْهُ حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ وَالزُّبَيْرُ بْنُ عَرَبِىٍّ كُوفِىٌّ يُكْنَى أَبَا سَلَمَةَ سَمِعَ مِنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ وَغَيْرِ وَاحِدٍ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم رَوَى عَنْهُ سُفْيَانُ الثَّوْرِىُّ وَغَيْرُ وَاحِدٍ مِنَ الأَئِمَّةِ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عُمَرَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ وَقَدْ رُوِىَ عَنْهُ مِنْ غَيْرِ وَجْهٍ . و العمل على هذا عند أهل العلم يستحبون تقبيل الحجر فإن لم يمكنه و لم يصل إليه استلمه بيده و قبّل يده . و إن لم يصل إليه استقبله إذا حاذى به و كبر و هو قول الشافعي
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14868, T000861
Hadis:
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنِ الزُّبَيْرِ بْنِ عَرَبِىٍّ أَنَّ رَجُلاً سَأَلَ ابْنَ عُمَرَ عَنِ اسْتِلاَمِ الْحَجَرِ فَقَالَ رَأَيْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم يَسْتَلِمُهُ وَيُقَبِّلُهُ . فَقَالَ الرَّجُلُ أَرَأَيْتَ إِنْ غُلِبْتُ عَلَيْهِ أَرَأَيْتَ إِنْ زُوحِمْتُ فَقَالَ ابْنُ عُمَرَ اجْعَلْ أَرَأَيْتَ بِالْيَمَنِ رَأَيْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم يَسْتَلِمُهُ وَيُقَبِّلُهُ . قَالَ وَهَذَا هُوَ الزُّبَيْرُ بْنُ عَرَبِىٍّ رَوَى عَنْهُ حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ وَالزُّبَيْرُ بْنُ عَرَبِىٍّ كُوفِىٌّ يُكْنَى أَبَا سَلَمَةَ سَمِعَ مِنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ وَغَيْرِ وَاحِدٍ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم رَوَى عَنْهُ سُفْيَانُ الثَّوْرِىُّ وَغَيْرُ وَاحِدٍ مِنَ الأَئِمَّةِ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عُمَرَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ وَقَدْ رُوِىَ عَنْهُ مِنْ غَيْرِ وَجْهٍ . و العمل على هذا عند أهل العلم يستحبون تقبيل الحجر فإن لم يمكنه و لم يصل إليه استلمه بيده و قبّل يده . و إن لم يصل إليه استقبله إذا حاذى به و كبر و هو قول الشافعي
Tercemesi:
Bize Kuteybe (b. Said es-Sekafî), ona Hammad (b. Zeyd el-Ezdî), ona da Zübeyr b. Arabî (en-Nemrî) rivayet etmiş ve şöyle demiştir:
"Bir adam, (Abdullah) b. Ömer'e Hacerülesved'in selamlanması meselesini sordu. (Abdullah) b. Ömer; 'Rasulullah'ı (sav), Hacerülesved'i selamlarken ve öperken gördüm.' dedi. Adam; 'Ne dersin? Peki, Hacerülesved'e ulaşması engellenirse! Ne dersin? Ya aşırı kalabalık içerisinde sıkışıp kalırsa!' diye sordu. Bunun üzerine (Abdullah) b. Ömer; 'Ne dersin ifadesini Yemen'de bırak! Rasulullah'ı (sav), Hacerülesved'i selamlarken ve öperken gördüm.' diye karşılık verdi."
Tirmizi şöyle dedi: "Senedde yer alan bu kişi, Zübeyr b. Arabî'dir. Kendisinden Hammad b. Zeyd rivayette bulunmuştur. Zübeyr b. Arabî, Kûfelidir. Ebu Seleme diye künyelenir. Enes b. Malik ve Hz. Peygamber'in (sav) asahbından olan bir çok kişiden hadis rivayet etmiştir. Kendisinden de Süfyan es-Sevrî ve bir çok hadis imamı rivayette bulunmuştur."
Ebu İsa (Tirmizi) ayrıca şöyle dedi: "(Abdullah) b. Ömer'in naklettiği hadis, hasen sahih bir hadistir. Bu hadis, kendisinden bir çok yolla rivayet edilmiştir. ilim ehli nezdinde uygulama, bu rivayete göredir; onlar Hacerülesved'in öpülmesini müstehab kabul etmektedirler. Ancak tavaf eden kişi öpemeyecek durumda kalırsa ya da ona ulaşamazsa eliyle Hacerülesved'i selamlar ve elini öper. Eğer Hacerülesved'e ulaşamazsa onun hizasında durur ve tekbir getirir. Bu uygulama, İmam Şafiî'nin görüşüdür."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 37, 3/215
Senetler:
1. İbn Ömer Abdullah b. Ömer el-Adevî (Abdullah b. Ömer b. Hattab)
2. Ebu Seleme Zübeyr b. Arabî en-Nemrî (Zübeyr b. Arabî)
3. Ebu İsmail Hammad b. Zeyd el-Ezdî (Hammad b. Zeyd b. Dirhem)
4. Ebu Recâ Kuteybe b. Said es-Sekafi (Kuteybe b. Said b. Cemil b. Tarif)
Konular:
Dinî semboller, Haceru'l-esved
Dinî semboller, İstilâm
Hac, Tavaf, Kabe'yi tavaf etmek
İstilam, hacer-i esvedi öpmek veya el sürmek
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14869, T000862
Hadis:
حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عُمَرَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَابِرٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم حِينَ قَدِمَ مَكَّةَ طَافَ بِالْبَيْتِ سَبْعًا. فَقَرَأَ ( وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى ) فَصَلَّى خَلْفَ الْمَقَامِ ثُمَّ أَتَى الْحَجَرَ فَاسْتَلَمَهُ ثُمَّ قَالَ « نَبْدَأُ بِمَا بَدَأَ اللَّهُ بِهِ » . فَبَدَأَ بِالصَّفَا وَقَرَأَ ( إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ ) . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ أَنَّهُ يَبْدَأُ بِالصَّفَا قَبْلَ الْمَرْوَةِ فَإِنْ بَدَأَ بِالْمَرْوَةِ قَبْلَ الصَّفَا لَمْ يُجْزِهِ وَبَدَأَ بِالصَّفَا . وَاخْتَلَفَ أَهْلُ الْعِلْمِ فِيمَنْ طَافَ بِالْبَيْتِ وَلَمْ يَطُفْ بَيْنَ الصَّفَا وَالْمَرْوَةِ حَتَّى رَجَعَ فَقَالَ بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ إِنْ لَمْ يَطُفْ بَيْنَ الصَّفَا وَالْمَرْوَةِ حَتَّى خَرَجَ مِنْ مَكَّةَ فَإِنْ ذَكَرَ وَهُوَ قَرِيبٌ مِنْهَا رَجَعَ فَطَافَ بَيْنَ الصَّفَا وَالْمَرْوَةِ. وَإِنْ لَمْ يَذْكُرْ حَتَّى أَتَى بِلاَدَهُ أَجْزَأَهُ وَعَلَيْهِ دَمٌ . وَهُوَ قَوْلُ سُفْيَانَ الثَّوْرِىِّ . وَقَالَ بَعْضُهُمْ إِنْ تَرَكَ الطَّوَافَ بَيْنَ الصَّفَا وَالْمَرْوَةِ حَتَّى رَجَعَ إِلَى بِلاَدِهِ فَإِنَّهُ لاَ يُجْزِيهِ . وَهُوَ قَوْلُ الشَّافِعِىِّ . قَالَ الطَّوَافُ بَيْنَ الصَّفَا وَالْمَرْوَةِ وَاجِبٌ لاَ يَجُوزُ الْحَجُّ إِلاَّ بِهِ .
Tercemesi:
Bize (Muhammed) b. Ebu Ömer (el-Adenî), ona Süfyan b. Uyeyne, ona Cafer b. Muhammed (es-Sadık), ona babası (Muhammed el-Bâkır), ona da Cabir (b. Abdullah) rivayet etmiştir:
"Hz. Peygamber (sav) Mekke'ye gelince Beytullah'ı yedi tur tavaf etti ve 'Siz de İbrahim'in makamından bir namaz yeri edinin (orada namaz kılın).' (Bakara 2/125) ayetini okudu. Ardından Makam-ı İbrahim'in arkasında namaz kıldı. Sonra Hacerülesved'e geldi ve onu selamladı. Sonra; Allah'ın başladığı şey ile başlıyoruz.' diyerek Safa Tepesi'nden sa'y etmeye başladı ve 'Şüphesiz Safa ile Merve, Allah’ın belirlediği sembollerdendir.' (Bakara, 2/158) ayetini okudu."
Ebu İsa (Tirmizi) şöyle dedi: "Bu, hasen sahih bir hadistir. Kişinin, sa'y etmeye Merve'den önce Safa ile başlaması şeklindeki ilim ehli nezdinde kabul gören uygulama da bu hadise göredir. Dolayısıyla kişi, Safa'dan önce Merve ile başlayacak olursa bu, onun için yeterli olmaz; tekrar Safa ile başlamalıdır. İlim ehli, Beytullah'ı tavaf edip Safa ile Merve arasında sa'y etmeden memleketine dönen kişi hakkında ihtilaf etmişlerdir. İlim ehlinden bazıları; 'Safa ile Merve arasında sa'y etmez ve nihayet Mekke'den çıkarsa bakılır. Eğer Mekke'ye henüz yakınken sa'y etmediğini hatırlarsa döner ve Safa ile Merve arasında sa'y eder. Hatırlamaz da nihayet memleketine gelirse haccı geçerlidir ancak küçükbaş bir kurban kesmesi gerekir.' demişlerdir. Bu görüş, Süfyan es-Sevrî'nin içtihadıdır. İlim ehlinden bazıları da; 'Safa ile Merve arasında sa'y etmez ve nihayet memleketine dönerse kişi için (tek başına bu) tavafı yeterli olmayacaktır.' demişlerdir. Bu görüş de İmam Şafiî'nin içtihadıdır. O; 'Safa ile Merve arasında sa'y etmek, vaciptir. Hac ibadeti ancak bu sa'y ile caizdir.' demektedir."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 38, 3/216
Senetler:
1. Cabir b. Abdullah el-Ensârî (Cabir b. Abdullah b. Amr b. Haram b. Salebe)
2. Muhammed el-Bakır (Muhammed b. Ali b. Hüseyin b. Ali)
3. Ebu Abdullah Cafer es-Sâdık (Cafer b. Muhammed b. Ali b. Hüseyin b. Ali b. Ebu Talib)
4. Ebu Muhammed Süfyan b. Uyeyne el-Hilâlî (Süfyân b. Uyeyne b. Meymûn)
5. Muhammed b. Ebu Ömer el-Adenî (Muhammed b. Yahya b. Ebu Ömer)
Konular:
Dinî semboller, Haceru'l-esved
Dinî semboller, İstilâm
DUA ZAMAN VE MEKAN İLİŞKİSİ
Hac, Hz. Peygamber'in haccı
Hac, makamı İbrahim
Hac, Sa'y etmek
Hac, Safa ve Merve
Hac, Tavaf, Kabe'yi tavaf etmek
Hacerü'l-Esved, selamlama
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14878, T000865
Hadis:
حَدَّثَنَا بِشْرُ بْنُ هِلاَلٍ الصَّوَّافُ الْبَصْرِىُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ بْنُ سَعِيدٍ وَعَبْدُ الْوَهَّابِ الثَّقَفِىُّ عَنْ خَالِدٍ الْحَذَّاءِ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ طَافَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم عَلَى رَاحِلَتِهِ فَإِذَا انْتَهَى إِلَى الرُّكْنِ أَشَارَ إِلَيْهِ . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ جَابِرٍ وَأَبِى الطُّفَيْلِ وَأُمِّ سَلَمَةَ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عَبَّاسٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَقَدْ كَرِهَ قَوْمٌ مِنْ أَهْلِ الْعِلْمِ أَنْ يَطُوفَ الرَّجُلُ بِالْبَيْتِ وَبَيْنَ الصَّفَا وَالْمَرْوَةِ رَاكِبًا إِلاَّ مِنْ عُذْرٍ . وَهُوَ قَوْلُ الشَّافِعِىِّ .
Tercemesi:
Bize Bişr b. Hilal es-Savvâf el-Basrî, ona Abdülvaris b. Said T Abdülvehhab (b. Abdülmecid) es-Sakafî, onlara Halid el-Hazzâ, ona da İkrime mevlâ (Abdullah) b. Abbas'ın rivayet ettiğine göre (Abdullah) b. Abbas şöyle demiştir:
"Hz. Peygamber (sav) bineği üzerinde tavaf etti. Hacerülesved köşesine gelince de ona doğru eliyle işarette bulundu."
Tirmizi şöyle dedi: "Bu konuda Cabir (b. Abdullah), EBu Tufeyl ve Ümmü Seleme'den de rivayet bulunmaktadır."
Ebu İsa (Tirmizi) ayrıca şöyle demiştir: "(Abdullah) b. Abbas hadisi, hasen sahih bir hadistir. İlim ehlinden bir grup, mazereti yokken kişinin, binek üzerinde Beytullah'ı tavaf etmesini ve Safa ile Merve arasında bu şekilde sa'y etmesini mekruh saymışlardır. Bu içtihat, İmam Şafiî'nin görüşüdür."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 40, 3/218
Senetler:
1. İbn Abbas Abdullah b. Abbas el-Kuraşî (Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf)
2. İkrime Mevla İbn Abbas (İkrime)
3. Ebu Menâzil Halid el-Hazzâ (Halid b. Mihran)
4. Ebu Muhammed Abdülvehhab b. Abdülmecid es-Sakafî (Abdulvehhab b. Abdulmecid b. Salt)
5. Ebu Muhammed Bişr b. Hilal es-Savvâf (Bişr b. Hilal)
Konular:
Dinî semboller, Haceru'l-esved
Dinî semboller, İstilâm
Hac, Tavaf, Kabe'yi tavaf etmek
Öneri Formu
Hadis Id, No:
15282, T000959
Hadis:
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ عَطَاءِ بْنِ السَّائِبِ عَنِ ابْنِ عُبَيْدِ بْنِ عُمَيْرٍ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ ابْنَ عُمَرَ كَانَ يُزَاحِمُ عَلَى الرُّكْنَيْنِ زِحَامًا مَا رَأَيْتُ أَحَدًا مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم يَفْعَلُهُ . فَقُلْتُ يَا أَبَا عَبْدِ الرَّحْمَنِ إِنَّكَ تُزَاحِمُ عَلَى الرُّكْنَيْنِ زِحَامًا مَا رَأَيْتُ أَحَدًا مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم يُزَاحِمُ عَلَيْهِ . فَقَالَ إِنْ أَفْعَلْ فَإِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « إِنَّ مَسْحَهُمَا كَفَّارَةٌ لِلْخَطَايَا » . وَسَمِعْتُهُ يَقُولُ « مَنْ طَافَ بِهَذَا الْبَيْتِ أُسْبُوعًا فَأَحْصَاهُ كَانَ كَعِتْقِ رَقَبَةٍ » . وَسَمِعْتُهُ يَقُولُ « لاَ يَضَعُ قَدَمًا وَلاَ يَرْفَعُ أُخْرَى إِلاَّ حَطَّ اللَّهُ عَنْهُ بِهَا خَطِيئَةً وَكَتَبَ لَهُ بِهَا حَسَنَةً » . قَالَ أَبُو عِيسَى وَرَوَى حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ عَطَاءِ بْنِ السَّائِبِ عَنِ ابْنِ عُبَيْدِ بْنِ عُمَيْرٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ نَحْوَهُ . وَلَمْ يَذْكُرْ فِيهِ عَنْ أَبِيهِ . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ .
Tercemesi:
Bize Kuteybe (b. Said es-Sekafî), ona Cerir (b. Abdulhamid ed-Dabbî), ona Ata b. Sâib (es-Sekafî), ona (Abdullah) b. Ubeyd b. Umeyr (el-Leysî), ona da babası (Ubeyd b. Umeyr el-Leysî) rivayet etmiştir:
"(Abdullah) b. Ömer, Beytullah'ın iki köşesini (Hacerülesved köşesi ile Rükn-ü Yemânî köşesini) selamlamak için kalabalıkla aşırı bir yarış içerisine girerdi. Oysa Hz. Peygamber'in (sav) ashabından hiçbirini böyle yaparken görmedim. Bu nedenle kendisine; 'Ey Ebu Abdurrahman! Beytullah'ın iki köşesini selamlamak için kalabalıkla aşırı bir yarış içerisine giriyorsun. Oysa Hz. Peygamber'in (sav) ashabından hiçbirini böyle yaparken görmedim. [Acaba sizin bu tavrınız nedendir?]' diye sordum. Bunun üzerine; 'Böyle yapıyorsam Rasulullah'ı (sav); 'O iki köşeye el sürmek, günahlara keffarettir.' buyururken duyduğum içindir. Onu (sav) şöyle buyurken de duydum; 'Kim, şu Beytullah'ı yedi tur tavaf eder ve tavafın bütün hükümlerine dikkat ederse bir köle azat etmiş gibi olur.' Şöyle buyururken de duydum; 'Tavaf eden kişi bir ayağını yere koyup diğerini kaldırmaz ki bu sayede Allah, onun bir günahını silip ona bir sevap yazmasın.' dedi."
Ebu İsa (Tirmizi) şöyle dedi: "Hammad b. Zeyd, ona Ata b. Sâib, ona (Abdullah) b. Ubeyd b. Umeyr (el-Leysî), ona da (Abdullah) b. Ömer buna benzer şekilde rivayette bulunmuş; fakat 'ona da babası' kaydını zikretmemiştir."
Ebu İsa (Tirmizi) ayrıca şöyle dedi: "Bu, hasen sahih bir hadistir."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 111, 3/292
Senetler:
1. İbn Ömer Abdullah b. Ömer el-Adevî (Abdullah b. Ömer b. Hattab)
2. Ubeyd b. Umeyr el-Leysî (Ebû Âsım Ubeyd b. Umeyr b. Katâde)
3. Abdullah b. Ubeyd el-Leysi (Abdullah b. Ubeyd b. Umeyr b. Katade b. Sad b. Amir)
4. Ebu Zeyd Ata b. Saib es-Sekafî (Ata b. Saib b. Malik)
5. Ebu Abdullah Cerir b. Abdulhamid ed-Dabbî (Cerir b. Abdülhamid b. Cerir b. Kurt b. Hilal b. Ekyes)
6. Ebu Recâ Kuteybe b. Said es-Sekafi (Kuteybe b. Said b. Cemil b. Tarif)
Konular:
Hac, Rüknü Yemânî
Hac, Tavaf, Kabe'yi tavaf etmek
Hac, Tavaf, tavafın fazileti
İstilam, hacer-i esvedi öpmek veya el sürmek