حَدَّثَنَا ابْنُ فُضَيْلٍ ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ إِسْحَاقَ ، عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ ، عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍ ، أَنَّهُ قَالَ : مَنْ تَعَارَّ مِنَ اللَّيْلِ فَقَالَ : لاَ إلَهَ إِلاَّ أَنْتَ رَبِّ ظَلَمْت نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَمَا تَخْرُجُ الْحَيَّةُ مِنْ سَلْخِهَا.

Bize (Muhammed) b. Fudayl, ona Abdurrahman b. İshak, ona Kasım b. Abdurrahman, ona da Abdullah b. Mesud şöyle haber vermiştir: Kim gece uykusundan uyanıp, “(Allahım) senden başka ilah yoktur. Rabbim ben kendime zulmettim. Beni bağışla” derse yılanın derisinden soyunduğu gibi günahlarından arınır.

Açıklama: Hadiste geçen "teârra" ifadesi tam olarak uykudan kalkmak değil, gece uyurken hafiften ses çıkararak hareket etme anlamına gelmektedir.

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Dua 29848, 15/122

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُقَاتِلٍ قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ قَالَ أَخْبَرَنَا سُفْيَانُ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ عُبَيْدَةَ عَنِ الْبَرَاءِ بْنِ عَازِبٍ قَالَ قَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم: "إِذَا أَتَيْتَ مَضْجَعَكَ فَتَوَضَّأْ وُضُوءَكَ لِلصَّلاَةِ، ثُمَّ اضْطَجِعْ عَلَى شِقِّكَ الأَيْمَنِ، ثُمَّ قُلْ اللَّهُمَّ أَسْلَمْتُ وَجْهِى إِلَيْكَ، وَفَوَّضْتُ أَمْرِى إِلَيْكَ، وَأَلْجَأْتُ ظَهْرِى إِلَيْكَ، رَغْبَةً وَرَهْبَةً إِلَيْكَ، لاَ مَلْجَأَ وَلاَ مَنْجَا مِنْكَ إِلاَّ إِلَيْكَ. اللَّهُمَّ آمَنْتُ بِكِتَابِكَ الَّذِى أَنْزَلْتَ، وَبِنَبِيِّكَ الَّذِى أَرْسَلْتَ. فَإِنْ مُتَّ مِنْ لَيْلَتِكَ فَأَنْتَ عَلَى الْفِطْرَةِ. وَاجْعَلْهُنَّ آخِرَ مَا تَتَكَلَّمُ بِهِ." [قَالَ فَرَدَّدْتُهَا عَلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَلَمَّا بَلَغْتُ اللَّهُمَّ آمَنْتُ بِكِتَابِكَ الَّذِى أَنْزَلْتَ. قُلْتُ وَرَسُولِكَ قَالَ لاَ، وَنَبِيِّكَ الَّذِى أَرْسَلْتَ.]

Bize Muhammed b. Mukâtil, ona Abdullah, ona Süfyân, ona Mansûr, ona Said b. Ubeyde, ona da Berâ b. Âzib, Nebî'nin (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Yatmak istediğinde, önce namaz abdesti gibi abdest al, sonra sağ tarafın üzerine yat ve şöyle de: 'Allah’ım! Canımı sana teslim ettim, işimi sana havale ettim, sırtımı sana dayadım. Rahmetini diler, azabından da korkarım. Senden ancak sana sığınırım. Allah’ım! İndirdiğin Kitabına, gönderdiğin Peygamberine iman ettim.' Eğer o gece ölürsen, fıtrat üzere tertemiz can vermiş olursun. Bu dua da (yatmadan önce) ağzından çıkan son sözlerin olsun." [Berâ, duayı Hz. Peygamber’e (sav) tekrar ettiğini, 'İndirdiğin kitabına iman ettim' kısmından sonra 'gönderdiğin Nebine de iman ettim' dediğini; Hz. Peygamber'in (sav) ise sözünü düzelterek 'Hayır, gönderdiğin Rasülüne" diye düzelttiğini bildirmiştir.]

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Vudû 75, 1/245

حَدَّثَنَا هَنَّادٌ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ نَحْوَهُ. [قَالَ أَبُو عِيسَى: وَهَذَا قَوْلُ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ وَغَيْرِهِ. وَقَدْ رَوَى غَيْرُ وَاحِدٍ عَنِ الأَسْوَدِ عَنْ عَائِشَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم: أَنَّهُ كَانَ يَتَوَضَّأُ قَبْلَ أَنْ يَنَامَ. وَهَذَا أَصَحُّ مِنْ حَدِيثِ أَبِى إِسْحَاقَ عَنِ الأَسْوَدِ. وَقَدْ رَوَى عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ هَذَا الْحَدِيثَ شُعْبَةُ وَالثَّوْرِىُّ وَغَيْرُ وَاحِدٍ. وَيَرَوْنَ أَنَّ هَذَا غَلَطٌ مِنْ أَبِى إِسْحَاقَ.]

Bize Hennâd, ona Vekî, ona Süfyân, ona da Ebû İshâk hadisin benzerini rivayet etmiştir. [Ebû İsa (Tirmizî) şöyle demiştir: Bu, Saîd b. Müseyyeb ve başkalarının görüşüdür. Birçok kimse Esved'in, Hz. Aişe'den 'Rasulullah'ın (sav) uyumadan önce abdest aldığını' bildiren haberini rivayet etmiştir. Bu, Ebu İshak’ın Esved’den rivayet ettiği hadisten daha sahihtir. Ebû İshak’tan bu hadisi Şu’be, Sevrî ve başkaları da rivayet etmiştir. Bunun, Ebu İshak’tan kaynaklanan bir hata olduğunu düşünmektedirler.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Tahâret 119, 1/202

حَدَّثَنِى يَحْيَى عَنْ مَالِكٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ دِينَارٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ أَنَّهُ قَالَ ذَكَرَ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ يُصِيبُهُ جَنَابَةٌ مِنَ اللَّيْلِ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ تَوَضَّأْ وَاغْسِلْ ذَكَرَكَ ثُمَّ نَمْ

Bize Yahya b. Mâlik, ona Abdullah b. Dînâr, ona Abdullah b. Ömer şöyle rivayet etmiştir: "Ömer b. el-Hattâb, Hz. Peygamber'e (sav) geceleri cünup olduğundan bahsetti. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) ona 'Namaz abdesti al, cinsel organını yıka sonra da uyu' buyurdu."

• İmam Mâlik Muvatta' Tahâret 108, 1/16

حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَرَفَةَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ عَيَّاشٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى حُسَيْنٍ عَنْ شَهْرِ بْنِ حَوْشَبٍ عَنْ أَبِى أُمَامَةَ الْبَاهِلِىِّ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: " مَنْ أَوَى إِلَى فِرَاشِهِ طَاهِرًا يَذْكُرُ اللَّهَ حَتَّى يُدْرِكَهُ النُّعَاسُ لَمْ يَنْقَلِبْ سَاعَةً مِنَ اللَّيْلِ يَسْأَلُ اللَّهَ شَيْئًا مِنْ خَيْرِ الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ إِلاَّ أَعْطَاهُ اللَّهُ إِيَّاهُ " . [قَالَ هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ غَرِيبٌ . وَقَدْ رُوِىَ هَذَا أَيْضًا عَنْ شَهْرِ بْنِ حَوْشَبٍ عَنْ أَبِى ظَبْيَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ عَبَسَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم .]

Bize Hasan b. Arafe, ona İsmâil b. Ayyâş, ona Abdullah b. Abdurrahman b. Ebû Hüseyn, ona Şehr b. Havşeb, ona Ebû Ümâme el-Bâhilî, Rasulullah’tan (sav) rivayet etmiştir: "Yatağına abdestli olarak giren ve uykuya dalana kadar da Allah’ı zikreden kimse, gecenin herhangi bir vaktinde Allah’tan dünya ve âhiret iyiliklerinden bir şey isterse Allah mutlaka onu kendisine verir." [Tirmizî şöyle demiştir Bu hasen-garîb bir hadistir. Bu hadis aynı zamanda şu tarikle de rivayet edilmiştir: Şehr b. Havşeb’den, o Ebû Zabye’den, o Amr b. Abese’den o da Hz. Peygamber’den rivayet etti.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Da'vât 92, /

وَحَدَّثَنِى عَنْ مَالِكٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهَا كَانَتْ تَقُولُ إِذَا أَصَابَ أَحَدُكُمُ الْمَرْأَةَ ثُمَّ أَرَادَ أَنْ يَنَامَ قَبْلَ أَنْ يَغْتَسِلَ فَلاَ يَنَمْ حَتَّى يَتَوَضَّأَ وُضُوءَهُ لِلصَّلاَةِ .

Bize Mâlik'ten, ona Hişâm b. Urve, ona babası Urve, Hz. Peygamber'in (sav) eşi Hz. Aişe'den (ra) rivayet ettiğine göre Hz. Aişe şöyle derdi: "Biriniz eşiyle münasebette bulunduktan sonra gusül abdesti almadan uyumak isterse, namaz abdesti almadan uyumasın."

• İmam Mâlik Muvatta' Tahâret 109, 1/16

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ عَبْد اللَّهِ بْن أَحْمَد وَسَمِعْتُهُ أَنَا مِنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ السَّلَامِ بْنُ حَرْبٍ عَنْ يَزِيدَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَبِي الْعَالِيَةِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: "لَيْسَ عَلَى مَنْ نَامَ سَاجِدًا وُضُوءٌ حَتَّى يَضْطَجِعَ فَإِنَّهُ إِذَا اضْطَجَعَ اسْتَرْخَتْ مَفَاصِلُهُ"

Bize Abdullah b. Muhammed, ona Abdullah b. Ahmed rivayet etti. Ayrıca biz Abdullah b. Muhammed’den de işittik. Ona Abdusselam b. Harb, ona Yezîd b. Abdurrahman, ona Katâde, ona Ebu’l-Âliye, ona da İbn Abbâs (ra) Hz. Peygamber'in (sav) şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Secde halinde uyuyan kişinin uzanmadıkça abdesti bozulmaz. Çünkü uzanıp yattığı zaman mafsalları gevşer de (farkına varmadan abdestine bozabilir.)"

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Abdullah b. Abbas b. Abdulmuttalib 2315, 1/674

حدثنا محمد بنُ المُثَنَّى حدثنا يحيى بنُ سعيدٍ عن عُبَيْدِ اللهِ بن عُمَرَ عن نافع عن ابنِ عُمَرَ عن عمر: أنه سَأَل النبىَّ صلى الله عليه و سلم: ’أَيَنَامُ أَحَدُنَا وهُوَ جُنُبُ؟’ قال: ’نعم، إذا تَوَضَّأَ.’ [قال: وفي الباب عن عَمَّارٍ، وعائشةَ، وجابرٍ، وأبي سعيدٍ، وأُمِّ سَلَمَةَ. قال أبو عيسى: حديثُ عمرَ، أحسنُ شيءٍ في هذا البابِ وَأَصَحُّ. وهو قولُ غيرِ واحدٍ من أصحاب النبىِّ صلى الله عليه و سلم، والتابعينَ. وبه يقولُ: سفيانُ الثوريُّ، وابنُ المبارَكِ، والشافعىُّ، وأحمدُ، وإسحقُ. قالوا: ’إذا أراد الجنبُ أن ينامَ، توضَّأَ قبلَ أن ينامَ.’]

Bize Muhammed b. Müsennâ, ona Yahya b. Said, ona Ubeydullah b. Ömer, ona Nâfi, ona da İbn Ömer, Ömer'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: Ömer, Rasulullah'a (sav): 'İçimizden biri cünüp iken uyuyabilir mi?' diye sordu. Rasulullah (sav): 'Evet, abdest alırsa uyuyabilir' cevabını verdi. [Tirmizi: 'Bu konuda Ammâr, Âişe, Cabir, Ebû Said ve Ümmü Seleme’den nakledilen hadisler de vardır' demiştir. Ebû İsâ (Tirmizî) şöyle demiştir: Ömer’in hadisi, bu konudaki en güzel ve en sahih rivayettir. Hz. Peygamber'in (sav) ashabınının ve tabiunun pek çoğunun sözü bu hadise göredir. Süfyân es-Sevrî, İbnü’l-Mübârek, Şâfiî, Ahmed ve İshâk da böyle hüküm vermiştir. 'Cünüp olan kişi uyumak isterse, uyumadan önce abdest alır.' demişlerdir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Tahâret 88, 1/206

حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَرَفَةَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ عَيَّاشٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى حُسَيْنٍ عَنْ شَهْرِ بْنِ حَوْشَبٍ عَنْ أَبِى أُمَامَةَ الْبَاهِلِىِّ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: "مَنْ أَوَى إِلَى فِرَاشِهِ طَاهِرًا يَذْكُرُ اللَّهَ حَتَّى يُدْرِكَهُ النُّعَاسُ لَمْ يَنْقَلِبْ سَاعَةً مِنَ اللَّيْلِ يَسْأَلُ اللَّهَ شَيْئًا مِنْ خَيْرِ الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ إِلاَّ أَعْطَاهُ إِيَّاهُ." [قَالَ هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ غَرِيبٌ. وَقَدْ رُوِىَ هَذَا أَيْضًا عَنْ شَهْرِ بْنِ حَوْشَبٍ عَنْ أَبِى ظَبْيَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ عَبَسَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم.]

Bize Hasan b. Arefe, ona İsmail b. Ayyâş, ona Abdullah b. Abdurrahman b. Ebu Hüseyin, ona Şehr b. Havşeb, ona da Ebu Ümâme el-Bâhilî, Rasulullah’ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Her kim yatağına abdestli olarak girer, uyuyana kadar zikirle meşgul olur ve gecenin herhangi bir vaktinde Allah’tan dünya ve ahiret hayrına dair bir istekte bulunursa, Allah o kimseye bunu mutlaka verir." [Tirmizî şöyle demiştir: Bu hasen-garîb bir hadistir. Bu hadisi aynı zamanda Şehr b. Havşeb, Ebu Zabye’den, o Amr b. Abese’den o da Hz. Peygamber’den (sav) rivayet etmiştir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Da'vât 92, 5/540

10550 - أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الْأَعْلَى، قَالَ: حَدَّثَنَا الْمُعْتَمِرُ، قَالَ: سَمِعْتُ مَنْصُورًا يُحَدِّثُ عَنْ سَعْدِ بْنِ عُبَيْدَةَ، قَالَ: حَدَّثَنَا الْبَرَاءُ بْنُ عَازِبٍ، قَالَ: قَالَ لِي رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: " إِذَا أَتَيْتَ مَضْجَعَكَ فَتَوَضَّأْ وُضُوءَكَ لِلصَّلَاةِ، ثُمَّ اضْطَجِعْ عَلَى شِقِّكَ الْأَيْمَنِ فَقُلِ: اللهُمَّ أَسْلَمْتُ وَجْهِي إِلَيْكَ، وَفَوَّضْتُ أَمْرِي إِلَيْكَ، رَهْبَةً وَرَغْبَةً إِلَيْكَ، لَا مَلْجَأَ وَلَا مَنْجَى مِنْكَ إِلَّا إِلَيْكَ، آمَنْتُ بِكِتَابِكَ الَّذِي أَنْزَلْتَ، وَبِنَبِيِّكَ الَّذِي أَرْسَلْتَ، فَإِنْ مُتَّ مُتَّ عَلَى الْفِطْرَةِ، وَاجْعَلْهُنَّ آخِرَ مَا تَقُولُ " قَالَ الْبَرَاءُ فَقُلْتُ أَسْتَذْكِرُهُنَّ: قُلْتُ: وَبِرَسُولِكَ الَّذِي أَرْسَلْتَ قَالَ: وَبِنَبِيِّكَ الَّذِي أَرْسَلْتَ

• Nesâî Sünen-i Kübra Amelü'l-yevmi ve'l-leyleti 10550, 9/287