حدثناه أبو العباس محمد بن يعقوب ثنا أحمد بن عيسى اللخمي ثنا عمرو بن أبي سلمة ثنا صدقة بن عبد الله عن إبراهيم بن محمد الأنصاري عن سعيد بن يسار عن أبي هريرة رضي الله عنه قال : قال رسول الله صلى الله عليه و سلم : "المرء على دين خليله فلينظر من يخالل" [حديث أبي الحباب صحيح إن شاء الله تعالى و لم يخرجاه.]

Bize Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakub, ona Ahmed b. İsa el-Lahmî, ona Amr b. Ebu Seleme, ona Sadaka b. Abdullah, ona İbrahim b. Muhammed el-Ensari, ona Said b. Yesar, ona da Ebu Hureyre (ra), Hz. Peygamber'den (sav) rivayet etmiştir: "Kişi dostunun dini üzeredir, kişi kiminle dost olduğuna baksın." [Ebu'l-Habbab'ın hadisi, Buhari ve Müslin onu rivayet etmemiş olsalar bile, inş sahihtir. ]

• Hâkim en-Nîsâbûrî el-Müstedrek Birr ve's-sıla 7508, 9/193

حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا أَبَانُ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "مَثَلُ الْمُؤْمِنِ الَّذِى يَقْرَأُ الْقُرْآنَ مَثَلُ الأُتْرُجَّةِ رِيحُهَا طَيِّبٌ وَطَعْمُهَا طَيِّبٌ وَمَثَلُ الْمُؤْمِنِ الَّذِى لاَ يَقْرَأُ الْقُرْآنَ كَمَثَلِ التَّمْرَةِ طَعْمُهَا طَيِّبٌ وَلاَ رِيحَ لَهَا وَمَثَلُ الْفَاجِرِ الَّذِى يَقْرَأُ الْقُرْآنَ كَمَثَلِ الرَّيْحَانَةِ رِيحُهَا طَيِّبٌ وَطَعْمُهَا مُرٌّ وَمَثَلُ الْفَاجِرِ الَّذِى لاَ يَقْرَأُ الْقُرْآنَ كَمَثَلِ الْحَنْظَلَةِ طَعْمُهَا مُرٌّ وَلاَ رِيحَ لَهَا وَمَثَلُ الْجَلِيسِ الصَّالِحِ كَمَثَلِ صَاحِبِ الْمِسْكِ إِنْ لَمْ يُصِبْكَ مِنْهُ شَىْءٌ أَصَابَكَ مِنْ رِيحِهِ وَمَثَلُ جَلِيسِ السُّوءِ كَمَثَلِ صَاحِبِ الْكِيرِ إِنْ لَمْ يُصِبْكَ مِنْ سَوَادِهِ أَصَابَكَ مِنْ دُخَانِهِ."

Bize Muslim b. İbrahim ve Ebân, ona Katade, ona da Enes b. Malik'in rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "(Devamlı) Kur'an okuyan mü'min, kokusu hoş, tadı güzel bir portakal gibidir. Kur'an okumayan bir mü'min de tadı güzel olup da kokusu olmayan bir hurma gibidir. Kur'an okuyan günahkâr kimse kokusu güzel olup tadı acı olan fesleğen gibidir. Kur'an okumayan günahkâr kimse ise tadı acı olup kokusu olmayan Ebu Cehil karpuzu gibidir. İyi arkadaş, güzel koku satan kimse gibidir. Sana, ondan hiçbir şey isabet etmese bile en azından güzel kokusu isabet eder. Kötü arkadaş da bir körükçüye benzer. Onun ise is ve kokusundan bir şey bulaşmasa da en azından sana dumanı isabet eder."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 19, /1100

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَحْيَى - الْمَعْنَى - ح وَحَدَّثَنَا ابْنُ مُعَاذٍ حَدَّثَنَا أَبِى حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ عَنْ أَبِى مُوسَى عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم: بِهَذَا الْكَلاَمِ الأَوَّلِ إِلَى قَوْلِهِ "وَطَعْمُهَا مُرٌّ." وَزَادَ ابْنُ مُعَاذٍ قَالَ قَالَ أَنَسٌ وَكُنَّا نَتَحَدَّثُ أَنَّ مَثَلَ جَلِيسِ الصَّالِحِ وَسَاقَ بَقِيَّةَ الْحَدِيثِ.

Bize Müsedded (b. Müserhed), ona Yahya (b. Said el-Kattan) -isnadının metni mana ile burada yer aldı-; (T) Bize İbn Muaz, ona babası, ona Şube (b. Haccâc), ona Katade (b. Diame), ona Enes b. Malik, ona da Ebu Musa el-Eş'arî, Nebi'nin (sav): Şu (bir Önceki hadisin baş tarafında yer alan) ilk cümlelerden tadı acı (reyhane gibidir)' sözüne kadarını rivayet etti. İbn Muaz (yukarıdaki hadise ilaveten): Enes biz iyi (salih) arkadaşın misalinden bahsediyorduk (cümlesini de) rivayet etti ve (sonra bir önceki hadisin) geriye kalan kısmını nakletti.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 19, /1100

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الصَّبَّاحِ الْعَطَّارُ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ عَامِرٍ عَنْ شُبَيْلِ بْنِ عَزْرَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ "مَثَلُ الْجَلِيسِ الصَّالِحِ." فَذَكَرَ نَحْوَهُ [بِهَذَا الْكَلاَمِ الأَوَّلِ إِلَى قَوْلِهِ "وَطَعْمُهَا مُرٌّ." وَزَادَ ابْنُ مُعَاذٍ قَالَ قَالَ أَنَسٌ وَكُنَّا نَتَحَدَّثُ أَنَّ مَثَلَ جَلِيسِ الصَّالِحِ وَسَاقَ بَقِيَّةَ الْحَدِيثِ]

Bize Abdullah b. Sabbah ve Said b. Amir, ona Şübeyl b. Azre, ona Enes b. Malik rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "İyi arkadaşın benzeri.." deyip hadisin bundan sonraki kısmında Enes benzer hadisi rivayet etmiştir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 19, /1100

حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ عَوْنٍ أَخْبَرَنَا ابْنُ الْمُبَارَكِ عَنْ حَيْوَةَ بْنِ شُرَيْحٍ عَنْ سَالِمِ بْنِ غَيْلاَنَ عَنِ الْوَلِيدِ بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ أَوْ عَنْ أَبِى الْهَيْثَمِ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ : "لاَ تُصَاحِبْ إِلاَّ مُؤْمِنًا وَلاَ يَأْكُلْ طَعَامَكَ إِلاَّ تَقِىٌّ."

Bize Amr b. Avn, ona Abdullah b. Mübarek, ona Hayve b. Şurayh, ona Salim b. Ğaylan, ona Velid b. Kays, ona da Ebu Said el-Hudrî -veya Ebu Heysem, ona da Ebu Said el-Hudrî,- Nebi'nin (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Müminden başkasıyla arkadaşlık etme, yemeğini de (Allah'tan) korkan kimselerden başkası yemesin."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 19, /1101

حدثنا يونس قال : حدثنا أبو داود قال : حدثنا زهير بن محمد ، قال أخبرني موسى بن وردان ، عن أبي هريرة ، قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : " المرء على دين خليله ، فلينظر أحدكم من يخالل ."

Bize Yunus, ona Ebu Davud, ona Züheyr b. Muhammed, ona Musa b. Verdan, ona da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kişi dostunun dini üzeredir, sizden biri kiminle dost olduğuna baksın."

• Ebu Davud et-Tayalisi Müsned-i Tayalisi Ebu Hureyre 2696, 4/299

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّلْتِ حَدَّثَنَا مَنْصُورٌ - هُوَ ابْنُ أَبِى الأَسْوَدِ - عَنِ الْحَارِثِ بْنِ حَصِيرَةَ عَنْ أَبِى صَادِقٍ الأَزْدِىِّ عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ نَاجِدٍ قَالَ قَالَ عَلِىٌّ : " كُونُوا فِى النَّاسِ كَالنَّحْلَةِ فِى الطَّيْرِ ، إِنَّهُ لَيْسَ مِنَ الطَّيْرِ شَىْءٌ إِلاَّ وَهُوَ يَسْتَضْعِفُهَا ، وَلَوْ يَعْلَمُ الطَّيْرُ مَا فِى أَجْوَافِهَا مِنَ الْبَرَكَةِ لَمْ يَفْعَلُوا ذَلِكَ بِهَا ، خَالِطُوا النَّاسَ بِأَلْسِنَتِكُمْ وَأَجْسَادِكُمْ وَزَايِلُوهُمْ بِأَعْمَالِكُمْ وَقُلُوبِكُمْ ، فَإِنَّ لِلْمَرْءِ مَا اكْتَسَبَ وَهُوَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَعَ مَنْ أَحَبَّ ".

Bize Muhammed İbnu's-Salt, ona Mansûr -İbnu Ebi'l-Esved-, ona el-Hâris b. Hasîre, ona Ebû Sâdık el-Ezdî, ona Rebi'a b. Nacid, Hz. Ali'den rivayet etmiştir: "İnsanların içinde, kuşlar arasındaki arılar gibi olunuz. Arıları zayıf görmeyen kuş yoktur. Şayet onlar, arıların içindeki bereketi bilselerdi, onları küçük görmezlerdi. Siz, dillerinizle ve bedenlerinizle insanların arasına karışınız; ancak amellerinizle ve kalblerinizle (niyetlerinizle) onlardan ayrışınız. Zira kişi, sadece kazandığını elde edecektir. İnsan kıyamet gününde sevdiği ile birlikte olacaktır."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 30, 1/345

- أخبرنا الوليد بن مسلم نا زهير بن محمد عن موسى بن وردان قال سمعت أبا هريرة يقول قال رسول الله صلى الله عليه و سلم : " المرء على دين خليله فلينظر أحدكم من يخالل."

Bize Velid b. Müslim, ona Züheyr b. Muhammed, ona Musa b. Verdan, ona da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kişi dostunun dini üzeredir. Siz, kiminle dostluk yaptığınıza dikkat edin. "

• İshak b. Rahuye Müsned-i İshak b. Rahuye Müsned-i Ebu Hureyre 351, 1/351

1432- حَدثنا عَبدُ الْمَلِكِ بْنُ عَمْرٍو، وَسُلَيمانُ بْنُ دَاوُدَ، عَنْ زُهَيْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ مُوسَى بْنِ وَرْدَانَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، أَنَّ النَّبِيَّ صَلى الله عَلَيه وسَلم قَالَ: الرَّجُلُ عَلَى دِينِ خَلِيلِهِ، فَلْيَنْظُرْ أَحَدُكُمْ مَنْ يُخَالِلُ.

• Abd b. Humeyd Müntehab Müsned-i Abd b. Humeyd Ebu Hureyre 1432, 3/258

1432- حَدثنا عَبدُ الْمَلِكِ بْنُ عَمْرٍو، وَسُلَيمانُ بْنُ دَاوُدَ، عَنْ زُهَيْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ مُوسَى بْنِ وَرْدَانَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، أَنَّ النَّبِيَّ صَلى الله عَلَيه وسَلم قَالَ: الرَّجُلُ عَلَى دِينِ خَلِيلِهِ، فَلْيَنْظُرْ أَحَدُكُمْ مَنْ يُخَالِلُ.

• Abd b. Humeyd Müntehab Müsned-i Abd b. Humeyd Ebu Hureyre 1432, 3/258