حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ نُمَيْرٍ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ عُبَيْدٍ الطَّنَافِسِىُّ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ الْمُثَنَّى عَنْ عَطَاءٍ الْخُرَاسَانِىِّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ: كُنْتُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى سَفَرٍ فَقَالَ: ’هَلْ مِنْ مَاءٍ؟’ فَتَوَضَّأَ، وَمَسَحَ عَلَى خُفَّيْهِ. ثُمَّ لَحِقَ بِالْجَيْشِ، فَأَمَّهُمْ .

Bize Muhammed b. Abdullah b. Nümeyr, ona Ömer b. Ubeyd et-Tanafisî, ona da Ömer b. Müsenna, ona Ata el-Horasanî, Enes b. Malik'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: Bir seferde Hz. Peygamberle (sav) beraberdim. 'Su var mı?' diye sordu. Sonra abdest aldı ve mestlerinin üzerine mesh etti. Sonra orduya yetişerek onlara namaz kıldırdı.

Açıklama: Enes b. Malik ve Ata' b. Ebu Müslim arasında inkıta bulunmaktadır.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 84, /96

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى التَّمِيمِىُّ وَإِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ وَأَبُو كُرَيْبٍ جَمِيعًا عَنْ أَبِى مُعَاوِيَةَ؛ (ح) وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ وَوَكِيعٌ - وَاللَّفْظُ لِيَحْيَى - قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ هَمَّامٍ قَالَ : بَالَ جَرِيرٌ، ثُمَّ تَوَضَّأَ؛ وَمَسَحَ عَلَى خُفَّيْهِ. فَقِيلَ: ’تَفْعَلُ هَذَا؟’. فَقَالَ: ’نَعَمْ. رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بَالَ، ثُمَّ تَوَضَّأَ؛ وَمَسَحَ عَلَى خُفَّيْهِ. [قَالَ الأَعْمَشُ: قَالَ إِبْرَاهِيمُ: ’كَانَ يُعْجِبُهُمْ هَذَا الْحَدِيثُ، لأَنَّ إِسْلاَمَ جَرِيرٍ كَانَ بَعْدَ نُزُولِ الْمَائِدَةِ.’

Bize Yahya b. Yahya et-Temîmî, İshak b. İbrahim ve Ebu Küreyb, onlara Ebu Muaviye; (T) Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Ebu Muaviye ve Veki' -rivayet Yahya'nın lafızlarıyla nakledilmiştir- onlara A'meş, ona İbrahim, ona da Hemmam şöyle rivayet etmiştir. Cerir (b. Abdullah) küçük abdestini yaptı sonra abdest aldı ve (bu esnada) mestleri üzerine mesh etti. Cerir'e, 'Sen böyle mi yapıyorsun? diye soruldu. O da, 'Evet, Hz. Peygamber'in (sav) küçük abdestini yaptığını, ardından abdest aldığını ve (bu esnada) mestleri üzerine mesh ettiğini gördüm' cevabını verdi. [A'meş şöyle demiştir: İbrahim en-Nehaî: Cerir, Maide süresinin (abdest ayetinin) nüzulünden sonra Müslüman olduğu için, naklettiği (mestler üzerine mesh hakkındaki) bu hadisin hoşlarına gittiğini söylemiştir.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 622, /128

حَدَّثَنَا هَنَّادٌ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ هَمَّامِ بْنِ الْحَارِثِ قَالَ: بَالَ جَرِيرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، ثُمَّ تَوَضَّأَ وَمَسَحَ عَلَى خُفَّيْهِ. فَقِيلَ لَهُ: ’أَتَفْعَلُ هَذَا؟’ قَالَ: ’وَمَا يَمْنَعُنِى؟ وَقَدْ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَفْعَلُهُ.’ [قَالَ إِبْرَاهِيمُ: ’وَكَانَ يُعْجِبُهُمْ حَدِيثُ جَرِيرٍ، لأَنَّ إِسْلاَمَهُ كَانَ بَعْدَ نُزُولِ الْمَائِدَةِ.’ هَذَا قَوْلُ إِبْرَاهِيمَ، يَعْنِى ’كَانَ يُعْجِبُهُمْ’. قَالَ: وَفِى الْبَابِ عَنْ عُمَرَ، وَعَلِىٍّ، وَحُذَيْفَةَ، وَالْمُغِيرَةِ، وَبِلاَلٍ، وَسَعْدٍ، وَأَبِى أَيُّوبَ، وَسَلْمَانَ، وَبُرَيْدَةَ، وَعَمْرِو بْنِ أُمَيَّةَ، وَأَنَسٍ، وَسَهْلِ بْنِ سَعْدٍ، وَيَعْلَى بْنِ مُرَّةَ، وَعُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ، وَأُسَامَةَ بْنِ شَرِيكٍ، وَأَبِى أُمَامَةَ، وَجَابِرٍ، وَأُسَامَةَ بْنِ زَيْدٍ، وَابْنِ عُبَادَةَ - وَيُقَالُ ابْنُ عِمَارَةَ، وَأُبَىُّ بْنُ عِمَارَةَ-. قَالَ أَبُو عِيسَى وَحَدِيثُ جَرِيرٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ .

Bize Hennnad (b. Serî), ona Veki , ona A’meş , ona da İbrahim (en-Nehaî), Hemmam b. Haris şöyle anlattığını rivayet etti: Cerir b. Abdullah küçük abdestini yaptı, sonra abdest aldı ve (bu esnada) mestleri üzerine mesh etti. Cerir'e, 'Sen böyle mi yapıyorsun? diye soruldu. O da, 'Böyle yapmama engel olan nedir ki? Ben Hz. Peygamber'i (sav) böyle yaparken gördüm' karşılığını verdi. [(Hadisin ravilerinden) İbrahim en-Nehaî, Cerir, Maide süresinin (abdest ayetinin) nüzulünden sonra Müslüman olduğu için, naklettiği (mestler üzerine mesh hakkındaki) bu hadisin hoşlarına gittiğini söylemiştir. Bu söz, yani 'hoşlarına giderdi' ifadesi, İbrahim’in sözüdür. Tirmizi şöyle demiştir: 'Bu konuda Ömer, Ali, Huzeyfe, Muğire, Bilal, Sa’d, Ebu Eyyub, Selman, Büreyde, Amr b. Ümeyye, Enes, Sehl b. Sa’d, Ya’la b. Mürre, Ubade b. es-Samit, Üsame b. Şerik, Ebu Ümame, Cabir, Üsame b. Zeyd ve İbn Ubade'den –kendisine İbn İmara - ve Übey b. Imara da denilir- (nakledilen) rivayetler vardır.' Ebu İsa (Tirmizî): 'Cerir’in bu hadisi, hasen-sahihtir' demiştir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Tahâret 70, 1/155

أَخْبَرَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ مَنْصُورٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ؛ (ح) وَ أَخْبَرَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ مَنْصُورٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ نُمَيْرٍ قَالَ حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ عَنِ الْحَكَمِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِى لَيْلَى عَنْ كَعْبِ بْنِ عُجْرَةَ عَنْ بِلاَلٍ قَالَ: "رَأَيْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم يَمْسَحُ عَلَى الْخُفَّيْنِ وَالْخِمَارِ."

Bize Hüseyin b. Mansur, ona Ebu Muaviye, ona A'meş; (T) Bize Hüseyin b. Mansur, ona Abdullah b. Nümeyr, ona A'meş, ona Hakem, ona Abdurrahman b. Ebu Leyla, ona da Ka'b b. Ucre'nin rivayet ettiğine göre, Bilal şöyle demiştir: "Hz. Peygamber'i (sav), (abdest alırken) mestleri ve sarığı üzerine mesh ederken gördüm."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 86, /2093

أَخْبَرَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ إِبْرَاهِيمَ دُحَيْمٌ وَسُلَيْمَانُ بْنُ دَاوُدَ - وَاللَّفْظُ لَهُ - عَنِ ابْنِ نَافِعٍ عَنْ دَاوُدَ بْنِ قَيْسٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ عَنْ أُسَامَةَ بْنِ زَيْدٍ قَالَ: دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَبِلاَلٌ الأَسْوَاقَ، فَذَهَبَ لِحَاجَتِهِ، ثُمَّ خَرَجَ. قَالَ أُسَامَةُ: ’فَسَأَلْتُ بِلاَلاً مَا صَنَعَ؟’ فَقَالَ بِلاَلٌ: "ذَهَبَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم لِحَاجَتِهِ، ثُمَّ تَوَضَّأَ، فَغَسَلَ وَجْهَهُ وَيَدَيْهِ، وَمَسَحَ بِرَأْسِهِ، وَمَسَحَ عَلَى الْخُفَّيْنِ؛ ثُمَّ صَلَّى."

Bize Abdurrahman b. İbrahim Duhaym ve Süleyman b. Davud (el-Kuraşî) -hadis onun (Süleyman'ın) lafızlarıyla nakledilmiştir- onlara (Abdullah) ibn Nâfi (el-Mahzûmî), ona Davud b. Kays, ona Zeyd b. Eslem, ona Atâ b. Yesar, ona da Üsame b. Zeyd şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) ve Bilal pazarları geziyorlardı. Bir ara Rasulullah (sav) tuvalet ihtiyacını gidermeye gitti ve geri geldi. Üsame şöyle dedi: 'Bilal'e "Hz. Peygamber (sav) ne yaptı?' diye sordum. Bilal şöyle cevap verdi: "Rasulullah (sav) tuvalet ihtiyacını gidermeye gitti, sonra abdest aldı. (Abdest alırken) Yüzünü ve kollarını yıkadı, başına ve mestleri üzerine mesh etti. Ardından namaz kıldı."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 96, /2094

أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ دَاوُدَ وَالْحَارِثُ بْنُ مِسْكِينٍ قِرَاءَةً عَلَيْهِ وَأَنَا أَسْمَعُ - وَاللَّفْظُ لَهُ - عَنِ ابْنِ وَهْبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ الْحَارِثِ عَنْ أَبِى النَّضْرِ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ عَنْ سَعْدِ بْنِ أَبِى وَقَّاصٍ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "أَنَّهُ مَسَحَ عَلَى الْخُفَّيْنِ."

Bize Süleyman b. Davud ve Haris b. Miskin -Haris b. Miskin hadisi hocasından (İbn Vehb) kıraat yoluyla almıştır ve hadis onun lafızlarıyla nakledilmiştir- onlara (Abdullah) b. Vehb, ona Amr b. Haris, ona Ebu Nadr (Selim b. Ebu Ümeyye), ona Ebu Seleme b. Abdurrahman, ona da Abdullah b. Ömer'in rivayet ettiğine göre Sa'd b. Ebu Vakkas şöyle demiştir: "Rasulullah (sav) mestleri üzerine mesh etti."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 96, /2094

أَخْبَرَنَا قُتَيْبَةُ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ - وَهُوَ ابْنُ جَعْفَرٍ - عَنْ مُوسَى بْنِ عُقْبَةَ عَنْ أَبِى النَّضْرِ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ سَعْدِ بْنِ أَبِى وَقَّاصٍ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: فِى الْمَسْحِ عَلَى الْخُفَّيْنِ أَنَّهُ لاَ بَأْسَ بِهِ .

Bize Kuteybe (b. Said), ona İsmail (b. Cafer), ona Musa b. Ukbe, ona Ebu Nadr (Selim b. Ebu Ümeyye), ona da Ebu Seleme'nin naklettiğine göre, Sa'd b. Ebu Vakkas şöyle demiştir: Rasulullah (sav) mest üzerine mesh etme konusunda 'bir mahzuru yoktur' buyurmuştur.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 96, /2094

حَدَّثَنِى يَحْيَى عَنْ مَالِكٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ: أَنَّهُ رَأَى أَبَاهُ يَمْسَحُ عَلَى الْخُفَّيْنِ. قَالَ: ’وَكَانَ لاَ يَزِيدُ إِذَا مَسَحَ عَلَى الْخُفَّيْنِ عَلَى أَنْ يَمْسَحَ ظُهُورَهُمَا وَلاَ يَمْسَحُ بُطُونَهُمَا.’

Bana Yahya, ona Mâlik ona da Hişam b. Urve şöyle rivayet etmiştir: Hişam babasını (Urve b. Zübeyr), mestlerinin üzerine mesh ederken görmüştür. (Bu konuda) şöyle demiştir: '(Babam) Mestlerine mesh ederken, üzerini mesh etmekten başka bir şey yapmıyordu; mestlerinin altını mesh etmiyordu.'

• İmam Mâlik Muvatta' Tahâret 76, 1/13

وَأَخْبَرَنَا أَبُو بَكْرٍ : أَحْمَدُ بْنُ الْحَسَنِ الْقَاضِى حَدَّثَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ الأَصَمُّ أَخْبَرَنَا الرَّبِيعُ أَخْبَرَنَا الشَّافِعِىُّ أَخْبَرَنَا ابْنُ عُيَيْنَةَ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ : أَنَّهُ كَانَ يُفْتِى النِّسَاءَ إِذَا أَحْرَمْنَ أن يَقْطَعْنَ الْخُفَّيْنِ حَتَّى أَخْبَرَتْهُ صَفِيَّةُ عَنْ عَائِشَةَ : أَنَّهَا تُفْتِى النِّسَاءَ أَنْ لاَ يَقْطَعْنَ فَانْتَهَى عَنْهُ.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Hac 9150, 9/457

وَأَخْبَرَنَا أَبُو عَلِىٍّ الرُّوذْبَارِىُّ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَكْرٍ حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عَدِىٍّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ قَالَ ذَكَرْتُ لاِبْنِ شِهَابٍ فَقَالَ حَدَّثَنِى سَالِمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ : أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ يَعْنِى ابْنَ عُمَرَ كَانَ يَصْنَعُ ذَلِكَ يَعْنِى يَقْطَعُ الْخُفَّيْنِ لِلْمَرْأَةِ الْمُحْرِمَةِ ثُمَّ حَدَّثَتْهُ صَفِيَّةُ بِنْتُ أَبِى عُبَيْدٍ أَنَّ عَائِشَةَ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهَا حَدَّثَتْهَا : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- قَدْ كَانَ رَخَّصَ لِلنِّسَاءِ فِى الْخُفَّيْنِ فَتَرَكَ ذَلِكَ.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Hac 9149, 9/456