Öneri Formu
Hadis Id, No:
11439, T000246
Hadis:
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَأَبُو بَكْرٍ وَعُمَرُ وَعُثْمَانُ يَفْتَتِحُونَ الْقِرَاءَةَ بِـ ( الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ) قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَالتَّابِعِينَ وَمَنْ بَعْدَهُمْ كَانُوا يَسْتَفْتِحُونَ الْقِرَاءَةَ بِـ ( الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ) . قَالَ الشَّافِعِىُّ إِنَّمَا مَعْنَى هَذَا الْحَدِيثِ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم وَأَبَا بَكْرٍ وَعُمَرَ وَعُثْمَانَ كَانُوا يَفْتَتِحُونَ الْقِرَاءَةَ بِـ ( الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ) مَعْنَاهُ أَنَّهُمْ كَانُوا يَبْدَءُونَ بِقِرَاءَةِ فَاتِحَةِ الْكِتَابِ قَبْلَ السُّورَةِ وَلَيْسَ مَعْنَاهُ أَنَّهُمْ كَانُوا لاَ يَقْرَءُونَ ( بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ) . وَكَانَ الشَّافِعِىُّ يَرَى أَنْ يُبْدَأَ بِـ ( بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ) وَأَنْ يُجْهَرَ بِهَا إِذَا جُهِرَ بِالْقِرَاءَةِ .
Tercemesi:
Bize Kuteybe, ona Ebu Muâviye, ona Katâde, ona da Enes şöyle rivayet etmiştir:
Rasulullah (sav), Ebu Bekir, Ömer ve Osman (namazlarına) ''el-hamdu lillahi rabbi'l-âlemîn'' (suresini) okuyarak başlarlardı.
Ebu İsa şöyle demiştir: Bu, hasen-sahih bir hadistir. Nebî (sav)'nin ashâbından ilim ehli kimselerin, tâbiînin ve onlardan sonra gelenlerin nezdinde amel, bu hadise göredir. Onlar, (namazlarına) ''el-hamdu lillahi rabbi'l-âlemîn'' (suresini) okuyarak başlarlardı. Şâfiî, ''bu hadisin manası, (yani), Nebî (sav), Ebu Bekir, Ömer ve Osman'ın (namazlarına) 'el-hamdu lillahi rabbi'l-âlemîn' (suresini) okuyarak başlamaları (zammı) sureden önce Fatiha suresiyle namaza başlamaları demektir. (Yoksa) hadisin manası, besmeleyi okumuyorlar değildir'' demiştir. (Nitekim) Şâfiî, (namaza) besmele ile başlanıp cehri kılınan namazlarda onun açıktan okunmasını benimsemiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Salât 68, 2/15
Senetler:
1. Enes b. Malik el-Ensarî (Enes b. Malik b. Nadr b. Damdam b. Zeyd b. Haram)
2. Ebu Hattab Katade b. Diame es-Sedusî (Katade b. Diame b. Katade)
3. Ebu Avane Vazzah b. Abdullah el-Yeşkurî (Vazzah b. Abdullah)
4. Ebu Recâ Kuteybe b. Said es-Sekafi (Kuteybe b. Said b. Cemil b. Tarif)
Konular:
KTB, NAMAZ,
Namaz, fatiha suresini okumak
Namaz, kıraat
Namaz, okunan sureler-ayetler
Öneri Formu
Hadis Id, No:
11739, T000313
Hadis:
حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ مُوسَى الأَنْصَارِىُّ حَدَّثَنَا مَعْنٌ حَدَّثَنَا مَالِكٌ عَنْ أَبِى نُعَيْمٍ وَهْبِ بْنِ كَيْسَانَ أَنَّهُ سَمِعَ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ يَقُولُ مَنْ صَلَّى رَكْعَةً لَمْ يَقْرَأْ فِيهَا بِأُمِّ الْقُرْآنِ فَلَمْ يُصَلِّ إِلاَّ أَنْ يَكُونَ وَرَاءَ الإِمَامِ . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ .
Tercemesi:
Bize İshak b. Musa el-Ensârî, ona Ma'n, ona Mâlik, ona Ebu Nu'aym Vehb b. Keysân, ona da Câbir b. Abdullah şöyle rivayet etmiştir:
İmamın arkasında olması (durumu) hariç, bir rekat namaz kılıp Fatiha suresini okumayan namaz kılmamış (sayılır).
Ebu İsa şöyle demiştir: Bu, hasen-sahih bir hadistir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Salât 116, 2/124
Senetler:
1. Cabir b. Abdullah el-Ensârî (Cabir b. Abdullah b. Amr b. Haram b. Salebe)
2. Ebu Nuaym Vehb b. Keysan el-Kuraşi (Vehb b. Keysan b. Ebu Muğis)
3. Ebu Abdullah Malik b. Enes el-Esbahî (Malik b. Enes b. Malik b. Ebu Amir)
4. Ebu Yahya Ma'n b. İsa el-Kazzâz (Ma'n b. İsa b. Ma'n)
5. Ebu Musa İshak b. Musa el-Ensari (İshak b. Musa b. Abdullah b. Musa b. Abdullah b. Yezid)
Konular:
KTB, NAMAZ,
Namaz, Fatiha okunmayan
Namaz, fatiha suresini okumak
Namaz, imama uyanın kıraati
Öneri Formu
Hadis Id, No:
11737, T000311
Hadis:
حَدَّثَنَا هَنَّادٌ حَدَّثَنَا عَبْدَةُ بْنُ سُلَيْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ مَكْحُولٍ عَنْ مَحْمُودِ بْنِ الرَّبِيعِ عَنْ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ قَالَ صَلَّى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم الصُّبْحَ فَثَقُلَتْ عَلَيْهِ الْقِرَاءَةُ فَلَمَّا انْصَرَفَ قَالَ « إِنِّى أَرَاكُمْ تَقْرَءُونَ وَرَاءَ إِمَامِكُمْ » . قَالَ قُلْنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ إِى وَاللَّهِ . قَالَ « فَلاَ تَفْعَلُوا إِلاَّ بِأُمِّ الْقُرْآنِ فَإِنَّهُ لاَ صَلاَةَ لِمَنْ لَمْ يَقْرَأْ بِهَا » . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ وَعَائِشَةَ وَأَنَسٍ وَأَبِى قَتَادَةَ وَعَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ عُبَادَةَ حَدِيثٌ حَسَنٌ . وَرَوَى هَذَا الْحَدِيثَ الزُّهْرِىُّ عَنْ مَحْمُودِ بْنِ الرَّبِيعِ عَنْ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « لاَ صَلاَةَ لِمَنْ لَمْ يَقْرَأْ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ » . قَالَ وَهَذَا أَصَحُّ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا الْحَدِيثِ فِى الْقِرَاءَةِ خَلْفَ الإِمَامِ عِنْدَ أَكْثَرِ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَالتَّابِعِينَ. وَهُوَ قَوْلُ مَالِكِ بْنِ أَنَسٍ وَابْنِ الْمُبَارَكِ وَالشَّافِعِىِّ وَأَحْمَدَ وَإِسْحَاقَ يَرَوْنَ الْقِرَاءَةَ خَلْفَ الإِمَامِ .
Tercemesi:
Bize Hennâd, ona Abde b. Süleyman, ona Muhammed b. İshak, ona Mekhûl, ona Mahmud b. Rabî', ona da Ubâde b. Sâmit şöyle rivayet etmiştir:
Rasulullah (sav), sabah namazını kıldı (ancak), kıraat ona ağır geldi. (Namazını) bitirince ''sizleri imamınızın arkasında okurken görüyorum!'' buyurdu. Bizler de ''evet yâ Rasulullah, vallahi (öyle)'' dedik. O ise, ''(bunu) yapmayın. Sadece Fatiha suresini okuyun. Çünkü onu okumayanın namazı olmaz'' buyurdu.
Bu konuda Ebu Hureyre, Aişe, Enes, Ebu Katâde ve Abdullah b. Amr'dan da hadis rivayet edilmiştir. Ebu İsa şöyle demiştir: Ubâde hadisi, hasen bir hadistir. Bu hadisi Zühri, Mahmud b. Rabî'den, o da Ubade b. Samit vasıtasıyla Hz. Peygamber (sav)'den ''Fatiha suresini okumayanın namazı olmaz'' şeklinde rivayet etmiştir ki, bu daha sahihtir (esahh). Nebî (sav)'nin ashabının ve tâbiînin büyük çoğunluğunun ilim ehli kimseleri nezdinde imamın arkasında kıraat hususunda amel, bu hadise göredir. Bu, Mâlik b. Enes, İbn Mübârek, Şâfiî, Ahmed ve İshak'ın da görüşü olup onlar, imamın arkasında kıraati(n gerekliliğini) benimsemişlerdir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Salât 115, 2/116
Senetler:
1. Ebu Velid Ubade b. Samit el-Ensari (Ubade b. Samit b. Kays)
2. Mahmud b. Rabi' el-Hazreci (Mahmud b. Rabi' b. Süraka b. Amr b. Zeyd b. Abde b. Amira)
3. Mekhul b. Ebu Müslim eş-Şâmî (Mekhul b. Ebu Müslim Şehrab b. Şazel eş-Şamî)
4. İbn İshak el-Kuraşî (Muhammed b. İshak b. Yesar b. Hıyar)
5. Ebu Muhammed Abde b. Süleyman el-Kufî (Abdurrahman b. Süleyman b. Hacib b. Zürare)
6. Ebu Serî Hennâd b. Serî et-Temîmî (Hennad b. Serî b. Musab b. Ebu Bekir)
Konular:
KTB, NAMAZ,
Namaz, Fatiha okunmayan
Namaz, fatiha suresini okumak
حَدَّثَنَا الأَنْصَارِىُّ حَدَّثَنَا مَعْنٌ حَدَّثَنَا مَالِكُ بْنُ أَنَسٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنِ ابْنِ أُكَيْمَةَ اللَّيْثِىِّ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم انْصَرَفَ مِنْ صَلاَةٍ جَهَرَ فِيهَا بِالْقِرَاءَةِ فَقَالَ « هَلْ قَرَأَ مَعِى أَحَدٌ مِنْكُمْ آنِفًا » . فَقَالَ رَجُلٌ نَعَمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ . قَالَ « إِنِّى أَقُولُ مَا لِى أُنَازَعُ الْقُرْآنَ » . قَالَ فَانْتَهَى النَّاسُ عَنِ الْقِرَاءَةِ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِيمَا جَهَرَ فِيهِ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مِنَ الصَّلَوَاتِ بِالْقِرَاءَةِ حِينَ سَمِعُوا ذَلِكَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ وَعِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ وَجَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ . وَابْنُ أُكَيْمَةَ اللَّيْثِىُّ اسْمُهُ عُمَارَةُ . وَيُقَالُ عَمْرُو بْنُ أُكَيْمَةَ . وَرَوَى بَعْضُ أَصْحَابِ الزُّهْرِىِّ هَذَا الْحَدِيثَ وَذَكَرُوا هَذَا الْحَرْفَ قَالَ قَالَ الزُّهْرِىُّ فَانْتَهَى النَّاسُ عَنِ الْقِرَاءَةِ حِينَ سَمِعُوا ذَلِكَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم . وَلَيْسَ فِى هَذَا الْحَدِيثِ مَا يَدْخُلُ عَلَى مَنْ رَأَى الْقِرَاءَةَ خَلْفَ الإِمَامِ لأَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ هُوَ الَّذِى رَوَى عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم هَذَا الْحَدِيثَ وَرَوَى أَبُو هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ قَالَ « مَنْ صَلَّى صَلاَةً لَمْ يَقْرَأْ فِيهَا بِأُمِّ الْقُرْآنِ فَهِىَ خِدَاجٌ فَهِىَ خِدَاجٌ غَيْرُ تَمَامٍ » . فَقَالَ لَهُ حَامِلُ الْحَدِيثِ إِنِّى أَكُونُ أَحْيَانًا وَرَاءَ الإِمَامِ قَالَ اقْرَأْ بِهَا فِى نَفْسِكَ . وَرَوَى أَبُو عُثْمَانَ النَّهْدِىُّ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ أَمَرَنِى النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم أَنْ أُنَادِىَ أَنْ لاَ صَلاَةَ إِلاَّ بِقِرَاءَةِ فَاتِحَةِ الْكِتَابِ . وَاخْتَارَ أَكْثَرُ أَصْحَابِ الْحَدِيثِ أَنْ لاَ يَقْرَأَ الرَّجُلُ إِذَا جَهَرَ الإِمَامُ بِالْقِرَاءَةِ وَقَالُوا يَتَتَبَّعُ سَكَتَاتِ الإِمَامِ . وَقَدِ اخْتَلَفَ أَهْلُ الْعِلْمِ فِى الْقِرَاءَةِ خَلْفَ الإِمَامِ فَرَأَى أَكْثَرُ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَالتَّابِعِينَ وَمَنْ بَعْدَهُمُ الْقِرَاءَةَ خَلْفَ الإِمَامِ . وَبِهِ يَقُولُ مَالِكُ بْنُ أَنَسٍ وَعَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْمُبَارَكِ وَالشَّافِعِىُّ وَأَحْمَدُ وَإِسْحَاقُ . وَرُوِىَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُبَارَكِ أَنَّهُ قَالَ أَنَا أَقْرَأُ خَلْفَ الإِمَامِ وَالنَّاسُ يَقْرَءُونَ إِلاَّ قَوْمًا مِنَ الْكُوفِيِّينَ وَأَرَى أَنَّ مَنْ لَمْ يَقْرَأْ صَلاَتُهُ جَائِزَةٌ . وَشَدَّدَ قَوْمٌ مِنْ أَهْلِ الْعِلْمِ فِى تَرْكِ قِرَاءَةِ فَاتِحَةِ الْكِتَابِ وَإِنْ كَانَ خَلْفَ الإِمَامِ فَقَالُوا لاَ تُجْزِئُ صَلاَةٌ إِلاَّ بِقِرَاءَةِ فَاتِحَةِ الْكِتَابِ وَحْدَهُ كَانَ أَوْ خَلْفَ الإِمَامِ . وَذَهَبُوا إِلَى مَا رَوَى عُبَادَةُ بْنُ الصَّامِتِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم . وَقَرَأَ عُبَادَةُ بْنُ الصَّامِتِ بَعْدَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم خَلْفَ الإِمَامِ وَتَأَوَّلَ قَوْلَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم « لاَ صَلاَةَ إِلاَّ بِقِرَاءَةِ فَاتِحَةِ الْكِتَابِ » . وَبِهِ يَقُولُ الشَّافِعِىُّ وَإِسْحَاقُ وَغَيْرُهُمَا . وَأَمَّا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ فَقَالَ مَعْنَى قَوْلِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم « لاَ صَلاَةَ لِمَنْ لَمْ يَقْرَأْ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ » . إِذَا كَانَ وَحْدَهُ . وَاحْتَجَّ بِحَدِيثِ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ حَيْثُ قَالَ مَنْ صَلَّى رَكْعَةً لَمْ يَقْرَأْ فِيهَا بِأُمِّ الْقُرْآنِ فَلَمْ يُصَلِّ إِلاَّ أَنْ يَكُونَ وَرَاءَ الإِمَامِ . قَالَ أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ فَهَذَا رَجُلٌ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم تَأَوَّلَ قَوْلَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم « لاَ صَلاَةَ لِمَنْ لَمْ يَقْرَأْ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ » . أَنَّ هَذَا إِذَا كَانَ وَحْدَهُ . وَاخْتَارَ أَحْمَدُ مَعَ هَذَا الْقِرَاءَةَ خَلْفَ الإِمَامِ وَأَنْ لاَ يَتْرُكَ الرَّجُلُ فَاتِحَةَ الْكِتَابِ وَإِنْ كَانَ خَلْفَ الإِمَامِ .
Öneri Formu
Hadis Id, No:
11738, T000312
Hadis:
حَدَّثَنَا الأَنْصَارِىُّ حَدَّثَنَا مَعْنٌ حَدَّثَنَا مَالِكُ بْنُ أَنَسٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنِ ابْنِ أُكَيْمَةَ اللَّيْثِىِّ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم انْصَرَفَ مِنْ صَلاَةٍ جَهَرَ فِيهَا بِالْقِرَاءَةِ فَقَالَ « هَلْ قَرَأَ مَعِى أَحَدٌ مِنْكُمْ آنِفًا » . فَقَالَ رَجُلٌ نَعَمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ . قَالَ « إِنِّى أَقُولُ مَا لِى أُنَازَعُ الْقُرْآنَ » . قَالَ فَانْتَهَى النَّاسُ عَنِ الْقِرَاءَةِ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِيمَا جَهَرَ فِيهِ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مِنَ الصَّلَوَاتِ بِالْقِرَاءَةِ حِينَ سَمِعُوا ذَلِكَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ وَعِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ وَجَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ . وَابْنُ أُكَيْمَةَ اللَّيْثِىُّ اسْمُهُ عُمَارَةُ . وَيُقَالُ عَمْرُو بْنُ أُكَيْمَةَ . وَرَوَى بَعْضُ أَصْحَابِ الزُّهْرِىِّ هَذَا الْحَدِيثَ وَذَكَرُوا هَذَا الْحَرْفَ قَالَ قَالَ الزُّهْرِىُّ فَانْتَهَى النَّاسُ عَنِ الْقِرَاءَةِ حِينَ سَمِعُوا ذَلِكَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم . وَلَيْسَ فِى هَذَا الْحَدِيثِ مَا يَدْخُلُ عَلَى مَنْ رَأَى الْقِرَاءَةَ خَلْفَ الإِمَامِ لأَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ هُوَ الَّذِى رَوَى عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم هَذَا الْحَدِيثَ وَرَوَى أَبُو هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ قَالَ « مَنْ صَلَّى صَلاَةً لَمْ يَقْرَأْ فِيهَا بِأُمِّ الْقُرْآنِ فَهِىَ خِدَاجٌ فَهِىَ خِدَاجٌ غَيْرُ تَمَامٍ » . فَقَالَ لَهُ حَامِلُ الْحَدِيثِ إِنِّى أَكُونُ أَحْيَانًا وَرَاءَ الإِمَامِ قَالَ اقْرَأْ بِهَا فِى نَفْسِكَ . وَرَوَى أَبُو عُثْمَانَ النَّهْدِىُّ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ أَمَرَنِى النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم أَنْ أُنَادِىَ أَنْ لاَ صَلاَةَ إِلاَّ بِقِرَاءَةِ فَاتِحَةِ الْكِتَابِ . وَاخْتَارَ أَكْثَرُ أَصْحَابِ الْحَدِيثِ أَنْ لاَ يَقْرَأَ الرَّجُلُ إِذَا جَهَرَ الإِمَامُ بِالْقِرَاءَةِ وَقَالُوا يَتَتَبَّعُ سَكَتَاتِ الإِمَامِ . وَقَدِ اخْتَلَفَ أَهْلُ الْعِلْمِ فِى الْقِرَاءَةِ خَلْفَ الإِمَامِ فَرَأَى أَكْثَرُ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَالتَّابِعِينَ وَمَنْ بَعْدَهُمُ الْقِرَاءَةَ خَلْفَ الإِمَامِ . وَبِهِ يَقُولُ مَالِكُ بْنُ أَنَسٍ وَعَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْمُبَارَكِ وَالشَّافِعِىُّ وَأَحْمَدُ وَإِسْحَاقُ . وَرُوِىَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُبَارَكِ أَنَّهُ قَالَ أَنَا أَقْرَأُ خَلْفَ الإِمَامِ وَالنَّاسُ يَقْرَءُونَ إِلاَّ قَوْمًا مِنَ الْكُوفِيِّينَ وَأَرَى أَنَّ مَنْ لَمْ يَقْرَأْ صَلاَتُهُ جَائِزَةٌ . وَشَدَّدَ قَوْمٌ مِنْ أَهْلِ الْعِلْمِ فِى تَرْكِ قِرَاءَةِ فَاتِحَةِ الْكِتَابِ وَإِنْ كَانَ خَلْفَ الإِمَامِ فَقَالُوا لاَ تُجْزِئُ صَلاَةٌ إِلاَّ بِقِرَاءَةِ فَاتِحَةِ الْكِتَابِ وَحْدَهُ كَانَ أَوْ خَلْفَ الإِمَامِ . وَذَهَبُوا إِلَى مَا رَوَى عُبَادَةُ بْنُ الصَّامِتِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم . وَقَرَأَ عُبَادَةُ بْنُ الصَّامِتِ بَعْدَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم خَلْفَ الإِمَامِ وَتَأَوَّلَ قَوْلَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم « لاَ صَلاَةَ إِلاَّ بِقِرَاءَةِ فَاتِحَةِ الْكِتَابِ » . وَبِهِ يَقُولُ الشَّافِعِىُّ وَإِسْحَاقُ وَغَيْرُهُمَا . وَأَمَّا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ فَقَالَ مَعْنَى قَوْلِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم « لاَ صَلاَةَ لِمَنْ لَمْ يَقْرَأْ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ » . إِذَا كَانَ وَحْدَهُ . وَاحْتَجَّ بِحَدِيثِ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ حَيْثُ قَالَ مَنْ صَلَّى رَكْعَةً لَمْ يَقْرَأْ فِيهَا بِأُمِّ الْقُرْآنِ فَلَمْ يُصَلِّ إِلاَّ أَنْ يَكُونَ وَرَاءَ الإِمَامِ . قَالَ أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ فَهَذَا رَجُلٌ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم تَأَوَّلَ قَوْلَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم « لاَ صَلاَةَ لِمَنْ لَمْ يَقْرَأْ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ » . أَنَّ هَذَا إِذَا كَانَ وَحْدَهُ . وَاخْتَارَ أَحْمَدُ مَعَ هَذَا الْقِرَاءَةَ خَلْفَ الإِمَامِ وَأَنْ لاَ يَتْرُكَ الرَّجُلُ فَاتِحَةَ الْكِتَابِ وَإِنْ كَانَ خَلْفَ الإِمَامِ .
Tercemesi:
Bize el-Ensârî, ona Ma'n, ona Mâlik b. Enes, ona İbn Şihâb, ona İbn Ükeyme el-Leysî, ona da Ebu Hureyre şöyle rivayet etmiştir:
Açıktan okuduğu bir namazı bitirince Rasulullah (sav), ''az önce sizden biri benimle birlikte okudu mu'' buyurdu. Bir adam, ''evet, yâ Rasulullah'' dedi. O ise, ''ben de (kendime), 'ne oldu da Kur'ân ile çekişiyorum' dedim'' buyurdu. (Râvi) diyor ki: İnsanlar, Hz. Peygamber (sav)'den bunu işitince, onun açıktan okuduğu namazlarda onunla birlikte namaz kılarlarken okumaya son verdiler.
Bu konuda İbn Mesud, İmran b. Husayn ve Câbir b. Abdullah'tan da hadis rivayet edilmiştir. Ebu İsa şöyle demiştir: Bu, hasen bir hadistir. İbn Ükeyme el-Leysî'nin ismi Umâre olup Amr b. Ükeyme de denir. Zührî'nin ashabından bir kısım raviler bu hadisi rivayet edip Zührî'nin ''insanlar bunu Rasulullah (sav)'den duyunca kıraate son verdiler'' bilgisini zikrettiler. Bu hadiste imamın arkasında kıraati benimseyenlerin aleyhine bir durum söz konusu değildir. Çünkü Ebu Hureyre, bu hadisi Hz. Peygamber (sav)'den rivayet edenin ta kendisi olup (yine) Rasulullah (sav)'tan aktardığına göre o, ''Namaz kılıp Fatiha suresini okumayanın namazı eksiktir, eksiktir, tamam değildir'' buyurduğunu bildirmiştir. (Ebu Hureyre'ye) bu hadisi işiten biri, ''ben bazen imamın arkasında olıyorum, (o zaman ne yapayım)?'' demiş, (Ebu Hureyre de), ''içinden oku'' demiştir. Ebu Osman en-Nehdî'nin Ebu Hureyre'den aktardığına göre o, ''Rasulullah (sav), bana, sadece Fatiha suresini okuyanın namazı vardır diye nida etmemi emretti'' demiştir. Ashâbü'l-hadîsin büyük çoğunluğu, imam açıktan okuduğunda kişinin okumamasını tercih etmiş ve ''imamın sektelerini takip eder'' demişlerdir. İlim ehli, imamın arkasında okumak hususunda ihtilaf etmişlerdir. Nebî (sav) ashabından, tâbiînden ve onlardan sonra gelenlerden ilim ehli kimselerin büyük çoğunluğu imamın arkasında okumayı benimsemişlerdir ki, Mâlik b. Enes, Abdullah b. Mübârek, Şâfiî, Ahmed ve İshak da bu görüştedirler. Abdullah b. Mübarek'ten rivayet edildiğine göre o, ''ben, imamın arkasında okurum, bir kısım Kûfeliler hariç insanlar da okurlar. (Ne var ki) ben, okumayanın namazını da caiz görürüm'' demiştir. İlim ehlinden bir topluluk imamın arkasında da olsa Fatiha suresinin terki hususunda epeyice titiz davranmışlar (şeddede), ''(kişi) tek başına da olsa imamın arkasında da olsa Fatiha suresi okumadan namaz caiz olmaz'' demişlerdir. (Delil olarak) da Ubâde b. Sâmit'in Rasulullah (sav)'den rivayet ettiği bu hadisi benimsemişlerdir (zehebû). Ubâde b. Sâmit de Nebî (sav)'den sonra imamın arkasında okumuş ve Hz. Peygamber (sav)'in sözünü ''Fatiha suresi okumadan namaz olmaz'' şeklinde tevil etmiştir ki Şâfiî, İshak ve bunlardan başkaları da bu görüştedir. Ahmed b. Hanbel'e gelince, o, ''Hz. Peygamber (sav)'in bu sözünün manası 'Kişi tek başına iken Fatiha suresini okumazsa namazı yoktur' anlamına gelir'' demiştir. (Bu görüşünde) Câbir b. Abdullah hadisini delil olarak benimsemiştir ki bu hadiste ''bir imamın arkasında olması hariç bir kimse, bir rekat namaz kılıp Fatiha suresini okumazsa namaz kılmamış sayılır'' buyrulmuştur. Ahmed b. Hanbel, ''bu, Nebî (sav)'nin ashabından biridir! Hz. Peygamber (sav)'in sözünü ''Tek başına kıldığında Fatiha suresini okumayanın namazı yoktur'' şeklinde tevil etmiştir. Bununla birlikte Ahmed, imamın arkasında okumayı, imamın arkasında dahi olsa kişinin Fatiha suresini terk etmemesini tercih etmiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Salât 116, 2/118
Senetler:
1. Ebu Hureyre ed-Devsî (Abdurrahman b. Sahr)
2. Ebu Velid Umare b. Ükeyme el-Leysî (Umare b. Ükeyme)
3. Ebu Bekir Muhammed b. Şihab ez-Zührî (Muhammed b. Müslim b. Ubeydullah b. Abdullah b. Şihab)
4. Ebu Abdullah Malik b. Enes el-Esbahî (Malik b. Enes b. Malik b. Ebu Amir)
5. Ebu Yahya Ma'n b. İsa el-Kazzâz (Ma'n b. İsa b. Ma'n)
6. Ebu Musa İshak b. Musa el-Ensari (İshak b. Musa b. Abdullah b. Musa b. Abdullah b. Yezid)
Konular:
KTB, NAMAZ,
Namaz, Fatiha okunmayan
Namaz, fatiha suresini okumak
Namaz, imama uyanın kıraati
Öneri Formu
Hadis Id, No:
34862, MU000173
Hadis:
وَحَدَّثَنِى عَنْ مَالِكٍ عَنْ أَبِى عُبَيْدٍ مَوْلَى سُلَيْمَانَ بْنِ عَبْدِ الْمَلِكِ عَنْ عُبَادَةَ بْنِ نُسَىٍّ عَنْ قَيْسِ بْنِ الْحَارِثِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ الصُّنَابِحِىِّ قَالَ قَدِمْتُ الْمَدِينَةَ فِى خِلاَفَةِ أَبِى بَكْرٍ الصِّدِّيقِ فَصَلَّيْتُ وَرَاءَهُ الْمَغْرِبَ فَقَرَأَ فِى الرَّكْعَتَيْنِ الأُولَيَيْنِ بِأُمِّ الْقُرْآنِ وَسُورَةٍ سُورَةٍ مِنْ قِصَارِ الْمُفَصَّلِ ثُمَّ قَامَ فِى الثَّالِثَةِ فَدَنَوْتُ مِنْهُ حَتَّى إِنَّ ثِيَابِى لَتَكَادُ أَنْ تَمَسَّ ثِيَابَهُ فَسَمِعْتُهُ قَرَأَ بِأُمِّ الْقُرْآنِ وَبِهَذِهِ الآيَةِ رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ
Tercemesi:
O bana, ona Malik, ona Süleyman b. Abdülmelik’in azatlısı Ebu Ubeyd, ona Ubâde b. Nusey, ona Kays b. el-Hâris, ona Ebu Abdullah es-Sunâbihî’nin şöyle dediğini rivayet etti: Ebu Bekir es-Sıddık’in halifeliği döneminde Medine’ye geldim. Arkasında akşam namazını kıldım. İlk iki rekâtta Ummu’l Kur’ân (Fatiha suresini) ile Mufassalın kısa surelerinden birer sure okuduktan sonra üçüncü rekâtta ayağa kalktı. Ona o kadar yaklaştım ki elbiselerim neredeyse onun elbisesine değecekti. Um el-Kur’ân’ı ve: “Rabbimiz bizi doğru yola ilettikten sonra kalplerimizi saptırma! Bize katından bir rahmet bağışla. Muhakkak sen bol bol bağışlayansın” (Âli İmran 3/8) ayetini okuduğunu işittim.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
İmam Mâlik, Muvatta', Salât 173, 1/26
Senetler:
()
Konular:
KTB, NAMAZ,
Namaz, fatiha suresini okumak
Namaz, kıraat
Öneri Formu
Hadis Id, No:
34874, MU000185
Hadis:
وَحَدَّثَنِى عَنْ مَالِكٍ عَنْ نَافِعٍ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ كَانَ يَقْرَأُ فِى الصُّبْحِ فِى السَّفَرِ بِالْعَشْرِ السُّوَرِ الأُوَلِ مِنَ الْمُفَصَّلِ فِى كُلِّ رَكْعَةٍ بِأُمِّ الْقُرْآنِ وَسُورَةٍ .
Tercemesi:
Bana Malik, ona Nâfi‘in rivayet ettiğine göre Abdullah b. Ömer sabah namazında yolculukta -Mufassal surelerin ilk on suresinden olmak üzere- her bir rekâtta Ummu’l-Kur’ân’ı (Fatiha’yı) ve bir sure okurdu.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
İmam Mâlik, Muvatta', Salât 185, 1/27
Senetler:
()
Konular:
KTB, NAMAZ,
Namaz, fatiha suresini okumak
Namaz, kıraat
Namaz, kıraata ne ile başlanacağı
Öneri Formu
Hadis Id, No:
39960, DM001272
Hadis:
أَخْبَرَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَوْنٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِى عَرُوبَةَ حَدَّثَنَا بُدَيْلٌ الْعُقَيْلِىُّ عَنْ أَبِى الْجَوْزَاءِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ : كَانَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- يَفْتَتِحُ الصَّلاَةَ بِالتَّكْبِيرِ وَيَفْتَتِحُ الْقِرَاءَةَ بِ {الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ} وَيَخْتِمُهَا بِالتَّسْلِيمِ.
Tercemesi:
Bize Cafer b. Avn, ona Said b. Ebu Arûbe, ona Budeyl el-Ukaylî, ona Ebu’l-Cevzâ, ona da Âişe’nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) namaza tekbir getirerek başlardı. Kıraate de “Elhamdülillahi rabbi’l-âlemîn” (yani Fatiha suresin) i okuyarak başlardı ve onu (namazı) selam vererek bitirirdi.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Dârimî, Sünen-i Dârimî, Salât 31, 2/787
Senetler:
1. Ümmü Abdullah Aişe bt. Ebu Bekir es-Sıddîk (Aişe bt. Abdullah b. Osman b. Âmir)
2. Ebu Cevzâ Evs b. Abdullah er-Rib'î (Evs b. Abdullah b. Halid)
3. Büdeyl b. Meysere el-Ukaylî (Büdeyl b. Meysere)
4. Ebu Nadr Said b. Ebu Arûbe el-Adevî (Saîd b. Mihrân)
5. Ebu Avn Cafer b. Avn el-Kuraşî (Cafer b. Avn b. Cafer b. Amr b. Hurets b. Osman b. Amr b. Abdullah b. Ömer b. Mahzûm)
Konular:
KTB, NAMAZ,
Namaz, fatiha suresini okumak
Namaz, Selam
Namaz, Tekbir, namaza başlarken
Öneri Formu
Hadis Id, No:
34875, MU000186
Hadis:
حَدَّثَنِى يَحْيَى عَنْ مَالِكٍ عَنِ الْعَلاَءِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ يَعْقُوبَ أَنَّ أَبَا سَعِيدٍ مَوْلَى عَامِرِ بْنِ كُرَيْزٍ أَخْبَرَهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَادَى أُبَىَّ بْنَ كَعْبٍ وَهُوَ يُصَلِّى فَلَمَّا فَرَغَ مِنْ صَلاَتِهِ لَحِقَهُ فَوَضَعَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَدَهُ عَلَى يَدِهِ وَهُوَ يُرِيدُ أَنْ يَخْرُجَ مِنْ بَابِ الْمَسْجِدِ فَقَالَ إِنِّى لأَرْجُو أَنْ لاَ تَخْرُجَ مِنَ الْمَسْجِدِ حَتَّى تَعْلَمَ سُورَةً مَا أَنْزَلَ اللَّهُ فِى التَّوْرَاةِ وَلاَ فِى الإِنْجِيلِ وَلاَ فِى الْقُرْآنِ مِثْلَهَا. قَالَ أُبَىٌّ فَجَعَلْتُ أُبْطِئُ فِى الْمَشْىِ رَجَاءَ ذَلِكَ ثُمَّ قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ السُّورَةَ الَّتِى وَعَدْتَنِى . قَالَ كَيْفَ تَقْرَأُ إِذَا افْتَتَحْتَ الصَّلاَةَ. قَالَ فَقَرَأْتُ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ حَتَّى أَتَيْتُ عَلَى آخِرِهَا . فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم هِىَ هَذِهِ السُّورَةُ وَهِىَ السَّبْعُ الْمَثَانِى وَالْقُرْآنُ الْعَظِيمُ الَّذِى أُعْطِيتُ .
Tercemesi:
Bana Yahya, ona Malik, el-Alâ b. Abdurrahman b. Yakub’un rivayet ettiğine göre Âmir b. Kureyz’in azatlısı Ebu Said kendisine şunu haber vermiştir: Rasulullah (sav) namaz kılmakta iken Ubey b. Ka‘b’a seslendi. Ubey namazını bitirince Allah Rasulü’ne yetişti. Rasulullah (sav) Mescidin kapısından çıkmak üzere iken elini onun eli üzerine koydu ve: “Tevrat’ta da, İncil’de de, Kur’ân’da da benzeri indirilmemiş bir sureyi sana öğretinceye kadar bu mescitten dışarıya çıkmayacağını ümit ederim” buyurdu. Ubey dedi ki: Ben de bunu ümit ederek yürüyüşümü ağırlaştırmaya başladım. Sonra: Ey Allah’ın Rasulü, bana öğreteceğini söylediğin sure(yi öğretmedin), dedim. O: “Namaza başladığın zaman ne okursun” dedi. (Ubey) dedi ki: Ben de: Hamd, âlemlerin Rabbi Allah’a mahsustur (diye başlayan Fatiha) suresini sonuna kadar okudum. Rasulullah (sav) de: “İşte, es-Sebu‘l-mesânî (tekrarlanan yedi) ve bana verilen azim Kur’ân odur” buyurdu.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
İmam Mâlik, Muvatta', Salât 186, 1/27
Senetler:
()
Konular:
KTB, NAMAZ,
Namaz, fatiha suresini okumak
Öneri Formu
Hadis Id, No:
39966, DM001278
Hadis:
أَخْبَرَنَا عُثْمَانُ بْنُ عُمَرَ حدثنا يُونُسُ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ مَحْمُودِ بْنِ الرَّبِيعِ عَنْ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« مَنْ لَمْ يَقْرَأْ بِأُمِّ الْقُرْآنِ فَلاَ صَلاَةَ لَهُ »
Tercemesi:
Bize Osman b. Ömer, ona Yunus, ona ez-Zührî, ona Mahmud b. er-Rabi‘, ona da Ubade b. es-Sâmit’in rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: “Ummu’l Kur’ân’ı (Fatiha suresini) okumayanın namazı olmaz.”
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Dârimî, Sünen-i Dârimî, Salât 36, 2/790
Senetler:
1. Ebu Velid Ubade b. Samit el-Ensari (Ubade b. Samit b. Kays)
2. Mahmud b. Rabi' el-Hazreci (Mahmud b. Rabi' b. Süraka b. Amr b. Zeyd b. Abde b. Amira)
3. Ebu Bekir Muhammed b. Şihab ez-Zührî (Muhammed b. Müslim b. Ubeydullah b. Abdullah b. Şihab)
4. Yunus b. Yezid el-Eyli (Yunus b. Yezid b. Mişkan)
5. Osman b. Ömer el-Abdî (Osman b. Ömer b. Faris b. Lakît)
Konular:
KTB, NAMAZ,
Namaz, Fatiha okunmayan
Namaz, fatiha suresini okumak
Öneri Formu
Hadis Id, No:
282204, M001356-2
Hadis:
قَالَ مُسْلِمٌ وَحُدِّثْتُ عَنْ يَحْيَى بْنِ حَسَّانَ وَيُونُسَ الْمُؤَدِّبِ و غَيْرِهِمَا قَالُوا حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ بْنُ زِيَادٍ قَالَ حَدَّثَنِى عُمَارَةُ بْنُ الْقَعْقَاعِ حَدَّثَنَا أَبُو زُرْعَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ يَقُولُ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِذَا نَهَضَ مِنَ الرَّكْعَةِ الثَّانِيَةِ اسْتَفْتَحَ الْقِرَاءَةَ بِـ ( الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ) وَلَمْ يَسْكُتْ .
Tercemesi:
Müslim dedi ki: Bana Yahya b. Hassân, Yunus el-Müeddib ve başkalarının şöyle dedikleri rivayet olundu: Bize Abdülvahid b. Ziyâd, ona Umâre b. el-Ka‘ka‘, ona da Ebu Zur‘a’nın şöyle dediğini rivayet etti: Ebu Hureyre’yi şöyle derken dinledim: Rasulullah (sav) ikinci rekâtı bitirip kalktığında kıraate “Elhamdulillahi Rabbi’l-âlemin: Hamd, âlemlerin Rabbi Allah’a mahsustur” diye başlayan Fatiha suresi ile okumaya başlar ve (öncesinde) susmazdı.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Müslim, Sahîh-i Müslim, Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1356, /238
Senetler:
1. Ebu Hureyre ed-Devsî (Abdurrahman b. Sahr)
2. Ebu Zür'a b. Amr el-Beceli (Herim b. Amr b. Cerir b. Abdullah)
3. Umare b. Ka'ka' ed-Dabbî (Umare b. Ka'ka' b. Şübrüme)
4. Ebu Bişr Abdülvahid b. Ziyad el-Abdî (Abdülvahid b. Ziyad)
5. Ebu Zekeriyya Yahya b. Hassan el-Bekrî (Yahya b. Hassan b. Hayyan)
Konular:
KTB, NAMAZ,
Namaz, fatiha suresini okumak
Namaz, kıraat