وَعَنْ حُسَيْنٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ حَفْصِ بْنِ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ أَنَسٍ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ - رضى الله عنه - قَالَ: "كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم يَجْمَعُ بَيْنَ صَلاَةِ الْمَغْرِبِ وَالْعِشَاءِ فِى السَّفَرِ" . وَتَابَعَهُ عَلِىُّ بْنُ الْمُبَارَكِ وَحَرْبٌ عَنْ يَحْيَى عَنْ حَفْصٍ عَنْ أَنَسٍ جَمَعَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم .

Bize Hüseyin, ona Yahya b. Ebu Kesir, ona Hafs b. Ubeydullah b. Enes, ona da Enes b. Malik (ra) şöyle söylemiştir: "Hz. Peygamber (sav) yolculukta akşam ile yatsı namazlarını bir arada (cem ederek) kılardı." Hz. Peygamber'in (sav) iki namazı cem ederek (birleştirerek) kıldığı hususunda Hüseyin'e Ali b. Mübarek ve Harb, onlara Yahya, ona Hafs, ona da Enes tarikiyle mütâbaat etmişlerdir.

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile Ali b. Mübarek arasında inkita vardır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ebvâbu Taksîri'-Salât 13, 1/407

حَدَّثَنَا هَنَّادٌ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِى ثَابِتٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: "جَمَعَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بَيْنَ الظُّهْرِ، وَالْعَصْرِ؛ وَبَيْنَ الْمَغْرِبِ، وَالْعِشَاءِ بِالْمَدِينَةِ مِنْ غَيْرِ خَوْفٍ وَلاَ مَطَرٍ. قَالَ: فَقِيلَ لاِبْنِ عَبَّاسٍ: ’مَا أَرَادَ بِذَلِكَ؟’ قَالَ: ’أَرَادَ أَنْ لاَ يُحْرِجَ أُمَّتَهُ’." [وَفِى الْبَابِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ. قَالَ أَبُو عِيسَى: حَدِيثُ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَدْ رُوِىَ عَنْهُ مِنْ غَيْرِ وَجْهٍ. رَوَاهُ جَابِرُ بْنُ زَيْدٍ، وَسَعِيدُ بْنُ جُبَيْرٍ، وَعَبْدُ اللَّهِ بْنُ شَقِيقٍ الْعُقَيْلِىُّ. وَقَدْ رُوِىَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم غَيْرُ هَذَا.]

Bize Hennâd, ona Ebu Muaviye, ona el-A'meş, ona Habîb b. Ebu Sabit, ona da Said b. Cübeyr, İbn Abbas'ın şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav), Medine'de, korku ve yağmur (yağması gibi bir durum) olmaksızın öğle ile ikindiyi, akşam ile de yatsıyı cem etti. İbn Abbas'a, 'Hz. Peygamber bununla neyi amaçladı?' diye soruldu. O 'Ümmetine sıkıntı vermemeyi amaçladı.' cevabını verdi." [Bu konuda Ebu Hureyre'den de hadis rivayet edilmiştir. Ebu İsa (Tirmizî) şöyle demiştir: İbn Abbas'ın bu hadisi, kendisinden bir çok yoldan nakledilmiştir. Câbir b. Zeyd, Said b. Cübeyr ve Abdullah b. Şakîk el-Ukayli (bu hadisi İbn Abbas'tan) rivayet etmiştir. Bu hadis İbn Abbas vasıtasıyla Hz. Peygamberden, bunlardan başka kimseler tarafından da nakledilmiştir.]

Açıklama: Tirmizî'nin hadisin akabindeki değerlendirmelerinden '' غَيْرُ هَذَا'' ifadesinin tercümedeki gibi anlaşılabileceğine dair bk. Tuhfetü'l-ahvezi, I, 476)

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Salât 24, 1/354

وَعَنْ حُسَيْنٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ حَفْصِ بْنِ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ أَنَسٍ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ - رضى الله عنه - قَالَ: "كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم يَجْمَعُ بَيْنَ صَلاَةِ الْمَغْرِبِ وَالْعِشَاءِ فِى السَّفَرِ" . وَتَابَعَهُ عَلِىُّ بْنُ الْمُبَارَكِ وَحَرْبٌ عَنْ يَحْيَى عَنْ حَفْصٍ عَنْ أَنَسٍ جَمَعَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم .

Bize Hüseyin, ona Yahya b. Ebu Kesir, ona Hafs b. Ubeydullah b. Enes, ona da Enes b. Malik (ra) şöyle söylemiştir: "Hz. Peygamber (sav) yolculukta akşam ile yatsı namazlarını bir arada (cem ederek) kılardı." Hz. Peygamber'in (sav) iki namazı cem ederek (birleştirerek) kıldığı hususunda Hüseyin'e Ali b. Mübarek ve Harb, onlara Yahya, ona Hafs, ona da Enes tarikiyle mütâbaat etmişlerdir.

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile Harb b. Şeddad arasında inkita vardır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ebvâbu Taksîri'-Salât 13, 1/407

وَعَنْ حُسَيْنٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ حَفْصِ بْنِ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ أَنَسٍ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ - رضى الله عنه - قَالَ: "كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم يَجْمَعُ بَيْنَ صَلاَةِ الْمَغْرِبِ وَالْعِشَاءِ فِى السَّفَرِ" . وَتَابَعَهُ عَلِىُّ بْنُ الْمُبَارَكِ وَحَرْبٌ عَنْ يَحْيَى عَنْ حَفْصٍ عَنْ أَنَسٍ جَمَعَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم .

Bize Hüseyin, ona Yahya b. Ebu Kesir, ona Hafs b. Ubeydullah b. Enes, ona da Enes b. Malik (ra) şöyle söylemiştir: "Hz. Peygamber (sav) yolculukta akşam ile yatsı namazlarını bir arada (cem ederek) kılardı." Hz. Peygamber'in (sav) iki namazı cem ederek (birleştirerek) kıldığı hususunda Hüseyin'e Ali b. Mübarek ve Harb, onlara Yahya, ona Hafs, ona da Enes tarikiyle mütâbaat etmişlerdir.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ebvâbu Taksîri'-Salât 13, 1/407

حَدَّثَنَا أَبُو سَلَمَةَ يَحْيَى بْنُ خَلَفٍ الْبَصْرِىُّ حَدَّثَنَا الْمُعْتَمِرُ بْنُ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَنَشٍ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "مَنْ جَمَعَ بَيْنَ الصَّلاَتَيْنِ مِنْ غَيْرِ عُذْرٍ، فَقَدْ أَتَى بَابًا مِنْ أَبْوَابِ الْكَبَائِرِ." [قَالَ أَبُو عِيسَى: وَحَنَشٌ هَذَا، هُوَ -أَبُو عَلِىٍّ الرَّحَبِىُّ- وَهُوَ حُسَيْنُ بْنُ قَيْسٍ. وَهُوَ ضَعِيفٌ عِنْدَ أَهْلِ الْحَدِيثِ؛ ضَعَّفَهُ أَحْمَدُ وَغَيْرُهُ. وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ، أَنْ لاَ يَجْمَعَ بَيْنَ الصَّلاَتَيْنِ إِلاَّ فِى السَّفَرِ أَوْ بِعَرَفَةَ. وَرَخَّصَ بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنَ التَّابِعِينَ، فِى الْجَمْعِ بَيْنَ الصَّلاَتَيْنِ لِلْمَرِيضِ. وَبِهِ يَقُولُ أَحْمَدُ، وَإِسْحَاقُ. وَقَالَ بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ يَجْمَعُ بَيْنَ الصَّلاَتَيْنِ فِى الْمَطَرِ. وَبِهِ يَقُولُ الشَّافِعِىُّ، وَأَحْمَدُ، وَإِسْحَاقُ. وَلَمْ يَرَ الشَّافِعِىُّ لِلْمَرِيضِ، أَنْ يَجْمَعَ بَيْنَ الصَّلاَتَيْنِ.]

Bize Ebu Seleme Yahya b. Halef el-Basrî, ona Mu'temir b. Süleyman, ona babası (Süleyman), ona Haneş, ona İkrime, ona da İbn Abbas, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Herhangi bir özür olmaksızın iki namazı cem eden kimse, büyük günah kapılarından birine girmiş olur." [Ebu İsa (Tirmizî) şöyle demiştir: Senetteki Haneş -Ebu Ali er-Rahabî-, Hüseyin b. Kaystır. Hadis âlimleri nezdinde zayıftır; Ahmed ve başkaları onu zayıf saymışlardır. Âlimlerin ameli (verdikleri hüküm ve uygulaması) bu yöndedir; namazlar sadece yolculukta ve Arafat'ta cem edilebileceği şeklindedir. Tabiînden bazı âlimler hastanın da namazlarını cem etmesine ruhsat tanımışlardır. Ahmed ve İshak bu görüştedir. İlim ehlinden bazı kimseler de yağmur (yağması) sebebiyle namazların cem edilebileceğini söylemiştir. Şâfi'î, Ahmed (b. Hanbel) ve İshak bu görüştedir. Şâfi'î, hastanın namazları cem etmesi görüşünü benimsememiştir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Salât 24, 1/356

وَحَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى وَقُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ وَأَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَعَمْرٌو النَّاقِدُ كُلُّهُمْ عَنِ ابْنِ عُيَيْنَةَ - قَالَ عَمْرٌو حَدَّثَنَا سُفْيَانُ - عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ "رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَجْمَعُ بَيْنَ الْمَغْرِبِ وَالْعِشَاءِ إِذَا جَدَّ بِهِ السَّيْرُ."

• Müslim Sahîh-i Müslim Salâtu'l-müsâfirîn ve Kasruhâ 1623, /277

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الدَّارِمِىُّ حَدَّثَنَا أَبُو عَلِىٍّ الْحَنَفِىُّ حَدَّثَنَا مَالِكٌ - وَهُوَ ابْنُ أَنَسٍ - عَنْ أَبِى الزُّبَيْرِ الْمَكِّىِّ أَنَّ أَبَا الطُّفَيْلِ عَامِرَ بْنَ وَاثِلَةَ أَخْبَرَهُ أَنَّ مُعَاذَ بْنَ جَبَلٍ أَخْبَرَهُ قَالَ خَرَجْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَامَ غَزْوَةِ تَبُوكَ فَكَانَ يَجْمَعُ الصَّلاَةَ فَصَلَّى الظُّهْرَ وَالْعَصْرَ جَمِيعًا وَالْمَغْرِبَ وَالْعِشَاءَ جَمِيعًا حَتَّى إِذَا كَانَ يَوْمًا أَخَّرَ الصَّلاَةَ ثُمَّ خَرَجَ فَصَلَّى الظُّهْرَ وَالْعَصْرَ جَمِيعًا ثُمَّ دَخَلَ ثُمَّ خَرَجَ بَعْدَ ذَلِكَ فَصَلَّى الْمَغْرِبَ وَالْعِشَاءَ جَمِيعًا ثُمَّ قَالَ: "إِنَّكُمْ سَتَأْتُونَ غَدًا إِنْ شَاءَ اللَّهُ عَيْنَ تَبُوكَ وَإِنَّكُمْ لَنْ تَأْتُوهَا حَتَّى يُضْحِىَ النَّهَارُ فَمَنْ جَاءَهَا مِنْكُمْ فَلاَ يَمَسَّ مِنْ مَائِهَا شَيْئًا حَتَّى آتِىَ." فَجِئْنَاهَا وَقَدْ سَبَقَنَا إِلَيْهَا رَجُلاَنِ وَالْعَيْنُ مِثْلُ الشِّرَاكِ تَبِضُّ بِشَىْءٍ مِنْ مَاءٍ - قَالَ - فَسَأَلَهُمَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "هَلْ مَسَسْتُمَا مِنْ مَائِهَا شَيْئًا." قَالاَ نَعَمْ. فَسَبَّهُمَا النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم وَقَالَ لَهُمَا مَا شَاءَ اللَّهُ أَنْ يَقُولَ - قَالَ - ثُمَّ غَرَفُوا بِأَيْدِيهِمْ مِنَ الْعَيْنِ قَلِيلاً قَلِيلاً حَتَّى اجْتَمَعَ فِى شَىْءٍ - قَالَ - وَغَسَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِيهِ يَدَيْهِ وَوَجْهَهُ ثُمَّ أَعَادَهُ فِيهَا فَجَرَتِ الْعَيْنُ بِمَاءٍ مُنْهَمِرٍ أَوْ قَالَ غَزِيرٍ - شَكَّ أَبُو عَلِىٍّ أَيُّهُمَا قَالَ - حَتَّى اسْتَقَى النَّاسُ ثُمَّ قَالَ: "يُوشِكُ يَا مُعَاذُ إِنْ طَالَتْ بِكَ حَيَاةٌ أَنْ تَرَى مَا هَا هُنَا قَدْ مُلِئَ جِنَانًا."

• Müslim Sahîh-i Müslim Fedâil 5947, /963