Giriş

Bize Muhammed b. Abdila’la, ona Hâlid, ona Şu’be, ona Süleyman rivayet etmiştir. Süleyman el-A'meş , Zekvân'ı Ebû Hureyre'den naklederken işittim, dedi. Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Her kim kendini bir dağdan aşağı atıp da intihar ederse, o kimse cehennem ateşi içinde sonsuza kadar kendisini yüksekten aşağıya atar. Her kim zehir içerek kendisini öldürürse, o kimse de, cehennem ateşi içinde sonsuza kadar elindeki zehiri içip durur. Her kim de kendisini bir demir parçası ile öldürürse, cehennem ateşi içinde elindeki demirle sonsuza kadar karnını deşer durur ."


Açıklama: Ebu Hureyre'den gelen rivayetlerdeki farklılıkları bir araya getirmiş olan bu rivayette dağdan atmak, zehir içmek ve bir çisimle karnını deşmek şeklindeki üç tarz da zikredilmiş; ceza olarak da aynı şekilde Cehennemde sonsuz bir cezalandırmadan bahsedilmiştir. Oysaki bu, kelime-i şahadet getiren her müslümanın eninde sonunda cennete gideceği inancı ile çelişmektedir. Bu durumda söz politikası ile izah edilebilecek olan tergib-terhib sadedinde zikrkedilen bir beyan olarak değerlendirilmelidir.

    Öneri Formu
18966 N001967 Nesai, Cenâiz, 68

Bize Mahmud b. Hâlid, ona Ebu'l-Velîd, ona Amr, ona Yahya, ona Ebû Kılâbe, ona da Sabit b. Dahhak'ın rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Kim yalan olarak İslâm’dan başka bir dine mensup olduğuna dair yemin ederse o dediği gibidir. Kim de bir şeyle kendini öldürürse ahirette kendisine aynı şeyle azap edilir."


Açıklama: İntihar etmek, aynı şekilde cezalandırılmayı gerektiren bir günah olarak görülmektedir. Aynı şekilde ifadesi, kişiyi hayattan koparan, takatini tüketen bir eylem olduğu dikkate alındığında önemli bir cezalandırma şekli olduğu anlaşılmaktadır. Ölümün olmadığı bir yerde, sürekli aynı şekilde azaba uğrayacak olması, Allah'a ait olan bir hakkın gaspı, imtihan dünyasında musibetler karşısında istenilen sabrı göstermeyerek Allah'a itaatsizliğin sonucudur. Dolayısıyla eylemin ne kadar büyük bir cürüm olduğunu anlaşılmaktadır.

    Öneri Formu
28209 N003802 Nesai, Eymân ve Nuzûr, 7

Bize İshak b. Mansûr, ona Ebu'l-Mugîre, ona el-Evzâî, ona Yahya, ona Ebû Kılâbe, ona Sabit b. Dahhâk(ra) Hz. Peygamber'den (sav) şöyle rivayet etmiştir: "Bir kimse yalan olarak İslâm’dan başka bir dine mensup olduğuna dair yemin ederse, o dediği gibidir. Kim de dünyada kendini bir şeyle öldürürse kıyamet günü kendisine aynı şeyle azap edilir. Hiç kimse sahibi olmadığı bir şeyi adayamaz."


Açıklama: Yalan yere yemin, intihar ve adak konusuna ilişkin hükümlerin birlikte zikredildiği bu rivayet, herhangi bir olaya atıfta bulunmaksızın fetva formunda zikredilmiştir. Hükümlerin ise Hz. Peygamber'in sözlerinin esas alındığı, ancak sahabi ravisi tarafından fetva olarak zikredildiği anlaşılmaktadır.

    Öneri Formu
28623 N003844 Nesai, Eymân ve Nuzûr, 31

Bize Ebu Davud et-Tayâlisî, ona Şu'be, ona A'meş, ona Zekvân, ona da Ebu Hüreyre Hz. Peygamber'den (sav) şöyle rivayet etmiştir: "Kim kendisini bir demir parçasıyla öldürürse, kıyamet günü cehennemde sonsuza kadar kendini öldürdüğü demirle karnını deşip durur. Kim zehir içerek kendini öldürürse, elinde tuttuğu zehiri içerek sonsuza kadar cehennemde içini parçalar, kim kendisini bir dağdan aşağı atarak intihar ederse, o cehennemde sonsuza kadar kendisini yüksek bir yerden atar durur."


Açıklama: Ebu Hureyre'den nakledilen bu rivayete göre intihar etmek ebedî olarak Cehennemde kalmaya neden olarak görülmektedir. İman etmiş olan herkesin, günahlarının cezasını çektikten sonra da olsa Cennet'e gideceği inancı ile çelişik bir hüküm içermektedir. Bu durumda, ya intiharı dinden çıkma yani irtidat olarak değerlendirmek, rivayetin terğib-terhib kabilinden özellikli bir metin olduğunu kabul etmek gerekmektedir. Diğer bir ihtimal ise, özel bir şahıs üzerine söylenilen sözün, fetva diliyle genelleştirilmesi olarak değerlendirilmesidir.

    Öneri Formu
136514 TM002538 Tayâlisî, Müsned, II, 726

Bize Ebu Bekir b. Ebû Şeybe ve Ebu Said el-Eşec, o ikisine Vekî, ona A'meş, ona Ebu Sâlih, ona da Ebu Hureyre rivayet etmiştir. Resulullah (sav) şöyle buyurdu: "Her kim kendini bir demir parçası ile öldürürse, demiri elinde, onu karnına saplar bir halde cehennem ateşinde ebedî olarak kalacak­tır. Her kim zehir içerek kendini öldürürse o kimse de zehirini cehennem ateşinde ebedî ve daimi kalarak içecektir. Her kim bir dağdan atıp kendini öldürürse o da cehennem ateşinde ebedî olarak yüksek bir yerden kendini atacaktır."


Açıklama: İntihar edenin, Cehennemde ebedi olarak kalacağını belirten beyanlar Ebu Hureyre'ye dayanan rivayetlerde geçmektedir. Hz. Peygamber'in Hayber muharebesinde kahramanca savaşan şahıs hakkındaki "Cehennemliktir" beyanı da bu kaynağa dayanmaktadır. Oradaki 'Cehennemlik' ifadesi şahsın müslüman olduğunu iddia etmesine rağmen münafıklığı bilinmesiyle ilişkilendirilmektedir. İki grup rivayeti birlikte değerlendirdiğimizde " خَالِدًا مُخَلَّدًا فِيهَا أَبَدًا" vurgusu ile gelen rivayetlerin, münafık hakkında söylenen beyanın hüküm formunda ve vurgulu bir şekilde beyanı olarak görülebileceği anlaşılmaktadır.

    Öneri Formu
276745 M000300-2 Müslim, İman, 175

Bize Ebu Bekir İbn Fûrek, ona Abdullah İbn Ca’fer, ona Yunus İbn Habîb, ona Ebu Davud, ona Hişam, ona Yahya b. Ebû Kesir, ona Ebû Kılâbe, ona da Sâbit b. Dahhâk el-Ensarî (ra) Hz. Peygamber'den (sav) rivayet etmiştir: "Müslüman sahip olmadığı bir şeyde adak adayamaz. Müslümana lanet etmek onu öldürmek gibidir. Kim kendisini bir şeyle öldürürse kıyamet gününde kendisine onunla azap edilir. Kim İslam’dan başka bir dine mensup olduğuna dair yalan yemin ederse, o kimse dediği gibidir." [Müslim Sahih’inde Hişâm ed-Destevâî’nin hadisine yer vermiş; Buhari ve Müslim aynı zamanda Yahya İbn Ebi Kesîr’den başka bir tarikle de rivayet etmiştir.]


    Öneri Formu
157145 BS019863 Beyhaki, Sünenü'l Kübra, X ,54


    Öneri Formu
161116 MK001334 Taberani, el-Mu'cemu'l-Kebir, II, 74


    Öneri Formu
161121 MK001339 Taberani, el-Mu'cemu'l-Kebir, II, 75

Kim düşmanlık ve haksızlık ile bunu (haram yemeyi veya öldürmeyi) yaparsa (bilsin ki) onu ateşe koyacağız; bu ise Allah'a çok kolaydır


Açıklama: Ayette geçen zulmen öldürme ifadesi, kişinin kendisini öldürmesine yani intihar etmesine de teşmil edilerek, bu günahı işleyenin Cehenneme gireceğine delil olarak kullanılmaktadır.

    Öneri Formu
53027 KK4/30 Nisa, 4, 30


Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: وَإِنَّ اللَّهَ لَيُؤَيِّدُ هَذَا الدِّينَ بِالرَّجُلِ الْفَاجِرِ

    Öneri Formu
80196 MA009573 Musannef-i Abdurrezzak, V, 269