حَدَّثَنَا أَبُو سَلَمَةَ يَحْيَى بْنُ خَلَفٍ وَحُمَيْدُ بْنُ مَسْعَدَةَ قَالاَ حَدَّثَنَا بِشْرُ بْنُ الْمُفَضَّلِ حَدَّثَنَا يُونُسُ بْنُ عُبَيْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ عَنْ أَبِى الْمُهَلَّبِ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ قَالَ قَالَ لَنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِنَّ أَخَاكُمُ النَّجَاشِىَّ قَدْ مَاتَ فَقُومُوا فَصَلُّوا عَلَيْهِ » . قَالَ فَقُمْنَا فَصَفَفْنَا كَمَا يُصَفُّ عَلَى الْمَيِّتِ وَصَلَّيْنَا عَلَيْهِ كَمَا يُصَلَّى عَلَى الْمَيِّتِ . وَفِى الْبَابِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ وَجَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ وَأَبِى سَعِيدٍ وَحُذَيْفَةَ بْنِ أَسِيدٍ وَجَرِيرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ غَرِيبٌ مِنْ هَذَا الْوَجْهِ . وَقَدْ رَوَاهُ أَبُو قِلاَبَةَ عَنْ عَمِّهِ أَبِى الْمُهَلَّبِ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ . وَأَبُو الْمُهَلَّبِ اسْمُهُ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ عَمْرٍو وَيُقَالُ مُعَاوِيَةُ بْنُ عَمْرٍو .

Bize Ebu Seleme Yahya b. Halef ve Humeyd b. Mes'ade, onlara Bişr b. Mufaddal, ona Yunus b. Ubeyd, ona Muhammed b. Sirin, ona Ebu'l-Mühelleb, ona da İmrân b. Husayn, Resulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu nakletti: "Kardeşiniz Necaşi vefat etti, haydi kalkın ve onun için cenaze namazı kılın." (İmrân) dedi ki: 'Bunun üzerine biz de kalktık, cenaze için saf tuttuğumuz gibi saf tuttuk ve cenaze namazında olduğu gibi onun için namaz kıldık.' (Tirmizî dedi ki) Bu konuda Ebu Hüreyre, Câbir b. Abdullah, Ebu Saîd, Huzeyfe b. Esîd ve Cerir b. Abdullah’tan nakledilen rivayetler vardır. Ebu İsa (Tirmizî) dedi ki: Bu hadis, bu kanaldan hasen, sahih ve garib bir hadistir. Ayrıca bu hadis, Ebu Kilâbe’nin amcası Ebu'l-Mühelleb aracılığıyla da İmrân bin Husayn’dan rivayet edilmiştir. Ebu’l Mühelleb’in adı, Abdurrahman b. Amr’dır, Muaviye b. Amr olduğu da söylenir.

Açıklama: Bu hadis, Peygamber Efendimiz'in (sav) Necâşî için gıyâbî cenaze namazı kıldırdığına işaret ettiği gibi aynı zamanda cenaze başka bir yerde de olsa da gıyâbî cenaze namazının meşruiyetine delil olarak kabul edilir. Necâşî, Resulullah'ı (sav) görmeden Ona iman ettiği ve ilk muhacirleri ülkesinde himaye edip onlara güzel muamelede bulunduğu için İslam tarihi boyunca hayırla yâd edilmiştir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Cenâiz 48, 3/357

حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَحَجَّاجُ بْنُ الشَّاعِرِ قَالاَ حَدَّثَنَا حَجَّاجُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ قَالَ ابْنُ جُرَيْجٍ أَخْبَرَنِى أَبُو الزُّبَيْرِ أَنَّهُ سَمِعَ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ يُحَدِّثُ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم خَطَبَ يَوْمًا فَذَكَرَ رَجُلاً مِنْ أَصْحَابِهِ قُبِضَ فَكُفِّنَ فِى كَفَنٍ غَيْرِ طَائِلٍ وَقُبِرَ لَيْلاً فَزَجَرَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم أَنْ يُقْبَرَ الرَّجُلُ بِاللَّيْلِ حَتَّى يُصَلَّى عَلَيْهِ إِلاَّ أَنْ يُضْطَرَّ إِنْسَانٌ إِلَى ذَلِكَ وَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم « إِذَا كَفَّنَ أَحَدُكُمْ أَخَاهُ فَلْيُحَسِّنْ كَفَنَهُ » .

Bize Harun b. Abdullah ve Haccac b. Şâir, onlara Haccac b. Muhammed, ona İbn Cüreyc, ona Ebu Zübeyr, ona da Cabir b. Abdullah şöyle nakletmiştir: Nebi (sav) bir gün hutbe verdi ve ashabından birisinin vefat edip, pek yeterli gelmeyen bir kefen ile kefenlendiğinden ve geceleyin defnedildiğinden söz edildi. Nebi (sav) bunun üzerine -bir kimsenin buna mecbur kalması hali müstesna- ölen bir kimsenin cenaze namazı kılınmadan geceleyin defnedilmemesini emretti. Ayrıca Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Sizden biri kardeşini kefenlediği zaman kefenini güzel yapsın."

Açıklama: Bu rivayet, İslam'ın insana verdiği değeri ifade ettiği gibi vefat eden kişiye saygı göstermeyi ve aynı zamanda cenaze işlerinde titizlik göstermeyi de ortaya koymaktadır.

• Müslim Sahîh-i Müslim Cenâiz 2185, /365

حَدَّثَنَا أَبُو سَلَمَةَ يَحْيَى بْنُ خَلَفٍ وَحُمَيْدُ بْنُ مَسْعَدَةَ قَالاَ حَدَّثَنَا بِشْرُ بْنُ الْمُفَضَّلِ حَدَّثَنَا يُونُسُ بْنُ عُبَيْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ عَنْ أَبِى الْمُهَلَّبِ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ قَالَ قَالَ لَنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِنَّ أَخَاكُمُ النَّجَاشِىَّ قَدْ مَاتَ فَقُومُوا فَصَلُّوا عَلَيْهِ » . قَالَ فَقُمْنَا فَصَفَفْنَا كَمَا يُصَفُّ عَلَى الْمَيِّتِ وَصَلَّيْنَا عَلَيْهِ كَمَا يُصَلَّى عَلَى الْمَيِّتِ . وَفِى الْبَابِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ وَجَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ وَأَبِى سَعِيدٍ وَحُذَيْفَةَ بْنِ أَسِيدٍ وَجَرِيرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ غَرِيبٌ مِنْ هَذَا الْوَجْهِ . وَقَدْ رَوَاهُ أَبُو قِلاَبَةَ عَنْ عَمِّهِ أَبِى الْمُهَلَّبِ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ . وَأَبُو الْمُهَلَّبِ اسْمُهُ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ عَمْرٍو وَيُقَالُ مُعَاوِيَةُ بْنُ عَمْرٍو .

Bize Ebu Seleme Yahya b. Halef ve Humeyd b. Mes'ade, onlara Bişr b. Mufaddal, ona Yunus b. Ubeyd, ona Muhammed b. Sirin, ona Ebu'l-Mühelleb, ona da İmrân b. Husayn, Resulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu nakletti: "Kardeşiniz Necâşî vefat etti, haydi kalkın ve onun için cenaze namazı kılın." (İmrân) dedi ki: 'Bunun üzerine biz de kalktık, cenaze için saf tuttuğumuz gibi saf tuttuk ve cenaze namazında olduğu gibi onun için namaz kıldık.' (Tirmizî dedi ki) Bu konuda Ebu Hüreyre, Câbir b. Abdullah, Ebu Saîd, Huzeyfe b. Esîd ve Cerir b. Abdullah’tan nakledilen rivayetler vardır. Ebu İsa (Tirmizî) dedi ki: Bu hadis, bu kanaldan hasen, sahih ve garib bir hadistir. Ayrıca bu hadis, Ebu Kilâbe’nin amcası Ebu'l-Mühelleb aracılığıyla da İmrân bin Husayn’dan rivayet edilmiştir. Ebu’l Mühelleb’in adı, Abdurrahman b. Amr’dır, Muaviye b. Amr olduğu da söylenir.

Açıklama: Bu hadis, Peygamber Efendimiz'in (sav) Necâşî için gıyâbî cenaze namazı kıldırdığına işaret ettiği gibi aynı zamanda cenaze başka bir yerde de olsa da gıyâbî cenaze namazının meşruiyetine delil olarak kabul edilir. Necâşî, Resulullah'ı (sav) görmeden Ona iman ettiği ve ilk muhacirleri ülkesinde himaye edip onlara güzel muamelede bulunduğu için İslam tarihi boyunca hayırla yâd edilmiştir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Cenâiz 48, 3/357

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِىٍّ عَنِ الْمُثَنَّى بْنِ سَعِيدٍ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَبِى الطُّفَيْلِ عَنْ حُذَيْفَةَ بْنِ أَسِيدٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم خَرَجَ بِهِمْ فَقَالَ « صَلُّوا عَلَى أَخٍ لَكُمْ مَاتَ بِغَيْرِ أَرْضِكُمْ » . قَالُوا مَنْ هُوَ قَالَ « النَّجَاشِىُّ » .

Bize Muhammed b. Müsennâ, ona Abdurrahman b. Mehdî, ona Müsennâ b. Said, ona Katâde, Ebu Tufeyl, ona da Huzeyfe b. Esîd şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav), kendilerini (namazgâha) çıkarıp "Beldeniz dışında vefat eden kardeşiniz için (cenaze) namazı kılın!" buyurmuş. Onlar da "O, kimdir?" diye sormuşlar. Rasulullah (sav) da "(O), Necâşî'dir" buyurmuştur.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mâ câe fi'-cenâiz 33, /247

أَخْبَرَنَا عَلِىُّ بْنُ حُجْرٍ وَعَمْرُو بْنُ زُرَارَةَ النَّيْسَابُورِىُّ قَالاَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ أَبِى قِلاَبَةَ عَنْ أَبِى الْمُهَلَّبِ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِنَّ أَخَاكُمْ قَدْ مَاتَ فَقُومُوا فَصَلُّوا عَلَيْهِ » .

Bize Ali b. Hucr ve Amr b. Zürâre en-Neysâbûrî, onlara İsmail, ona Eyyûb, ona Ebu Kilâbe, ona Ebu Mühelleb, ona da İmrân b. Husayn, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: Kardeşiniz (Necâşî) vefat etmiştir. Kalkın da (onun cenaze) namazını kılın.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Cenâiz 1948, /2215

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُبَيْدٍ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ عَنْ عَطَاءٍ عَنْ جَابِرٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « إِنَّ أَخَاكُمُ النَّجَاشِىَّ قَدْ مَاتَ فَقُومُوا فَصَلُّوا عَلَيْهِ » . فَقَامَ فَصَفَّ بِنَا كَمَا يُصَفُّ عَلَى الْجَنَازَةِ وَصَلَّى عَلَيْهِ .

Bize Muhammed b. Ubeyd, ona Hafs b. Ğiyâs, ona İbn Cüreyc, ona Atâ, ona da Câbir, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: Kardeşiniz Necâşî vefat etmiştir. Kalkın da (cenaze) namazını kılın. (Râvi Câbir şöyle demiştir): Hz. Peygamber (sav) kalkıp bizleri cenaze (namazında) safa soktuğu gibi saf tutturdu ve (Necâşî'nin cenaze) namazını kıl(dır)dı.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Cenâiz 1972, /2217

أَخْبَرَنَا عَلِىُّ بْنُ حُجْرٍ قَالَ أَخْبَرَنَا إِسْمَاعِيلُ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ أَبِى الزُّبَيْرِ عَنْ جَابِرٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « إِنَّ أَخَاكُمْ قَدْ مَاتَ فَقُومُوا فَصَلُّوا عَلَيْهِ » . فَصَفَفْنَا عَلَيْهِ صَفَّيْنِ .

Bize Ali b. Hucr, ona İsmail, ona Eyyûb, ona Ebu Zübeyr, ona da Câbir, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: Kardeşiniz (Necâşî) vefat etmiştir. (Haydi) kalkıp (cenaze) namazını kılın. (Râvi Câbir şöyle demiştir): (Bunun üzerine) Hz. Peygamber (sav), bizleri (gıyâbî cenaze namazını kılmak için) iki saf düzenine soktu.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Cenâiz 1975, /2217

أَخْبَرَنَا عَمْرُو بْنُ عَلِىٍّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ سَمِعْتُ شُعْبَةَ يَقُولُ السَّاعَةَ يَخْرُجُ السَّاعَةَ يَخْرُجُ حَدَّثَنَا أَبُو الزُّبَيْرِ عَنْ جَابِرٍ قَالَ كُنْتُ فِى الصَّفِّ الثَّانِى يَوْمَ صَلَّى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَلَى النَّجَاشِىِّ .

Bize Amr b. Ali, ona Ebu Davud, ona Şu'be, ona Ebu Zübeyr, ona da Câbir şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'ın (sav) Necâşî'nin (gıyâbî cenaze) namazını kıl(dır)dığı gün ben, ikinci saftaydım.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Cenâiz 1976, /2217

أَخْبَرَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مَسْعُودٍ قَالَ حَدَّثَنَا بِشْرُ بْنُ الْمُفَضَّلِ قَالَ حَدَّثَنَا يُونُسُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ عَنْ أَبِى الْمُهَلَّبِ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ قَالَ قَالَ لَنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِنَّ أَخَاكُمُ النَّجَاشِىَّ قَدْ مَاتَ فَقُومُوا فَصَلُّوا عَلَيْهِ » . قَالَ فَقُمْنَا فَصَفَفْنَا عَلَيْهِ كَمَا يُصَفُّ عَلَى الْمَيِّتِ وَصَلَّيْنَا عَلَيْهِ كَمَا يُصَلَّى عَلَى الْمَيِّتِ .

Bize İsmail b. Mesud, ona Bişr b. Mufaddal, ona Yunus, ona Muhammed b. Sîrîn, ona Ebu Mühelleb, ona da İmrân b. Husayn, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: Kardeşiniz Necâşî vefat etmiştir. (Haydi) kalkıp (cenaze) namazını kılın. (Râvi İmrân) şöyle demiştir: (Bunun üzerine) bizler kalktık. Hz. Peygamber (sav) de bizleri cenaze (namazında) safa soktuğu gibi saf tutturdu ve (Necâşî'nin) (gıyâbî cenaze) namazını tıpkı (herhangi bir) cenaze (namazının) kılındığı gibi kıldık.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Cenâiz 1977, /2217

حَدَّثَنَا عَبْدُ الأَعْلَى بْنُ حَمَّادٍ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ حَدَّثَنَا سَعِيدٌ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ أَنَّ عَطَاءً حَدَّثَهُمْ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الأَنْصَارِىِّ - رضى الله عنهما - أَنَّ نَبِىَّ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم صَلَّى عَلَى النَّجَاشِىِّ فَصَفَّنَا وَرَاءَهُ فَكُنْتُ فِى الصَّفِّ الثَّانِى أَوِ الثَّالِثِ .

Bize Abdula‘lâ b. Hammâd, ona Yezid b. Zürey‘, ona Saîd, ona da Katâde’nin rivayet ettiğine göre, Ata kendilerine Câbir b. Abdullah el-Ensârî’nin (r.anhüma) rivayet ettiğine göre, Nebi (sav), Necâşî’nin cenaze namazını kıldırdı. O (Hz. Peygamber (sav)), bizi arkasında saf halinde dizdi. Ben ikinci yahut üçüncü safta idim, (dedi).

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Menâkıbü'l-Ensâr 38, 2/23