حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُسْهِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ: "مُرَّ عَلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِجِنَازَةٍ، فَأُثْنِىَ عَلَيْهَا خَيْرًا فِى مَنَاقِبِ الْخَيْرِ، فَقَالَ وَجَبَتْ. ثُمَّ مَرُّوا عَلَيْهِ بِأُخْرَى، فَأُثْنِىَ عَلَيْهَا شَرًّا فِى مَنَاقِبِ الشَّرِّ، فَقَالَ وَجَبَتْ، إِنَّكُمْ شُهَدَاءُ اللَّهِ فِى الأَرْضِ."

Bize Ebu Bekr b. Ebu Şeybe, ona Ali b. Müshir, ona Muhammed b. Amr, ona Ebu Seleme, ona da Ebu Hureyre şöyle rivayet etmiştir: "Rasulullah'ın (sav) yanından bir cenaze geçti. Orada bulunanlar onu hayırla andılar. Hz. Peygamber (sav) de 'Vacip oldu' buyurdu. Daha sonra başka bir cenaze geçti. Bu sefer oradakiler onun kötülüğünden bahsettiler. Rasulullah (sav) tekrar 'Vacip oldu' buyurdu ve 'Siz Allah'ın yeryüzündeki şahitlerisiniz' diye ekledi."

Açıklama: Hadis-i şerifte kastedilen, iyi dediğiniz ölüye cennet, kötü dediğinize de cehenneme girmek vacip oldu şeklinde anlaşılmalıdır.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mâ câe fi'-cenâiz 20, /241

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدَةَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ ثَابِتٍ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ: "مُرَّ عَلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِجِنَازَةٍ فَأُثْنِىَ عَلَيْهَا خَيْرًا فَقَالَ وَجَبَتْ. ثُمَّ مُرَّ عَلَيْهِ بِجِنَازَةٍ فَأُثْنِىَ عَلَيْهَا شَرًّا فَقَالَ وَجَبَتْ. فَقِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ قُلْتَ لِهَذِهِ وَجَبَتْ وَلِهَذِهِ وَجَبَتْ، فَقَالَ شَهَادَةُ الْقَوْمِ وَالْمُؤْمِنُونَ شُهُودُ اللَّهِ فِى الأَرْضِ."

Bize Ahmed b. Abde, ona Hammâd b. Zeyd, ona da Sâbit, Enes b. Malik'in şöyle dediğini nakletmiştir: "Rasulullah'ın (sav) yanından bir cenaze geçti ve orada bulunanlar tarafından hakkında hayırlı şeyler söylendi. Hz. Peygamber (sav) de 'Vacip oldu' dedi. Sonra başka bir cenaze daha geçti. O da kötülüğüyle anıldı. Rasulullah (sav) yine 'Vacip oldu' dedi. Bunun üzerine 'Ey Allah'ın Rasulü! Bunun için de diğeri için de vacip oldu buyurdun' denilince, 'İnsanların şahitliği sebebiyle (dedim). Zira müminler Allah'ın yeryüzündeki şahitleridir' buyurdu."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mâ câe fi'-cenâiz 20, /240