حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ أَبِى عِمْرَانَ - يَعْنِى الْجَوْنِىَّ - عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الصَّامِتِ عَنْ أَبِى ذَرٍّ قَالَ: قَالَ لِى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "يَا أَبَا ذَرٍّ كَيْفَ أَنْتَ إِذَا كَانَتْ عَلَيْكَ أُمَرَاءُ يُمِيتُونَ الصَّلاَةَ." أَوْ قَالَ: "يُؤَخِّرُونَ الصَّلاَةَ." قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَمَا تَأْمُرُنِى قَالَ: "صَلِّ الصَّلاَةَ لِوَقْتِهَا فَإِنْ أَدْرَكْتَهَا مَعَهُمْ فَصَلِّهَا فَإِنَّهَا لَكَ نَافِلَةٌ."

Bize Müsedded, ona Hammad b. Zeyd, ona Ebu İmrân el-Cevnî, ona Abdullah b. Samit, ona da Ebu Zer şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav) bana, "Ey Ebu Zer, başına namazı öldüren yöneticiler geldiği vakit halin nice olur?" diye sordu. Ravi, "namazı geciktirenler" de demiş olabilir dedi. Ben, Ya Rasulullah, bana ne emredersin? dedim. O, "Sen namazı ilk vaktinde kıl, eğer onlara yetişirsen yine kıl. Zira o, senin için nafile olur" buyurdu.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 10, /109

حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ إِبْرَاهِيمَ دُحَيْمٌ الدِّمَشْقِىُّ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ حَدَّثَنَا الأَوْزَاعِىُّ حَدَّثَنِى حَسَّانُ - يَعْنِى ابْنَ عَطِيَّةَ - عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ سَابِطٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ مَيْمُونٍ الأَوْدِىِّ قَالَ: قَدِمَ عَلَيْنَا مُعَاذُ بْنُ جَبَلٍ الْيَمَنَ رَسُولُ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِلَيْنَا - قَالَ: - فَسَمِعْتُ تَكْبِيرَهُ مَعَ الْفَجْرِ رَجُلٌ أَجَشُّ الصَّوْتِ - قَالَ: - فَأُلْقِيَتْ عَلَيْهِ مَحَبَّتِى فَمَا فَارَقْتُهُ حَتَّى دَفَنْتُهُ بِالشَّامِ مَيْتًا ثُمَّ نَظَرْتُ إِلَى أَفْقَهِ النَّاسِ بَعْدَهُ فَأَتَيْتُ ابْنَ مَسْعُودٍ فَلَزِمْتُهُ حَتَّى مَاتَ فَقَالَ: قَالَ لِى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "كَيْفَ بِكُمْ إِذَا أَتَتْ عَلَيْكُمْ أُمَرَاءُ يُصَلُّونَ الصَّلاَةَ لِغَيْرِ مِيقَاتِهَا." قُلْتُ فَمَا تَأْمُرُنِى إِنْ أَدْرَكَنِى ذَلِكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "صَلِّ الصَّلاَةَ لِمِيقَاتِهَا وَاجْعَلْ صَلاَتَكَ مَعَهُمْ سُبْحَةً."

Bize Abdurrahman b. İbrahim b. Dühaym ed-Dımaşkî, ona Velid, ona Evzaî, ona Hassan b. Atiyye, ona Abdurrahman b. Sabit, ona da Amr b. Meymun el-Evdî şöyle rivayet etti: Muaz b. Cebel bize, Yemen'e Hz. Peygamber'in (sav) elçisi olarak geldi. Fecirle birlikte onun tekbirini işittim. Sesi kalın biriydi. Onu epey sevdim; Şam'da kendisini toprağa verene kadar yanından ayrılmadım. Muaz'dan sonra insanların en bilginini aramaya koyuldum. İbn Mesud'un yanına geldim; vefatına kadar onun da yanında kaldım. Bana, Hz. Peygamber'in kendisine şöyle buyurduğunu söyledi: "Başınıza, namazı vaktinde kılmayan yöneticiler geldiği zaman haliniz nice olur?" Ben (İbn Mesud), bu durum benim başıma gelirse ne emredersin Ya Rasulullah? diye sordum. O (sav), "namazı vaktinde kıl, onlarla kıldığın namazı da nafile say," buyurdu.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 10, /109

حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ الْوَلِيدُ بْنُ عَيْزَارٍ أَخْبَرَنِى قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَمْرٍو الشَّيْبَانِىَّ يَقُولُ أَخْبَرَنَا صَاحِبُ هَذِهِ الدَّارِ - وَأَوْمَأَ بِيَدِهِ إِلَى دَارِ عَبْدِ اللَّهِ - قَالَ سَأَلْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم أَىُّ الْعَمَلِ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ قَالَ: "الصَّلاَةُ عَلَى وَقْتِهَا." قَالَ ثُمَّ أَىُّ قَالَ: "ثُمَّ بِرُّ الْوَالِدَيْنِ." قَالَ ثُمَّ أَىّ قَالَ: "الْجِهَادُ فِى سَبِيلِ اللَّهِ." [قَالَ حَدَّثَنِى بِهِنَّ وَلَوِ اسْتَزَدْتُهُ لَزَادَنِى.]

Bize Ebu Velid, ona Şu'be, ona Velid b. Ayzar, ona da Ebu Amr eş-Şeybani, Abullah b. Mesud'un evini işaret ederek- bana bu evin sahibi şöyle haber verdi demiştir: Rasulullah'a (sav) Allah'ın en sevdiği amel hangisidir? diye sordum; "Vaktinde kılınan namazdır" buyurdu. Sonra hangisidir? dedim: "Ana babaya iyiliktir" dedi. Sonra hangisidir? dedim: "Allah yolunda cihattır" dedi. [Bana bunları o söyledi. Eğer daha fazla sorsaydım onları da söylerdi.]

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Edeb 1, 2/487

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ قُدَامَةَ بْنِ أَعْيَنَ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ هِلاَلِ بْنِ يِسَافٍ عَنْ أَبِى الْمُثَنَّى عَنِ ابْنِ أُخْتِ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ عَنْ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ ح وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سُلَيْمَانَ الأَنْبَارِىُّ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ سُفْيَانَ - الْمَعْنَى - عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ هِلاَلِ بْنِ يِسَافٍ عَنْ أَبِى الْمُثَنَّى الْحِمْصِىِّ عَنْ أَبِى أُبَىِّ ابْنِ امْرَأَةِ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ عَنْ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "إِنَّهَا سَتَكُونُ عَلَيْكُمْ بَعْدِى أُمَرَاءُ تَشْغَلُهُمْ أَشْيَاءُ عَنِ الصَّلاَةِ لِوَقْتِهَا حَتَّى يَذْهَبَ وَقْتُهَا فَصَلُّوا الصَّلاَةَ لِوَقْتِهَا." فَقَالَ رَجُلٌ: يَا رَسُولَ اللَّهِ أُصَلِّى مَعَهُمْ قَالَ: "نَعَمْ إِنْ شِئْتَ." وَقَالَ سُفْيَانُ: إِنْ أَدْرَكْتُهَا مَعَهُمْ أَأُصَلِّى مَعَهُمْ قَالَ: "نَعَمْ إِنْ شِئْتَ."

Bize Muhammed b. Kudame b. A'yen, ona Cerir, ona Mansur, ona Hilal b. Yesaf, ona Ebu Müsenna, ona Ubade b. Samit'in kız kardeşinin oğlu (Abdullah b. Ka'b), ona da Ubade b. Samit; (T) Bize Muhammed b. Süleyman el-Enbari, ona Veki', ona Süfyan -hadisin manası aynı-, ona Mansur, ona Hilal b. Yesaf, ona Ebu Müsenna el-Hımsî, ona Ubade b. Samit'in hanımının oğlu Ebu Übey, ona da Ubade b. Samit, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Benden sonra başınıza (öyle) yöneticiler gelecektir ki, birtakım işler onları, namazı vaktinde kılmaktan alıkoyar. Böylece namazın vakti geçer. (Ancak) sizler, namazı vaktinde kılın." Bir adam Hz. Peygamber'e (sav), Ya Rasulullah, onlarla namaz kılayım mı? diye sordu. Hz. Peygamber (sav), "Evet, dilersen kıl," buyurdu. Hadisin ravilerinden Süfyan ise, rivayetinde şöyle dedi: Onlara yetişirsem, onlarla namaz kılayım mı? Hz. Peygamber (sav); "Evet, dilersen kıl," buyurdu.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 10, /109

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى قَالَ قَرَأْتُ عَلَى مَالِكٍ عَنْ سُمَىٍّ مَوْلَى أَبِى بَكْرٍ عَنْ أَبِى صَالِحٍ السَّمَّانِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ "لَوْ يَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِى النِّدَاءِ وَالصَّفِّ الأَوَّلِ ثُمَّ لَمْ يَجِدُوا إِلاَّ أَنْ يَسْتَهِمُوا عَلَيْهِ لاَسْتَهَمُوا وَلَوْ يَعْلَمُونَ مَا فِى التَّهْجِيرِ لاَسْتَبَقُوا إِلَيْهِ وَلَوْ يَعْلَمُونَ مَا فِى الْعَتَمَةِ وَالصُّبْحِ لأَتَوْهُمَا وَلَوْ حَبْوًا."

• Müslim Sahîh-i Müslim Salât 981, /183

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ دِينَارٍ وَمُحَمَّدُ بْنُ حَرْبٍ الْوَاسِطِىُّ قَالاَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ الْهَيْثَمِ أَبُو قَطَنٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ خِلاَسٍ عَنْ أَبِى رَافِعٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ "لَوْ تَعْلَمُونَ - أَوْ يَعْلَمُونَ - مَا فِى الصَّفِّ الْمُقَدَّمِ لَكَانَتْ قُرْعَةً." وَقَالَ ابْنُ حَرْبٍ "الصَّفِّ الأَوَّلِ مَا كَانَتْ إِلاَّ قُرْعَةً."

• Müslim Sahîh-i Müslim Salât 984, /183

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ - يَعْنِى الدَّرَاوَرْدِىَّ - عَنْ سُهَيْلٍ بِهَذَا الإِسْنَادِ.

• Müslim Sahîh-i Müslim Salât 986, /184

وَحَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى قَالَ قَرَأْتُ عَلَى مَالِكٍ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ "الَّذِى تَفُوتُهُ صَلاَةُ الْعَصْرِ كَأَنَّمَا وُتِرَ أَهْلَهُ وَمَالَهُ."

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1417, /247

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ أَخْبَرَنَا حَمَّادٌ عَنْ قَتَادَةَ وَثَابِتٍ وَحُمَيْدٍ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ أَنَّ رَجُلاً جَاءَ إِلَى الصَّلاَةِ وَقَدْ حَفَزَهُ النَّفَسُ فَقَالَ اللَّهُ أَكْبَرُ الْحَمْدُ لِلَّهِ حَمْدًا كَثِيرًا طَيِّبًا مُبَارَكًا فِيهِ فَلَمَّا قَضَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم صَلاَتَهُ قَالَ "أَيُّكُمُ الْمُتَكَلِّمُ بِالْكَلِمَاتِ فَإِنَّهُ لَمْ يَقُلْ بَأْسًا." فَقَالَ الرَّجُلُ أَنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ جِئْتُ وَقَدْ حَفَزَنِى النَّفَسُ فَقُلْتُهَا. فَقَالَ "لَقَدْ رَأَيْتُ اثْنَىْ عَشَرَ مَلَكًا يَبْتَدِرُونَهَا أَيُّهُمْ يَرْفَعُهَا." [وَزَادَ حُمَيْدٌ فِيهِ "وَإِذَا جَاءَ أَحَدُكُمْ فَلْيَمْشِ نَحْوَ مَا كَانَ يَمْشِى فَلْيُصَلِّ مَا أَدْرَكَهُ وَلْيَقْضِ مَا سَبَقَهُ."]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 122, /180

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ أَخْبَرَنَا حَمَّادٌ عَنْ قَتَادَةَ وَثَابِتٍ وَحُمَيْدٍ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ أَنَّ رَجُلاً جَاءَ إِلَى الصَّلاَةِ وَقَدْ حَفَزَهُ النَّفَسُ فَقَالَ اللَّهُ أَكْبَرُ الْحَمْدُ لِلَّهِ حَمْدًا كَثِيرًا طَيِّبًا مُبَارَكًا فِيهِ فَلَمَّا قَضَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم صَلاَتَهُ قَالَ "أَيُّكُمُ الْمُتَكَلِّمُ بِالْكَلِمَاتِ فَإِنَّهُ لَمْ يَقُلْ بَأْسًا." فَقَالَ الرَّجُلُ أَنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ جِئْتُ وَقَدْ حَفَزَنِى النَّفَسُ فَقُلْتُهَا. فَقَالَ "لَقَدْ رَأَيْتُ اثْنَىْ عَشَرَ مَلَكًا يَبْتَدِرُونَهَا أَيُّهُمْ يَرْفَعُهَا." [وَزَادَ حُمَيْدٌ فِيهِ "وَإِذَا جَاءَ أَحَدُكُمْ فَلْيَمْشِ نَحْوَ مَا كَانَ يَمْشِى فَلْيُصَلِّ مَا أَدْرَكَهُ وَلْيَقْضِ مَا سَبَقَهُ."]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 122, /180