Öneri Formu
Hadis Id, No:
18602, T001377
Hadis:
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « الْعَجْمَاءُ جُرْحُهَا جُبَارٌ وَالْبِئْرُ جُبَارٌ وَالْمَعْدِنُ جُبَارٌ وَفِى الرِّكَازِ الْخُمُسُ » . حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ وَأَبِى سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم نَحْوَهُ. {قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « الْعَجْمَاءُ جُرْحُهَا جُبَارٌ وَالْبِئْرُ جُبَارٌ وَالْمَعْدِنُ جُبَارٌ وَفِى الرِّكَازِ الْخُمُسُ »} قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ جَابِرٍ وَعَمْرِو بْنِ عَوْفٍ الْمُزَنِىِّ وَعُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ أَبِى هُرَيْرَةَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . حَدَّثَنَا الأَنْصَارِىُّ حَدَّثَنَا مَعْنٌ قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكُ بْنُ أَنَسٍ وَتَفْسِيرُ حَدِيثِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم « الْعَجْمَاءُ جُرْحُهَا جُبَارٌ » . يَقُولُ هَدَرٌ لاَ دِيَةَ فِيهِ . قَالَ أَبُو عِيسَى وَمَعْنَى قَوْلِهِ « الْعَجْمَاءُ جُرْحُهَا جُبَارٌ » . فَسَّرَ ذَلِكَ بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ قَالُوا الْعَجْمَاءُ الدَّابَّةُ الْمُنْفَلِتَةُ مِنْ صَاحِبِهَا فَمَا أَصَابَتْ فِى انْفِلاَتِهَا فَلاَ غُرْمَ عَلَى صَاحِبِهَا . « وَالْمَعْدِنُ جُبَارٌ » . يَقُولُ إِذَا احْتَفَرَ الرَّجُلُ مَعْدِنًا فَوَقَعَ فِيهَا إِنْسَانٌ فَلاَ غُرْمَ عَلَيْهِ . وَكَذَلِكَ الْبِئْرُ إِذَا احْتَفَرَهَا الرَّجُلُ لِلسَّبِيلِ فَوَقَعَ فِيهَا إِنْسَانٌ فَلاَ غُرْمَ عَلَى صَاحِبِهَا . « وَفِى الرِّكَازِ الْخُمُسُ » . وَالرِّكَازُ مَا وُجِدَ فِى دَفْنِ أَهْلِ الْجَاهِلِيَّةِ . فَمَنْ وَجَدَ رِكَازًا أَدَّى مِنْهُ الْخُمُسَ إِلَى السُّلْطَانِ . وَمَا بَقِىَ فَهُوَ لَهُ .
Tercemesi:
Bize Ahmed b. Meni‘, ona Süfyan, ona ez-Zührî, ona Saîd b. el-Müseyyeb, ona da Ebu Hureyre’nin şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (sav): “Hayvanın yaralaması hederdir (cezası yoktur), kuyuya düşmekten dolayı da bir ceza gerekmez, maden ocaklarından dolayı da bir ceza gerekmez, rikâzda (definelerde) beşte bir (zekât) vardır.”
Bize Kuteybe, ona el-Leys b. Şihâb, ona Saîd b. el-Müseyyeb ve Ebu Seleme b. Abdurrahman, onlara da Ebu Hureyre, Nebi’den (sav) hadisi buna yakın olarak rivayet etmiştir. [Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: “Hayvanın yaralaması hederdir (bundan dolayı ceza söz konusu olmaz), kuyuya düşmekten dolayı da ceza gerekmez, madene düşmekten dolayı da ceza gerekmez, rikâz (definede de) beşte bir (zekât) vardır.”]
(Tirmizi) dedi ki: Bu hususta Câbir, Amr b. Avf el-Müzenî ve Ubade b. es-Sâmit’ten de gelmiş rivayetler vardır.
Ebu İsa (Tirmizi) dedi ki: Ebu Hureyre’nin rivayet ettiği hadis hasen sahih bir hadistir. Bize el-Ensari, ona Ma‘n dedi ki: Bize Mâlik b. Enes rivayet etti: Nebi’nin hadisinin tefsiri (açıklaması) şudur: “Hayvanın yaralaması hederdir (karşılığında ceza verilmez)” yani bundan dolayı bir diyet yoktur, hederdir.
Ebu İsa (Tirmizi) dedi ki: “Hayvanın yaralaması hederdir” buyruğunun manasına gelince bunu, kimi ilim adamı açıklayarak şöyle demiştir: Acmâ (hayvan)dan kasıt sahibinden bir şekilde kurtulup kaçmış hayvandır. Bu kaçışı esnasında bir şeylere zarar verecek olursa onun sahibinin herhangi bir tazminat ödemesi söz konusu olmaz.
“Maden de hederdir.” Bununla da şunu söylemektedir: Bir kimse bir maden ocağı kazsa ve oraya bir insan düşse bundan dolayı ona tazminat düşmez. Aynı şekilde bir kimse giden gelen herkesin yararlanması için bir kuyu kazsa ve oraya bir insan düşse, o kuyu sahibine bir tazminat yükümlülüğü olmaz.
“Rikâzda (definede) da beşte bir vardır. Buradaki rikâz’dan kasıt cahiliye dönemi gömüleri arasında bulunan değerli şeylerdir. Her kim bir rikâz bulacak olursa onun beşte birini sultana (İslam devletine) öder, geri kalanı da ona aittir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Ahkâm 37, 3/661
Senetler:
()
Konular:
Zaruret, sorumluluğu, düşüren mazeretler
Zekat, hangi mallardan, ve ne kadar verileceği
Zekat, yeraltından çıkarılan şeylerde
Öneri Formu
Hadis Id, No:
43707, DM002342
Hadis:
أَخْبَرَنَا عَفَّانُ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنِ الأَسْوَدِ عَنْ عَائِشَةَ عَنِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« رُفِعَ الْقَلَمُ عَنْ ثَلاَثَةٍ : عَنِ النَّائِمِ حَتَّى يَسْتَيْقِظَ ، وَعَنِ الصَّغِيرِ حَتَّى يَحْتَلِمَ ، وَعَنِ الْمَجْنُونِ حَتَّى يَعْقِلَ ». وَقَدْ قَالَ حَمَّادٌ أَيْضاً :« وَعَنِ الْمَعْتُوهِ حَتَّى يَعْقِلَ ».
Tercemesi:
Bize Affan (b. Müslim el-Bahilî), ona Hammad b. Seleme (el-Basrî), ona Hammad (b.Ebu Süleyman el-Eş'arî), ona İbrahim (en-Nehaî), ona Esved (b. Yezid en-Nehaî)), ona da Aişe (r. anha) Rasul-i Ekrem’in (sav) şöyle buyurduğunu nakletti: “Kalem (sorumluluk) üç kimseden kaldırılmıştır; uyanıncaya kadar uyuyandan, rüyalanıncaya kadar küçükten ve aklı başına gelinceye kadar akıl hastasından kaldırılmıştır!”
Yine Hammad’dan Rasul-i Ekrem’in (sav) “Kalem (sorumluluk) aklı başına gelinceye kadar bunamış kimseden (kaldırılmıştır)” dediği de nakledilmiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Dârimî, Sünen-i Dârimî, Hudûd 1, 3/1477
Senetler:
1. Ümmü Abdullah Aişe bt. Ebu Bekir es-Sıddîk (Aişe bt. Abdullah b. Osman b. Âmir)
2. Ebu Amr Esved b. Yezid en-Nehaî (Esved b. Yezid b. Kays b. Abdullah b. Malik)
3. Ebu İmran İbrahim en-Nehaî (İbrahim b. Yezid b. Kays b. Esved b. Amr)
4. Ebu İsmail Hammad b. Ebu Süleyman el-Eş'arî (Hammad b. Müslim)
5. Ebu Seleme Hammad b. Seleme el-Basrî (Hammad b. Seleme b. Dînar)
6. Ebu Osman Affân b. Müslim el-Bahilî (Affân b. Müslim b. Abdullah)
Konular:
İnsan, Uyku, mahiyeti ve uyku halinde sorumluluk/sorumsuzluk
Zaruret, sorumluluğu, düşüren mazeretler
Öneri Formu
Hadis Id, No:
274857, DM001710-2
Hadis:
أَخْبَرَنَا خَالِدُ بْنُ مَخْلَدٍ حَدَّثَنَا مَالِكٌ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ وَأَبِى سَلَمَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« جُرْحُ الْعَجْمَاءِ جُبَارٌ ، وَالْبِئْرُ جُبَارٌ ، وَالْمَعْدِنُ جُبَارٌ ، وَفِى الرِّكَازِ الْخُمُسُ ».
Tercemesi:
Bize Halid b. Mahled haber verip (dedi ki), bize Malik, İbn Şihâb'dan, (O) Said İbnu'l-Museyyeb ile Ebû Seleme'den, (O) Ebû Hureyre'den, (O da) Hz. Peygamber'den (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) (naklen) rivayet etti ki, O şöyle buyurdu: " (Sahibi tarafından bağlanmış bir) hayvanın (bağından kurtularak yaptığı) yaralama (ve zararlar) boşa gider, (hayvanın sahibi tarafından ödenmez). Kuyu (zararı) da boşa gider. Mâden (zararı) da boşa gider. Rikâzda ise beşte bir (nisbetinde vergi vermek) gerekir."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Dârimî, Sünen-i Dârimî, Zekât 28, 2/1037
Senetler:
1. Ebu Hureyre ed-Devsî (Abdurrahman b. Sahr)
2. Said b. Müseyyeb el-Kuraşî (Said b. Müseyyeb b. Hazn b. Ebu Vehb)
3. Ebu Bekir Muhammed b. Şihab ez-Zührî (Muhammed b. Müslim b. Ubeydullah b. Abdullah b. Şihab)
4. Ebu Abdullah Malik b. Enes el-Esbahî (Malik b. Enes b. Malik b. Ebu Amir)
5. Ebu Heysem Halid b. Mahled el-Katavâni (Halid b. Mahled)
Konular:
Zaruret, sorumluluğu, düşüren mazeretler
Zekat, hangi mallardan, ve ne kadar verileceği
Zekat, yeraltından çıkarılan şeylerde
حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ قَالَ سَمِعْتُ الْبَرَاءَ - رضى الله عنه - يَقُولُ لَمَّا نَزَلَتْ ( لاَ يَسْتَوِى الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ ) دَعَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم زَيْدًا ، فَجَاءَ بِكَتِفٍ فَكَتَبَهَا ، وَشَكَا ابْنُ أُمِّ مَكْتُومٍ ضَرَارَتَهُ فَنَزَلَتْ ( لاَ يَسْتَوِى الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِى الضَّرَرِ ) .
Öneri Formu
Hadis Id, No:
28648, B002831
Hadis:
حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ قَالَ سَمِعْتُ الْبَرَاءَ - رضى الله عنه - يَقُولُ لَمَّا نَزَلَتْ ( لاَ يَسْتَوِى الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ ) دَعَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم زَيْدًا ، فَجَاءَ بِكَتِفٍ فَكَتَبَهَا ، وَشَكَا ابْنُ أُمِّ مَكْتُومٍ ضَرَارَتَهُ فَنَزَلَتْ ( لاَ يَسْتَوِى الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِى الضَّرَرِ ) .
Tercemesi:
Bize Ebu Velîd, ona Şu'be, ona Ebu İshak, ona da Berâ (ra) şöyle rivayet etmiştir:
"Müminlerden oturanlarla Allah yolunda(ki) mücahitler bir olmaz" ayeti indiğinde Rasulullah (sav), Zeyd'i çağırdı. O da kürek kemiği getirip (ayeti ona) yazdı. İbn Ümmü Mektûm mazeretini (dile getirip) şikayette bulundu. (Bundan dolayı ayetin) "Mazeret sahipleri hariç" (kısmı) indi.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, Sahîh-i Buhârî, Cihâd ve's-Siyer 31, 1/763
Senetler:
1. Ebu Umare Bera b. Azib el-Ensarî (Bera b. Azib b. Haris b.Adî b. Cüşem)
2. Ebu İshak es-Sebiî (Amr b. Abdullah b. Ubeyd)
3. Şube b. Haccâc el-Atekî (Şu'be b. Haccac b. Verd)
4. Ebu Velid Hişam b. Abdülmelik el-Bahilî (Hişam b. Abdülmelik)
Konular:
Engelliler, ilişkiler
Kur'an, yazılışı ve yazıldığı malzeme
Zaruret, sorumluluğu, düşüren mazeretler
Öneri Formu
Hadis Id, No:
28657, B002832
Hadis:
حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ سَعْدٍ الزُّهْرِىُّ قَالَ حَدَّثَنِى صَالِحُ بْنُ كَيْسَانَ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ السَّاعِدِىِّ أَنَّهُ قَالَ رَأَيْتُ مَرْوَانَ بْنَ الْحَكَمِ جَالِسًا فِى الْمَسْجِدِ ، فَأَقْبَلْتُ حَتَّى جَلَسْتُ إِلَى جَنْبِهِ ، فَأَخْبَرَنَا أَنَّ زَيْدَ بْنَ ثَابِتٍ أَخْبَرَهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَمْلَى عَلَيْهِ لاَ يَسْتَوِى الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُجَاهِدُونَ فِى سَبِيلِ اللَّهِ قَالَ فَجَاءَهُ ابْنُ أُمِّ مَكْتُومٍ وَهُوَ يُمِلُّهَا عَلَىَّ ، فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ ، لَوْ أَسْتَطِيعُ الْجِهَادَ لَجَاهَدْتُ . وَكَانَ رَجُلاً أَعْمَى ، فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى عَلَى رَسُولِهِ صلى الله عليه وسلم وَفَخِذُهُ عَلَى فَخِذِى ، فَثَقُلَتْ عَلَىَّ حَتَّى خِفْتُ أَنْ تَرُضَّ فَخِذِى ، ثُمَّ سُرِّىَ عَنْهُ ، فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ ( غَيْرُ أُولِى الضَّرَرِ ) .
Tercemesi:
Bize Abdülaziz b. Abdullah, ona İbrahim b. Sa'd ez-Zührî, ona Sâlih b. Keysân, ona İbn Şihâb, ona da Sehl b. Sa'd şöyle rivayet etmiştir:
Mervân b. Hakem'i mescitte otururken gördüm. Gidip yanına oturdum. Bize, Zeyd b. Sâbit'ten naklen şöyle bir nakilde bulundu:
Rasulullah (sav), (Zeyd'e), "Müminlerden oturanlarla Allah yolunda(ki) mücahitler bir olmaz" ayetini yazdırdı. (Derken) İbn Ümmü Mektûm, Hz. Peygamber (sav), bana yazdırırken huzuruna gelip "Yâ Rasulullah! Cihad edebilseydim cihad ederdim!" dedi. Kendisi âmâ idi. (Bunun üzerine) Allah teâlâ peygamberine (sav) ayet indirdi. Nebî'nin (sav) uyluğu benim uyluğumun üzerinde idi. (Uyluğu bana o kadar) ağır geldi ki uyluğumun kırılmasından korktum. Ardından vahiy hali kendisinden gitti. (Böylece) Allah (ac), (ayetin) "Mazeret sahipleri hariç" (kısmını) indirdi.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, Sahîh-i Buhârî, Cihâd ve's-Siyer 31, 1/763
Senetler:
1. Ebu Saîd Zeyd b. Sabit el-Ensarî (Zeyd b. Sabit b. Dahhak b. Zeyd)
2. Ebu Abdulmelik Mervan b. Hakem el-Kuraşi (Mervan b. Hakem b. Ebu As b. Ümeyye)
3. Sehl b. Sa'd es-Sâidi (Sehl b. Sa'd b. Malik b. Halid b. Sa'lebe)
4. Ebu Bekir Muhammed b. Şihab ez-Zührî (Muhammed b. Müslim b. Ubeydullah b. Abdullah b. Şihab)
5. Ebu Muhammed Salih b. Keysan ed-Devsi (Salih b. Keysan)
6. Ebu İshak İbrahim b. Sa'd ez-Zührî (İbrahim b. Sa'd b. İbrahim b. Abdurrahman b. Avf)
7. Abdulaziz b. Abdullah el-Üveysi (Abdulaziz b. Abdullah b. Yahya b. Amr b. Üveys)
Konular:
Cihad, katılacak-katılmayacak olanlar
Engelliler, ilişkiler
Zaruret, sorumluluğu, düşüren mazeretler
عبد الرزاق عن ابن أبي يحيى عن رجل سماه قال : شرب علي بن الحسين ألبان الاتن من مرض كان به.
Öneri Formu
Hadis Id, No:
87413, MA017128
Hadis:
عبد الرزاق عن ابن أبي يحيى عن رجل سماه قال : شرب علي بن الحسين ألبان الاتن من مرض كان به.
Tercemesi:
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Abdürrezzak b. Hemmam, Musannef, Eşribe 17128, 9/257
Senetler:
()
Konular:
İçecekler, Eşek sütü
KTB, EŞRİBE, YEME İÇME
Sağlık, sağlık nimettir
Yiyecekler, haram olanlar
Zaruret, sorumluluğu, düşüren mazeretler
عبد الرزاق عن ابن جريج قال : سمعت عطاء يسأله إنسان نعت له أن يشترط على كبده ، فيشرب ذلك الدم ، من وجع كان به ، فرخص له فيه ، قلت له : حرمه الله تعالى ، قال : ضرورة ، قلت له : إنه لو يعلم أن في ذلك شفاء ، ولكن لا يعلم ، وذكرت له ألبان الاتن عند ذلك ، فرخص فيه أن يشرب دواء.
Öneri Formu
Hadis Id, No:
87402, MA017124
Hadis:
عبد الرزاق عن ابن جريج قال : سمعت عطاء يسأله إنسان نعت له أن يشترط على كبده ، فيشرب ذلك الدم ، من وجع كان به ، فرخص له فيه ، قلت له : حرمه الله تعالى ، قال : ضرورة ، قلت له : إنه لو يعلم أن في ذلك شفاء ، ولكن لا يعلم ، وذكرت له ألبان الاتن عند ذلك ، فرخص فيه أن يشرب دواء.
Tercemesi:
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Abdürrezzak b. Hemmam, Musannef, Eşribe 17124, 9/256
Senetler:
()
Konular:
İçecekler, Eşek sütü
İçki, yasağın kapsamı ve tanımı
KTB, EŞRİBE, YEME İÇME
Sağlık, sağlık nimettir
Sağlık, ve Tedavi (Tıbbu’n-Nebevi)
Zaruret, sorumluluğu, düşüren mazeretler
عبد الرزاق عن الثوري عن حماد عن إبراهيم قال : سألته عن ألبان الاتن الاهلية ، ونعت لابنه ، فكرهه.
Öneri Formu
Hadis Id, No:
87415, MA017129
Hadis:
عبد الرزاق عن الثوري عن حماد عن إبراهيم قال : سألته عن ألبان الاتن الاهلية ، ونعت لابنه ، فكرهه.
Tercemesi:
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Abdürrezzak b. Hemmam, Musannef, Eşribe 17129, 9/257
Senetler:
()
Konular:
İçecekler, Eşek sütü
KTB, EŞRİBE, YEME İÇME
Sağlık, sağlık nimettir
Yiyecekler, haram olanlar
Zaruret, sorumluluğu, düşüren mazeretler
عبد الرزاق عن إسرائيل بن يونس عن مجزأة بن زاهر عن أبيه - وكان ممن شهد الشجرة - أنه اشتكى فوصف له أن يستنقع بألبان الاتن ومرقها ، يعني لحمها يطبخ ، فكره ذلك.
Öneri Formu
Hadis Id, No:
87457, MA017142
Hadis:
عبد الرزاق عن إسرائيل بن يونس عن مجزأة بن زاهر عن أبيه - وكان ممن شهد الشجرة - أنه اشتكى فوصف له أن يستنقع بألبان الاتن ومرقها ، يعني لحمها يطبخ ، فكره ذلك.
Tercemesi:
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Abdürrezzak b. Hemmam, Musannef, Eşribe 17142, 9/260
Senetler:
()
Konular:
İçecekler, Eşek sütü
KTB, EŞRİBE, YEME İÇME
Sağlık, sağlık nimettir
Yiyecekler, haram olanlar
Zaruret, sorumluluğu, düşüren mazeretler