حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنِي سَلَمَةُ بْنُ وَرْدَانَ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لِأَصْحَابِهِ ذَاتَ يَوْمٍ مَنْ شَهِدَ مِنْكُمْ الْيَوْمَ جَنَازَةً؟ قَالَ عُمَرُ أَنَا. قَالَ مَنْ عَادَ مِنْكُمْ مَرِيضًا؟ قَالَ عُمَرُ أَنَا. قَالَ مَنْ تَصَدَّقَ؟ قَالَ عُمَرُ أَنَا. قَالَ مَنْ أَصْبَحَ صَائِمًا؟ قَالَ عُمَرُ أَنَا. قَالَ وَجَبَتْ وَجَبَتْ."

Bize Vekî, ona da Seleme b. Verdân, Enes b. Malik’in şöyle anlattığını rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber (sav) bir gün ashâbına 'Bugün hanginiz bir cenazeye katıldı?' diye sorduğunda, Ömer 'Ben' dedi. Yine 'Hanginiz bir hastayı ziyaret etti?' diye sorduğunda, Ömer 'Ben' dedi. 'Hanginiz sadaka verdi?' dediğinde, Ömer 'Ben' dedi. 'Peki hanginiz oruca niyet etti?' dediğinde, Ömer yine 'Ben' dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) 'Gerekli (vacip) oldu, gerekli oldu' dedi."

Açıklama: Hadisin diğer tariklerinden anlaşıldığı kadarıyla, rivayetin sonunda Hz. Peygamber'in (sav) 'Gerekli oldu/vacip oldu' dediği şey, 'Bunları yapanın cennete girmesi vacip/gerekli oldu' anlamındadır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Enes b. Malik 12205, 4/305

حَدَّثَنَا عَبِيدَةُ بْنُ حُمَيْدٍ حَدَّثَنِي ثُوَيْرُ بْنُ أَبِي فَاخِتَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: عَادَ أَبُو مُوسَى الْأَشْعَرِيُّ الْحَسَنَ بْنَ عَلِيٍّ، قَالَ فَدَخَلَ عَلِيٌّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ فَقَالَ أَعَائِدًا جِئْتَ يَا أَبَا مُوسَى أَمْ زَائِرًا؟ فَقَالَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ لَا، بَلْ عَائِدًا. فَقَالَ عَلِيٌّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: "مَا عَادَ مُسْلِمٌ مُسْلِمًا إِلَّا صَلَّى عَلَيْهِ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ مِنْ حِينَ يُصْبِحُ إِلَى أَنْ يُمْسِيَ. وَجَعَلَ اللَّهُ تَعَالَى لَهُ خَرِيفًا فِي الْجَنَّةِ." [قَالَ فَقُلْنَا يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ وَمَا الْخَرِيفُ قَالَ السَّاقِيَةُ الَّتِي تَسْقِي النَّخْلَ.]

Bize Abîde b. Humeyd, ona da Süveyr b. Ebu Fâhite, babası (Ebu Fâhite)'nin şöyle anlattığını rivayet etmiştir: Ebu Musa el-Eş’ari, Hz. Ali’nin hastalanan oğlu Hasan’ı ziyarete gitmişti. Hz. Ali içeri girince 'Ey Ebu Musa! Hasta ziyareti için mi yoksa normal bir ziyaret için mi geldin?' diye sorunca, Ebu Musa 'Hayır, bilakis hasta ziyareti için geldim ey müminlerin emiri!' dedi. Bunun üzerine Hz. Ali, ben (bu konuda) Hz. Peygamber’in (sav) şöyle buyurduğunu duydum dedi: "Hasta olan bir Müslümanı ziyaret eden her bir kimse için, yetmiş bin melek sabahtan akşama kadar duâ ve istiğfar eder. Ve Allah o kimse için cennette bir harif tahsis eder." [Hadisin râvisi (Fâhite’nin babası) şu açıklamayı yapmıştır: Hz. Ali’ye 'Ey müminlerin emiri! Harif nedir?' diye sorduk. O da 'Hurma ağaçlarını sulayan deredir' cevabını verdi.]

Açıklama: hadis hasendir, fakat daha önce 612 de geçtiği gibi sahihtir, bu isnad Sevr b. Ebi Fahate'den dolayı zayıftır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ali b. Ebu Talib 702, 1/278

حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ مَعْبَدِ بْنِ خَالِدٍ قَالَ سَمِعْتُ حَارِثَةَ بْنَ وَهْبٍ الْخُزَاعِيَّ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَلَا أُخْبِرُكُمْ بِأَهْلِ الْجَنَّةِ كُلُّ ضَعِيفٍ مُتَضَعَّفٍ لَوْ يُقْسِمُ عَلَى اللَّهِ لَأَبَرَّهُ أَلَا أُخْبِرُكُمْ بِأَهْلِ النَّارِ كُلُّ جَوَّاظٍ جَعْظَرِيٍّ مُسْتَكْبِرٍ

Bize Vekî, ona Süfyan, ona Ma'bed b. Hâlid, ona da Hârise b. Vehb el-Huzâî'nin dediğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Size cennetlikleri haber vereyim mi? Onlar güçsüz olan ve zayıf görülen kimselerdir. Allah’a yemin etseler Allah onların yeminlerini boşa çıkarmaz. Cehennemlikleri size haber vereyim mi? Katı kalpli, cimri ve kibirli kimselerdir."

Açıklama: Şeyhayn'ın şartlarına göre sahihtir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Harise b. Vehb 18935, 6/370

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يَزِيدَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنِ الْحَكَمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ نَافِعٍ قَالَ: عَادَ أَبُو مُوسَى الْأَشْعَرِيُّ الْحَسَنَ بْنَ عَلِيٍّ فَقَالَ لَهُ عَلِيٌّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَعَائِدًا جِئْتَ أَمْ زَائِرًا؟ فَقَالَ أَبُو مُوسَى بَلْ جِئْتُ عَائِدًا. فَقَالَ عَلِيٌّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: "مَنْ عَادَ مَرِيضًا بَكَرًا شَيَّعَهُ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ كُلُّهُمْ يَسْتَغْفِرُ لَهُ حَتَّى يُمْسِيَ، وَكَانَ لَهُ خَرِيفٌ فِي الْجَنَّةِ. وَإِنْ عَادَهُ مَسَاءً شَيَّعَهُ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ كُلُّهُمْ يَسْتَغْفِرُ لَهُ حَتَّى يُصْبِحَ، وَكَانَ لَهُ خَرِيفٌ فِي الْجَنَّةِ."

Bize Abdullah b. Yezid, ona Şu’be, ona da Hakem (b. Uteybe), Abdullah b. Nâfi’in şöyle dediğini rivayet etmiştir: Ebu Musa el-Eş’arî, Hz. Ali’nin oğlu Hasan’ın hasta ziyaretine gitmişti. Ali ona 'Hasta ziyareti için mi yoksa normal ziyaret için mi geldin?' diye sorduğunda, Ebu Musa 'Bilakis hasta ziyareti için geldim' diye cevap verdi. Bunun üzerine Hz. Ali, Hz. Peygamber’den (sav) duyduğu şu hadisi nakletti: "Kim bir hastayı günün erken vaktinde ziyaret ederse, yetmiş bin melek ona eşlik eder ve bunların tamamı akşama kadar ona dua edip istiğfarda bulunur. Ayrıca o kimse için cennette bir bahçe vardır. Eğer hastayı akşam vakti ziyaret ederse, yine yetmiş bin melek ona eşlik eder ve bunların tamamı da sabaha kadar ona dua edip istiğfarda bulunur. Onun için de cennette bir bahçe vardır."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ali b. Ebu Talib 975, 1/347

أخبرنا عبد الرزاق عن معمر عن قتادة قال : قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : ألا أخبركم بأهل الجنة ؟ فقالوا : بلى يا رسول الله ! قال : كل ضعيف متضعف ذي طمرين لا يؤبه له، لو أقسم على الله لابره.

Bize Abdurrezzâk, ona Ma'mer, ona da Katâde şöyle demiştir: "Rasulullah (sav) 'Size cennetlikleri haber vereyim mi?' buyurdu. Ashab 'evet ey Allah'ın Rasulü' dediler. Hz. Peygamber (sav) 'bunlar güçsüz ve zayıf görülen, iki elbisesi de eski püskü, düşkünlüğünden dolayı dikkate alınmayan kimselerdir. Allah’a yemin etseler Allah onların yeminlerini boşa çıkarmaz' buyurdu."

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Câmi' 20612, 11/306

حَدَّثَنَا النَّضْرُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ أَبُو الْمُغِيرَةِ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي لَيْلَى عَنْ أَبِي الزُّبَيْرِ عَنْ جَابِرٍ قَالَ: "أَتَى النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَجُلٌ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَيُّ الصَّلَاةِ أَفْضَلُ قَالَ طُولُ الْقُنُوتِ قَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَأَيُّ الْجِهَادِ أَفْضَلُ قَالَ مَنْ عُقِرَ جَوَادُهُ وَأُرِيقَ دَمُهُ قَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَيُّ الْهِجْرَةِ أَفْضَلُ قَالَ مَنْ هَجَرَ مَا كَرِهَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ قَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَأَيُّ الْمُسْلِمِينَ أَفْضَلُ قَالَ مَنْ سَلِمَ الْمُسْلِمُونَ مِنْ لِسَانِهِ وَيَدِهِ قَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَمَا الْمُوجِبَتَانِ قَالَ مَنْ مَاتَ لَا يُشْرِكُ بِاللَّهِ شَيْئًا دَخَلَ الْجَنَّةَ وَمَنْ مَاتَ يُشْرِكُ بِاللَّهِ شَيْئًا دَخَلَ النَّارَ."

Bize Ebu Muğîre Nadr b. İsmail, ona İbn Ebu Leyla, ona Ebu Zübeyir, ona da Câbir şöyle rvayet etmiştir: "Bir adam Hz. Peygamber'e (sav) geldi ve 'Ey Allah'ın Rasulü! Hangi namaz daha faziletlidir?' diye sordu. Hz. Peygamber (sav) 'Kıyamı uzun olan' buyurdu. Adam 'Ey Allah'ın Rasulü! Hangi cihad daha faziletlidir?' dedi. Hz. Peygamber (sav) 'Atı yaralanıp kanı akacak kadar fedakarca savaşanın cihadı' buyurdu. Adam 'Ey Allah'ın Rasulü! Hangi hicret daha faziletlidir?' dedi. Hz. peygamber (sav) 'Allah'ın (ac) hoşlanmadığı şeylerden uzaklaşanın hicreti' buyurdu. Adam 'Ey Allah'ın Rasulü! Müslümanlardan hangisi daha faziletlidir?' dedi. Hz. Peygamber (sav) 'Dilinden ve elinden Müslümanların zarar görmediği kimse' buyurdu. Adam 'Ey Allah'ın Rasülü! (cennete veya cehenneme girmeyi) gerektiren iki sebep nedir?' dedi. Hz. Peygamber (sav) 'Kim Allah'a ortak koşmadan ölürse cennete gider ve kim de Allah'a ortak koşmuş olarak ölürse cehenneme gider' buyurdu."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Cabir b. Abdullah el-Ensarî 15280, 5/255