94 Kayıt Bulundu.
Giriş
Giriş
Bize Ebu Abdullah el-Hafız (T) Bize Ebu Bekir el-Kadî, onlara Ebu Abbas el-Asam, ona Abbas b. Muhammed ed-Durî, ona Yunus b. Muhammed el-Müeddib, ona Müslim b. Halid ez-Zencî, ona Ala b. Abdurrahman, ona babası, ona da Ebu Hüreyre (ra) Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kişinin saygınlık ve asâleti dini, kişiliği aklı, değeri ise ahlâkıyla ilişkilidir." [Bu (rivayet) Müslim b. Halid ez-Zencî vasıtasıyla onun rivayeti olarak bilinmektedir. Ebu Hüreyre'den, iki zayıf tarikten daha rivayet edilmiştir.]
Bize İshâk b. İbrâhîm b. İsmâîl, Büst şehrinde; Abdullâh b. Mahmûd b. Süleymân es-Sa'dî el-Mervezî de, Merv şehrinde; onlara Abdülvâris b. Ubeydillah el-Atekî, ona Müslim b. Hâlid ez-Zencî, ona el-Alâî, ona babası, ona da Ebû Hureyre, Hz. Peygamber'den (sav) rivayet etmiştir: "Kişinin asaleti dini, üstünlüğü aklı, değeri ise ahlakı ile ortaya çıkar."
Açıklama: Bu hadis bize insan karakterinin oluşması ve şekillenmesinde yaratılıştan getirilen duygu ve kabiliyetlerin eğitilmesi ve aklın, bu eğitimle kazanılan değerlerle bütünleşmesi istikametinde kullanılmasındaki rolünü ifade etmektedir. Fıtrata uygun en mükemmel yaşam ölçülerini bilen bizzat Yaratıcının kendisidir. Bundan dolayıdır ki peygamber olarak yarattığı ilk insanla beraber yaşam ölçülerini de bildirmiştir. “Eşref-i mahlûk” olarak yaratılan insan, saygınlığını yaratılış maddesinden değil, kendisine peygamberi vasıtasıyla bildirilen bu ilâhi kurallar çerçevesinde yaşamasındandır. Allah’ın yaratılıştan vermiş olduğu aklı, bildirdiği kurallar çerçevesinde kullanmak tamamen insanoğlunun iradesindedir. Yaratılış amacına uygun mükemmel kişilik ancak aklın bu istikamette kullanılmasıyla mümkündür. Temiz fıtratta yaratılan insanoğlu daha sonra bu fıtrattan uzaklaşarak ilahî ölçülerden uzak sergilediği yaşam biçimi karakter hâline dönüşebilmekte, sonuç itibariyle de bu temiz fıtrat bozulabilmektedir. Allah Rasûlü bunu “Kişinin asaleti (güzel) ahlakı(ndan)dır.” ifadesiyle dile getirmektedir. İnsanoğlu ilâhî kuralların ortaya koyduğu ahlâkî ölçüler çerçevesinde bir yaşam biçimi sergiliyorsa bu onun yaratılıştaki temiz fıtratının bozulmadığını gösterir. Netice itibariyle hadisin belirttiğine göre saygınlığın yaratılıştan değil İslam Dînini güzel yaşamaktan ve İslam ahlâkını içselleştirmekten ileri geldiğini unutmamak gerekir.