حدثنا أبو عاصم عن أبان بن صعمة عن أبى الوازع جابر عن أبى برزة الأسلمى قال قلت : يا رسول الله دلنى على عمل يدخلنى الجنة قال : "أمط الأذى عن طريق الناس"

Bize Ebu Asım, ona Ebân b. Sa'me, ona Ebu'l-Vâzi' Cabir, ona Ebu Berze el-Eslemî, Resûlullah'a (sav) 'beni cennete götürecek bir amel söyle' dedim. (Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu:) "Rahatsızlık veren şeyleri insanların yolundan uzaklaştır."

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 228, /214

وَحَدَّثَنَا مَنْصُورُ بْنُ أَبِى مُزَاحِمٍ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ سَعْدٍ ح وَحَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرِ بْنِ زِيَادٍ أَخْبَرَنَا إِبْرَاهِيمُ - يَعْنِى ابْنَ سَعْدٍ - عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَىُّ الأَعْمَالِ أَفْضَلُ قَالَ « إِيمَانٌ بِاللَّهِ » . قَالَ ثُمَّ مَاذَا قَالَ « الْجِهَادُ فِى سَبِيلِ اللَّهِ » . قَالَ ثُمَّ مَاذَا قَالَ « حَجٌّ مَبْرُورٌ » . وَفِى رِوَايَةِ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ « إِيمَانٌ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ » .

Bize Mansûr b. Ebu Müzâhim, ona İbrahim b. Sa'd. (T) Bize Muhammed b. Ca'fer b. Ziyâd, ona İbrahim -b. Sa'd-, ona İbn Şihâb, ona Saîd b. el-Müseyyeb, ona da Ebu Hüreyre şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'a (sav) "Amellerin hangisi daha üstündür?" diye soruldu. "Allah'a iman etmek" diye cevap verdi. "Sonra hangisi?" diye soruldu. "Allah yolunda cihat" diye cevap verdi. "Sonra hangisi?" diye soruldu. "Makbul hac" diye cevap verdi. Muhammed b. Cafer'in rivayetinde "Allah'a ve Rasulü’ne iman" denilmiştir.

• Müslim Sahîh-i Müslim İmân 248, /58

وَحَدَّثَنِيهِ مُحَمَّدُ بْنُ رَافِعٍ وَعَبْدُ بْنُ حُمَيْدٍ عَنْ عَبْدِ الرَّزَّاقِ أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ بِهَذَا الإِسْنَادِ مِثْلَهُ .

Bize Muhammed b. Râfi' ve Abd b. Humeyd, onlara Abdürrezzâk, ona Ma'mer, ona da ez-Zührî bu isnad ile benzer şekilde rivayette bulunmuştur.

• Müslim Sahîh-i Müslim İmân 249, /58

حَدَّثَنِى أَبُو الرَّبِيعِ الزَّهْرَانِىُّ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عُرْوَةَ ح وَحَدَّثَنَا خَلَفُ بْنُ هِشَامٍ - وَاللَّفْظُ لَهُ - حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى مُرَاوِحٍ اللَّيْثِىِّ عَنْ أَبِى ذَرٍّ قَالَ قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَىُّ الأَعْمَالِ أَفْضَلُ قَالَ « الإِيمَانُ بِاللَّهِ وَالْجِهَادُ فِى سَبِيلِهِ » . قَالَ قُلْتُ أَىُّ الرِّقَابِ أَفْضَلُ قَالَ « أَنْفَسُهَا عِنْدَ أَهْلِهَا وَأَكْثَرُهَا ثَمَنًا » . قَالَ قُلْتُ فَإِنْ لَمْ أَفْعَلْ قَالَ « تُعِينُ صَانِعًا أَوْ تَصْنَعُ لأَخْرَقَ » . قَالَ قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَرَأَيْتَ إِنْ ضَعُفْتُ عَنْ بَعْضِ الْعَمَلِ قَالَ « تَكُفُّ شَرَّكَ عَنِ النَّاسِ فَإِنَّهَا صَدَقَةٌ مِنْكَ عَلَى نَفْسِكَ » .

Bana Ebu'r-Rabî' ez-Zehrânî, ona Hammâd b. Zeyd, ona Hişâm b. Urve (T) Bize Halef b. Hişâm, -Lafız ona aittir-, ona Hammâd b. Zeyd, ona Hişam b. Urve, ona babası Urve, ona Ebu Murâvih el-Leysî, ona Ebu Zer (ra) şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber'e (sav) "Ey Allah'ın resulü! Amellerin hangisi daha üstündür?" diye sordum Hz. Peygamber (sav) "Allah'a iman ve yolunda cihat etmek" buyurdu. "Kölelerin hangisini azat etmek daha faziletlidir?" diye sordum. "Sahipleri nezdinde en kıymetli ve en pahalı olanını" buyurdu. "Peki bunları yapamazsam?" dedim. "O zaman yapana yardım eder veya yapamayan namına sen yaparsın" buyurdu. "Ey Allah'ın resulü! Bunu da yapamazsam?" diye sordum. "İnsanlara bir kötülüğün dokunmasın. Bu da senin kendin için verdiğin bir sadakadır." buyurdu.

• Müslim Sahîh-i Müslim İmân 250, /58

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ رَافِعٍ وَعَبْدُ بْنُ حُمَيْدٍ قَالَ عَبْدٌ أَخْبَرَنَا وَقَالَ ابْنُ رَافِعٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ حَبِيبٍ مَوْلَى عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ أَبِى مُرَاوِحٍ عَنْ أَبِى ذَرٍّ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِنَحْوِهِ غَيْرَ أَنَّهُ قَالَ « فَتُعِينُ الصَّانِعَ أَوْ تَصْنَعُ لأَخْرَقَ » .

Bize Muhammed b. Râfi' ve Abd b. Humeyd, onlara Abdürrezzâk, ona Ma'mer, ona ez-Zührî, ona Habîb mevlâ Urve b. Zübeyr, ona Urve b. Zübeyr, ona Ebu Mürâvih, ona da Ebu Zer, Hz. Peygamber'den (sav) benzer şekilde rivayette bulunmuş; yalnız "Yapana yardım eder veya yapamayan namına sen yaparsın" ifadesini zikretmiştir.

• Müslim Sahîh-i Müslim İmân 251, /59

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَبِيبِ بْنِ عَرَبِىٍّ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ كَثِيرٍ الأَنْصَارِىُّ قَالَ سَمِعْتُ طَلْحَةَ بْنَ خِرَاشٍ قَالَ سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ رضى الله عنهما يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « أَفْضَلُ الذِّكْرِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَأَفْضَلُ الدُّعَاءِ الْحَمْدُ لِلَّهِ » . قَالَ أَبُو عِيسَى : هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ غَرِيبٌ لاَ نَعْرِفُهُ إِلاَّ مِنْ حَدِيثِ مُوسَى بْنِ إِبْرَاهِيمَ . وَقَدْ رَوَى عَلِىُّ بْنُ الْمَدِينِىِّ وَغَيْرُ وَاحِدٍ عَنْ مُوسَى بْنِ إِبْرَاهِيمَ هَذَا الْحَدِيثَ .

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: أَفْضَلُ الدُّعَاءِ الْحَمْدُ لِلَّهِ

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Da'vât 9, 5/462

حَدَّثَنَا أَبُو زَكَرِيَّا يَحْيَى بْنُ دُرُسْتَ الْبَصْرِىُّ حَدَّثَنَا أَبُو إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ بُسْرِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ الْجُهَنِىِّ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « مَنْ جَهَّزَ غَازِيًا فِى سَبِيلِ اللَّهِ فَقَدْ غَزَا وَمَنْ خَلَفَ غَازِيًا فِى أَهْلِهِ فَقَدْ غَزَا » . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ وَقَدْ رُوِىَ مِنْ غَيْرِ هَذَا الْوَجْهِ .

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: مَنْ جَهَّزَ غَازِيًا فِى سَبِيلِ اللَّهِ فَقَدْ غَزَا

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Fedâilü'l-cihâd 6, 4/169

حَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ حَدَّثَنَا شَدَّادٌ أَبُو طَلْحَةَ حَدَّثَنَا جَابِرُ بْنُ عَمْرٍو أَبُو الْوَازِعِ عَنْ أَبِي بَرْزَةَ قَالَ قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ مُرْنِي بِعَمَلٍ أَعْمَلُهُ قَالَ أَمِطْ الْأَذَى عَنْ الطَّرِيقِ فَهُوَ لَكَ صَدَقَةٌ

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: أَمِطِ الْأَذَى عَنِ الطَّرِيقِ

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Berze el-Eslemî 20040, 6/669

حَدَّثَنَا سُفْيَانُ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي مُرَاوِحٍ عَنْ أَبِي ذَرٍّ قَالَ قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَيُّ الْعَمَلِ أَفْضَلُ قَالَ إِيمَانٌ بِاللَّهِ تَعَالَى وَجِهَادٌ فِي سَبِيلِهِ قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَأَيُّ الرِّقَابِ أَفْضَلُ قَالَ أَنْفَسُهَا عِنْدَ أَهْلِهَا وَأَغْلَاهَا ثَمَنًا قَالَ فَإِنْ لَمْ أَجِدْ قَالَ تُعِينُ صَانِعًا أَوْ تَصْنَعُ لِأَخْرَقَ وَقَالَ فَإِنْ لَمْ أَسْتَطِعْ قَالَ كُفَّ أَذَاكَ عَنْ النَّاسِ فَإِنَّهَا صَدَقَةٌ تَصَدَّقُ بِهَا عَنْ نَفْسِكَ

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu zer el-Ğıfari 21657, 7/158

أَخْبَرَنَا أَبُو الْحُسَيْنِ : عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدِبْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بِشْرَانَ أَخْبَرَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مُحَمَّدٍ الصَّفَّارُ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنْصُورٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ فِيمَا أَظُنُّ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ حَبِيبٍ مَوْلَى عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ أَبِى مُرَاوِحٍ عَنْ أَبِى ذَرٍّ قَالَ : جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- فَسَأَلَهُ فَقَالَ : يَا رَسُولَ اللَّهِ أَىُّ الأَعْمَالِ أَفْضَلُ قَالَ :« إِيمَانٌ بِاللَّهِ وَجِهَادٌ فِى سَبِيلِ اللَّهِ ». قَالَ : فَأَىُّ الْعَتَاقَةِ أَفْضَلُ؟ قَالَ :« أَنْفَسُهَا ». قَالَ : أَفَرَأَيْتَ إِنْ لَمْ أَجِدْ قَالَ :« فَتُعِينُ الصَّانِعَ وَتَصْنَعُ لأَخْرَقَ ». قَالَ : أَفَرَأَيْتَ إِنْ لَمْ أَسْتَطِعْ؟ قَالَ :« تَدَعُ النَّاسَ مِنْ شَرِّكَ فَإِنَّهَا صَدَقَةٌ تَصَدَّقُ بِهَا عَلَى نَفْسِكَ ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ فِى الصَّحِيحِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ رَافِعٍ وَعَبْدِ بْنِ حُمَيْدٍ عَنْ عَبْدِ الرَّزَّاقِ وَأَخْرَجَاهُ مِنْ حَدِيثِ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Vekâlet 11549, 11/583