حَدَّثَنَا يَزِيدُ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ يَعْلَى بْنِ عَطَاءٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ يَسَارٍ: أَنَّ عَمْرَو بْنَ حُرَيْثٍ عَادَ الْحَسَنَ بْنَ عَلِيٍّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، فَقَالَ لَهُ عَلِيٌّ أَتَعُودُ الْحَسَنَ وَفِي نَفْسِكَ مَا فِيهَا؟ فَقَالَ لَهُ عَمْرٌو إِنَّكَ لَسْتَ بِرَبِّي فَتَصْرِفَ قَلْبِي حَيْثُ شِئْتَ. قَالَ عَلِيٌّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَمَا إِنَّ ذَلِكَ لَا يَمْنَعُنَا أَنْ نُؤَدِّيَ إِلَيْكَ النَّصِيحَةَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: "مَا مِنْ مُسْلِمٍ عَادَ أَخَاهُ إِلَّا ابْتَعَثَ اللَّهُ لَهُ سَبْعِينَ أَلْفَ مَلَكٍ يُصَلُّونَ عَلَيْهِ مِنْ أَيِّ سَاعَاتِ النَّهَارِ كَانَ حَتَّى يُمْسِيَ، وَمِنْ أَيِّ سَاعَاتِ اللَّيْلِ كَانَ حَتَّى يُصْبِحَ." قَالَ لَهُ عَمْرٌو وَكَيْفَ تَقُولُ فِي الْمَشْيِ مَعَ الْجِنَازَةِ بَيْنَ يَدَيْهَا أَوْ خَلْفَهَا فَقَالَ عَلِيٌّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ إِنَّ فَضْلَ الْمَشْيِ مِنْ خَلْفِهَا عَلَى بَيْنِ يَدَيْهَا كَفَضْلِ صَلَاةِ الْمَكْتُوبَةِ فِي جَمَاعَةٍ عَلَى الْوَحْدَةِ. قَالَ عَمْرٌو فَإِنِّي رَأَيْتُ أَبَا بَكْرٍ وَعُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا يَمْشِيَانِ أَمَامَ الْجِنَازَةِ. قَالَ عَلِيٌّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ إِنَّهُمَا إِنَّمَا كَرِهَا أَنْ يُحْرِجَا النَّاسَ.

Bize Yezid, ona Hammâd b. Seleme, ona da Ya'lâ b. Atâ, Abdullah b. Yesar’ın şöyle anlattığını rivayet etmiştir: Amr b. Hureys, Hz. Ali’nin hastalanan oğlu Hasan’ı ziyaret için gitmişti. Hz. Ali 'İçinde beslediğin o duygulara rağmen, Hasan’ı ziyarete mi geldin?' deyince, Amr 'Sen benim Rabbim değilsin ki kalbimi dilediğin yöne çeviresin' diye onun söylediğine itiraz etti. Hz. Ali de “Bu durum, sana Hz. Peygamber'den (sav) işittiğimiz şu nasihati yapmamıza mani değildir' dedi: "Hasta kardeşini ziyaret eden her bir Müslüman için Allah (cc) yetmiş bin melek gönderir. Bu melekler, ziyaret vakti gündüzün hangi saatinde gerçekleşmişse o andan akşama, gecenin hangi saatinde yapılmışsa da o andan sabaha kadar ona dua ve istiğfar ederler." Amr (b. Hureys), Hz. Ali'ye 'Cenaze ile birlikte yürüme konusunda ne dersin? Önünde mi, yoksa arkasında mı yürümek daha faziletlidir?' diye sorunca, Hz. Ali 'Cenazenin önüne nazaran arkasında yürümenin fazileti, cemaatle kılınan farz namazın tek başına kılınan namaza olan fazileti gibidir' dedi. Amr 'Ama ben Ebu Bekir ve Ömer’i cenazenin önünde yürürlerken gördüm” deyince, Hz. Ali 'Onlar insanlara sıkıntı vermek istemedikleri için öyle yapmışlardır” diye cevap verdi.

Açıklama: Ebu Bekir ve Ömer’in insanlara sıkıntı vermemek için cenazenin arkasında değil de önünde yürümelerinin sebebi, ashâb içerisinde en faziletli görüldükleri için, insanların onların önünde yürümek istemeyecekleri ve bu konuda sıkıntıya düşebilecekleri ihtimalidir. Bundan dolayı cenazenin ve cemaatin arkasında değil de önünde yürümeleri muhtemeldir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ali b. Ebu Talib 754, 1/293

أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ وَعَلِىُّ بْنُ حُجْرٍ وَقُتَيْبَةُ عَنْ سُفْيَانَ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ: "أَنَّهُ رَأَى رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَأَبَا بَكْرٍ وَعُمَرَ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُمَا يَمْشُونَ أَمَامَ الْجَنَازَةِ."

Bize İshak b. İbrahim, Ali b. Hucr ve Kuteybe (b. Said), onlara Süfyan (b. Uyeyne), ona Zührî, ona da Sâlim (b. Abdullah b. Ömer), babası (Abdullah b. Ömer)'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Ben, Rasulullah (sav), Ebu Bekir ve Ömer'i (r. anhumâ) cenazenin önünden yürürlerken gördüm."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Cenâiz 1946, /2215

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ يَزِيدَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِى قَالَ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ وَمَنْصُورٌ وَزِيَادٌ وَبَكْرٌ هُوَ ابْنُ وَائِلٍ- كُلُّهُمْ ذَكَرُوا أَنَّهُمْ سَمِعُوا مِنَ الزُّهْرِىِّ يُحَدِّثُ أَنَّ سَالِمًا أَخْبَرَهُ أَنَّ أَبَاهُ أَخْبَرَهُ: "أَنَّهُ رَأَى النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم وَأَبَا بَكْرٍ وَعُمَرَ وَعُثْمَانَ يَمْشُونَ بَيْنَ يَدَىِ الْجَنَازَةِ." [بَكْرٌ وَحْدَهُ لَمْ يَذْكُرْ عُثْمَانَ. قَالَ أَبُو عَبْدِ الرَّحْمَنِ هَذَا خَطَأٌ وَالصَّوَابُ مُرْسَلٌ."

Bize Muhammed b. Abdullah b. Yezid, ona babası (Abdullah b. Yezid), ona Hemmâm (b. Yahya), ona Süfyan (b. Uyeyne), Mansur (b. Mu'temir), Ziyad (b. Sa'd) ve Bekir b. Vâil, onlara Zührî, ona Sâlim (b. Abdullah), ona da babası (Abdullah b. Ömer) şöyle rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber, Ebubekir, Ömer ve Osman'ı cenazenin önünde yürürlerken gördüm." [Bekir (b. Vail), rivayetinde Osman'ı zikretmemiştir. Ebu Abdurrahman (en-Nesâî) 'Bu isnad hatalıdır. Hadisin doğrusu mürsel olmasıdır' demiştir.]

• Nesâî Sünen-i Nesâî Cenâiz 1947, /2215

عبد الرزاق عن معمر عن الزهري قال : كان رسول الله صلى الله عليه وسلم وأبو بكر وعمر ويمشون بين يدي الجنازة ، قال معمر : وأخبرني الزهري قال : أخبرني سالم أن أباه كان يمشي بين يدي الجنازة.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Cenâiz 6259, 3/444

عبد الرزاق عن معمر عن الزهري قال : كان رسول الله صلى الله عليه وسلم وأبو بكر وعمر ويمشون بين يدي الجنازة ، قال معمر : وأخبرني الزهري قال : أخبرني سالم أن أباه كان يمشي بين يدي الجنازة.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Cenâiz 6259, 3/444