98 Kayıt Bulundu.
Giriş
Giriş
Bize İsmail b. Musa el–Kûfî ile Hennâd ve Muhammed b. Ubeyd el-Muharibî birbirine yakın lafızlarla aynı mana birliği içinde, onlara Abdüsselam b. Harb el-Mülâî, ona Ebû Halide ed-Dâlânî, ona Katade, ona da Ebû’l-Âliye'nin İbn Abbas’tan rivayet ettiğine göre; İbn Abbas bir gün Rasûlullah’ın (sav) secde ederken horlayacak ve üfürme sesi çıkaracak kadar uyukladığını, sonra kalkıp namaza devam ettiğini görmüş ve ona şöyle demişti: "- Ey Allah'ın Rasûlü, sen gerçekten uyuklamıştın." dedim. Bunun üzerine Rasûl-i Ekrem (sav), "- Abdest ancak yan yatarak uyuyana gerekir. Çünkü kişi yan yattığı zaman mafsalları gevşer" dedi. Ebû İsa dedi ki: Hadisin ravilerinden Ebû Halid’in adı Yezid b. Abdurrahman’dır. Bu konuda Hz. Âişe, İbn Mes’ud ve Ebû Hureyre’den de hadis rivayet edilmiştir.
Bana Malik [b. Enes], ona da Zeyd b. Eslem şöyle demiştir: "(Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalkacağınız zaman yüzlerinizi ve dirseklere kadar ellerinizi yıkayın; başlarınızı meshedin, ayaklarınızı da topuk kemiklerine kadar yıkayın) (Mâide, 5/6) ayetinin tefsiri 'Yataklarınızdan kalktığınız zaman, yani uykudan uyandığınız zaman abdest alın' şeklindedir." Bize Yahya, ona da Malik şöyle dedi: "Bize göre burun kanaması, kan akması veya vücuttan irin akması sebebiyle abdest almak gerekmez. Ancak ön ve arka organlardan çıkan bir şeyden ya da uykudan dolayı abdest almak gerekir.'"
Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Yahya b. Saîd, ona Şu'be, ona Katâde, ona da Enes b. Malik şöyle rivâyet etti: "Rasûlullah'ın (sav) ashabı uyuyor, sonra uyandıklarında abdest almadan namaz kılarlardı." Ebû İsa, bu hadisin hasen sahih olduğunu söylemiştir. Yine Ebu İsa der ki: Ben, Salih b. Abdullah'ın şöyle dediğini işittim: Abdullah b. el-Mübarek'e, "- Bir yere yaslanarak otururken uyuyan bir kimsenin abdest alması gerekir mi?" diye sordum, Abdullah b. el-Mübarek de, "- Onun abdest alması gerekmez" dedi. Yine Ebû İsa şöyle dedi: İbn Abbas'ın hadisini, Saîd b. Ebî Arûbe Katâde'den, o da İbn Abbas'tan rivayet etmiş, ancak Saîd b. Ebî Arûbe, hadisin senedinde Ebû'l-Âliye'yi zikretmemiştir. Dolayısıyla hadisi merfu olarak rivayet etmemiştir. Alimler uyumaktan dolayı abdest almanın gerekli olup olmadığı konusunda ihtilaf etmişlerdir. Çoğunluk, uzanıp yatmadığı sürece ister oturarak isterse ayakta uyusun böyle bir kimseye abdest almanın gerekmediği görüşünü benimsemiştir. Sevrî, İbnu'l-Mübarek ve Ahmed de aynı görüştedir. Tirmizî bazı alimlerin, aklına hakim olacak derecede uykuya dalan bir kimsenin abdest alması gerekir dediğini söylemiş ve İshak'ın da bu görüşü benimsediğini belirtmiştir. Şafiî şöyle demiştir: "Kim oturarak uyur, rüya görür veya uykunun etkisiyle makatı gevşerse, onun abdest alması gerekir."
Bize Ebû Abdullah el-Hafız, ona Cafer b. Muhammed b. Nusayr el-Huldî, ona Musa b. Harun, ona Kuteybe b. Saîd, ona el-Muğîre b. Abdurrahman, ona Ebû'z-Zinâd, ona el-A'rec, ona da Ebû Hureyre (ra), Rasûlullah'ın (sav) şöyle söylediğini rivayet etti: "Biriniz uykudan kalktığında, ellerini yıkamadan abdest suyunun bulunduğu kazana sokmasın! Çünkü uykuda iken elinin nerede gecelediğini bilemez." Bunu Müslim, Sahîh'inde Kuteybe b. Saîd'den rivayet etti.
Açıklama: Hadis mütabileriyle birlikte sahihtir.
Bize Muhammed b. Abdullah b. Abdulhakem, ona Şuayb, ona el-Leys, ona Halid, ona İbn Ebî Hilal, ona Mahreme b. Süleyman, ona da İbn Abbas'ın âzatlısı Küreyb şöyle anlatıyor: Abdullah b. Abbas’a (ra) Rasûlullah'ın (sav) gece namazını sormuştum. O da, Rasûlullah'ın (sav) geceleyin vitirle birlikte on bir rekât namaz kıldığını sonra yatıp derin bir uykuya daldığını, hatta horladığını, Bilal'in (ra) gelip, "Ey Allah’ın Rasûlü namaz vakti geldi" dediğinde yeniden abdest almaksızın kalkıp iki rekât namaz kıldığını, sonra insanlara namaz kıldırdığını haber verdi.
Bize Ebû Abdullah el-Hafız, ona Mahled b. Cafer el-Bâkarhî, ona Muhammed b. Cerîr, ona Ebû Küreyb, ona Halid b. Mahled, ona Muhammed b. Cafer b. Ebî Kesîr, ona el-Alâ' b. Abdurrahman, ona babası, ona da Ebû Hureyre (ra), Rasûlullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivâyet etti: "Sizden bir uykudan kalkıp abdest alacağı zaman önce ellerine su döküp yıkasın. Çünkü uykuda iken elinin nerede gecelediğini bilemez." Bu rivayeti Müslim Sahîh'inde Ebû Küreyb'den tahric etti.
Bize Muhammed b. Abdullah el-Hâfız, ona Ebû'l-Abbas Muhammed b. Yakub, ona Hüseyin b. Hasan b. Muhâcir, ona Harun b. Saîd el-Eylî, ona İbn Vehb, ona Amr b. el-Hâris, ona Abdirabbih b. Saîd, ona Mahreme b. Süleyman, ona Abdullah b. Abbas'ın âzatlısı Küreyb, ona da İbn Abbas (ra) şöyle dedi: "Bir gece Hz. Peygamber'in (sav) zevcesi Meymûne'nin evinde kalmıştım. O gece Rasûlullah (sav) da orada idi. Hz. Peygamber (sav) abdest aldı, namaza durdu, ben de O'nun sol tarafında durdum. Beni tutup sağ tarafına geçirdi. O gece 13 rekât namaz kıldı. Sonra Rasûlullah (sav) yatıp uyudu, hatta horladı, O uyuduğu zaman hafif horlardı. Sonra müezzin geldi, Hz. Peygamber abdest almadan namaza çıktı." Amr dedi ki: Ben bunu Bükeyr b. el-Eşecc'e anlattım, o, bana da Küreyb bu şekilde rivâyet etti, dedi. Bu rivâyeti Buhârî Sahîh'inde, Ahmed vasıtasıyla İbn Vehb'den tahric etti. Müslim de Harun b. Saîd'den tahric etti.