98 Kayıt Bulundu.
Giriş
Giriş
Bize Ebû Hâzim el-Hafız, ona Ebû Ahmed el-Hafız, ona Ebû'l-Kasım el-Beğavî, ona Muhammed b. Humeyd, ona İbnu'l-Mübarek, ona Ma'mer, ona Katâde, ona da Enes (ra) şöyle demiştir: "Ben Rasûlullah'ın (sav) ashabının, bazılarının horlamasını duyduğum halde namaz için uyandırıldıklarını sonra kalkıp abdest almadan namaz kıldıklarını gördüm." İbnu'l-Mübarek dedi ki: Bize göre bu rivayet, onların oturur halde olduklarını ifade etmektedir. Abdurrahman b. Mehdî ve Şâfiî de bu görüştedirler. Bu konuda Enes'ten gelen iki rivayet hilafiyatta tahric edilmiştir.
Bize Ebû Zekeriya b. Ebî İshak ve Ebû Bekir b. el-Hasan, onlara Ebû'l-Abbas Muhammed b. Yakub, ona Muhammed b. Abdullah b. Abdulhakem, ona İbn Vehb haber verdi. Bize Bahr b. Nasr şöyle anlattı: İbn Vehb'e okundu: Sana Malik b. Enes, Abdullah b. Ömer, Yunus b. Yezîd, el-Leys b. Sa'd ve İbn Sem'ân Nâfi'den şöyle rivayet ettiler: Abdullah b. Ömer otururken uyukluyor, sonra abdest almadan namaz kılıyordu.
Bize Ebû Abdullah el-Hafız, ona Ebû’l-Abbas Muhammed b. Yakub, ona Yahya b. Ebî Talib, ona İshak b. Mansur es-Selûlî, ona Abdüsselam b. Harb rivayet etti, hadisi isnadıyla birlikte zikretti, Rasûlullah’ın (sav) şöyle buyurduğunu söyledi: “Uzanıp yatmadıkça, otururken, ayakta iken veya secdede iken uyuklayanın abdest alması gerekmez. Uzanıp yattığında ise mafsalları gevşer.” Bu hadisi bu şekildeki rivayette Ebû Halid Yezîd b. Abdurrahman ed-Dâlânî teferrüd etmiştir. Ebû İsa et-Tirmizî şöyle dedi: Muhammed b. İsmail el-Buharî’ye bu hadisi sordum, “Bu, bir şey değildir” dedi. Bunu Saîd b. Ebî Arûbe, Katâde’den, o da İbn Abbas’tan (ra) rivayet etti, bu rivayette Ebû’l-Âliye’yi zikretmedi. Ebû Halide d-Dalânî’nin Katâde’den semaının olup olmadığını bilmiyorum. Bize Ebû Ali er-Rûzbârî, ona Ebû Bekir b. Dâse’nin rivayet ettiğine göre Ebû Davud es-Sicistânî şu sözü rivayet etti: “Abdest almak, uzanıp yatan için gereklidir.” Bu münker bir hadistir, onu Katâde’den, Yezîd ed-Dâlânî’den başka kimse rivayet etmemiştir. Ebû Davud, Şu’be’nin şöyle dediğini kaydetti: Katâde, Ebû’l-Âliye’den sadece dört hadis dinlemiştir. Bunlar da Yunus b. Mettâ’nın hadisi, İbn Ömer’in namazla ilgili hadisi, “Kadılar üç sınıftır” hadisi ve İbn Abbas’ın şu hadisidir: Bana, kendisinden razı olunan kişilerden olan ve benim nazarımda da insanları memnun edenlerden olan Ömer, “İkindi namazından sonra (nâfile) namaz kılınmaz” hadisini rivayet etti. Şeyh şöyle dedi: O, İbn Abbas’ın, sıkıntı anında söylenecek söz ile ilgili hadisini ve Rasûlullah’ın (sav) isrâ gecesinde Hz. Musa’yı ve diğerlerini gördüğüne dair hadisi de dinlemiştir. Ebû Davud şöyle demiştir: Yazîd ed-Dâlânî’nin hadisini Ahmed b. Hanbel’e söyledim, şöyle dedi: Yezîd ed-Dâlânî, Katâde’nin talebelerinden sayılmaz. Şeyh, Buhârî’nin sözünü kastederek, Ebû Halide d-Dâlânî’nin Katâde’den semaı bilinmemektedir dedi. Ebû Davud şöyle dedi: Rivâyetin baş tarafını İbn Abbas’tan bir cemâat rivâyet etmiş, ancak bundan bir şey söylemediler. İkrime şöyle dedi: Hz. Peygamber (sav) korunmuş idi. Hz. Âişe de Rasûlullah’ın (sav) şöyle söylediğini rivayet etti: “Benim gözlerim uyur, fakat kalbim uyumaz.”
Bize Ebû Ali er-Rûzbârî, ona Ebû Bekir b. Dâse, ona Ebû Davud, ona Musa b. İsmail ve Davud b. Şebîb, onlara Hammâd, ona Sabit el-Bunânî, ona da Enes b. Malik (ra) şöyle demiştir: "Yatsı namaz için kamet alındığı sırada bir adam, "- Ey Allah'ın Rasûlü, benim bir işim var" dedi ve Hz. Peygamber'le özel olarak konuşmaya başladı. Bu konuşma o kadar uzadı ki cemaat -yahut cemaatın bir kısmı- uyukladılar. Sonra Hz. Peygamber (sav) onlara namaz kıldırdı." Burada Enes abdestten hiç söz etmedi. Bunu Müslim Sahîh'inde "Abdestten söz etmedi" cümlesi olmaksızın Hammâd b. Seleme'nin rivâyeti olarak tahric etmiştir.
Bize Ebû'l-Hasan b. Abdân, ona Ahmed b. Ubeyd, ona İsmail el-Kadî, ona Haccâc b. Minhâl, ona Hammâd b. Seleme, ona Eyyub ile Humeyd ve Hammâd el-Kûfî, onlara İkrime, ona da İbn Abbas (ra) şöyle demiştir: "Rasûlullah (sav) uyudu, hatta horladığı duyuldu. Sonra kalktı abdest almadan namaz kıldı." İkrime dedi ki: Hz. Peygamber (sav) korunmuş idi.
Bize Ebû Sa'd el-Mâlinî, ona Ebû Ahmed b. Adiy el-Hafız, ona Abdân, ona Muhammed b. Ubeyd b. Hisâb, ona Kazaa b. Süveyd, ona Bahr b. Kenîz es-Seka', ona Meymûn el-Hayyât, ona Ebû Iyâd, ona da Huzeyfe b. el-Yemân şöyle demiştir: "Medine mescidinde oturarak uyukluyordum. Biri arkamdan beni dürttü, dönüp baktım ki Hz. Peygamber (sav)! Dedim ki: "- Ey Allah'ın Rasûlü, abdest almam gerekir mi?" "- Hayır, uzanıp yatmadıkça gerekmez" buyurdu. Bu hadisin rivâyetinde Bahr b. Kenîz es-Seka' teferrüd etmiştir. Bu zat zayıftır, rivayeti delil olmaz.
Bize Ebû'l-Hüseyin b. el-Fadl el-Kattân Bağdat'ta, ona Abdullah b. Cafer, ona Yakub b. Süfyan, ona Ali b. el-Hasan b. Şekîk, ona Abdullah b. el-Mübarek, ona Hayve b. Şureyh, ona Ebû Sahr, ona Yezîd b. Kuseyt, ona da Ebû Hureyre (ra) şöyle demiştir: "Uzanıp yatmadıkça oturup ayaklarını dikerek uyuklayanın, ayakta uyuklayanın ve secdede uyuklayanın abdest almasına gerek yoktur. Eğer uzanıp yatarsa abdest alması gerekir." Bu rivayet mevkûftur.
Bize Ebû'l-Hasan Ali b. Ahmed b. Abdân, ona Ahmed b. Ubeyd es-Saffâr, ona Muhammed b. Şâzân el-Cevherî, ona Zekeriya b. Adiy, ona Abdüsselam b. Harb, ona Yezîd ed-Dâlânî, ona Katâde, ona Ebû'l-Âliye, ona da İbn Abbas (ra) şöyle haber verdi: "Rasûlullah (sav) secdede iken uyukladı, hatta hafifçe horladı. Ben, "- Ey Allah'ın Rasûlü, uyudunuz" dedim. Buyurdu ki: "- Abdest, ancak yatarak uyuyana gerekir. Çünkü insan uzanıp yattığında mafsalları gevşer." Bunu bir cemamat, Abdüsselam b. Harb'dan bu şekilde rivayet etti. Bazıları hadiste şu ifadeyi kullandılar: "Abdest, ancak uzanarak yatana gerekir. Çünkü insan uzanarak yattığı zaman mafsalları gevşer."
Bize Bağdat'ta Ebû'l-Hüseyin b. Bişrân el-Adl, ona Ali b. Muhammed el-Mısrî, ona İbn Ebî Meryem, ona el-Firyâbî, ona Süfyan, ona Seleme b. Küheyl, ona Küreyb, ona da İbn Abbas (ra) şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav) uyudu, hatta hafifçe horladı, sonra kalktı ve abdest almadan namaz kıldı." Bu rivâyet, Ebû Halid ed-Dâlânî'nin teferrüd etmiş olduğu kısım olmaksızın es-Sevrî'nin hadîsi olarak Sahîhayn'da tahric edilmiştir. Aynı şekilde Saîd b. Cübeyr ve diğerleri, geceleme hadisindeki o ilave kısım olmaksızın İbn Abbas'dan (ra) da rivayet etmişlerdir. Burada O'nun, uzanarak uyuduğu rivayet edilmiştir. Hz. Peygamber (sav) bundan dolayı abdest almaya gerek görmezdi, ancak O'na mahsus bir hâl idi. Bu rivayet de ona delalet etmektedir.
Bize Ebû Abdullah el-Hafız, ona Ebû'l-Hasan b. Abdûs, ona Osman ed-Dârimî, ona Mâlik'e okuduğu nüshadan el-Ka'nebî, ona Saîd el-Makburî, ona Ebû Seleme b. Abdurrahman, ona da Hz. Âişe (ra) gece namazından söz ettiği bir hadiste, Rasûlullah'a (sav) şöyle dediğini söylemiş: "- Ey Allah'ın Rasûlü, Vitir namazını kılmadan mı uyuyacaksın?" Hz. Peygamber cevaen, "- Ya Âişe! Benim gözlerim uyur, ama kalbim uyumaz" buyurmuş. Bunu Buharî Sahîh'inde el-Ka'nebî'den, Müslim de Yahya b. Yahya vasıtasıyla Malik'ten rivayet etmiştir. Hz. Peygamber'in (sav) gözlerinin uyuduğu, ama kalbinin uyumadığına dair olan hadis bize Cabir b. Abdullah, Ebû Hureyre ve Enes b. Malik'ten de rivayet edilmiştir. Enes b. Malik dedi ki: Peygamberler böyedirler, onarın gözleri uyur, ama kalpleri uyumaz.