حَدَّثَنَا حَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى التُّجِيبِىُّ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى حَيْوَةُ حَدَّثَنِى ابْنُ الْهَادِ عَنْ أَبِى بَكْرِ بْنِ حَزْمٍ عَنْ عَمْرَةَ - يَعْنِى بِنْتَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ - عَنْ عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "يَا عَائِشَةُ إِنَّ اللَّهَ رَفِيقٌ يُحِبُّ الرِّفْقَ وَيُعْطِى عَلَى الرِّفْقِ مَا لاَ يُعْطِى عَلَى الْعُنْفِ وَمَا لاَ يُعْطِى عَلَى مَا سِوَاهُ."

Bize Harmele b. Yahya et-Tücîbî, ona Abdullah b. Vehb, ona Hayve, ona İbn Hâd, ona Ebu Bekir b. Hazm, ona Amra -bt. Abdurrahman-, ona da Hz. Peygamber'in (sav) eşi Hz. Aişe (r.anha) rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Ey Aişe! Şüphesiz ki Allah kullarına karşı yumuşaklıkla muamele eder (onlar için kolaylık ister) ve yumuşaklığı sever. O yumuşak muameleye, sertliğe ve başka şeylere vermediği karşılığı (dünyada istenilen amaçlara ulaşma, ahirette ise mükafat olarak) verir."

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: إِنَّ اللَّهَ رَفِيقٌ يُحِبُّ الرِّفْقَ

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6601, /1072

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَأَبُو سَعِيدٍ الأَشَجُّ وَمُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ نُمَيْرٍ قَالُوا حَدَّثَنَا وَكِيعٌ ح وَحَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ ح وَحَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ الأَشَجُّ حَدَّثَنَا حَفْصٌ - يَعْنِى ابْنَ غِيَاثٍ - كُلُّهُمْ عَنِ الأَعْمَشِ ح وَحَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ وَإِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ - وَاللَّفْظُ لَهُمَا - قَالَ زُهَيْرٌ حَدَّثَنَا وَقَالَ إِسْحَاقُ أَخْبَرَنَا جَرِيرٌ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ تَمِيمِ بْنِ سَلَمَةَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ هِلاَلٍ الْعَبْسِىِّ قَالَ سَمِعْتُ جَرِيرًا يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: "مَنْ يُحْرَمِ الرِّفْقَ يُحْرَمِ الْخَيْرَ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, Ebu Said el-Eşec ve Muhammed b. Abdullah b. Nümeyr, onlara Veki'; (T) Bize Ebu Küreyb, ona Muaviye; (T) Bize Ebu Said el-Eşec, ona Hafs -b. Giyâs-, onlara el-A'meş; (T) Bize Züheyr b. Harb ve İshak b. İbrahim -hadis onların lafzıyla aktarılmıştır-, onlara Cerir, ona el-A'meş, ona Temim b. Seleme, ona Abdurrahman b. Hilal el-Absî, ona da Cerir rivayet ettiğine göre Rasulullah'ı şöyle derken işitti: "Yumuşaklıktan mahrum olan her türlü hayırdan mahrum olur."

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6599, /1072

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى أَخْبَرَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ بْنُ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِى إِسْمَاعِيلَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ هِلاَلٍ قَالَ سَمِعْتُ جَرِيرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "مَنْ حُرِمَ الرِّفْقَ حُرِمَ الْخَيْرَ أَوْ مَنْ يُحْرَمِ الرِّفْقَ يُحْرَمِ الْخَيْرَ."

Bize Yahya b. Yahya, ona Abdülvahid b. Ziyad, ona Muhammed b. Ebu İsmail, ona Abdurrahman b. Hilal, ona da Cerir b. Abdullah (ra) rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Yumuşaklıktan mahrum olan her türlü hayırdan mahrum olur."

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6600, /1072

حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُعَاذٍ الْعَنْبَرِىُّ حَدَّثَنَا أَبِى حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنِ الْمِقْدَامِ - وَهُوَ ابْنُ شُرَيْحِ بْنِ هَانِئٍ - عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "إِنَّ الرِّفْقَ لاَ يَكُونُ فِى شَىْءٍ إِلاَّ زَانَهُ وَلاَ يُنْزَعُ مِنْ شَىْءٍ إِلاَّ شَانَهُ."

Bize Ubeydullah b. Muaz el-Anberî, ona babası Muaz, ona Şube, ona Mikdam -b. Şurayh b. Hâni-, ona babası Şurayh, ona da Hz. Peygamber'in (sav) eşi Hz. Aişe (r.anha) rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "Şüphesiz ki, yumuşaklık bir şeyde olduğu zaman onu süsler ve güzelleştirir; bir şeyden alındığında ise onu lekeler."

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6602, /1073

حَدَّثَنَاهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى وَابْنُ بَشَّارٍ قَالاَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ سَمِعْتُ الْمِقْدَامَ بْنَ شُرَيْحِ بْنِ هَانِئٍ بِهَذَا الإِسْنَادِ. [عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم] وَزَادَ فِى الْحَدِيثِ رَكِبَتْ عَائِشَةُ بَعِيرًا فَكَانَتْ فِيهِ صُعُوبَةٌ فَجَعَلَتْ تُرَدِّدُهُ فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "عَلَيْكِ بِالرِّفْقِ." ثُمَّ ذَكَرَ بِمِثْلِهِ "إِنَّ الرِّفْقَ لاَ يَكُونُ فِى شَىْءٍ إِلاَّ زَانَهُ وَلاَ يُنْزَعُ مِنْ شَىْءٍ إِلاَّ شَانَهُ."

Bize Muhammed b. el-Müsenna ve İbn Beşşâr, o ikisine Muhammed b. Cafer, ona Şube, ona el-Mikdam b. Şureyh b. Hâni bu isnatla [yani ona babası, ona da Hz. Peygamber'in (sav) eşi Hz. Aişe (r.anha) şöyle nakletmiştir:] Hadiste Hz. Aişe (r.anha) zorlu ve hırçın bir deveye binmişti ve onu ileri geri çevirmeye başladı. Bunun üzerine Rasulullah (sav); "ey Aişe! Yumuşak davranmalısın" buyurdu şeklinde bir ilave yapmış, sonra hadisin benzerini zikretmiştir: "Bir şeyde yumuşaklık olursa onu süsler. Eğer bir şeyden yumuşaklık çekilip alınırsa onu lekeler."

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6603, /1073

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى وَعَبْدُ الأَعْلَى بْنُ حَمَّادٍ قَالاَ كِلاَهُمَا قَرَأْتُ عَلَى مَالِكٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "لَيْسَ الشَّدِيدُ بِالصُّرَعَةِ إِنَّمَا الشَّدِيدُ الَّذِى يَمْلِكُ نَفْسَهُ عِنْدَ الْغَضَبِ."

Bize Yahya b. Yahya ve Abdüla'lâ b. Hammad, o ikisine Malik, ona İbn Şihab, ona Said b. el-Müseyyeb, ona da Ebu Hureyre (ra) rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Yiğitlik, güreşte pehlivanlıkla değildir. Asıl yiğit kişi öfkelendiğinde kendini tutabilendir."

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6643, /1078

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ وَعُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ - وَاللَّفْظُ لِقُتَيْبَةَ - قَالاَ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ التَّيْمِىِّ عَنِ الْحَارِثِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "مَا تَعُدُّونَ الرَّقُوبَ فِيكُمْ." قَالَ قُلْنَا "الَّذِى لاَ يُولَدُ لَهُ." قَالَ: "لَيْسَ ذَاكَ بِالرَّقُوبِ وَلَكِنَّهُ الرَّجُلُ الَّذِى لَمْ يُقَدِّمْ مِنْ وَلَدِهِ شَيْئًا." قَالَ: "فَمَا تَعُدُّونَ الصُّرَعَةَ فِيكُمْ." قَالَ قُلْنَا "الَّذِى لاَ يَصْرَعُهُ الرِّجَالُ." قَالَ: "لَيْسَ بِذَلِكَ وَلَكِنَّهُ الَّذِى يَمْلِكُ نَفْسَهُ عِنْدَ الْغَضَبِ."

Bize Kuteybe b. Said ve Osman b. Ebu Şeybe, o ikisine Cerir, ona el-A'meş, ona İbrahim et-Teymî, ona el-Haris b. Süveyd, ona da Abdullah b. Mesud (ra) rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Aranızda rakûb (yol gözleyen) diye kime dersiniz?" Biz; çocuğu olmayana deriz dedik. Bunun üzerine (Rasulullah şöyle izah etti:) "Çocuğu doğmayan kişi rakûb değildir. Asıl rakûb (yol gözleyen) çocuklarından hiçbirini kendinden önce ahirete göndermeyendir." Daha sonra; "peki sizce pehlivan kimdir" diye sordu. Hiç kimsenin sırtını yere getiremediği kimsedir dedik. (Rasulullah şöyle izah etti:) "Öyle değildir. Asıl pehlivan öfkelendiği zaman kendisini tutandır" buyurdu.

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6641, /1078

حَدَّثَنَا حَاجِبُ بْنُ الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حَرْبٍ عَنِ الزُّبَيْدِىِّ عَنِ الزُّهْرِىِّ أَخْبَرَنِى حُمَيْدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: "لَيْسَ الشَّدِيدُ بِالصُّرَعَةِ." قَالُوا فَالشَّدِيدُ أَيُّمَ هُوَ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: "الَّذِى يَمْلِكُ نَفْسَهُ عِنْدَ الْغَضَبِ."

Bize Hâcib b. el-Velid, ona Muhammed b. Harb, ona Zübeydi, ona ez-Zührî, ona Humeyd b. Abdurrahman, ona Ebu Hureyre'nin (ra) rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Yiğitlik güreşte pehlivanlıkla değildir." (Bunun üzerine) Öyleyse yiğitlik ne iledir ya Rasulullah diye sordular. "Öfkelendiği zaman kendini tutan kişi (hakiki) yiğittir" buyurdu.

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6644, /1078

حَدَّثَنِى أَبُو غَسَّانَ الْمِسْمَعِىُّ حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ عُمَرَ حَدَّثَنَا أَبُو عَامِرٍ - يَعْنِى الْخَزَّازَ - عَنْ أَبِى عِمْرَانَ الْجَوْنِىِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الصَّامِتِ عَنْ أَبِى ذَرٍّ قَالَ قَالَ لِىَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم "لاَ تَحْقِرَنَّ مِنَ الْمَعْرُوفِ شَيْئًا وَلَوْ أَنْ تَلْقَى أَخَاكَ بِوَجْهٍ طَلْقٍ."

Bize Ebu Ğassan el-Misma'î, ona Osman b. Ömer, ona Ebu Âmir -el-Hazzâz-, ona Ebu İmran el-Cevnî, ona Abdullah b. es-Samit, ona Ebu Zer'in (ra) rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) ona şöyle dedi: "Kardeşine güler yüz göstermek olsa bile asla hiçbir iyiliği küçük görme!"

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6690, /1084

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى وَعَبْدُ الأَعْلَى بْنُ حَمَّادٍ قَالاَ كِلاَهُمَا قَرَأْتُ عَلَى مَالِكٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ " لَيْسَ الشَّدِيدُ بِالصُّرَعَةِ إِنَّمَا الشَّدِيدُ الَّذِى يَمْلِكُ نَفْسَهُ عِنْدَ الْغَضَبِ " .

Bize Yahya b. Yahya ve Abdüla'lâ b. Hammâd, o ikisine kıraat yoluyla Mâlik, ona İbn Şihâb, ona Said b. el-Müseyyeb, ona Ebû Hureyre (ra) rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Yiğitlik, güreşte değildir. Asıl yiğit kişi öfkelendiğinde kendini tutabilendir."

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6643, /1078