حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنْ سُفْيَانَ قَالَ حَدَّثَنِى أَبُو حَازِمٍ عَنْ سَهْلٍ قَالَ: "كَانَ رِجَالٌ يُصَلُّونَ مَعَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم عَاقِدِى أُزْرِهِمْ عَلَى أَعْنَاقِهِمْ كَهَيْئَةِ الصِّبْيَانِ ، وَقَالَ لِلنِّسَاءِ 'لاَ تَرْفَعْنَ رُءُوسَكُنَّ حَتَّى يَسْتَوِىَ الرِّجَالُ جُلُوسًا' "

Bize Müsedded, ona Yahya, ona Süfyan, ona da Ebu Hâzim, ona Sehl’in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Nebi (sav) ile birlikte izârlarını çocuklar gibi boyunları üzerine bağlayan ve öylece namaz kılan adamlar vardı. (Bu sebeple) o, kadınlara: 'Erkekler doğrulup oturmadıkça, siz başlarınızı kaldırmayın' buyururdu."

Açıklama: Maddi imkansızlık nedeniyle rahat ve yeteri büyüklükte elbise bulamayan müslümanlar, tek parça elbise içinde namaz kılmakta idiler. Eğilip kalkarken önlerinde namaz kılan erkeklerin avret mahallerinin açılması ihtimaline karşın, arkada duran bayanlara, secdeden başınızı biraz geç kaldırın, uyarısı yapılmıştır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Salât 6, 1/268

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَقِيلٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم : " خَيْرُ صُفُوفِ الرِّجَالِ مُقَدَّمُهَا وَشَرُّهَا مُؤَخَّرُهَا وَخَيْرُ صُفُوفِ النِّسَاءِ مُؤَخَّرُهَا وَشَرُّهَا مُقَدَّمُهَا "

Bize Ali b. Muhammed, ona Veki‘, ona Süfyan, ona Abdullah b. Muhammed b. Akîl, ona da Câbir b. Abdullah’ın rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Erkek saflarının hayırlıları ön safı, şerlileri de arkadaki saftır, kadın saflarının hayırlıları arkadaki safı, şerlileri ise öndeki safıdır."

Açıklama: Elbani bu hadisn hasen sahih olduğunu ifade etmiştir

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce İkâmetu's-salât ve's-sünnetü fîhâ 52, /164

حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُسَافِرٍ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى فُدَيْكٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ بَشِيرِ بْنِ خَلاَّدٍ عَنْ أُمِّهِ أَنَّهَا دَخَلَتْ عَلَى مُحَمَّدِ بْنِ كَعْبٍ الْقُرَظِىِّ فَسَمِعَتْهُ يَقُولُ حَدَّثَنِى أَبُو هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم : "وَسِّطُوا الإِمَامَ وَسُدُّوا الْخَلَلَ." [حدثنا ابو سعيد: حدثنا ابو داود: حدثنا ابو سلمة قال: حدثنا هشيمُ عن العوام عن عبد الملك الأعور صاحب إبراهيم عن إبراهيم قال: مبنى الصفِ (الأول) قصد الإمامِ].

Bize Cafer b. Müsafir, ona İbn Ebu Füdeyk, ona Yahya b. Beşir b. Hallad, ona da annesi (Ümmü Yahya Emetülvâhid) ona Muhammed b. Ka'b el-Kurazi, ona da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "İmamı orta da duracak şekilde konumlandırın. Boşlukları da doldurun."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 100, /162

حَدَّثَنَا عَبْدُ الصَّمَدِ حَدَّثَنَا زَائِدَةُ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَقِيلٍ عَنْ جَابِرٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : "خَيْرُ صُفُوفِ الرِّجَالِ الْمُقَدَّمُ وَشَرُّهَا الْمُؤَخَّرُ وَشَرُّ صُفُوفِ النِّسَاءِ الْمُقَدَّمُ وَخَيْرُهَا الْمُؤَخَّرُ ثُمَّ قَالَ يَا مَعْشَرَ النِّسَاءِ إِذَا سَجَدَ الرِّجَالُ فَاغْضُضْنَ أَبْصَارَكُنَّ لَا تَرَيْنَ عَوْرَاتِ الرِّجَالِ مِنْ ضِيقِ الْأُزُرِ."

Bize Abdussamed, ona Zâide, ona Abdullah b. Muhammed b. Akîl, ona Cabir [b. Abdullah], Rasulullah'ın (sav) şöyle dediğini rivayet etti: "Cemaat halinde namaz kılarken erkek saflarının en hayırlısı öndeki olan, en kötüsü (şerli) de arka da olandır. Kadın saflarının en hayırlısı arka taraf, en kötüsü ise ön tarafta olandır. Ey kadınlar topluluğu! Erkekler secde ettiğinde, erkeklerin elbisesi yetersiz olduğundan avret mahallerini görmemek için siz gözlerinizi kapatın."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Cabir b. Abdullah el-Ensarî 14169, 5/8

حَدَّثَنَا أَبُو سَعِيدٍ حَدَّثَنَا زَائِدَةُ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَقِيلٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: " خَيْرُ صُفُوفِ الرِّجَالِ الْمُقَدَّمُ وَشَرُّهَا الْمُؤَخَّرُ وَخَيْرُ صُفُوفِ النِّسَاءِ الْمُؤَخَّرُ وَشَرُّهَا الْمُقَدَّمُ يَا مَعْشَرَ النِّسَاءِ إِذَا سَجَدَ الرِّجَالُ فَاغْضُضْنَ أَبْصَارَكُنَّ لَا تَرَيْنَ عَوْرَاتِ الرِّجَالِ مِنْ ضِيقِ الْأُزُرِ."

Bize Ebu Said, ona Zâide, ona Abdullah b. Muhammed b. Akîl, ona Cabir b. Abdullah (ra), RAsulullah'ın şöyle dediğini rivayet etti: "Erkek saflarının en hayırlısı önde olan, en kötüsü (şerli) de arkada olandır. Kadın saflarının en hayırlısı arka taraf, en kötüsü ise ön tarafta olandır. Ey kadınlar topluluğu! Erkekler secde ettiğinde, erkeklerin elbisesi yetersiz olduğundan açılan avret mahallerini görmemek için siz gözlerinizi kapatın."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Cabir b. Abdullah el-Ensarî 15228, 5/245

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدَةَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ الْعَلاَءِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ وَعَنْ سُهَيْلٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: " خَيْرُ صُفُوفِ النِّسَاءِ آخِرُهَا وَشَرُّهَا أَوَّلُهَا وَخَيْرُ صُفُوفِ الرِّجَالِ أَوَّلُهَا وَشَرُّهَا آخِرُهَا "

Bize Ahmed b. Abde, ona Abdülaziz b. Muhammed, ona el-Alâ, ona babası, ona da Ebu Hureyre rivayet etmiştir, ayrıca Suheyl’e babası ona da Ebu Hureyre’nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Kadınların saflarının en hayırlısı sonuncuları, en şerlileri de ilk saflarıdır. Erkek saflarının en hayırlısı ise birincileri, en şerlileri ise sonuncularıdır."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce İkâmetu's-salât ve's-sünnetü fîhâ 52, /164

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّبَّاحِ الْبَزَّازُ حَدَّثَنَا خَالِدٌ وَإِسْمَاعِيلُ بْنُ زَكَرِيَّا عَنْ سُهَيْلِ بْنِ أَبِى صَالِحٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم : "خَيْرُ صُفُوفِ الرِّجَالِ أَوَّلُهَا وَشَرُّهَا آخِرُهَا وَخَيْرُ صُفُوفِ النِّسَاءِ آخِرُهَا وَشَرُّهَا أَوَّلُهَا."

Bize Muhammed b. Sabbah el-Bezzâz, ona Halid ve İsmail b. Zekeriyya, ona Süheyl b. Ebu Salih, ona babası (Ebu Salih), ona da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Erkek saflarının en hayırlısı ilki, en şerlisi sonu; kadın saflarının en hayırlısı ise sonu, en şerlisi ilkidir."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 99, /161

حَدَّثَنَا وَكِيعٌ ، عَنْ حَنْظَلَةَ الْجُمَحِيِّ ، عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللهِ ، قَالَ : صَلَّى بِنَا ابْنُ الزُّبَيْرِ ، فَمَرَّتْ بَيْنَ أَيْدِينَا امْرَأَةٌ بَعْدَ مَا قَدْ صَلَّيْنَا رَكْعَةً ، أَوْ رَكْعَتَيْنِ فَلَمْ يُبَالِ بِهَا.

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Salât 8849, 6/60

أَخْبَرَنَا أَبُو عَلِىٍّ الرُّوذْبَارِىُّ أَخْبَرَنَا أَبُو بَكْرٍ : مُحَمَّدُ بْنُ بَكْرٍ حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ مَعِينٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ عَنْ عِكْرِمَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- : " لاَ يَزَالُ قَوْمٌ يَتَأَخَّرُونَ عَنِ الصَّفِّ الأَوَّلِ حَتَّى يُؤَخِّرَهُمُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ فِى النَّارِ "

• Beyhakî Sünen-i Kebir Salât 5264, 6/29