حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَبِى الأَسْوَدِ حَدَّثَنَا مُعَاذٌ حَدَّثَنِى أَبِى عَنْ يُونُسَ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ مَا أَكَلَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم عَلَى خِوَانٍ ، وَلاَ فِى سُكْرُجَةٍ ، وَلاَ خُبِزَ لَهُ مُرَقَّقٌ . قُلْتُ لِقَتَادَةَ عَلَى مَا يَأْكُلُونَ قَالَ عَلَى السُّفَرِ .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Et'ime 23, 2/395

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حُمَيْدٍ حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ - هُوَ الطَّيَالِسِىُّ عَنْ عَبَّادِ بْنِ مَنْصُورٍ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « اكْتَحِلُوا بِالإِثْمِدِ فَإِنَّهُ يَجْلُو الْبَصَرَ وَيُنْبِتُ الشَّعْرَ » . وَزَعَمَ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَتْ لَهُ مُكْحُلَةٌ يَكْتَحِلُ بِهَا كُلَّ لَيْلَةٍ ثَلاَثَةً فِى هَذِهِ وَثَلاَثَةً فِى هَذِهِ . وَقَدْ رُوِىَ مِنْ غَيْرِ وَجْهٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ قَالَ « عَلَيْكُمْ بِالإِثْمِدِ فَإِنَّهُ يَجْلُو الْبَصَرَ وَيُنْبِتُ الشَّعْرَ » . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ جَابِرٍ وَابْنِ عُمَرَ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عَبَّاسٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ لاَ نَعْرِفُهُ عَلَى هَذَا اللَّفْظِ إِلاَّ مِنْ حَدِيثِ عَبَّادِ بْنِ مَنْصُورٍ . حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ حُجْرٍ وَمُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى قَالاَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ عَنْ عَبَّادِ بْنِ مَنْصُورٍ نَحْوَهُ .

Bize Mahmud b. Humeyd, ona Ebu Davud et-Tayalisi, ona Abbâd b. Mansur, ona İkrime (Mevla İbn Abbas), ona da (Abdullah) b. Abbas şöyle demiştir: Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "İsmid taşı ile sürme sürünüz. Çünkü o gözleri parlatır, kirpikleri besler." İbn Abbas Hz. Peygamber'in (sav) bir sürme taşına sahip olduğunu ve her gece üç defa sağ gözüne üç defa sol gözüne sürme çektiğini söyledi. Hz. peygamber'den (sav) bu tarik dışında "Size ismidi öneririm. O gözlerinizi cilalar ve saçlarınızın bitmesini sağlar." dediği nakledilmiştir. [Tirmizî dedi ki: Bu konuda Cabir ve İbn Ömer'den de hadis rivayet edilmiştir. Tirmizî dedi ki: İbn Abbas hadisi hasen garibtir. Bu hadisi bu lafızlarla sadece Abbas b. Mansur'un rivayetiyle bilmekteyiz. Ali b. Hucr ve Muhammed b. Yahya dediler ki: Yezid b. Harun, Abbad b. Mansur'dan bu hadisin bir benzerini bize rivayet etmiştir.]

Açıklama: Tirmizî rivayetinin isnadında yer alan Abbâd b. Mansûr hakkında kaderi, müdellis ve ömrünün sonunda hafızası değişmekle tenkitler bulunan saduk bir ravi olduğu değerlendirmesi yapılmıştır. Bedrüddin elAynî, Ebû Muhammed Mahmûd b. Ahmed, Nühabü'l-ahbâr fi mebâni'l-ahyar fi şerhi meani'l-asâr, thk. Ebû Temim Yasir b. İbrahim (Katar: Vüzaretü'l-Şuuni'l-Evkâfi'l-İslamiyye, 1429/2008), 6/293.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Libâs 23, /

حَدَّثَنَا عِصْمَةُ بْنُ الْفَضْلِ حَدَّثَنَا حَرَمِىُّ بْنُ عُمَارَةَ بْنِ أَبِى حَفْصَةَ حَدَّثَنَا حَرِيشُ بْنُ خِرِّيتٍ أَنْبَأَنَا ابْنُ أَبِى مُلَيْكَةَ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ كُنْتُ أَصْنَعُ لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ثَلاَثَةَ آنِيَةٍ مِنَ اللَّيْلِ مُخَمَّرَةً إِنَاءً لِطَهُورِهِ وَإِنَاءً لِسِوَاكِهِ وَإِنَاءً لِشَرَابِهِ .

Bize İsmet b. Fadl, ona Haramî b. Umare b. Ebu Hafsa, ona Harîş b. Hirrît, ona da İbn Ebu Müleyke, Aişe'nin (r.anha) şöyle dediğini rivayet etti: Ben, Resulullah (sav) için üstü örtülü üç kabı akşamdan hazırlardım: Bir kabı abdest suyu için, bir kabı misvağı için ve bir kabı içeceği için."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Eşribe 16, /553

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ سِنَانٍ حَدَّثَنَا زَيْدُ بْنُ الْحُبَابِ حَدَّثَنَا مِنْدَلُ بْنُ عَلِىٍّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ كَانَ لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَدَحُ قَوَارِيرَ يَشْرَبُ فِيهِ .

Bize Ahmed b. Sinan, ona Zeyd b. Hubâb, ona Mendel b. Ali, ona Muhammed b. İshak, ona ez-Zührî, ona Ubeydullah b. Abdullah, ona da İbn Abbas şöyle demiştir: Rasulullah'ın (sav) cam bir bardağı vardı, ondan içerdi.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Eşribe 27, /556

حَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا ابْنُ الصَّلْتِ عَنِ ابْنِ أَبِى الزِّنَادِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم تَنَفَّلَ سَيْفَهُ ذَا الْفَقَارِ يَوْمَ بَدْرٍ .

Açıklama: Tercümenin yukarıdaki gibi anlaşılabileceğine dair bk. Vellevî, Şerhü Süneni İbn Mâce, XVI, 302.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Cihâd 18, /456

حدثنا عبد الله بن يزيد قال حدثنا موسى بن على قال سمعت أبى يقول سمعت عمرو بن العاص قال : بعث إلى النبي صلى الله عليه وسلم فأمرنى أن آخذ على ثيابي وسلاحى ثم آتيه ففعلت فأتيته وهو يتوضأ فصعد إلى البصر ثم طأطأ ثم قال يا عمرو إني أريد أن أبعثك على جيش فيغنمك الله وأزعب لك زعبة من المال صالحة قلت إني لم اسلم رغبة في المال إنما أسلمت رغبة في الإسلام فأكون مع رسول الله صلى الله عليه وسلم فقال يا عمرو نعم المال الصالح للمرء الصالح

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: نِعْمَ الْمَالُ الصَّالِحِ لِلْمَرْءِ الصَّالِحِ

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 299, /264

حَدَّثَنِى سُوَيْدُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا حَفْصُ بْنُ مَيْسَرَةَ عَنِ الْعَلاَءِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « يَقُولُ الْعَبْدُ مَالِى مَالِى إِنَّمَا لَهُ مِنْ مَالِهِ ثَلاَثٌ مَا أَكَلَ فَأَفْنَى أَوْ لَبِسَ فَأَبْلَى أَوْ أَعْطَى فَاقْتَنَى وَمَا سِوَى ذَلِكَ فَهُوَ ذَاهِبٌ وَتَارِكُهُ لِلنَّاسِ » .

• Müslim Sahîh-i Müslim Zühd (ve'r-rikâk) 7422, /1210

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ صُدْرَانَ أَبُو جَعْفَرٍ الْبَصْرِىُّ حَدَّثَنَا طَالِبُ بْنُ حُجَيْرٍ عَنْ هُودِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سَعْدٍ عَنْ جَدِّهِ مَزِيدَةَ قَالَ : دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَوْمَ الْفَتْحِ وَعَلَى سَيْفِهِ ذَهَبٌ وَفِضَّةٌ . قَالَ طَالِبٌ : فَسَأَلْتُهُ عَنِ الْفِضَّةِ فَقَالَ : كَانَتْ قَبِيعَةُ السَّيْفِ فِضَّةً . قَالَ أَبُو عِيسَى: وَفِى الْبَابِ عَنْ أَنَسٍ . وَهَذَا حَدِيثٌ غَرِيبٌ . وَجَدُّ هُودٍ اسْمُهُ مَزِيدَةُ الْعَصَرِىُّ .

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Cihâd 16, 4/200

حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ وَسُوَيْدُ بْنُ سَعِيدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا مَالِكُ بْنُ أَنَسٍ حَدَّثَنِى الزُّهْرِىُّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم دَخَلَ مَكَّةَ يَوْمَ الْفَتْحِ وَعَلَى رَأْسِهِ الْمِغْفَرُ .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Cihâd 18, /456

إسحاق بن بزرج عن الحسن بن علي قال أمرنا النبي صلى الله عليه وسلم أن نلبس أجود ما نجد ونتطيب بأجود ما نجد قاله لي عبد الله بن صالح عن الليث سمع إسحاق