حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مَرْزُوقٍ الْبَصْرِىُّ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ بْنُ وَاقِدٍ عَنْ زَرْبِىٍّ قَالَ : سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ يَقُولُ: جَاءَ شَيْخٌ يُرِيدُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم فَأَبْطَأَ الْقَوْمُ عَنْهُ أَنْ يُوَسِّعُوا لَهُ فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم " لَيْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ يَرْحَمْ صَغِيرَنَا وَيُوَقِّرْ كَبِيرَنَا" [قال وَفِى الْبَابِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو وَأَبِى هُرَيْرَةَ وَابْنِ عَبَّاسٍ وَأَبِى أُمَامَةَ . قَالَ أَبُو عِيسَى : هَذَا حَدِيثٌ غَرِيبٌ وَزَرْبِىٌّ لَهُ أَحَادِيثُ مَنَاكِيرُ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ وَغَيْرِهِ ]

Bize Muhammed b. Merzuk el-Basrî, ona Ubeyd b. Vâkid, ona Zerbî, ona Enes b. Malik rivayet etmiştir: Yaşlı bir adam Rasulullah'ı (sav) görmek üzere gelmişti. Oradaki insanlar ona yer açmakta yavaş davrandılar. Bunun üzerine Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Küçüklerimize merhamet etmeyen, büyüklerimize saygı göstermeyen bizden değildir." [Tirmizî dedi ki: Bu konuda Abdullah b. Amr, Ebu Hüreyre, İbn Abbas ve Ebu Umâme'den de hadis rivayet edilmiştir. Tirmizî dedi ki: Bu hadis garibtir. Zerbî'nin, Enes b. Malik'ten ve başkalarından münker rivayetleri vardır.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Birr ve's-sıla 15, 4/321

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ مُحَمَّدُ بْنُ أَبَانَ قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ فُضَيْلٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم " لَيْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ يَرْحَمْ صَغِيرَنَا وَيَعْرِفْ شَرَفَ كَبِيرِنَا " . حَدَّثَنَا هَنَّادٌ حَدَّثَنَا عَبْدَةُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ نَحْوَهُ إِلاَّ أَنَّهُ قَالَ " وَيَعْرِفْ حَقَّ كَبِيرِنَا" .

Bize Ebu Bekir Muhammed b. Ebân, ona Muhammed b. Fudayl, ona Muhammed b. İshak, ona Amr b. Şuayb, ona babası (Şuayb b. Muhammed), ona da dedesi (Abdullah b. Amr) Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu nakletmiştir: "Küçüklerimize merhamet etmeyen, büyüklerimizin kıymetini (şerefini) takdir etmeyen bizden değildir." [Bize Hennad, ona Abde, ona da Muhammed b. İshak hadisin benzerini nakletmiş ancak farklı olarak "Büyüklerimizin hakkını tanımayan" lafzıyla rivayet etmiştir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Birr ve's-sıla 15, 4/322

وَحَدَّثَنِى عَمْرُو بْنُ عَلِىٍّ وَمُحَمَّدُ بْنُ الْوَلِيدِ قَالاَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ سَيَّارٍ قَالَ كُنْتُ أَمْشِى مَعَ ثَابِتٍ الْبُنَانِىِّ فَمَرَّ بِصِبْيَانٍ فَسَلَّمَ عَلَيْهِمْ . وَحَدَّثَ ثَابِتٌ أَنَّهُ كَانَ يَمْشِى مَعَ أَنَسٍ فَمَرَّ بِصِبْيَانٍ فَسَلَّمَ عَلَيْهِمْ . وَحَدَّثَ أَنَسٌ أَنَّهُ كَانَ يَمْشِى مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَمَرَّ بِصِبْيَانٍ فَسَلَّمَ عَلَيْهِمْ .

Bana Amr b. Alî ile Muhammed b. el-Velîd dediler ki: Bize Muhammed b. Ca'fer ona Şu'be, Seyyar'ın şunu söylediğini nakletti: Sabit el-Bünânî ile bir­likte yürüyordum. Çocukların yanından geçti ve on­lara selam verdi. Ardından Sabit şunu anlattı: Kendisi Enes'le (ra) beraber yürüyormuş. Enes (ra) çocukların yanından geçmiş ve onlara selam vermiş. Enes de (ra) Resulullah (sav) ile yürüdüğünü anlatmış. Peygamber de (sav) çocukların yanından geçmiş ve onlara selam vermiş.

• Müslim Sahîh-i Müslim Selâm 5665, 1/920

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَنْصُورٍ وَأَبُو الرَّبِيعِ قَالاَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ ثَابِتٍ الْبُنَانِىِّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ خَدَمْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَشْرَ سِنِينَ وَاللَّهِ مَا قَالَ لِى أُفًّا قَطُّ وَلاَ قَالَ لِى لِشَىْءٍ لِمَ فَعَلْتَ كَذَا وَهَلاَّ فَعَلْتَ كَذَا زَادَ أَبُو الرَّبِيعِ لَيْسَ مِمَّا يَصْنَعُهُ الْخَادِمُ . وَلَمْ يَذْكُرْ قَوْلَهُ وَاللَّهِ

Bize Said b. Mansûr ve Ebu'r-Rabî, onlara Hammâd b. Zeyd, ona Sâbit el-Bünânî, ona Enes b. Mâlik (ra) şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'a (sav) on sene hizmet ettim. Vallahi bana bir kere bile "üf" demedi (memnuniyetsizlik belirtmedi). Ayrıca, bana hiç bir şey için "Bunu neden böyle yaptın? Keşke şöyle yapsaydın" demedi. Ebu'r-Rabî şu ifadeyi ekledi: 'Bu hizmetçinin yaptığı işlerden değil'. 'Vallahi' ifadesini de zikretmemiştir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Fedâil 6011, /972

وَحَدَّثَنَاهُ أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ وَزُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ جَمِيعًا عَنْ إِسْمَاعِيلَ - وَاللَّفْظُ لأَحْمَدَ - قَالاَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ عَنْ أَنَسٍ قَالَ لَمَّا قَدِمَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم الْمَدِينَةَ أَخَذَ أَبُو طَلْحَةَ بِيَدِى فَانْطَلَقَ بِى إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ أَنَسًا غُلاَمٌ كَيِّسٌ فَلْيَخْدُمْكَ . قَالَ فَخَدَمْتُهُ فِى السَّفَرِ وَالْحَضَرِ وَاللَّهِ مَا قَالَ لِى لِشَىْءٍ صَنَعْتُهُ "لِمَ صَنَعْتَ هَذَا هَكَذَا" وَلاَ لِشَىْءٍ لَمْ أَصْنَعْهُ "لِمَ لَمْ تَصْنَعْ هَذَا هَكَذَا"

Bize Ahmed b. Hanbel ve Züheyr b. Harb, İsmail'den -lafız Ahmed'e aittir-, onlara İsmail b. İbrahim, ona Abdülaziz, ona Enes b. Mâlik (ra) şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) Medîne'ye geldiğinde (üvey babam olan) Ebû Talha elimden tuttu ve beni O'nun yanına götürerek: 'Ey Allah'ın elçisi! Enes, akıllı bir çocuktur. Sana hizmet etsin' dedi. Ben Hz. Peygamber'e (sav) yolculukta ve evinde ikamet ederken (olmak üzere dokuz sene boyunca) hizmet ettim. Allah'a yemin ederim ki bana yaptığım bir şey için (asla) "Bunu neden böyle yaptın"; yapmadığım bir şey için de (asla) "Bunu neden böyle yapmadın" demedi.

• Müslim Sahîh-i Müslim Fedâil 6013, /972

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَابْنُ نُمَيْرٍ قَالاَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بِشْرٍ حَدَّثَنَا زَكَرِيَّاءُ حَدَّثَنِى سَعِيدٌ - وَهُوَ ابْنُ أَبِى بُرْدَةَ - عَنْ أَنَسٍ قَالَ خَدَمْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم تِسْعَ سِنِينَ فَمَا أَعْلَمُهُ قَالَ لِى قَطُّ لِمَ فَعَلْتَ كَذَا وَكَذَا وَلاَ عَابَ عَلَىَّ شَيْئًا قَطُّ .

Bize Ebu Bekir b. Ebû Şeybe ve İbn Nümeyr, onlara Muhammed b. Bişr, ona Zekeriya, ona Said -b. Ebû Bürde-, ona Enes b. Mâlik (ra) şöyle rivayet etmiştir: Ben Rasulullah'a (sav) dokuz sene hizmet ettim. Bana, bunu neden böyle yaptın dediği (ve bu şekilde memnuniyetsizlik belirttiği) hiç bir durum bilmiyorum. Ayrıca, beni yaptığım bir şey için asla ayıplamadı.

• Müslim Sahîh-i Müslim Fedâil 6014, /972

أَخْبَرَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْحَافِظُ حَدَّثَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ : مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْحَاقَ أَخْبَرَنَا عَفَّانُ بْنُ مُسْلِمٍ حَدَّثَنِى يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ حَدَّثَنَا حَبِيبٌ الْمُعَلِّمُ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ : أَنَّ أَعْرَابِيًّا أَتَى النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ إِنَّ لِى مَالاً وَوَلَدًا وَإِنَّ وَالِدِى يُرِيدُ أَنْ يَجْتَاحَ مَالِى. فَقَالَ :« أَنْتَ وَمَالُكَ لأَبِيكَ إِنَّ أَوْلاَدَكُمْ مِنْ أَطْيَبِ كَسْبِكُمْ ».

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: أَنْتَ وَمَالُكَ لأَبِيكَ

• Beyhakî Sünen-i Kebir Nafakât 15845, 16/84

حَدَّثَنَا مُعَاذُ بْنُ أَسَدٍ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ قَالَ أَخْبَرَنِى مَحْمُودُ بْنُ الرَّبِيعِ وَزَعَمَ مَحْمُودٌ أَنَّهُ عَقَلَ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَقَالَ وَعَقَلَ مَجَّةً مَجَّهَا مِنْ دَلْوٍ كَانَتْ فِى دَارِهِمْ .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Rikâk 6, 2/564

أَخْبَرَنَا قُتَيْبَةُ قَالَ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِى سَعِيدٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ سُلَيْمٍ الزُّرَقِىِّ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا قَتَادَةَ يَقُولُ بَيْنَا نَحْنُ جُلُوسٌ فِى الْمَسْجِدِ إِذْ خَرَجَ عَلَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَحْمِلُ أُمَامَةَ بِنْتَ أَبِى الْعَاصِ بْنِ الرَّبِيعِ وَأُمُّهَا زَيْنَبُ بِنْتُ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَهِىَ صَبِيَّةٌ يَحْمِلُهَا فَصَلَّى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَهِىَ عَلَى عَاتِقِهِ يَضَعُهَا إِذَا رَكَعَ وَيُعِيدُهَا إِذَا قَامَ حَتَّى قَضَى صَلاَتَهُ يَفْعَلُ ذَلِكَ بِهَا .

• Nesâî Sünen-i Nesâî Mesâcid 19, /2133

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا الأَنْصَارِىُّ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا الأَشْعَثُ هُوَ ابْنُ عَبْدِ الْمَلِكِ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ أَبِى بَكْرَةَ قَالَ: صَعِدَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم الْمِنْبَرَ فَقَالَ « إِنَّ ابْنِى هَذَا سَيِّدٌ يُصْلِحُ اللَّهُ عَلَى يَدَيْهِ فِئَتَيْنِ عَظِيمَتَيْنِ » . قَالَ هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . يَعْنِى الْحَسَنَ بْنَ عَلِىٍّ .

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Menâkıb 30, 5/658