حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ صَالِحِ بْنِ كَيْسَانَ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ عَائِشَةَ أُمِّ الْمُؤْمِنِينَ قَالَتْ: "فَرَضَ اللَّهُ الصَّلاَةَ حِينَ فَرَضَهَا رَكْعَتَيْنِ رَكْعَتَيْنِ فِى الْحَضَرِ وَالسَّفَرِ ، فَأُقِرَّتْ صَلاَةُ السَّفَرِ ، وَزِيدَ فِى صَلاَةِ الْحَضَرِ."

Bize Abdullah b. Yusuf, ona Malik, ona Salih b. Keysân, ona Urve b. Zübeyr, ona da müminlerin annesi Âişe şöyle rivayet etmiştir: "Allah namazı ilk olarak farz kıldığı zaman, ikamet halinde de yolculuk halinde de ikişer rekât olarak farz kıldı. Yolculuk halindeki namaz olduğu gibi bırakıldı, ikamet halindeki namaza ilave edildi."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Salât 1, 1/266

أَخْبَرَنِى عَمْرُو بْنُ سَوَّادِ بْنِ الأَسْوَدِ بْنِ عَمْرٍو قَالَ أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنَا جَابِرُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنْ عُقَيْلٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ أَنَسٍ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ كَانَ إِذَا عَجِلَ بِهِ السَّيْرُ يُؤَخِّرُ الظُّهْرَ إِلَى وَقْتِ الْعَصْرِ فَيَجْمَعُ بَيْنَهُمَا وَيُؤَخِّرُ الْمَغْرِبَ حَتَّى يَجْمَعَ بَيْنَهَا وَبَيْنَ الْعِشَاءِ حِينَ يَغِيبُ الشَّفَقُ .

Bize Amr b. Sevvâd b. el-Esved b. Amr, ona İbn Vehb, ona Cabir b. İsmail, ona Ukayl, ona İbn Şihab, ona da Enes'ten rivayet edildiğine göre "Rasulullah (sav) yolculukta hızlı gitmesi gerektiğinde öğle namazını geciktirir ikindi vakti girince ikisini bir arada kılardı, yine akşam namazını geciktirir ufuktaki kızıllık kaybolunca yatsıyla birlikte kılardı."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Mevâkît 45, /2125

عبد الرزاق عن عبد الله بن عمر قال : حدثني عيسى ابن عاصم عن أبيه قال : صلى ابن عمر صلاة من صلاة النهار في السفر ، فرأى بعضهم يسبح ، فقال ابن عمر : ما يصنعون ؟ قيل له : يسبحون ، قال : لو كنت مسبحا لاتممت الصلاة ، حججت مع رسول الله صلى الله عليه وسلم فكان لا يسبح بالنهار ، وحججت مع أبي بكر ، فكان لا يسبح بالنهار ، وحججت مع عمر ، فكان لا يسبح بالنهار ، وحججت مع عثمان ، فكان لا يسبح بالنهار ، ثم قال ابن عمر : (لقد كان لكم في رسول الله أسوة حسنة) .

Bize Abdurrezzâk, ona İsa b. (Hafs b.) Asım, ona da babası (Hafs b. Asım) şöyle demiştir: Bir seferde İbn Ömer bize gündüz namazlarından (öğle ya da ikindi) birinin farzını kıldırdı. Sonra bazılarının vaktin sünnetini kıldığını görüp “bunlar ne yapıyor?” dedi. Kendisine “namazın sünnetini kılıyorlar” denildi. Bunun üzerine şöyle dedi: Eğer ben vaktin sünnetlerini kılacak olsaydım, hiç şüphesiz farz namazımı tam olarak kılardım. Ben Rasulullah (sav) ile hac yaptım, o (seferde) gündüz namazlarının sünnetini kılmazdı. Ebu Bekir ile birlikte ile hac yaptım, o (seferde) gündüz namazlarının sünnetini kılmazdı. Ömer ile de beraber bulundum, o (seferde) gündüz namazlarının sünnetini kılmazdı. Sonra Osman o (seferde) gündüz namazlarının sünnetini kılmazdı. Sonra İbn Ömer "And olsun ki sizin için Rasulullah'ta güzel bir örnek vardır" (Ahzab, 21) ayetini okumuştur.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Salât 4443, 2/557

- حدثنا وكيع عن هشام بن الغاز عن سليمان بن موسى عن عقبة بن عامر الجهني قال كنت مع النبي صلى الله عليه وسلم في سفر فلما طلع الفجر أذن وأقام ثم أقامني عن يمينه فقرأ بالمعوذتين فلما انصرف قال كيف رأيت قلت قد رأيت يا رسول الله قال فاقرأ بهما كلما نمت وكلما قمت

Bize Vekî, ona Hişâm b. Gâz, ona Süleyman b. Musa, ona da Ukbe b. Âmir el-Cühenî şöyle demiştir: Bir seferde Hz. Peygamber (sav) ile birlikte idim. Sabah namazı vakti oldu, ezan okuyup kamet getirdi ve beni sağ tarafına dikip (namaza durdu.) Namazda Muavvizeteyn (Felâk ve Nas) surelerini okudun. Namazı bitirince bana "nasıl buldun?" diye sordu. Ben de “iyi buldum (bu sureleri öğrenmek beni sevindirdi)” dedim, bana "o zaman her uykuya daldığında ve her uyandığında bu sureleri oku" buyurdu.

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Salât 3708, 3/253

حَدَّثَنَا مُؤَمَّلُ بْنُ هِشَامٍ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ نَافِعٍ قَالَ نَادَى ابْنُ عُمَرَ بِالصَّلاَةِ بِضَجْنَانَ ثُمَّ نَادَى أَنْ صَلُّوا فِى رِحَالِكُمْ قَالَ فِيهِ ثُمَّ حَدَّثَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ كَانَ يَأْمُرُ الْمُنَادِىَ فَيُنَادِى بِالصَّلاَةِ ثُمَّ يُنَادِى "أَنْ صَلُّوا فِى رِحَالِكُمْ." فِى اللَّيْلَةِ الْبَارِدَةِ وَفِى اللَّيْلَةِ الْمَطِيرَةِ فِى السَّفَرِ. [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَرَوَاهُ حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ أَيُّوبَ وَعُبَيْدِ اللَّهِ قَالَ "فِيهِ فِى السَّفَرِ فِى اللَّيْلَةِ الْقَرَّةِ أَوِ الْمَطِيرَةِ."]

Bize Müemmel b. Hişam, ona İsmail (b. Uleyye), ona Eyyüb (b. Keysan es-Sahtiyânî), ona da Nafi' (Mevla İbn Ömer) şöyle demiştir: İbn Ömer (el-Adevî) Dachân'da ezan okudu. Ardından namazlarınızı olduğunuz yerde kılınız diye ilan etti. Sonra da Hz. Peygamber (sav) müezzinlerin yolculukta soğuk gecede ve yağışlı gecede ezan okumasını sonra da "namazlarınızı olduğunuz yerde kılınız" diye ilan etmesini emrettiğini haber verdi. [Ebû Davud dedi ki: Bu hadisi Hammad b. Seleme, Eyyüb ve Ubeydullah da (kelimelerin yerlerini değiştirerek) şöyle rivayet etmişlerdir: "Yolculukta, soğuk ve yağmurlu gecede."]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 215, /247

أَخْبَرَنَا عَبْدَةُ بْنُ عَبْدِ الرَّحِيمِ قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ شُمَيْلٍ قَالَ حَدَّثَنَا كَثِيرُ بْنُ قَارَوَنْدَا قَالَ سَأَلْنَا سَالِمَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الصَّلاَةِ فِى السَّفَرِ فَقُلْنَا أَكَانَ عَبْدُ اللَّهِ يَجْمَعُ بَيْنَ شَىْءٍ مِنَ الصَّلَوَاتِ فِى السَّفَرِ فَقَالَ لاَ إِلاَّ بِجَمْعٍ ثُمَّ أَتَيْتُهُ فَقَالَ كَانَتْ عِنْدَهُ صَفِيَّةُ فَأَرْسَلَتْ إِلَيْهِ أَنِّى فِى آخِرِ يَوْمٍ مِنَ الدُّنْيَا وَأَوَّلِ يَوْمٍ مِنَ الآخِرَةِ . فَرَكِبَ وَأَنَا مَعَهُ فَأَسْرَعَ السَّيْرَ حَتَّى حَانَتِ الصَّلاَةُ فَقَالَ لَهُ الْمُؤَذِّنُ الصَّلاَةَ يَا أَبَا عَبْدِ الرَّحْمَنِ . فَسَارَ حَتَّى إِذَا كَانَ بَيْنَ الصَّلاَتَيْنِ نَزَلَ فَقَالَ لِلْمُؤَذِّنِ أَقِمْ فَإِذَا سَلَّمْتُ مِنَ الظُّهْرِ فَأَقِمْ مَكَانَكَ . فَأَقَامَ فَصَلَّى الظُّهْرَ رَكْعَتَيْنِ ثُمَّ سَلَّمَ ثُمَّ أَقَامَ مَكَانَهُ فَصَلَّى الْعَصْرَ رَكْعَتَيْنِ ثُمَّ رَكِبَ فَأَسْرَعَ السَّيْرَ حَتَّى غَابَتِ الشَّمْسُ فَقَالَ لَهُ الْمُؤَذِّنُ الصَّلاَةَ يَا أَبَا عَبْدِ الرَّحْمَنِ . فَقَالَ كَفِعْلِكَ الأَوَّلِ . فَسَارَ حَتَّى إِذَا اشْتَبَكَتِ النُّجُومُ نَزَلَ فَقَالَ أَقِمْ فَإِذَا سَلَّمْتُ فَأَقِمْ . فَصَلَّى الْمَغْرِبَ ثَلاَثًا ثُمَّ أَقَامَ مَكَانَهُ فَصَلَّى الْعِشَاءَ الآخِرَةَ ثُمَّ سَلَّمَ وَاحِدَةً تِلْقَاءَ وَجْهِهِ ثُمَّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمْ أَمْرٌ يَخْشَى فَوْتَهُ فَلْيُصَلِّ هَذِهِ الصَّلاَةَ » .

Açıklama: "Dünya'nın son, ahiretin ilk günündeyim" cümlesi ile ölmek üzere olduğunu kastetmiştir.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Mevâkît 45, /2125

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى وَسَعِيدُ بْنُ مَنْصُورٍ وَأَبُو الرَّبِيعِ وَقُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ قَالَ يَحْيَى أَخْبَرَنَا وَقَالَ الآخَرُونَ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ بُكَيْرِ بْنِ الأَخْنَسِ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ "فَرَضَ اللَّهُ الصَّلاَةَ عَلَى لِسَانِ نَبِيِّكُمْ صلى الله عليه وسلم فِى الْحَضَرِ أَرْبَعًا وَفِى السَّفَرِ رَكْعَتَيْنِ وَفِى الْخَوْفِ رَكْعَةً."

• Müslim Sahîh-i Müslim Salâtu'l-müsâfirîn ve Kasruhâ 1575, /271

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَعَمْرٌو النَّاقِدُ جَمِيعًا عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مَالِكٍ - قَالَ عَمْرٌو حَدَّثَنَا قَاسِمُ بْنُ مَالِكٍ الْمُزَنِىُّ - حَدَّثَنَا أَيُّوبُ بْنُ عَائِذٍ الطَّائِىُّ عَنْ بُكَيْرِ بْنِ الأَخْنَسِ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ "إِنَّ اللَّهَ فَرَضَ الصَّلاَةَ عَلَى لِسَانِ نَبِيِّكُمْ صلى الله عليه وسلم عَلَى الْمُسَافِرِ رَكْعَتَيْنِ وَعَلَى الْمُقِيمِ أَرْبَعًا وَفِى الْخَوْفِ رَكْعَةً."

• Müslim Sahîh-i Müslim Salâtu'l-müsâfirîn ve Kasruhâ 1576, /271

أخبرنا عبد الرزاق قال : أخبرنا معمر عن الزهري عن سالم عن ابن عمر قال : كان رسول الله صلى الله عليه وسلم إذا أعجل في السير جمع بين المغرب والعشاء.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Salât 4392, 2/544

أخبرنا عبد الرزاق قال : أخبرنا ابن جريج ومعمر عن عمرو بن دينار أن أبا الشعثاء أخبره أن ابن عباس أخبره قال : صليت وراء رسول الله صلى الله عليه وسلم ثمانيا جميعا ، وسبعا جميعا بالمدينة ، قال ابن جريج : فقلت لابي الشعثاء : إني لاظن النبي صلى الله عليه وسلم أخر من الظهر قليلا وقدم من العصر قليلا ، قال أبو الشعثاء : وأنا أظن ذلك.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Salât 4436, 2/555