حَدَّثَنَا الْعَبَّاسُ بْنُ عُثْمَانَ وَعُثْمَانُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ الدِّمَشْقِيَّانِ قَالاَ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ حَدَّثَنَا شَيْبَةُ بْنُ الأَحْنَفِ عَنْ أَبِى سَلاَّمٍ الأَسْوَدِ عَنْ أَبِى صَالِحٍ الأَشْعَرِىِّ حَدَّثَنِى أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الأَشْعَرِىُّ عَنْ خَالِدِ بْنِ الْوَلِيدِ وَيَزِيدَ بْنِ أَبِى سُفْيَانَ وَشُرَحْبِيلَ ابْنِ حَسَنَةَ وَعَمْرِو بْنِ الْعَاصِ كُلُّ هَؤُلاَءِ سَمِعُوا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « أَتِمُّوا الْوُضُوءَ وَيْلٌ لِلأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ » .

Bize Abbas b. Osman ed-Dimeşkî ve Osman b. İsmail ed-Dimeşkî, o ikisine Velid b. Müslim, ona Şeybe b. Ahnef, ona Ebu Sellâm el-Esved, ona Ebu Salih el-Eş'arî, ona Ebu Abdullah el-Eş'arî, ona da Halid b. Velid, Yezid b. Ebu Süfyan, Şürahbîl b. Hasene ve Amr b. el-Âs Hz. Peygamber'den (sav) şöyle duyduklarını aktarmışlardır: Abdesti tam alınız. [Yıkanmadığı için] ateşin dokunacağı topuklara yazıklar olsun.

Açıklama: Abdullah b. Amr bir yolculuk sırasında namazı yetiştirmek için acele ederek ve mesh edercesine az su kullanarak abdest aldıkları sırada, Hz. Peygamberin kendilerini gördüğünü ve ses tonunu yükselterek bu ifadeyi kullandığını belirtmektedir. Buhârî, İlim, 30; Müslim, Tahâret, 26.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 55, /83

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِىٍّ وَزَيْدُ بْنُ الْحُبَابِ ح وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ قَالُوا حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ وَهْبٍ أَبُو سُلَيْمَانَ النَّخَعِىُّ قَالَ حَدَّثَنِى زَيْدٌ الْعَمِّىُّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ ثُمَّ قَالَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ فُتِحَ لَهُ ثَمَانِيَةُ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ مِنْ أَيِّهَا شَاءَ دَخَلَ » . قَالَ أَبُو الْحَسَنِ بْنُ سَلَمَةَ الْقَطَّانُ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ نَصْرٍ حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ بِنَحْوِهِ .

Bize Musa b. Abdurrahman, ona el-Hüseyin b. Ali ile Zeyd b. Hubâb rivâyet etti. (T) Yine bize Muhammed b. Yahya, ona Ebu Nuaym, onlara Amr b. Abdullah b. Vehb Ebû Süleyman en-Nehaî, ona Zeyd el-Ammî, ona da Enes b. Malik (ra), Rasûlullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: “Kim güzelce abdest alır ve sonra üç defa şunu söylerse ona cennetin sekiz kapısı açılır ve hangisinden dilerse oradan cennete girer: Şehâdet ederim ki Allah'tan başka ilâh yoktur. O birdir, ortağı yoktur. Yine şehâdet ederim ki Muhammed O'nun kulu ve rasûlüdür." Ebü'l-Hasan b. Seleme el-Kattân da bu rivayetin benzerini İbrahim b. Nasr vasıtası ile Ebû Nuaym’dan rivayet etmiştir.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 60, /85

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَعَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ مُحَارِبِ بْنِ دِثَارٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ بُرَيْدَةَ عَنْ أَبِيهِ "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَتَوَضَّأُ لِكُلِّ صَلاَةٍ فَلَمَّا كَانَ يَوْمُ فَتْحِ مَكَّةَ صَلَّى الصَّلَوَاتِ كُلَّهَا بِوُضُوءٍ وَاحِدٍ ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Ali b. Muhammed, onlara Veki [b. Cerrah], ona Süfyan [es-Sevrî], ona Muharib b. Disâr, ona Süleyman b. Büreyde ona da babası [Büreyde b. Husayb]'nin rivayet etiğine göre "Hz. peygamber (sav) her namaz için abdest alırdı. Mekke'nin fethedildiği gün bütün namazları tek bir abdestle kıldı."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 72, /90

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَعَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ مُحَارِبِ بْنِ دِثَارٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ بُرَيْدَةَ عَنْ أَبِيهِ "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَتَوَضَّأُ لِكُلِّ صَلاَةٍ فَلَمَّا كَانَ يَوْمُ فَتْحِ مَكَّةَ صَلَّى الصَّلَوَاتِ كُلَّهَا بِوُضُوءٍ وَاحِدٍ ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Ali b. Muhammed, onlara Veki [b. Cerrah], ona Süfyan [es-Sevrî], ona Muharib b. Disar, ona Süleyman b. Büreyde ona da babası [Büreyde b. Husayb] şöyle demiştir: "Hz. peygamber (sav) her namaz için abdest alırdı. Mekke'nin fethedildiği gün bütün namazları tek bir abdestle kıldı."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 72, /90

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِىٍّ حَدَّثَنَا زَائِدَةُ وَإِسْرَائِيلُ عَنْ أَشْعَثَ بْنِ أَبِى الشَّعْثَاءِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ أَبِى ثَوْرٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ قَالَ أَمَرَنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنْ نَتَوَضَّأَ مِنْ لُحُومِ الإِبِلِ وَلاَ نَتَوَضَّأَ مِنْ لُحُومِ الْغَنَمِ .

Bize Muhammed b. Beşşar, ona Abdurrahman b. Mehdi, ona Zaide (b. Kudame) ve İsrail, ona Eşas b. Ebu'ş-Şa'sâ, ona Cafer b. Ebu Sevr, ona da Cabir b. Semüre (ra) şöyle demiştir. Hz. Peygamber (sav), bize deve etlerini yemekten dolayı abdest almamız, koyun etlerini yemekten dolayı da abdest almamamız gerektiğini emretti.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 67, /88

حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ إِبْرَاهِيمَ الدِّمَشْقِىُّ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ حَدَّثَنَا الأَوْزَاعِىُّ حَدَّثَنَا الزُّهْرِىُّ قَالَ حَضَرْتُ عَشَاءَ الْوَلِيدِ - أَوْ عَبْدِ الْمَلِكِ - فَلَمَّا حَضَرَتِ الصَّلاَةُ قُمْتُ لأَتَوَضَّأَ فَقَالَ جَعْفَرُ بْنُ عَمْرِو بْنِ أُمَيَّةَ أَشْهَدُ عَلَى أَبِى أَنَّهُ شَهِدَ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ أَكَلَ طَعَامًا مِمَّا غَيَّرَتِ النَّارُ ثُمَّ صَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ . وَقَالَ عَلِىُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ وَأَنَا أَشْهَدُ عَلَى أَبِى بِمِثْلِ ذَلِكَ .

Bize Abdurrahman b. İbrahim ed-Dımeşkî, ona Velid b. Müslim, ona el-Evzaî (Abdurrahman b. Amr b. Yahmed), ona da (İbn Şihab) ez-Zührî şöyle rivayet etmiştir: Velid -veya Abdülmelik'in- akşam yemeğine katılmıştım. Akşam namazı vakti geldiğinde abdest almak için kalktım. Bu arada Cafer b. Amr b. Ümeyye "Babamın, Rasulullah'ı (sav) ateşten pişen bir yemekten yiyip sonra da yeniden abdest almaksızın namaz kıldığını gördüğüne tanıklık ederim." dedi. Aynı şekilde Ali b. Abdullah b. Abbas da "Ben de babamın aynı şeyi gördüğüne tanıklık ederim." dedi.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 66, /87

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْجَرَّاحِ وَأَبُو بَكْرِ بْنُ خَلاَّدٍ الْبَاهِلِىُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَضْمَضَ وَاسْتَنْشَقَ مِنْ غَرْفَةٍ وَاحِدَةٍ .

Bize Abdullah b. Cerrah ve Ebu Bekir b. Hallad el-Bahilî, ona Abdülaziz b. Muhammed, ona Zeyd b. Eslem, ona Ata b. Yesar, ona da İbn Abbas Rasulullah'ın (sav) bir avuç suyla ağzını ve burnunu temizlediğini rivayet etmiştir.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 43, /77

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِىٍّ وَزَيْدُ بْنُ الْحُبَابِ ح وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ قَالُوا حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ وَهْبٍ أَبُو سُلَيْمَانَ النَّخَعِىُّ قَالَ حَدَّثَنِى زَيْدٌ الْعَمِّىُّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ ثُمَّ قَالَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ فُتِحَ لَهُ ثَمَانِيَةُ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ مِنْ أَيِّهَا شَاءَ دَخَلَ » . قَالَ أَبُو الْحَسَنِ بْنُ سَلَمَةَ الْقَطَّانُ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ نَصْرٍ حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ بِنَحْوِهِ .

Bize Musa b. Abdurrahman, ona el-Hüseyin b. Ali ile Zeyd b. Hubâb rivâyet etti. (T) Yine bize Muhammed b. Yahya, ona Ebu Nuaym, onlara Amr b. Abdullah b. Vehb Ebû Süleyman en-Nehaî, ona Zeyd el-Ammî, ona da Enes b. Malik (ra), Rasûlullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: “Kim güzelce abdest alır ve sonra üç defa şunu söylerse ona cennetin sekiz kapısı açılır ve hangisinden dilerse oradan cennete girer: Şehâdet ederim ki Allah'tan başka ilâh yoktur. O birdir, ortağı yoktur. Yine şehâdet ederim ki Muhammed O'nun kulu ve rasûlüdür." Ebü'l-Hasan b. Seleme el-Kattân da bu rivayetin benzerini İbrahim b. Nasr vasıtası ile Ebû Nuaym’dan rivayet etmiştir.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 60, /85

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِىٍّ وَزَيْدُ بْنُ الْحُبَابِ ح وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ قَالُوا حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ وَهْبٍ أَبُو سُلَيْمَانَ النَّخَعِىُّ قَالَ حَدَّثَنِى زَيْدٌ الْعَمِّىُّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ ثُمَّ قَالَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ فُتِحَ لَهُ ثَمَانِيَةُ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ مِنْ أَيِّهَا شَاءَ دَخَلَ » . قَالَ أَبُو الْحَسَنِ بْنُ سَلَمَةَ الْقَطَّانُ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ نَصْرٍ حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ بِنَحْوِهِ .

Bize Musa b. Abdurrahman, ona el-Hüseyin b. Ali ile Zeyd b. Hubâb rivâyet etti. (T) Yine bize Muhammed b. Yahya, ona Ebu Nuaym, onlara Amr b. Abdullah b. Vehb Ebû Süleyman en-Nehaî, ona Zeyd el-Ammî, ona da Enes b. Malik (ra), Rasûlullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: “Kim güzelce abdest alır ve sonra üç defa şunu söylerse ona cennetin sekiz kapısı açılır ve hangisinden dilerse oradan cennete girer: Şehâdet ederim ki Allah'tan başka ilâh yoktur. O birdir, ortağı yoktur. Yine şehâdet ederim ki Muhammed O'nun kulu ve rasûlüdür." Ebü'l-Hasan b. Seleme el-Kattân da bu rivayetin benzerini İbrahim b. Nasr vasıtası ile Ebû Nuaym’dan rivayet etmiştir.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 60, /85

حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ حَدَّثَنَا صَدَقَةُ بْنُ خَالِدٍ حَدَّثَنَا عُتْبَةُ بْنُ أَبِى حَكِيمٍ حَدَّثَنِى طَلْحَةُ بْنُ نَافِعٍ أَبُو سُفْيَانَ قَالَ حَدَّثَنِى أَبُو أَيُّوبَ الأَنْصَارِىُّ وَجَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَأَنَسُ بْنُ مَالِكٍ أَنَّ هَذِهِ الآيَةَ نَزَلَتْ ( فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ ) قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « يَا مَعْشَرَ الأَنْصَارِ إِنَّ اللَّهَ قَدْ أَثْنَى عَلَيْكُمْ فِى الطُّهُورِ فَمَا طُهُورُكُمْ » . قَالُوا نَتَوَضَّأُ لِلصَّلاَةِ وَنَغْتَسِلُ مِنَ الْجَنَابَةِ وَنَسْتَنْجِى بِالْمَاءِ . قَالَ « هُوَ ذَلِكَ فَعَلَيْكُمُوهُ » .

Bize, Hişâm b. Ammar, ona Sadaka b. Halid, ona Utbe b. Ebî Hakîm, ona Talha b. Nafi’ Ebu Süfyan, ona da Ebû Eyyüb el-Ensarî ile Cabir b. Abdullah ve Enes b. Malik (ra) şöyle rivayet ettiler: “Orada gerçekten temizlenmek isteyen insanlar vardır. Allah da temizlenmeye çalışanları sever” (Tevbe, 9/108) meâlindeki âyet nazil olduğunda Rasûlullah (sav); “- Ey Ensar topluluğu! Cenâb-ı Hak sizi temizliğinizden dolayı övüyor, siz nasıl temizleniyorsunuz?" diye sordu. Onlar da; “- Namaz için abdest alırız, cünüplükten dolayı da yıkanırız. Abdest bozunca da su ile temizleniriz” dediler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav); “- İşte o, budur. O halde buna sımsıkı sarılınız” buyurdu.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 28, /70