أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ سُلَيْمَانَ الرُّهَاوِىُّ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ آدَمَ قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ الثَّوْرِىُّ وَمَالِكُ بْنُ مِغْوَلٍ وَزُهَيْرٌ وَأَبُو بَكْرِ بْنُ عَيَّاشٍ وَسُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ عَاصِمٍ عَنْ زِرٍّ قَالَ سَأَلْتُ صَفْوَانَ بْنَ عَسَّالٍ عَنِ الْمَسْحِ عَلَى الْخُفَّيْنِ فَقَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَأْمُرُنَا إِذَا كُنَّا مُسَافِرِينَ أَنْ نَمْسَحَ عَلَى خِفَافِنَا وَلاَ نَنْزِعَهَا ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ مِنْ غَائِطٍ وَبَوْلٍ وَنَوْمٍ إِلاَّ مِنْ جَنَابَةٍ .

Bize Ahmed b. Süleyman er-Ruhâvî, ona Yahya b. Âdem, ona Süfyan es-Sevrî, Malik b. Miğvel ile Züheyr, Ebû Bekir b. Ayyaş ve Süfyan b. Uyeyne, onlara Asım, ona da Zirr şöyle rivayet etmiştir: Safvan b. Assâl'a mestler üzerine meshetmenin hükmünü sordum. Şöyle cevap verdi: "Rasûlullah (sav) bize yolcu olduğumuzda küçük ve büyük abdest bozmak veya uyumak gibi sebeplerle üç gün boyunca mestlerimizi çıkarmadan üzerine meshedebileceğimizi söyledi, yalnız cünüplük hâli hariç buyurdu."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 98, /2095

أَخْبَرَنَا هَنَّادُ بْنُ السَّرِىِّ عَنْ أَبِى مُعَاوِيَةَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنِ الْحَكَمِ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُخَيْمِرَةَ عَنْ شُرَيْحِ بْنِ هَانِئٍ قَالَ سَأَلْتُ عَائِشَةَ - رضى الله عنها - عَنِ الْمَسْحِ عَلَى الْخُفَّيْنِ فَقَالَتِ ائْتِ عَلِيًّا فَإِنَّهُ أَعْلَمُ بِذَلِكَ مِنِّى . فَأَتَيْتُ عَلِيًّا فَسَأَلْتُهُ عَنِ الْمَسْحِ فَقَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَأْمُرُنَا أَنْ يَمْسَحَ الْمُقِيمُ يَوْمًا وَلَيْلَةً وَالْمُسَافِرُ ثَلاَثًا .

Bize Hennâd b. Seriy, ona Ebû Muaviye, ona el-A'meş, ona el-Hakem, ona el-Kasım b. Muhaymire, ona da Şureyh b. Hânî' şöyle demiştir: Hz. Âişe'ye (ra) mestler üzerine mesh etmenin hükmünü sordum. O da, "Ali'ye git, o bunu benden daha iyi bilir" dedi. Hz. Ali'ye gittim ve bu mesh meselesini kendisine sordum. Şöyle dedi: "Hz. Peygamber (sav) bize, mukîm için bir gece bir gün, yolcu için ise üç gece üç gün mesh etmemizi emrediyordu."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 99, /2095

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الأَعْلَى قَالَ حَدَّثَنَا خَالِدٌ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَاصِمٍ أَنَّهُ سَمِعَ زِرَّ بْنَ حُبَيْشٍ يُحَدِّثُ قَالَ أَتَيْتُ رَجُلاً يُدْعَى صَفْوَانَ بْنَ عَسَّالٍ فَقَعَدْتُ عَلَى بَابِهِ فَخَرَجَ فَقَالَ مَا شَأْنُكَ قُلْتُ أَطْلُبُ الْعِلْمَ . قَالَ إِنَّ الْمَلاَئِكَةَ تَضَعُ أَجْنِحَتَهَا لِطَالِبِ الْعِلْمِ رِضًا بِمَا يَطْلُبُ . فَقَالَ عَنْ أَىِّ شَىْءٍ تَسْأَلُ قُلْتُ عَنِ الْخُفَّيْنِ . قَالَ كُنَّا إِذَا كُنَّا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى سَفَرٍ أَمَرَنَا أَنْ لاَ نَنْزِعَهُ ثَلاَثًا إِلاَّ مِنْ جَنَابَةٍ وَلَكِنْ مِنْ غَائِطٍ وَبَوْلٍ وَنَوْمٍ .

Bize Muhammed b. Abdül'a'lâ, ona Halid, ona Şu'be, ona Asım, ona Zirr b. Hubeyş şöyle rivayet etmiştir: Bir gün Safvan b. Assâl adında bir adama gittim, kapısının önüne oturdum. Dışarı çıktı ve, "- Ne istiyorsun?" dedi. "- İlim öğrenmek istiyorum" dedim. "- Melekler, ilim öğrenmek isteyenin bu niyetinden hoşnut oldukları için onun üzerine kanatlarını gererler" dedi, sonra da, "- Ne öğrenmek istiyorsun?" diye sordu. "- Mestin hükmünü öğrenmek istiyorum" dedim. Bunun üzerine şöyle dedi: "- Rasûlullah (sav) ile birlikte bir seferde idik, bize küçük ve büyük abdest ile uykudan dolayı mestlerimizi üç gün çıkarmamamızı emretti, yalnız cünüplük hâlini hariç tuttu."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 113, /2097

أَخْبَرَنَا عَمْرُو بْنُ عَلِىٍّ وَإِسْمَاعِيلُ بْنُ مَسْعُودٍ قَالاَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَاصِمٍ عَنْ زِرٍّ قَالَ قَالَ صَفْوَانُ بْنُ عَسَّالٍ كُنَّا إِذَا كُنَّا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى سَفَرٍ أَمَرَنَا أَنْ لاَ نَنْزِعَهُ ثَلاَثًا إِلاَّ مِنْ جَنَابَةٍ وَلَكِنْ مِنْ غَائِطٍ وَبَوْلٍ وَنَوْمٍ .

Bize Amr b. Ali ve İsmail b. Mes'ûd, onlara Yezîd b. Zurey', ona Şu'be, ona Asım, ona Zirr, ona da Safvan b. Assâl (ra) şöyle demiştir: "Rasûlullah (sav) ile birlikte bir seferde idik, bize büyük ve küçük abdest ile uykudan dolayı mestlerimizi üç gün çıkarmamamızı emretti, yalnız cünüplük hâlini hariç tuttu."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 114, /2097

أَخْبَرَنَا هَارُونُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا مَعْنٌ حَدَّثَنَا مَالِكٌ ح وَالْحَارِثُ بْنُ مِسْكِينٍ قِرَاءَةً عَلَيْهِ وَأَنَا أَسْمَعُ عَنِ ابْنِ الْقَاسِمِ قَالَ حَدَّثَنَا مَالِكٌ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى بَكْرِ (بْنِ محمد) بْنِ عَمْرِو بْنِ حَزْمٍ أَنَّهُ سَمِعَ عُرْوَةَ بْنَ الزُّبَيْرِ يَقُولُ دَخَلْتُ عَلَى مَرْوَانَ بْنِ الْحَكَمِ فَذَكَرْنَا مَا يَكُونُ مِنْهُ الْوُضُوءُ فَقَالَ مَرْوَانُ مِنْ مَسِّ الذَّكَرِ الْوُضُوءُ . فَقَالَ عُرْوَةُ مَا عَلِمْتُ ذَلِكَ . فَقَالَ مَرْوَانُ أَخْبَرَتْنِى بُسْرَةُ بِنْتُ صَفْوَانَ أَنَّهَا سَمِعَتْ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « إِذَا مَسَّ أَحَدُكُمْ ذَكَرَهُ فَلْيَتَوَضَّأْ » .

Bize Harun b. Abdullah, ona Ma'n, ona Malik rivâyet etti. (T) Yine bize el-Hâris b. Miskîn -ona okunuyor, ben de dinliyordum-, ona İbnu'l-Kasım, ona Malik, ona Abdullah b. Ebî Bekir (b. Muhammed) b. Amr b. Hazm, ona da Urve b. Zübeyr şöyle rivâyet etmiştir: "Mervan b. el-Hakem’in yanına gitmiştim. Abdest konularından konuşuyorduk. Mervan, "- Tenasül organına dokunmaktan dolayı abdest almak gerekir" dedi. Ben de, "- Bu konuyu bilmiyorum" dedim. Bunun üzerine Mervan bana şöyle dedi: "- Büsre bint Safvân bana, Rasûlullah'tan (sav), 'Biriniz tenasül organına dokunduğunda abdest alsın' sözünü duyduğunu haber verdi."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 118, /2097

أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ الْمُغِيرَةِ قَالَ حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ سَعِيدٍ عَنْ شُعَيْبٍ عَنِ الزُّهْرِىِّ قَالَ أَخْبَرَنِى عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَبِى بَكْرِ بْنِ عَمْرِو بْنِ حَزْمٍ أَنَّهُ سَمِعَ عُرْوَةَ بْنَ الزُّبَيْرِ يَقُولُ ذَكَرَ مَرْوَانُ فِى إِمَارَتِهِ عَلَى الْمَدِينَةِ أَنَّهُ يُتَوَضَّأُ مِنْ مَسِّ الذَّكَرِ إِذَا أَفْضَى إِلَيْهِ الرَّجُلُ بِيَدِهِ فَأَنْكَرْتُ ذَلِكَ وَقُلْتُ لاَ وُضُوءَ عَلَى مَنْ مَسَّهُ . فَقَالَ مَرْوَانُ أَخْبَرَتْنِى بُسْرَةُ بِنْتُ صَفْوَانَ أَنَّهَا سَمِعَتْ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ذَكَرَ مَا يُتَوَضَّأُ مِنْهُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « وَيُتَوَضَّأُ مِنْ مَسِّ الذَّكَرِ » . قَالَ عُرْوَةُ فَلَمْ أَزَلْ أُمَارِى مَرْوَانَ حَتَّى دَعَا رَجُلاً مِنْ حَرَسِهِ فَأَرْسَلَهُ إِلَى بُسْرَةَ فَسَأَلَهَا عَمَّا حَدَّثَتْ مَرْوَانَ فَأَرْسَلَتْ إِلَيْهِ بُسْرَةُ بِمِثْلِ الَّذِى حَدَّثَنِى عَنْهَا مَرْوَانُ .

Bize Ahmed b. Muhammed b. el-Muğîre, ona Osman b. Saîd, ona Şuayb, ona ez-Zührî, ona Abdullah b. Ebî Bekir b. Amr b. Hazm, ona da Urve b. Zübeyr şunu rivayet etmiştir: "Mervan, Medine valisi iken, eliyle cinsel organına dokunan kimsenin abdest alması gerektiğini söylemişti. Ben de bunu kabul etmeyip, 'Cinsel organına dokunan kimsenin abdest alması gerekmez' dedim. Bunun üzerine Mervân şöyle dedi: "Büsre bint Safvân, Rasûlullah'tan (sav) abdest almayı gerektiren şeyleri zikrettiğini, bu arada da 'Cinsel organına dokunmakla abdest almak gerekir' sözünü duyduğunu bana haber verdi. Urve şöyle dedi: "Mervan, muhafızlarından birini çağırarak kendisini Büsre’ye gönderip Mervan'a naklettiği bu hadisi sormasını sağlayıncaya kadar onunla tartışmaya devam ettim. Büsre de, Mervan'ın bana rivâyet etmiş olduğu hadîsin aynısını gönderdi."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 118, /2097

حَدَّثَنَا يُوسُفُ الْقَاضِي، ثنا مُحَمَّدُ بن أَبِي بَكْرٍ الْمُقَدَّمِيُّ، ثنا حَمَّادُ بن زَيْدٍ، ثنا هِشَامُ بن عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، أَنَّهُ كَانَ عِنْدَ مَرْوَانَ بن الْحَكَمِ فَسُئِلَ عَنْ مَسِّ الذَّكَرِ، فَلَمْ يَرَ بِهِ بَأْسًا، فَبَعَثَ مَرْوَانُ بَعْضَ حَرَسِهِ إِلَى بُسْرَةَ بنتِ صَفْوَانَ، فَقَالَ: حَدَّثَتْنِي أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ:إِذَا مَسَّ الرَّجُلُ فَرْجَهُ بِيَدِهِ فَلا يُصَلِّي حَتَّى يَتَوَضَّأَ، فَرَجَعَ، فَقَالَ: قَالَتْ: نَعَمْ فَكَانَ أَبِي بَعْدُ، يَقُولُ: مَنْ مَسَّ رُفْغَهُ أَوْ أُنْثَيَيْهِ فَلْيَتَوَضَّأْ.

Bize Yusuf el-Kadî, ona Muhammed b. Ebî Bekir el-Mukaddemî, ona Hammâd b. Zeyd, ona Hişâm b. Urve, ona da babası; Mervân b. el-Hakem'in huzurunda bulunduğu sırada, tenasül uzvuna dokunmanın hükmü sorulmuş. Urve bunda bir beis görmemiş. Bunun üzerine Mervân, hizmetçilerinden birini Büsre bint Safvân'a göndermiş ve ona, "- Sen bana Rasûlullah'ın (sav), 'Biri eliyle tenasül uzvuna dokunacak olursa, abdest almadan namaz kılmasın!" buyurduğunu rivâyet etmedin mi?' diye sormuş. Adam dönüp geldi ve Büsre'nin 'Evet' dediğini söyledi. Ondan sonra babam şöyle diyordu: "Cinsel organının çevresine veya husyelerine temas eden abdest alsın!"

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بن عَبْدِ الْعَزِيزِ، ثنا حَجَّاجُ بن الْمِنْهَالِ، ثنا حَمَّادُ بن سَلَمَةَ، عَنْ هِشَامِ بن عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، أَنَّ مَرْوَانَ بن الْحَكَمِ، قَالَ: مَنْ مَسَّ فَرْجَهُ فَلْيَتَوَضَّأْ، فَأَنْكَرَ ذَلِكَ عَلَيْهِ عُرْوَةُ، فَقَالَ: يَا شُرْطِيُّ ائْتِ بُسْرَةَ بنتَ صَفْوَانَ فَسَلْهَا، فَإِنَّهَا قَالَتْ: سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، يَقُولُ:مَنْ مَسَّ ذَكَرَهُ فَلْيَتَوَضَّأْ.

Bize Ali b. Abdülaziz, ona Haccâc b. el-Minhâl, ona Hammâd b. Seleme, ona Hişâm b. Urve, ona babası, ona da Mervân b. el-Hakem şöyle demiş: "Tenasül uzvuna dokunan abdest alsın!" Urve bunu yadırgadı. Bunu üzerine Mervân, nöbetçi memura, Büsre bint Safvân'a gitmesini ve bunu ona sormasını emretti. Çünkü o Rasûlullah'ın (sav) şöyle söylediğini işittim, demişti: "Cinsel organına dokunan abdest alsın!"

حَدَّثَنَا الْعَبَّاسُ بن الْفَضْلِ الأَسْفَاطِيُّ، ثنا مُوسَى بن إِسْمَاعِيلَ، ثنا وُهَيْبٌ، عَنْ هِشَامِ بن عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ مَرْوَانَ، عَنْ بُسْرَةَ بنتِ صَفْوَانَ، قَالَتْ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:مَنْ مَسَّ فَرْجَهُ وَجَبَ عَلَيْهِ الْوُضُوءُ.

Bize el-Abbas b. el-Fadl el-Esfâtî, ona Musa b. İsmail, ona Hişâm b. Urve, ona babası, ona Mervân, ona da Büsre bint Safvân (ra), Rasûlullah'ın (sav) şöyle söylediğini rivâyet etti: "Cinsel organına dokunanın abdest alması gerekir.

أَخْبَرَنَا عَمْرُو بْنُ عَلِىٍّ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ حَدَّثَنِى عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَبْرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ يَقُولُ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَتَوَضَّأُ بِمَكُّوكٍ وَيَغْتَسِلُ بِخَمْسَةِ مَكَاكِىَّ .

Bize Amr b. Ali, ona Yahya b. Saîd, ona Şu’be, ona Abdullah b. Abdullah b. Cebr, ona da Enes b. Malik (ra), Rasûlullah'ın (sav) bir mekkûk su ile abdest aldığını, beş mekkûk su ile de guslettiğini, söyledi.

Açıklama: Mekkûk, ortası geniş üstü dar bir su kabının adıdır. Bunun takriben dört-beş litre civarında su aldığı kaynaklarda zikredilmiş ise de Hz. Peygamber’in kullandığı belirtilen bu suyun miktarı standart değildir, bu miktar yaklaşık ve tahminî ifadelerle belirtilmektedir.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Miyâh 13, /2108