Öneri Formu
Hadis Id, No:
14373, T000783
Hadis:
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ السُّدِّىِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ الْبَهِىِّ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ مَا كُنْتُ أَقْضِى مَا يَكُونُ عَلَىَّ مِنْ رَمَضَانَ إِلاَّ فِى شَعْبَانَ حَتَّى تُوُفِّىَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . قَالَ وَقَدْ رَوَى يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ الأَنْصَارِىُّ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ عَائِشَةَ نَحْوَ هَذَا .
Tercemesi:
Bize Kuteybe, ona Ebu Avâne, ona İsmail es-Süddî, ona Abdullah el-Behî, ona da Aişe şöyle rivayet etmiştir:
Ben, Ramazan (orucu) borcumu Rasulullah (sav) vefat edene dek Şaban (ayında) kaza ederdim.
Ebu İsa şöyle demiştir: Bu, hasen-sahih bir hadistir. (Bu rivayeti) Yahya b. Said el-Ensârî, Ebu Seleme vasıtasıyla Aişe'den buna benzer şekilde (nahve) nakletmiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Savm 66, 3/152
Senetler:
1. Ümmü Abdullah Aişe bt. Ebu Bekir es-Sıddîk (Aişe bt. Abdullah b. Osman b. Âmir)
2. Ebu Muhammed Abdullah b. Yesar el-Behî (Abdullah b. Yesar)
3. Ebu Muhammed es-Süddî el-Kebîr (İsmail b. Abdurrahman b. Ebu Kerime)
4. Ebu Avane Vazzah b. Abdullah el-Yeşkurî (Vazzah b. Abdullah)
5. Ebu Recâ Kuteybe b. Said es-Sekafi (Kuteybe b. Said b. Cemil b. Tarif)
Konular:
KTB, ORUÇ
Oruç Olgusu
Oruç, kaza ve keffareti
Oruç, Şaban ayında
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14316, T000759
Hadis:
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ سَعِيدٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ ثَابِتٍ عَنْ أَبِى أَيُّوبَ قَالَ قَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم « مَنْ صَامَ رَمَضَانَ ثُمَّ أَتْبَعَهُ سِتًّا مِنْ شَوَّالٍ فَذَلِكَ صِيَامُ الدَّهْرِ » . وَفِى الْبَابِ عَنْ جَابِرٍ وَأَبِى هُرَيْرَةَ وَثَوْبَانَ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ أَبِى أَيُّوبَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَقَدِ اسْتَحَبَّ قَوْمٌ صِيَامَ سِتَّةِ أَيَّامٍ مِنْ شَوَّالٍ بِهَذَا الْحَدِيثِ . قَالَ ابْنُ الْمُبَارَكِ هُوَ حَسَنٌ هُوَ مِثْلُ صِيَامِ ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ مِنْ كُلِّ شَهْرٍ . قَالَ ابْنُ الْمُبَارَكِ وَيُرْوَى فِى بَعْضِ الْحَدِيثِ « وَيُلْحَقُ هَذَا الصِّيَامُ بِرَمَضَانَ » . وَاخْتَارَ ابْنُ الْمُبَارَكِ أَنْ تَكُونَ سِتَّةَ أَيَّامٍ فِى أَوَّلِ الشَّهْرِ . وَقَدْ رُوِىَ عَنِ ابْنِ الْمُبَارَكِ أَنَّهُ قَالَ إِنْ صَامَ سِتَّةَ أَيَّامٍ مِنْ شَوَّالٍ مُتَفَرِّقًا فَهُوَ جَائِزٌ . قَالَ وَقَدْ رَوَى عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ سُلَيْمٍ وَسَعْدِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ ثَابِتٍ عَنْ أَبِى أَيُّوبَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم هَذَا . وَرَوَى شُعْبَةُ عَنْ وَرْقَاءَ بْنِ عُمَرَ عَنْ سَعْدِ بْنِ سَعِيدٍ هَذَا الْحَدِيثَ . وَسَعْدُ بْنُ سَعِيدٍ هُوَ أَخُو يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ الأَنْصَارِىِّ وَقَدْ تَكَلَّمَ بَعْضُ أَهْلِ الْحَدِيثِ فِى سَعْدِ بْنِ سَعِيدٍ مِنْ قِبَلِ حِفْظِهِ . حَدَّثَنَا هَنَّادٌ قَالَ أَخْبَرَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِىٍّ الْجُعْفِىُّ عَنْ إِسْرَائِيلَ أَبِى مُوسَى عَنِ الْحَسَنِ الْبَصْرِىِّ قَالَ كَانَ إِذَا ذُكِرَ عِنْدَهُ صِيَامُ سِتَّةِ أَيَّامٍ مِنْ شَوَّالٍ فَيَقُولُ وَاللَّهِ لَقَدْ رَضِىَ اللَّهُ بِصِيَامِ هَذَا الشَّهْرِ عَنِ السَّنَةِ كُلِّهَا .
Tercemesi:
Bize Ahmed b. Menî', ona Ebu Muâviye, ona Sa'd b. Said, ona Ömer b. Sâbit, ona da Ebu Eyyûb (el-Ensârî), Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
Ramazan'ı oruçlu geçirip akabinde Şevvâl'den altı (gün) ilave eden, senenin tamamını oruçlu geçirmiş (demektir).
Bu konuda Câbir, Ebu Hureyre ve Sevbân'dan da hadis nakledilmiştir. Ebu İsa şöyle demiştir: Ebu Eyyûb hadisi, hasen-sahih bir hadistir.
Bir kısım (ulema), Şevvâl'den altı gün oruç tutmayı bu hadis gereğince müstehap saymıştır. İbn Mübârek, ''(Şevval orucu) güzeldir. O, her ayın üç günü oruç tutmak gibidir'' demiştir. İbn Mübârek, ''bazı hadislerde 'bu (Şevval) orucu, Ramazan'a ilave edilir (yülhaku)' şeklinde nakledilmiştir'' ifadesinde bulunmuştur. İbn Mübârek, altı günün, (Şevvâl) ayının başında tutulmasını tercih etmiştir. İbn Mübârek'ten rivayet edildiğine göre o, ''şayet altı günü (peş peşe tutmayıp) aralıklı olarak tutarsa da caizdir'' demiştir.
Abdülaziz b. Muhammed, Safvân b. Süleym ve Sa'd b. Said'den, onlar Ömer b. Sâbit'ten, o da Ebu Eyyûb vasıtasıyla Nebî'den (sav) bu (hadisi) rivayet etmiştir. Şu'be de, Verkâ' b. Ömer kanalıyla Sa'd b. Said'den bu hadisi rivayet etmiştir. Sa'd b. Said, Yahya b. Said el-Ensârî'nin kardeşi (olup) bir kısım ehl-i hadis, Sa'd b. Said'i hafızası sebebiyle tenkit etmiştir.
Bize Hennâd, ona Hüseyin b. Ali el-Cu'fî, ona da Ebu Musa İsrâîl, Hasan el-Basrî'den naklen şöyle rivayet etmiştir:
Hasan'ın yanında Şevvâl'in altı gün(lük) orucu anıldığında ''vallahi! Muhakkak ki Allah, bu (Şevvâl ayının) orucu vesilesiyle senenin tamamından razı olmuştur'' demiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Savm 53, 3/132
Senetler:
1. Ebu Eyyüb el-Ensari (Halid b. Zeyd b. Küleyb b. Salabe b. Abd)
2. Ömer b. Sabit el-Hazreci (Ömer b. Sabit b. Haris)
3. Sa'd b. Said el-Ensari (Sa'd b. Said b. Kays b. Amr b. Sehl)
4. Ebu Muaviye Muhammed b. Hâzim el-A'mâ ed-Darîr (Muhammed b. Hazim)
5. Ahmed b. Meni' el-Begavî (Ahmed b. Meni' b. Abdurrahman)
Konular:
KTB, ORUÇ
Nafile Oruç, nafile orucun fazileti
Oruç Olgusu
Oruç, Şevval ayında altı gün Önemi, Fazileti
Öneri Formu
Hadis Id, No:
31413, B004501
Hadis:
حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ قَالَ أَخْبَرَنِى نَافِعٌ عَنِ ابْنِ عُمَرَ - رضى الله عنهما - قَالَ كَانَ عَاشُورَاءُ يَصُومُهُ أَهْلُ الْجَاهِلِيَّةِ ، فَلَمَّا نَزَلَ رَمَضَانُ قَالَ « مَنْ شَاءَ صَامَهُ ، وَمَنْ شَاءَ لَمْ يَصُمْهُ » .
Tercemesi:
Bize Müsedded (b. Müserhed), ona Yahya (b. Said el-Kattân), ona Ubeydullah (b. Ömer), ona Nafi' (Mevla İbn Ömer), ona da Abdullah b. Ömer (ra) şöyle rivayet etmiştir:
"Âşûrâ gününde Câhiliye halkı oruç tutarlardı. Ramazan (orucunu tutmanın farz olduğunu bildiren ayet) inince Peygamber (sav), 'İsteyen âşûrâ günü oruç tutsun, isteyen de tutmasın' buyurdu."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, Sahîh-i Buhârî, Tefsîr 24, 2/150
Senetler:
1. İbn Ömer Abdullah b. Ömer el-Adevî (Abdullah b. Ömer b. Hattab)
2. Nafi' Mevlâ İbn Ömer (Ebu Abdullah Nafi')
3. Ubeydullah b. Ömer el-Adevî (Ubeydullah b. Ömer b. Hafs b. Asım b. Ömer b. Hattab)
4. Ebu Said Yahya b. Said el-Kattan (Yahya b. Said b. Ferruh)
5. Müsedded b. Müserhed el-Esedî (Müsedded b. Müserhed b. Müserbel b. Şerik)
Konular:
Aşure, aşure gününde oruç tutmaya teşvik
cahiliye, âdetleri
KTB, ORUÇ
Oruç Olgusu
Oruç, Aşure, aşure gününde oruç tutmanın hükmü
Oruç, Aşure, aşure gününde tutulacak orucun zamanı ve şekli
Öneri Formu
Hadis Id, No:
31416, B004503
Hadis:
حَدَّثَنِى مَحْمُودٌ أَخْبَرَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ عَنْ إِسْرَائِيلَ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَلْقَمَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ دَخَلَ عَلَيْهِ الأَشْعَثُ وَهْوَ يَطْعَمُ فَقَالَ الْيَوْمُ عَاشُورَاءُ . فَقَالَ كَانَ يُصَامُ قَبْلَ أَنْ يَنْزِلَ رَمَضَانُ ، فَلَمَّا نَزَلَ رَمَضَانُ تُرِكَ ، فَادْنُ فَكُلْ .
Tercemesi:
Bize Mahmud (b. Ğaylan), ona Ubeydullah (b. Musa), İsrail (b. Yunus), ona Mansûr (b. Mu'temir), ona İbrahim (en-Nahaî), ona Alkame (b. Kays), ona da Abdullah (b. Mesud) (ra) şöyle rivayet etmiştir:
"Ben yemek yerken Eş'as b. Kays yanıma girdi. 'Bu gün âşûrâ günüdür' dedi." İbn Mesud da:
"Âşûrâ, Ramazan (ayında oruç tutma emri) inmeden önce oruç tutulan bir gündü. Ramazan (ayında oruç tutma emri) inince âşûrâ orucu terk edildi. (Onun için) yaklaş da bizimle yemek ye! dedi."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, Sahîh-i Buhârî, Tefsîr 24, 2/151
Senetler:
0. Mevkuf (Mevkuf)
1. Ebu Abdurrahman Abdullah b. Mesud (Abdullah b. Mesud b. Gafil b. Habib b. Şemh)
2. Ebu Şibl Alkame b. Kays en-Nehaî (Alkame b. Kays b. Abdullah b. Malik b. Alkame)
3. Ebu İmran İbrahim en-Nehaî (İbrahim b. Yezid b. Kays b. Esved b. Amr)
4. Ebu Attab Mansur b. Mu'temir es-Sülemî (Mansur b. Mu'temir b. Abdullah)
5. Ebu Yusuf İsrail b. Yunus es-Sebîî (İsrail b. Yunus b. Ebu İshak)
6. Ubeydullah b. Musa el-Absi (Ubeydullah b. Musa b. Bazam)
7. Ebu Ahmed Mahmud b. Ğaylan el-Adevi (Mahmud b. Ğaylan)
Konular:
Aşure, aşure gününde oruç tutmaya teşvik
cahiliye, âdetleri
KTB, ORUÇ
Oruç Olgusu
Oruç, Aşure, aşure gününde oruç tutmanın hükmü
Oruç, Aşure, aşure gününde tutulacak orucun zamanı ve şekli
حَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا غُنْدَرٌ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ أَبِى بِشْرٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَدِمَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم الْمَدِينَةَ وَالْيَهُودُ تَصُومُ عَاشُورَاءَ فَقَالُوا هَذَا يَوْمٌ ظَهَرَ فِيهِ مُوسَى عَلَى فِرْعَوْنَ . فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم لأَصْحَابِهِ « أَنْتُمْ أَحَقُّ بِمُوسَى مِنْهُمْ ، فَصُومُوا » .
Öneri Formu
Hadis Id, No:
32070, B004680
Hadis:
حَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا غُنْدَرٌ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ أَبِى بِشْرٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَدِمَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم الْمَدِينَةَ وَالْيَهُودُ تَصُومُ عَاشُورَاءَ فَقَالُوا هَذَا يَوْمٌ ظَهَرَ فِيهِ مُوسَى عَلَى فِرْعَوْنَ . فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم لأَصْحَابِهِ « أَنْتُمْ أَحَقُّ بِمُوسَى مِنْهُمْ ، فَصُومُوا » .
Tercemesi:
Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Gunder (Muhammed b. Cafer), ona Şu'be (b. Haccâc), ona Ebu Bişr (Cafer b. İyas), ona Said b. Cübeyr, ona da İbn Abbas (ra) şöyle rivayet etmiştir: Peygamber (sav) Medine'ye geldi, Yahudiler âşûrâ gününde oruç tutuyorlardı. Onlar:
—'Bu, Musa'nın (as) Fir'avn'a galip geldiği gündür', dediler.
Bunun üzerine Peygamber sahâbîlere hitaben:
— "Sizler Musa'ya (yakınlık ve şeriatını tatbik etmede) onlardan daha fazla hak sahibiniz, (onun için sizler de âşûrâ gününde) oruç tutun" buyurdu.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, Sahîh-i Buhârî, Tefsîr 2, 2/198
Senetler:
1. İbn Abbas Abdullah b. Abbas el-Kuraşî (Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf)
2. Ebu Abdullah Said b. Cübeyr el-Esedî (Said b. Cübeyr)
3. Ebu Bişr Cafer b. Ebu Vahşiyye el-Yeşkuri (Cafer b. İyas)
4. Şube b. Haccâc el-Atekî (Şu'be b. Haccac b. Verd)
5. Gunder Muhammed b. Cafer el-Hüzelî (Muhammed b. Cafer el-Hüzeli)
6. Muhammed b. Beşşâr el-Abdî (Muhammed b. Beşşâr b. Osman)
Konular:
Aşure, aşure gününde oruç tutmaya teşvik
KTB, ORUÇ
Oruç Olgusu
Oruç, Aşure, aşure gününde tutulacak orucun zamanı ve şekli
Öneri Formu
Hadis Id, No:
41649, DM001804
Hadis:
أَخْبَرَنَا عَبْدُ الْوَهَّابِ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا شُعَيْبُ بْنُ إِسْحَاقَ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ : كَانَ يَوْمُ عَاشُورَاءَ يَوْماً تَصُومُهُ قُرَيْشٌ فِى الْجَاهِلِيَّةِ ، فَلَمَّا قَدِمَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- الْمَدِينَةَ صَامَهُ ، وَأَمَرَ بِصِيَامِهِ حَتَّى إِذَا فُرِضَ رَمَضَانُ كَانَ رَمَضَانُ هُوَ الْفَرِيضَةُ وَتُرِكَ يَوْمُ عَاشُورَاءَ ، فَمَنْ شَاءَ صَامَهُ وَمَنْ شَاءَ تَرَكَهُ.
Tercemesi:
Bize Abdulvehhab b. Saîd, ona Şuayb b. İshak, ona Hişam b. Urve, ona babası (Urve b. Zübeyr), ona da Aişe (r. anha) şöyle rivayet etmiştir:
"Aşura günü, Kureyş'in cahiliye (döneminde) oruç tuttukları bir gündü. Rasulullah (sav) Medine'ye geldiğinde o (günde) kendisi oruç tutmuş ve o (günde) oruç tutulmasını emretmişti. Ramazan (orucu) farz kılınınca, farz kılınan (oruç) Ramazan orucu oldu ve aşura günü (farz olarak oruç tutmak) terk edildi. Daha sonra dileyen o (günde) oruç tuttu, dileyen (o günde oruç tutmayı) bıraktı.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Dârimî, Sünen-i Dârimî, Savm 46, 2/1105
Senetler:
1. Ümmü Abdullah Aişe bt. Ebu Bekir es-Sıddîk (Aişe bt. Abdullah b. Osman b. Âmir)
2. Urve b. Zübeyr el-Esedî (Urve b. Zübeyr b. Avvam b. Huveylid b. Esed)
3. Ebu Münzir Hişam b. Urve el-Esedî (Hişam b. Urve b. Zübeyr b. Avvam)
4. Şuayb b. İshak el-Kuraşi (Şuayb b. İshak b. Abdurrahman b. Abdullah)
5. Abdülvehhab b. Sa'id el-Müfti (Abdülvehhab b. Sa'id b. Atiyye)
Konular:
Aşure, aşure gününde oruç tutmaya teşvik
cahiliye, âdetleri
KTB, ORUÇ
Oruç Olgusu
Oruç, Aşure, aşure gününde oruç tutmanın hükmü
Oruç, Aşure, aşure gününde tutulacak orucun zamanı ve şekli
Oruç, İslamın ilk yıllarında
Ruhsat, amellerde
حَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ وَيُوسُفُ بْنُ عِيسَى قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا أَبُو هِلاَلٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سَوَادَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَجُلٌ مِنْ بَنِى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ كَعْبٍ قَالَ أَغَارَتْ عَلَيْنَا خَيْلُ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَأَتَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَوَجَدْتُهُ يَتَغَدَّى فَقَالَ « ادْنُ فَكُلْ » . فَقُلْتُ إِنِّى صَائِمٌ . فَقَالَ « ادْنُ أُحَدِّثْكَ عَنِ الصَّوْمِ أَوِ الصِّيَامِ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى وَضَعَ عَنِ الْمُسَافِرِ الصَّوْمَ وَشَطْرَ الصَّلاَةِ وَعَنِ الْحَامِلِ أَوِ الْمُرْضِعِ الصَّوْمَ أَوِ الصِّيَامَ » . وَاللَّهِ لَقَدْ قَالَهُمَا النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم كِلْتَيْهِمَا أَوْ إِحْدَاهُمَا فَيَا لَهْفَ نَفْسِى أَنْ لاَ أَكُونَ طَعِمْتُ مِنْ طَعَامِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ أَبِى أُمَيَّةَ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ الْكَعْبِىِّ حَدِيثٌ حَسَنٌ وَلاَ نَعْرِفُ لأَنَسِ بْنِ مَالِكٍ هَذَا عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم غَيْرَ هَذَا الْحَدِيثِ الْوَاحِدِ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ . وَقَالَ بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ الْحَامِلُ وَالْمُرْضِعُ تُفْطِرَانِ وَتَقْضِيَانِ وَتُطْعِمَانِ . وَبِهِ يَقُولُ سُفْيَانُ وَمَالِكٌ وَالشَّافِعِىُّ وَأَحْمَدُ . وَقَالَ بَعْضُهُمْ تُفْطِرَانِ وَتُطْعِمَانِ وَلاَ قَضَاءَ عَلَيْهِمَا وَإِنْ شَاءَتَا قَضَتَا وَلاَ إِطْعَامَ عَلَيْهِمَا . وَبِهِ يَقُولُ إِسْحَاقُ .
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14114, T000715
Hadis:
حَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ وَيُوسُفُ بْنُ عِيسَى قَالاَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا أَبُو هِلاَلٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سَوَادَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَجُلٌ مِنْ بَنِى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ كَعْبٍ قَالَ أَغَارَتْ عَلَيْنَا خَيْلُ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَأَتَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَوَجَدْتُهُ يَتَغَدَّى فَقَالَ « ادْنُ فَكُلْ » . فَقُلْتُ إِنِّى صَائِمٌ . فَقَالَ « ادْنُ أُحَدِّثْكَ عَنِ الصَّوْمِ أَوِ الصِّيَامِ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى وَضَعَ عَنِ الْمُسَافِرِ الصَّوْمَ وَشَطْرَ الصَّلاَةِ وَعَنِ الْحَامِلِ أَوِ الْمُرْضِعِ الصَّوْمَ أَوِ الصِّيَامَ » . وَاللَّهِ لَقَدْ قَالَهُمَا النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم كِلْتَيْهِمَا أَوْ إِحْدَاهُمَا فَيَا لَهْفَ نَفْسِى أَنْ لاَ أَكُونَ طَعِمْتُ مِنْ طَعَامِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ أَبِى أُمَيَّةَ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ الْكَعْبِىِّ حَدِيثٌ حَسَنٌ وَلاَ نَعْرِفُ لأَنَسِ بْنِ مَالِكٍ هَذَا عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم غَيْرَ هَذَا الْحَدِيثِ الْوَاحِدِ . وَالْعَمَلُ عَلَى هَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ . وَقَالَ بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ الْحَامِلُ وَالْمُرْضِعُ تُفْطِرَانِ وَتَقْضِيَانِ وَتُطْعِمَانِ . وَبِهِ يَقُولُ سُفْيَانُ وَمَالِكٌ وَالشَّافِعِىُّ وَأَحْمَدُ . وَقَالَ بَعْضُهُمْ تُفْطِرَانِ وَتُطْعِمَانِ وَلاَ قَضَاءَ عَلَيْهِمَا وَإِنْ شَاءَتَا قَضَتَا وَلاَ إِطْعَامَ عَلَيْهِمَا . وَبِهِ يَقُولُ إِسْحَاقُ .
Tercemesi:
Bize Ebu Kureyb ve Yusuf b. İsa, onlara Veki‘, ona Ebu Hilal, ona Abdullah b. Sevade, ona -Abdullah b. Ka‘b oğullarından bir adam-, Enes b. Malik’in şöyle dediğini rivayet etmiştir: Bize Rasulullah’ın (sav) atlıları baskın yaptı. Sonra ben, Rasulullah’ın (sav) yanına vardım. Onun kuşluk vakti, yemeğini yediğini gördüm. O:
-Gel yemek ye, buyurdu. Ben: Ben oruçluyum, dedim. O:
-O halde gel ben de sana oruçtan -savm yahut siyâm dedi- söz edeyim. Şüphesiz Allah yolcudan oruç tutma mükellefiyetiyle namazın yarısını kaldırmıştır. Hamile yahut süt emziren kadından da oruç –savm ya da siyâm dedi- mükellefiyetini kaldırmıştır, buyurdu. Vallahi Nebi ya her ikisini söyledi ya da onlardan birisini söz konusu etti. Keşke ben de Rasulullah’ın (sav) yemeğinden yemiş olsaydım.
(Tirmizi) dedi ki: Bu hususta Ebu Umeyye’den gelmiş rivayet de vardır.
Ebu İsa dedi ki: Enes b. Malik el-Ka‘bî’nin hadisi hasen bir hadistir. Biz burada sözü geçen Enes b. Malik’in Nebiden (sav) rivayet ettiği bu biricik hadisten başka rivayet ettiğini bilmiyoruz. İlim ehli nezdinde de uygulama/amel buna göredir. Kimi ilim ehli de, hamile ve süt emziren kadın oruçlarını açarlar ama hem kazasını yaparlar hem de fakirlere (fidye olarak) yemek yedirirler. Süfyan, Malik, Şâfiî ve Ahmed de bu kanaattedir.
Kimileri de oruçlarını açar, yemek yedirirler fakat kazasını yapmak yükümlülükleri yoktur. Bununla birlikte dilerlerse kaza yaparlar, yemek yedirme mükellefiyetleri olmaz, derler. İshak da böyle demiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Savm 21, 3/94
Senetler:
1. Enes b. Malik el-Ensarî (Enes b. Malik b. Nadr b. Damdam b. Zeyd b. Haram)
2. Abdullah b. Sevade el-Kuşeyri (Abdullah b. Sevade b. Hanzala)
3. Ebu Hilal Muhammed b. Süleym er-Rasibî (Muhammed b. Süleym)
4. Ebu Süfyan Veki' b. Cerrah er-Ruâsî (Veki' b. Cerrah b. Melih b. Adî)
5. Yusuf b. İsa ez-Zührî (Yusuf b. İsa b. Dinar)
Konular:
İbadet, Namaz
KTB, NAMAZ,
KTB, ORUÇ
Namaz, seferde namazları kısaltmak
Oruç Olgusu
Oruç, hamile ve emzirenlerin orucu
Oruç, kaza ve keffareti
Oruç, seferde
Teşvik edilenler, Fidye vermek
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14194, T000731
Hadis:
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا أَبُو الأَحْوَصِ عَنْ سِمَاكِ بْنِ حَرْبٍ عَنِ ابْنِ أُمِّ هَانِئٍ عَنْ أُمِّ هَانِئٍ قَالَتْ كُنْتُ قَاعِدَةً عِنْدَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَأُتِىَ بِشَرَابٍ فَشَرِبَ مِنْهُ ثُمَّ نَاوَلَنِى فَشَرِبْتُ مِنْهُ فَقُلْتُ إِنِّى أَذْنَبْتُ فَاسْتَغْفِرْ لِى . فَقَالَ « وَمَا ذَاكِ » . قَالَتْ كُنْتُ صَائِمَةً فَأَفْطَرْتُ . فَقَالَ « أَمِنْ قَضَاءٍ كُنْتِ تَقْضِينَهُ » . قَالَتْ لاَ . قَالَ « فَلاَ يَضُرُّكِ » . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ وَعَائِشَةَ .
Tercemesi:
Bize Kuteybe, ona Ebu Ahvas, ona Simâk b. Harb, ona da İbn Ümmü Hânî şöyle rivayet etmiştir:
Nebî'nin (sav) yanında oturuyordum da bir içecek getirildi. Hz. Peygamber (sav) ondan içti. Ardından bana verdi, ben de ondan içtim (ve) ''günaha girdim! Benim için bağışlanma dile'' dedim. Rasulullah (sav), ''niçin''buyurdu. (Râvi, ''Ümmü Hânî'nin), 'oruçlu idim (ama), bozum' dediğini'' (nakletti). Nebî (sav), ''kazâ ettiğin bir oruç muydu'' buyurdu. Ben, ''hayır'' dedim. Hz. Peygamber (sav) de ''bir şey olmaz'' buyurdu.
Bu konuda Ebu Said ve Aişe'den de hadis nakledilmiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Savm 34, 3/109
Senetler:
1. Ümmü Hani Fahite bt. Ebu Talib el-Haşimiyye (Fahite bt. Ebu Talib b. Abdülmuttalib b. Hişam b. Adbümenaf)
2. Harun b. Ümmü Hani (Harun b. Ca'de b. Hübeyre)
3. Simak b. Harb ez-Zühlî (Simak b. Harb b. Evs b. Halid)
4. Ebu Ahvas Sellâm b. Süleym el-Hanefî (Sellâm b. Süleym)
5. Ebu Recâ Kuteybe b. Said es-Sekafi (Kuteybe b. Said b. Cemil b. Tarif)
Konular:
KTB, ORUÇ
Nafile Oruç, nafile
Oruç Olgusu
Oruç, bozulması
Oruç, kaza ve keffareti
Öneri Formu
Hadis Id, No:
14206, T000735
Hadis:
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ حَدَّثَنَا كَثِيرُ بْنُ هِشَامٍ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ بُرْقَانَ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ كُنْتُ أَنَا وَحَفْصَةُ صَائِمَتَيْنِ فَعُرِضَ لَنَا طَعَامٌ اشْتَهَيْنَاهُ فَأَكَلْنَا مِنْهُ فَجَاءَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَبَدَرَتْنِى إِلَيْهِ حَفْصَةُ وَكَانَتِ ابْنَةَ أَبِيهَا فَقَالَتْ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّا كُنَّا صَائِمَتَيْنِ فَعُرِضَ لَنَا طَعَامٌ اشْتَهَيْنَاهُ فَأَكَلْنَا مِنْهُ . قَالَ « اقْضِيَا يَوْمًا آخَرَ مَكَانَهُ » . قَالَ أَبُو عِيسَى وَرَوَى صَالِحُ بْنُ أَبِى الأَخْضَرِ وَمُحَمَّدُ بْنُ أَبِى حَفْصَةَ هَذَا الْحَدِيثَ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ مِثْلَ هَذَا . وَرَوَاهُ مَالِكُ بْنُ أَنَسٍ وَمَعْمَرٌ وَعُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ وَزِيَادُ بْنُ سَعْدٍ وَغَيْرُ وَاحِدٍ مِنَ الْحُفَّاظِ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عَائِشَةَ مُرْسَلاً . وَلَمْ يَذْكُرُوا فِيهِ عَنْ عُرْوَةَ وَهَذَا أَصَحُّ . لأَنَّهُ رُوِىَ عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ قَالَ سَأَلْتُ الزُّهْرِىَّ قُلْتُ لَهُ أَحَدَّثَكَ عُرْوَةُ عَنْ عَائِشَةَ قَالَ لَمْ أَسْمَعْ مِنْ عُرْوَةَ فِى هَذَا شَيْئًا وَلَكِنِّى سَمِعْتُ فِى خِلاَفَةِ سُلَيْمَانَ بْنِ عَبْدِ الْمَلِكِ مِنْ نَاسٍ عَنْ بَعْضِ مَنْ سَأَلَ عَائِشَةَ عَنْ هَذَا الْحَدِيثِ . حَدَّثَنَا بِذَلِكَ عَلِىُّ بْنُ عِيسَى بْنِ يَزِيدَ الْبَغْدَادِىُّ حَدَّثَنَا رَوْحُ بْنُ عُبَادَةَ عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ فَذَكَرَ الْحَدِيثَ . وَقَدْ ذَهَبَ قَوْمٌ مِنْ أَهْلِ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَغَيْرِهِمْ إِلَى هَذَا الْحَدِيثِ فَرَأَوْا عَلَيْهِ الْقَضَاءَ إِذَا أَفْطَرَ وَهُوَ قَوْلُ مَالِكِ بْنِ أَنَسٍ .
Tercemesi:
Bize Ahmed b. Menî', ona Kesîr b. Hişâm, ona Cafer b. Bürkân, ona ez-Zührî, ona Urve, ona da Aişe şöyle rivayet etmiştir:
Ben ve Hafsa oruçluyduk. Bize (pek) sevdiğimiz bir yemek getirildi de ondan yedik. (Çok geçmeden) Rasulullah (sav) geldi. Babası (Ömer'in) kızı olduğundan Hafsa, benden önce davranıp ''yâ Rasulullah! Bizler oruçluyduk. Bize (pek) sevdiğimiz bir yemek getirildi de ondan yedik'' dedi. Hz. Peygamber (sav) de ''onun yerine bir gün kaza edin'' buyurdu.
Ebu İsa şöyle demiştir: Bu hadisi Salih b. Ebu Ahdar ve Muhammed b. Ebu Hafsa, ez-Zührî'den, o da Urve vasıtasıyla Aişe'den benzer şekilde (misl) rivayet etmiştir. (Ancak bu hadisi) Mâlik b. Enes, Ma'mer (b. Râşid), Ubeydullah b. Ömer, Ziyâd b. Sa'd ve ileri derecede hıfz sahibi (huffâz) daha pek kimse, ez-Zührî'den, o da Aişe'den mürsel olarak nakletmiş; (senette) Urve'yi zikretmemiştir ki bu, daha sahihtir. Nitekim, İbn Cüreyc'den rivayet edildiğine göre o şöyle demiştir: ez-Zürî'ye ''Urve, Aişe'den naklen sana hadis rivayet etti mi'' diye sordum. O, ''bu hususta Urve'den bir şey işitmedim. Ancak ben, Süleyman b. Abdülmelik'in hilafeti (döneminde) bu hadis hakkında Aişe'ye soru soran bir kısım insanlardan işittim'' dedi. Bu (bilgiyi), bu şekilde bize Ali b. İsa b. Yezid el-Bağdâdî, ona Rahv b. Ubâde, ona da İbn Cüreyc nakledip (mezkur) hadisi zikretmiştir.
Nebî'nin (sav) ashabından ve onlardan başka kimselerden bir kısım ilim ehli, bu hadisi(n gereğince) görüş (beyanında) bulunmuş; (nafile oruç tutan kimse orucunu) bozduğunda kazâ etmesi gerektiğini ifade etmişlerdir ki bu, Mâlik b. Enes'in de görüşüdür.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Savm 36, 3/112
Senetler:
1. Ümmü Abdullah Aişe bt. Ebu Bekir es-Sıddîk (Aişe bt. Abdullah b. Osman b. Âmir)
2. Urve b. Zübeyr el-Esedî (Urve b. Zübeyr b. Avvam b. Huveylid b. Esed)
3. Ebu Bekir Muhammed b. Şihab ez-Zührî (Muhammed b. Müslim b. Ubeydullah b. Abdullah b. Şihab)
4. Ebu Abdullah Cafer b. Burkan el-Kilabî (Cafer b. Burkân)
5. Ebu Sehl Kesir b. Hişam el-Kilâbî (Kesir b. Hişam)
6. Ahmed b. Meni' el-Begavî (Ahmed b. Meni' b. Abdurrahman)
Konular:
KTB, ORUÇ
Nafile Oruç, nafile
Oruç Olgusu
Oruç, bozulması
Oruç, kaza ve keffareti
Öneri Formu
Hadis Id, No:
31417, B004504
Hadis:
حَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا يَحْيَى حَدَّثَنَا هِشَامٌ قَالَ أَخْبَرَنِى أَبِى عَنْ عَائِشَةَ - رضى الله عنها - قَالَتْ كَانَ يَوْمُ عَاشُورَاءَ تَصُومُهُ قُرَيْشٌ فِى الْجَاهِلِيَّةِ ، وَكَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم يَصُومُهُ ، فَلَمَّا قَدِمَ الْمَدِينَةَ صَامَهُ وَأَمَرَ بِصِيَامِهِ ، فَلَمَّا نَزَلَ رَمَضَانُ كَانَ رَمَضَانُ الْفَرِيضَةَ ، وَتُرِكَ عَاشُورَاءُ ، فَكَانَ مَنْ شَاءَ صَامَهُ ، وَمَنْ شَاءَ لَمْ يَصُمْهُ .
Tercemesi:
Bize Muhammed b. Müsenna, ona Yahya (b. Said el-Kattân), ona Hişam (b. Urve), ona babası (Urve b. Zübeyr), ona da Aişe (r.anha) şöyle rivayet etmiştir:
"Âşûrâ günü, Câhiliye döneminde Kureyş'in oruç tuttuğu bir gündü. Peygamber (sav) de (hicretten önce) âşûrâ orucu tutardı. Hicret ederek Medine'ye geldiğinde de bu orucu tuttu ve (Sahâbîlere de) bu orucun tutulmasını emretti. Ramazan (ayında oruç tutma emri) inince, Ramazan orucu farz oldu, âşûrâ (orucu) terk edildi. Bundan sonra âşûrâ orucunu dileyen tuttu, dileyen de tutmadı."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, Sahîh-i Buhârî, Tefsîr 24, 2/151
Senetler:
1. Ümmü Abdullah Aişe bt. Ebu Bekir es-Sıddîk (Aişe bt. Abdullah b. Osman b. Âmir)
2. Urve b. Zübeyr el-Esedî (Urve b. Zübeyr b. Avvam b. Huveylid b. Esed)
3. Ebu Münzir Hişam b. Urve el-Esedî (Hişam b. Urve b. Zübeyr b. Avvam)
4. Ebu Said Yahya b. Said el-Kattan (Yahya b. Said b. Ferruh)
5. Muhammed b. Müsenna el-Anezî (Muhammed b. Müsenna b. Ubeyd b. Kays b. Dinar)
Konular:
Aşure, aşure gününde oruç tutmaya teşvik
cahiliye, âdetleri
KTB, ORUÇ
Nafile Oruç, nafile
Oruç Olgusu
Oruç, Aşure, aşure gününde oruç tutmanın hükmü
Oruç, Aşure, aşure gününde tutulacak orucun zamanı ve şekli