حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سُلَيْمٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ كَثِيرٍ عَنْ عَاصِمِ بْنِ لَقِيطِ بْنِ صَبِرَةَ عَنْ أَبِيهِ لَقِيطِ بْنِ صَبِرَةَ قَالَ كُنْتُ وَافِدَ بَنِى الْمُنْتَفِقِ - أَوْ فِى وَفْدِ بَنِى الْمُنْتَفِقِ - إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَذَكَرَ الْحَدِيثَ فَقَالَ - يَعْنِى النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم - "لاَ تَحْسِبَنَّ." وَلَمْ يَقُلْ لاَ تَحْسَبَنَّ.

Bize Kuteybe b. Said, ona Yahya b. Süleym, ona İsmail b. Kesir, ona da Asım b. Lakît b. Sabira, babası Lakît b. Sabira'nın şöyle dediğini nakletti: Ben Müntefik oğullarının Rasulullah'a (sav) giden elçileri, ya da Müntefik oğulları heyeti içerisinde idim. Ravi (Lakît sözlerine devam ederek) hadisi (tamamıyla) nakletti. Sonra da (şöyle) dedi: Peygamber (sav) kelimesini (sin'in esresiyle) "lâ tahsibenne" diye telafuz etti, velâ tahsebenne diye telaffuz etmedi.

Açıklama: İlgili hadis, Âl-i İmrân Suresi’nde yer alan “لَا تَحْسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَفْرَحُونَ بِمَآ أَتَوا۟ وَّيُحِبُّونَ أَن يُحْمَدُوا۟ بِمَا لَمْ يَفْعَلُوا۟ فَلَا تَحْسَبَنَّهُم بِمَفَازَةٍ مِّنَ ٱلْعَذَابِ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ” (Ettiklerine sevinen ve yapmadıkları şeylerle övünmeyi seven kimselerin, sakın azaptan kurtulacaklarını sanma. Onlar için elem dolu bir azap vardır. Âl-i İmrân, 3/188) ayetinin okunuşuyla ilgili olup, bu ayetteki “تَحْسَبَنَّ” kelimesindeki sin harfinin (سِ) esre ile okunması kastedilmiştir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Hurûf ve'l-Kıraât 5, /909

وَاسْتَغْفِرِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا

Ve Allah'tan mağfiret iste, çünkü Allah, çok bağışlayandır, ziyadesiyle esirgeyicidir.

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım (bağlamı tespit edilememiştir): اسْتَغْفِرِ اللّهِ

• Kur'an Kur'an-ı Kerim Nisâ 4/106, /

وَلاَ تَهِنُوا وَلاَ تَحْزَنُوا وَأَنتُمُ الأَعْلَوْنَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ

Gevşeklik göstermeyin, üzüntüye kapılmayın. Eğer inanmışsanız, üstün gelecek olan sizsiniz.

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: أَنتُمُ الأَعْلَوْنَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ

• Kur'an Kur'an-ı Kerim Âl-i Imrân 3/139, /

وَزُخْرُفًا وَإِن كُلُّ ذَلِكَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ

Ve onları zinetlere boğardık. Bütün bunlar sadece dünya hayatının geçimliğidir. Ahiret ise, Rabbinin katında, Allah'ın azabından sakınıp rahmetine sığınanlara mahsustur.

• Kur'an Kur'an-ı Kerim Zuhruf 43/35, /

- حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا إِسْرَائِيلُ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ عَمْرِو بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ قَالَ "كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم يَتَعَوَّذُ مِنْ خَمْسٍ مِنَ الْجُبْنِ وَالْبُخْلِ وَسُوءِ الْعُمْرِ وَفِتْنَةِ الصَّدْرِ وَعَذَابِ الْقَبْرِ."

Açıklama: Ömrün kötüsü: ihtiyarlık yahut ömrün rızayı ilahiye uygun tüketilmemesi. Kalbin fitnesi: Vesveseler, hasetler, kıskançlıklar, su-i zanlar vs.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Vitr 368, /359

حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ مَنْصُورٍ عَنِ الْمِنْهَالِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ : كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم يُعَوِّذُ الْحَسَنَ وَالْحُسَيْنَ: "أُعِيذُكُمَا بِكَلِمَاتِ اللَّهِ التَّامَّةِ مِنْ كُلِّ شَيْطَانٍ وَهَامَّةٍ وَمِنْ كُلِّ عَيْنٍ لاَمَّةٍ." ثُمَّ يَقُولُ: "كَانَ أَبُوكُمْ يُعَوِّذُ بِهِمَا إِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ: هَذَا دَلِيلٌ عَلَى أَنَّ الْقُرْآنَ لَيْسَ بِمَخْلُوقٍ.]

Açıklama: Ebu Davud bu duanın Kur'an'ın mahluk olmadığına dair delil olarak kabul etmiştir, zira Hz. Peygamber (sav) mahluk olan bir şeye korunma niyetiyle sığınmaz. Zira mahluk olan sözde eksiklik mevcut olur. Dolayısıyla Kur'an'da Allah kelamı olması hasebiyle tamdır ve noksanlıktan münezzeh olduğu için de mahluk değildir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Sünne 22, /1080

حدثنا مسدد قال حدثنا أبو عوانة عن الأعمش عن مجاهد عن بن عمر قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : من استعاذ بالله فأعيذوه ومن سأل بالله فأعطوه ومن أتى إليكم معروفا فكافئوه فان لم تجدوا فادعوا له حتى يعلم أن قد كافئتموه

• Buhârî el-Edebü'l-Müfred 216, /203

حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ أَبُو النَّضْرِ الدِّمَشْقِىُّ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ شُعَيْبٍ قَالَ أَخْبَرَنِى أَبُو سَعِيدٍ الْفِلَسْطِينِىُّ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ حَسَّانَ عَنِ الْحَارِثِ بْنِ مُسْلِمٍ أَنَّهُ أَخْبَرَهُ عَنْ أَبِيهِ مُسْلِمِ بْنِ الْحَارِثِ التَّمِيمِىِّ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ أَسَرَّ إِلَيْهِ فَقَالَ: "إِذَا انْصَرَفْتَ مِنْ صَلاَةِ الْمَغْرِبِ فَقُلِ اللَّهُمَّ أَجِرْنِى مِنَ النَّارِ. سَبْعَ مَرَّاتٍ فَإِنَّكَ إِذَا قُلْتَ ذَلِكَ ثُمَّ مِتَّ فِى لَيْلَتِكَ كُتِبَ لَكَ جِوَارٌ مِنْهَا. وَإِذَا صَلَّيْتَ الصُّبْحَ فَقُلْ كَذَلِكَ فَإِنَّكَ إِنْ مِتَّ فِى يَوْمِكَ كُتِبَ لَكَ جِوَارٌ مِنْهَا." [أَخْبَرَنِى أَبُو سَعِيدٍ عَنِ الْحَارِثِ أَنَّهُ قَالَ أَسَرَّهَا إِلَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَنَحْنُ نَخُصُّ بِهَا إِخْوَانَنَا.]

Bize İshak b. İbrahim Ebu Nadr ed-Dimeşkî, ona Muhammed b. Şuayb, ona Ebu Said el-Filistinî Abdurrahman b. Hassan, ona Haris b. Müslim, ona da babası Müslim b. Haris et-Temîmî, Rasulullah'ın (sav) kendisine gizli bir şekilde şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Akşam namazını kıldıktan sonra yedi defa Allahümme ecirnî minennâr (Ey Allahım beni cehennemden kurtar) diye dua et. Eğer bu duayı okuduğun gecede ölecek olursan, senin için (cehennemden) kurtuluş (beratı) yazılır. Sabah namazını kılınca da aynı duayı oku. Eğer okuduğun gün ölecek olursan, senin için kurtuluş (beratı) yazılır." [(Muhammed b. Şuayb dedi ki:) Ebu Said'in bana bildirdiğine göre Haris şöyle dedi: Rasulullah (sav) bu duayı bize gizlice söyledi. Biz de bunu sadece (çevremizde bulunan) kardeşlerimize söyleriz.]

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: اللَّهُمَّ أَجِرْنِى مِنَ النَّارِ

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 110, /1150

فَتَلَقَّى آدَمُ مِن رَّبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

Bu durum devam ederken Âdem, Rabbinden bir takım ilhamlar aldı ve derhal tevbe etti. Çünkü Allah tevbeleri kabul eden ve merhameti bol olandır.

• Kur'an Kur'an-ı Kerim Bakara 2/37, /

عبد الرزاق عن ابن جريج عن عطاء قال : الاستعاذة واجبة لكل قراءة في الصلاة أو غيرها ، قلت له من أجل (إذا قرأت القرآن فاستعذ بالله من الشيطان الرجيم) ؟ قال : نعم ، قلت : فأقول بسم الله الرحمن الرحيم أعوذ بالله السميع العليم الرحمن الرحيم ، من الشيطان الرجيم ، وأعوذ بك رب أن يحضرون أو يدخلوا بيتي الذي يؤويني ، قال وقبل ما أبلغ من هذا القول ، كثيرا ما أدع أكثره قال : يجزئ عنك ، لا تزيد على أعوذ بالله من الشيطان الرجيم.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Salât 2574, 2/83