حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَنْصُورٍ وَقُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ - قَالَ سَعِيدٌ الزُّهْرِىُّ - عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِى عَمْرٍو عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ كُنْتُ أَخْدُمُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم فَكُنْتُ أَسْمَعُهُ كَثِيرًا يَقُولُ "اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْهَمِّ وَالْحَزَنِ وَضَلْعِ الدَّيْنِ وَغَلَبَةِ الرِّجَالِ." [وَذَكَرَ بَعْضَ مَا ذَكَرَهُ التَّيْمِىُّ.]

Bize Said b. Mansur ve Kuteybe b. Said, onlara Yakub b. Abdurrahman, ona Zührî, ona Amr b. Ebu Amr, ona da Enes b. Malik şöyle demiştir: Rasulullah'a (sav) hizmet ederken sık sık O'nun şöyle dua ettiğini duyardım: "Ey Allah'ım! Endişeden, üzüntüden, borcun altında ezilmekten ve düşmanların bana galip gelmesinden sana sığınırım." [Yakub b. Abdurrahman rivayetinde, (Süleyman b. Tarhan) et-Teymî'nin zikrettiklerinin bazılarını zikretmiştir.]

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْهَمِّ وَالْحَزَنِ

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Vitr 368, /359

حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ قَالَ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ عَنْ الزُّهْرِيِّ قَالَ وَأَخْبَرَنِي عُرْوَةُ بْنُ الزُّبَيْرِ أَنَّ عَائِشَةَ زَوْجَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَخْبَرَتْهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَدْعُو فِي الصَّلَاةِ اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِيحِ الدَّجَّالِ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْيَا وَفِتْنَةِ الْمَمَاتِ اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ قَالَتْ فَقَالَ لَهُ قَائِلٌ مَا أَكْثَرَ مَا تَسْتَعِيذُ مِنْ الْمَغْرَمِ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ إِنَّ الرَّجُلَ إِذَا غَرِمَ حَدَّثَ فَكَذَبَ وَوَعَدَ فَأَخْلَفَ

Bize Ebu Yeman, ona Şuayb, ona Zührî ve Urve b. Zübeyir, onlara da Hz. Peygamber'in (sav) eşi Hz. Aişe şöyle rivayet etmiştir. "Peygamber (sav) namazda 'Allah'ım! Kabir azabından sana sığınırım, Mesih Deccâl'in fitnesinden sana sığınırım, hayatın fitnesinden ve ölümün fitnesinden sana sığınırım. Allah'ım günah işlemekten ve borçlanmaktan sana sığınırım' diye dua ederdi. Kendisine 'Ya Rasulullah! Borçtan ne kadar çok Allah'a sığınıyorsunuz?' denilince Peygamber 'Bir adam borçlandığı zaman konuştuğunda yalan söyler, söz verdiğinde sözünde durmaz' buyurdu."

Açıklama: "Bir adam borçlandığı zaman konuştuğunda yalan söyleyecek, söz verdiğinde sözünde duramayacak hale gelir." şeklinde de çevirmek mümkündür.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Aişe bt. Ebubekir 25085, 8/139

وَحَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ الْمُنْذِرِ حَدَّثَنَا عَبْدُ الصَّمَدِ حَدَّثَنَا حَرْبٌ - وَهُوَ ابْنُ شَدَّادٍ - ح وَحَدَّثَنِى إِسْحَاقُ بْنُ مَنْصُورٍ أَخْبَرَنَا حَبَّانُ حَدَّثَنَا أَبَانٌ قَالاَ جَمِيعًا حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَبِى كَثِيرٍ أَنَّ إِسْحَاقَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى طَلْحَةَ حَدَّثَهُ فِى هَذَا الإِسْنَادِ (أَنَّ أَبَا مُرَّةَ مَوْلَى عَقِيلِ بْنِ أَبِى طَالِبٍ أَخْبَرَهُ عَنْ أَبِى وَاقِدٍ اللَّيْثِىِّ) بِمِثْلِهِ فِى الْمَعْنَى. [أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بَيْنَمَا هُوَ جَالِسٌ فِى الْمَسْجِدِ وَالنَّاسُ مَعَهُ إِذْ أَقْبَلَ نَفَرٌ ثَلاَثَةٌ فَأَقْبَلَ اثْنَانِ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَذَهَبَ وَاحِدٌ. قَالَ فَوَقَفَا عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَأَمَّا أَحَدُهُمَا فَرَأَى فُرْجَةً فِى الْحَلْقَةِ فَجَلَسَ فِيهَا وَأَمَّا الآخَرُ فَجَلَسَ خَلْفَهُمْ وَأَمَّا الثَّالِثُ فَأَدْبَرَ ذَاهِبًا فَلَمَّا فَرَغَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "أَلاَ أُخْبِرُكُمْ عَنِ النَّفَرِ الثَّلاَثَةِ أَمَّا أَحَدُهُمْ فَأَوَى إِلَى اللَّهِ فَآوَاهُ اللَّهُ وَأَمَّا الآخَرُ فَاسْتَحْيَا فَاسْتَحْيَا اللَّهُ مِنْهُ وَأَمَّا الآخَرُ فَأَعْرَضَ فَأَعْرَضَ اللَّهُ عَنْهُ."]

Bize Ahmed b. Münzir, ona Abdüssamed (b. Abdulvâris), ona Harb b. Şeddâd; (T) Bize İshak b. Mansur, ona Habban (b. Hilal) ve Ebân (b. Yezid), onlara da Yahya b. Ebu Kesir, İshak b. Abdullah b. Ebu Talha'nın bir önceki hadisi kendisine bu isnadla yani ona Akîl b. Ebu Talib'in azatlısı Ebu Mürra (Yezid mevla Akîl), ona da Ebu Vakıd (Haris b. Avf) el-Leysî... şeklindeki ravi zinciriyle ve mana bakımından aynı lafızlarla rivayet ettiğini bildirmiştir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Selâm 5682, /923

حَدَّثَنَا أَبُو الْمُغِيرَةِ وَمُحَمَّدُ بْنُ مُصْعَبٍ قَالَا حَدَّثَنَا الْأَوْزَاعِيُّ حَدَّثَنِي يَحْيَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي قَتَادَةَ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ إِنَّ الرُّؤْيَا الصَّالِحَةَ مِنْ اللَّهِ وَالْحُلْمَ مِنْ الشَّيْطَانِ فَإِذَا حَلَمَ أَحَدُكُمْ حُلْمًا يَخَافُهُ فَلْيَبْصُقْ عَنْ شِمَالِهِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ وَلْيَتَعَوَّذْ بِاللَّهِ مِنْ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ لَا تضُرُّهُ

Bize Ebu Muaviye ve Muhammed b. Musab, onlara Evzaî, ona Yahya, ona Abdullah b. Ebu Katâde, ona babası Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "İyi rüya Allah'tandır, hulm (kötü rüya) şeytandandır. Biriniz korktuğu bir hulm (rüya) görecek olursa sol tarafına tükürür gibi üç defa üflesin ve şeytandan Allah'a sığınsın, böylece rüyanın ona zararı dokunmayacaktır."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Katade el-Ensarî 22932, 7/508

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ وَحَجَّاجٌ قَالَا حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَبْدِ رَبٍّ وَقَالَ حَجَّاجٌ عَنْ عَبْدِ رَبِّهِ عَنْ أَبِي سَلَمَةَ قَالَ إِنْ كُنْتُ لَأَرَى الرُّؤْيَا تُمْرِضُنِي قَالَ فَلَقِيتُ أَبَا قَتَادَةَ فَقَالَ وَأَنَا فَكُنْتُ لَأَرَى الرُّؤْيَا تُمْرِضُنِي حَتَّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ الرُّؤْيَا الصَّالِحَةُ مِنْ اللَّهِ وَإِذَا رَأَى أَحَدُكُمْ مَا يُحِبُّ فَلَا يُحَدِّثْ بِهَا إِلَّا مَنْ يُحِبُّ وَإِذَا رَأَى مَا يَكْرَهُ فَلْيَتْفُلْ عَنْ يَسَارِهِ ثَلَاثًا وَلْيَتَعَوَّذْ بِاللَّهِ مِنْ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ وَشَرِّهَا وَلَا يُحَدِّثْ بِهَا أَحَدًا فَإِنَّهَا لَا تَضُرُّهُ

Bize Muhammed b. Cafer ve Haccac, onlara Şube, ona Abdirabbih; (T) Bize Haccâc, ona Abdirabbih, ona da Ebu Seleme şöyledemiştir: Ben, beni huzursuz eden rüyalar görürdüm, Ebu Katâde ile karşılaştım, o da “ben de huzursuz olduğum rüya görürdüm, sonra Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu işittim” dedi: "İyi rüya Allah'tandır. Biriniz hoşuna giden bir rüya gördüğünde ona sadece sevdiği kimselere anlatsın. Hoşlanmadığı bir rüya gördüğünde ise sol tarafına tükürür gibi yaparak üç defa üflesin, kovulmuş şeytandan ve gördüğü rüyanın şerrinden Allah'a sığınsın, rüyasını da hiç kimseye anlatmasın. Böylece o rüya ona zarar vermez."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Katade el-Ensarî 22953, 7/515

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَنْصُورٍ وَقُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ - قَالَ سَعِيدٌ الزُّهْرِىُّ - عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِى عَمْرٍو عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ كُنْتُ أَخْدُمُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم فَكُنْتُ أَسْمَعُهُ كَثِيرًا يَقُولُ "اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْهَمِّ وَالْحَزَنِ وَضَلْعِ الدَّيْنِ وَغَلَبَةِ الرِّجَالِ." [وَذَكَرَ بَعْضَ مَا ذَكَرَهُ التَّيْمِىُّ.]

Bize Said b. Mansur ve Kuteybe b. Said, onlara Yakub b. Abdurrahman, ona Zührî, ona Amr b. Ebu Amr, ona da Enes b. Malik şöyle demiştir: Rasulullah'a (sav) hizmet ederken sık sık O'nun şöyle dua ettiğini duyardım: "Ey Allah'ım! Endişeden, üzüntüden, borcun altında ezilmekten ve düşmanların bana galip gelmesinden sana sığınırım." [Yakub b. Abdurrahman rivayetinde, (Süleyman b. Tarhan) et-Teymî'nin zikrettiklerinin bazılarını zikretmiştir.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Vitr 368, /359

قَالَ يَحْيَى قَالَ أَبُو سَلَمَةَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا قَامَ مِنْ اللَّيْلِ يَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ مِنْ هَمْزِهِ وَنَفْثِهِ وَنَفْخِهِ قَالَ وَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ تَعَوَّذُوا بِاللَّهِ مِنْ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ مِنْ هَمْزِهِ وَنَفْخِهِ وَنَفْثِهِ قَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ وَمَا هَمْزُهُ وَنَفْخُهُ وَنَفْثُهُ قَالَ أَمَّا هَمْزُهُ فَهَذِهِ الْمُوتَةُ الَّتِي تَأْخُذُ بَنِي آدَمَ وَأَمَّا نَفْخُهُ فَالْكِبْرُ وَأَمَّا نَفْثُهُ فَالشِّعْرُ

Bize Yahya, ona Ebu Seleme şöyle rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) geceleyin (namaza) kalktığında 'Allah'ım! Kovulmuş Şeytanın çarpmasından (ruh ve beden sağlığına zarar veren etkilerinden), üflemesinden (vesvese ve bâtıl sözlerle bizi etkilemesinden) ve üfürmesinden (kibir ve gurur duygularını içimize üflemesinden) Sana sığınırım' diye dua eder ve sahabesine 'Kovulmuş Şeytanın çarpmasından, üflemesinden ve üfürmesinden Allah'a sığının' tavsiyesinde bulunurdu. Sahabe 'Ey Allah'ın Rasulü, Şeytanın çarpması (هَمْزُهُ), üflemesi (نَفْثُهُ) ve üfürmesi (نَفْخُهُ) nedir?' diye sorunca Rasulullah (sav) 'Şeytanın çarpması (هَمْزِ) sara nöbeti, ölüm nöbeti, ruhsal sıkıntı; üflemesi (نَفْثِ) şiir (batıl söz); üfürmesi (نَفْخِ) de kibirdir' buyurdu."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Aişe bt. Ebubekir 25741, 8/289

حَدَّثَنَا عَبْدَةُ ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ ، عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ ، عَنْ أَبِيهِ ، عَنْ جَدِّهِ ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : إِذَا فَزِعَ أَحَدُكُمْ فِي نَوْمِهِ ، فَلْيَقُلْ : بِسْمِ اللهِ ، أَعُوذُ بِكَلِمَاتِ اللهِ التَّامَّةِ مِنْ غَضَبِهِ ، وَسوء عِقَابِهِ ، وَشَرِّ عِبَادِهِ ، وَمِنْ شَرِّ الشَّيَاطِينِ وَمَا يَحْضُرُونِ.

Bize Abde, ona Muhammed b. İshak, ona Amr b. Şuayb, ona babası (Şuayb b. Muhammed), ona da dedesi (Abdullah b. Amr) rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) "sizden biriniz uykusunda korktuğunda (kabus gördüğünde) şu duayı okusun" buyurmuştur: "Allah’ın adıyla. Allah’ın gazabından, kötü cezasından, kullarının şerrinden, şeytanların kötülüğünden ve onların hazır bulunmalarından (yakınlık kurmalarından), Allah'ın eksiksiz (mükemmel) kelimelerine sığınırım"

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Tıb 24071, 12/111

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ أَنَسٍ فِيمَا قُرِئَ عَلَيْهِ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى طَلْحَةَ أَنَّ أَبَا مُرَّةَ مَوْلَى عَقِيلِ بْنِ أَبِى طَالِبٍ أَخْبَرَهُ عَنْ أَبِى وَاقِدٍ اللَّيْثِىِّ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بَيْنَمَا هُوَ جَالِسٌ فِى الْمَسْجِدِ وَالنَّاسُ مَعَهُ إِذْ أَقْبَلَ نَفَرٌ ثَلاَثَةٌ فَأَقْبَلَ اثْنَانِ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَذَهَبَ وَاحِدٌ. قَالَ فَوَقَفَا عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَأَمَّا أَحَدُهُمَا فَرَأَى فُرْجَةً فِى الْحَلْقَةِ فَجَلَسَ فِيهَا وَأَمَّا الآخَرُ فَجَلَسَ خَلْفَهُمْ وَأَمَّا الثَّالِثُ فَأَدْبَرَ ذَاهِبًا فَلَمَّا فَرَغَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "أَلاَ أُخْبِرُكُمْ عَنِ النَّفَرِ الثَّلاَثَةِ أَمَّا أَحَدُهُمْ فَأَوَى إِلَى اللَّهِ فَآوَاهُ اللَّهُ وَأَمَّا الآخَرُ فَاسْتَحْيَا فَاسْتَحْيَا اللَّهُ مِنْهُ وَأَمَّا الآخَرُ فَأَعْرَضَ فَأَعْرَضَ اللَّهُ عَنْهُ."

• Müslim Sahîh-i Müslim Selâm 5681, /923

24065- حَدَّثَنَا ابْنُ نُمَيْرٍ ، عَنْ زَكَرِيَّا ، عَنْ مُصْعَبِ بْنِ شَيْبَةَ ، عَنْ يَحْيَى بْنِ جَعْدَةَ ، قَالَ : كَانَ خَالِدُ بْنُ الْوَلِيدِ يفْزَعُ مِنَ اللَّيْلِ حَتَّى يَخْرُجَ وَمَعَهُ سَيْفُهُ ، فَخُشِيَ عَلَيْهِ أَنْ يُصِيبَ أَحَدًا ، فَشَكَا ذَلِكَ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ : إِنَّ جِبْرِيلَ قَالَ لِي : إِنَّ عِفْرِيتًا مِنَ الْجِنِّ يَكِيدُكَ ، فَقُلْ : أَعُوذُ بِكَلِمَاتِ اللهِ التَّامَّةِ الَّتِي لاَ يُجَاوِزُهنَّ بَرٌّ ، وَلاَ فَاجِرٌ مِنْ شَرِّ مَا يَنْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ ، وَمَا يَعْرُجُ فِيهَا ، وَمِنْ شَرِّ مَا ذَرَأَ فِي الأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا ، وَمِنْ شَرِّ فِتَنِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ ، وَمِنْ شَرِّ كُلِّ طَارِقٍ إِلاَّ طَارِقًا يَطْرُقُ بِخَيْرٍ يَا رَحْمَنُ ، فَقَالَهُنَّ خَالِد ، فَذَهَب ذَلِكَ عَنهُ.

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Tıb 24065, 12/106