- أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُبَارَكِ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ - هُوَ ابْنُ عُيَيْنَةَ - قَالَ قُلْتُ لِعَمْرِو بْنِ دِينَارٍ أَسَمِعْتَ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ يَقُولُ : مَرَّ رَجُلٌ فِى الْمَسْجِدِ يَحْمِلُ نَبْلاً فَقَالَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- :« أَمْسِكْ نُصُولَهَا ».؟ قَالَ : نَعَمْ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Salât 119, 2/881

أَخْبَرَنَا عَفَّانُ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ أَخْبَرَنَا قَتَادَةُ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ سَمُرَةَ أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« مَنْ تَوَضَّأَ لِلْجُمُعَةِ فَبِهَا وَنِعْمَتْ ، وَمَنِ اغْتَسَلَ فَهُوَ أَفْضَلُ ».

• Dârimî Sünen-i Dârimî Salât 1581, 2/963

حدثنا أبو خالد الأحمر عن بن عجلان عن سعيدان بن عباس قرأ على جنازة وجهر وقال إنما فعلته لتعلموا أن فيها قراءة

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Cenâiz 11518, 7/257

وَحَدَّثَنِى عَنْ مَالِكٍ عَنْ نَافِعٍ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ مَرَّ عَلَى رَجُلٍ وَهُوَ يُصَلِّى فَسَلَّمَ عَلَيْهِ فَرَدَّ الرَّجُلُ كَلاَمًا فَرَجَعَ إِلَيْهِ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ فَقَالَ لَهُ إِذَا سُلِّمَ عَلَى أَحَدِكُمْ وَهُوَ يُصَلِّى فَلاَ يَتَكَلَّمْ وَلْيُشِرْ بِيَدِهِ .

Bana Mâlik, ona Nâfi rivayet ettiğine göre Abdullah b. Ömer (ra) namaz kılan bir adamın yanına uğradı ve ona selam verdi. Adam selamını sözlü olarak aldı. Bunun üzerine Abullah b. Ömer ona dönüp "Sizden biriniz namaz kılarken selam alırsa onu sözlü olarak almasın, eliyle işaret etsin" dedi.

Açıklama: Bazı alimlere göre namaz kılana selam verilmesi caiz değilken bir grup alime göre ise namaz kılana selam verilebilir, ancak namaz kılan selama sözle değil işaretle mukabele etmelidir. Abdullah b. Ömer'in de ikinci görüşe sahip olduğu anlaşılmaktadır. Birinci görüşü savunanlar, Hz. Peygamber'in "Namazda sizin için çeşitli meşguliyetler var" hadisini esas alırken ikinci görüşte olanlar Rasulullah'ın bir keresinde namaz kılarken kendisine verilen selamı işaret elmasını delil olarak kabul etmişlerdir (İbn Abdilberr, İstizkar, II, 337).

• İmam Mâlik Muvatta' Kasru's-salât fi's-sefer 410, 1/56

- أَخْبَرَنَا أَبُو الْوَلِيدِ هو الطَّيَالِسِىُّ حَدَّثَنَا لَيْثُ بْنُ سَعْدٍ أَخْبَرَنِى بُكَيْرٌ هُوَ ابْنُ الأَشَجِّ عَنْ نَابِلٍ صَاحِبِ الْعَبَاءِ عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنْ صُهَيْبٍ قَالَ : مَرَرْتُ بِرَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ وَهُوَ يُصَلِّى فَرَدَّ إِلَىَّ إِشَارَةً. قَالَ لَيْثٌ أَحْسَبُهُ قَالَ بِأُصْبُعِهِ.

Bize Ebu'l-Velîd et-Tayâlisî, ona Leys b. Sa'd, ona Bükeyr -İbnü'l-Eşec-, ona Nabil Sâhibü'l-Abâ, ona İbn Ömer, ona Suhayb (ra) şöyle rivayet etmiştir: Namaz kılarken Rasulullah'ın (sav) yanına uğradım ve selam verdim. Selamımı işaretle aldı. Leys şöyle demiştir: Sanırım "Parmağıyla" dedi.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Salât 94, 2/859

أَخْبَرَنَا يَحْيَى بْنُ حَسَّانَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنِ ابْنِ عُمَرَ : أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- دَخَلَ مَسْجِدَ بَنِى عَمْرِو بْنِ عَوْفٍ فَدَخَلَ النَّاسُ يُسَلِّمُونَ عَلَيْهِ وَهُوَ فِى الصَّلاَةِ. قَالَ : فَسَأَلْتُ صُهَيْباً كَيْفَ كَانَ يَرُدُّ عَلَيْهِمْ؟ قَالَ : هَكَذَا وَأَشَارَ بِيَدِهِ.

Bize Yahya b. Hassân, ona Süfyan b. Uyeyne, ona Zeyd b. Eslem, ona İbn Ömer (ra) şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav) Benî Amr b. Avf mescidine girmişti. İnsanlar da o namazdayken girip kendisine selam veriyorlardı. Suheyb'e "Onların selamını nasıl alıyordu?" diye sordum. Eliyle işaret ederek "İşte böyle" dedi.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Salât 94, 2/860

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ قَالَ حَدَّثَنَا غُنْدَرٌ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ سَمِعْتُ عَمْرَو بْنَ عَامِرٍ الأَنْصَارِىَّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ كَانَ الْمُؤَذِّنُ إِذَا أَذَّنَ قَامَ نَاسٌ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم يَبْتَدِرُونَ السَّوَارِىَ حَتَّى يَخْرُجَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم وَهُمْ كَذَلِكَ يُصَلُّونَ الرَّكْعَتَيْنِ قَبْلَ الْمَغْرِبِ ، وَلَمْ يَكُنْ بَيْنَ الأَذَانِ وَالإِقَامَةِ شَىْءٌ . قَالَ عُثْمَانُ بْنُ جَبَلَةَ وَأَبُو دَاوُدَ عَنْ شُعْبَةَ لَمْ يَكُنْ بَيْنَهُمَا إِلاَّ قَلِيلٌ .

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile Osman b. Cebele arasında inkita vardır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ezân 14, 1/316

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ قَالَ حَدَّثَنَا غُنْدَرٌ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ سَمِعْتُ عَمْرَو بْنَ عَامِرٍ الأَنْصَارِىَّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ كَانَ الْمُؤَذِّنُ إِذَا أَذَّنَ قَامَ نَاسٌ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم يَبْتَدِرُونَ السَّوَارِىَ حَتَّى يَخْرُجَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم وَهُمْ كَذَلِكَ يُصَلُّونَ الرَّكْعَتَيْنِ قَبْلَ الْمَغْرِبِ ، وَلَمْ يَكُنْ بَيْنَ الأَذَانِ وَالإِقَامَةِ شَىْءٌ . قَالَ عُثْمَانُ بْنُ جَبَلَةَ وَأَبُو دَاوُدَ عَنْ شُعْبَةَ لَمْ يَكُنْ بَيْنَهُمَا إِلاَّ قَلِيلٌ .

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile Ebu Davud et-Tayalisî arasında inkita vardır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ezân 14, 1/316

أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ : أَنَّهُ نَزَلَ بِضَجْنَانَ فِى لَيْلَةٍ بَارِدَةٍ ، فَأَمَرَ مُنَادِياً فَنَادَى : الصَّلاَةُ فِى الرِّحَالِ. ثُمَّ أَخْبَرَ أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- كَانَ إِذَا كَانَ فِى سَفَرٍ فِى لَيْلَةٍ بَارِدَةٍ أَوِ الْمَطَرِ أَمَرَ مُنَادِياً فَنَادَى : الصَّلاَةُ فِى الرِّحَالِ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Salât 55, 2/810

حَدَّثَنَا آدَمُ قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى ذِئْبٍ قَالَ حَدَّثَنَا الزُّهْرِىُّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم . وَعَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « إِذَا سَمِعْتُمُ الإِقَامَةَ فَامْشُوا إِلَى الصَّلاَةِ ، وَعَلَيْكُمْ بِالسَّكِينَةِ وَالْوَقَارِ وَلاَ تُسْرِعُوا ، فَمَا أَدْرَكْتُمْ فَصَلُّوا وَمَا فَاتَكُمْ فَأَتِمُّوا » .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ezân 21, 1/317