حَدَّثَنَا حَامِدُ بْنُ عُمَرَ عَنْ بِشْرٍ حَدَّثَنَا عَاصِمٌ حَدَّثَنَا وَاقِدٌ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَوِ ابْنِ عَمْرٍو: "شَبَّكَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم أَصَابِعَهُ ."

Bize Hâmid b. Ömer, ona Bişr, ona Âsım, ona Vâkid, ona babası (Muhammed b. Zeyd), ona İbn Ömer veya İbn Amr şöyle rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber (sav) parmaklarını birbirine geçirdi."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Salât 88, 1/291

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِى حَبِيبٍ عَنْ أَبِى الْخَيْرِ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم خَرَجَ يَوْمًا فَصَلَّى عَلَى أَهْلِ أُحُدٍ صَلاَتَهُ عَلَى الْمَيِّتِ ثُمَّ انْصَرَفَ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Cenâiz 75, /752

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى مُلَيْكَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم خَرَجَ مِنَ الْخَلاَءِ فَقُدِّمَ إِلَيْهِ طَعَامٌ فَقَالُوا أَلاَ نَأْتِيكَ بِوَضُوءٍ فَقَالَ "إِنَّمَا أُمِرْتُ بِالْوُضُوءِ إِذَا قُمْتُ إِلَى الصَّلاَةِ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Et'ime 11, /865

526- حدثنا أبو الأحوص عن سماك عن عكرمة عن بن عباس قال أكل النبي صلى الله عليه وسلم كتفا ثم مسح يده بمسح كان تحته ثم قام فصلى

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Tahâret 526, 1/397

- حدثنا ابن إدريس عن ليث عن مجاهد عن ابن عباس قال اختلف إليه رجل شهرا يسأله عن رجل يصوم النهار ويقوم الليل ولا يشهد جمعة ولا جماعة مات قال في النار

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Salât 3494, 3/199

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ حَدَّثَنَا هُشَيْمٌ عَنْ هِشَامِ بْنِ حَسَّانَ عَنْ حَفْصَةَ بِنْتِ سِيرِينَ عَنْ أُمِّ عَطِيَّةَ بِنَحْوِهِ. قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ وَجَابِرٍ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ أُمِّ عَطِيَّةَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَقَدْ ذَهَبَ بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ إِلَى هَذَا الْحَدِيثِ وَرَخَّصَ لِلنِّسَاءِ فِى الْخُرُوجِ إِلَى الْعِيدَيْنِ. وَكَرِهَهُ بَعْضُهُمْ. وَرُوِىَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُبَارَكِ أَنَّهُ قَالَ أَكْرَهُ الْيَوْمَ الْخُرُوجَ لِلنِّسَاءِ فِى الْعِيدَيْنِ فَإِنْ أَبَتِ الْمَرْأَةُ إِلاَّ أَنْ تَخْرُجَ فَلْيَأْذَنْ لَهَا زَوْجُهَا أَنْ تَخْرُجَ فِى أَطْمَارِهَا الْخُلْقَانِ وَلاَ تَتَزَيَّنْ فَإِنْ أَبَتْ أَنْ تَخْرُجَ كَذَلِكَ فَلِلزَّوْجِ أَنْ يَمْنَعَهَا عَنِ الْخُرُوجِ . وَيُرْوَى عَنْ عَائِشَةَ رضى الله عنها قَالَتْ لَوْ رَأَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَا أَحْدَثَ النِّسَاءُ لَمَنَعَهُنَّ الْمَسْجِدَ كَمَا مُنِعَتْ نِسَاءُ بَنِى إِسْرَائِيلَ . وَيُرْوَى عَنْ سُفْيَانَ الثَّوْرِىِّ أَنَّهُ كَرِهَ الْيَوْمَ الْخُرُوجَ لِلنِّسَاءِ إِلَى الْعِيدِ .

Bize Ahmed b. Menî', ona Hüşeym, ona Hişâm b. Hassân, ona Hafsa bt. Sîrîn, ona da Ümmü Atiyye'nin rivayet ettiğine benzer bir hadis nakletmiştir. Bu konuda İbn Abbas ve Câbir'den de hadis rivayet edilmiştir. Ebu İsa [Tirmizî] şöyle demiştir: Ümmü Atiyye hadisi, hasen-sahih bir hadistir. Bir kısım ilim ehli bu hadisin (gereğince) görüşte bulunup kadınların bayramlarda (musallaya) çıkmalarına ruhsat tanımışlardır. Bir kısmı da, (bunu) kerih görmüştür. Abdullah b. Mübârek'ten nakledildiğine göre o, "bugün, kadınların bayramlarda (musallaya) çıkmalarını kerih görüyorum. Ancak kadın çıkmak için diretirse kocası, uzunca iki elbisesi içerisinde (fî etmâriha'l-hulkân) çıkmasına izin versin. Kadın da süslenmesin. Eğer böyle çıkmak istemezse, kocasının çıkmasını yasaklaması gerekir" demiştir. Aişe'den aktarıldığına göre o, "Eğer Rasulullah (sav), kadınların sebep oldukları şu durumları görseydi, İsrâiloğulları'nın kadınlarına yasaklandığı gibi onların mescide gitmelerini yasaklardı" demiştir. Süfyan es-Sevrî'den rivayet edildiğine göre o, bayram günü kadınların bayram (alanına) çıkmasını kerih görmüştür.

Açıklama: Müslüman hanımların mescitlere gidip gelirken içerisinde olmaları gereken hali hatırlatan bu hadis, bir ikaz şeklinde değerlendirilmelidir. Yoksa kadınların mescitlerden uzak kalması gerektiği şeklinde anlaşılmamalıdır.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Salât 36, 2/420

- أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ صَالِحٍ حَدَّثَنِى اللَّيْثُ حَدَّثَنِى عُقَيْلٌ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ قَالَ حَدَّثَنِى عُرْوَةُ بْنُ الزُّبَيْرِ أَنَّ عَائِشَةَ أَخْبَرَتْهُ : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- كَانَ يُصَلِّى وَهِىَ بَيْنَهُ وَبَيْنَ الْقِبْلَةِ عَلَى فِرَاشِ أَهْلِهِ اعْتِرَاضَ الْجَنَازَةِ.

Bize Abdullah b. Salih, ona Leys, ona Ukayl, ona İbn Şihâb, ona Urve b. Zübeyr, ona da Âişe'nin haber verdiğine göre Rasulullah (sav), Âişe kendisi ile kıble arasında, Efendimiz'in (sav) döşeği üzerinde, cenazenin enine uzanışı gibi yatmış olduğu halde namaz kılardı.

Açıklama: Söz konusu hadis, Peygamber’in (sav) namaz kılarken bazen sütre uygulamadığını ve aynı zamanda namaz kılanın önünden bir kadının geçmesi durumunda namazın bozulmayacağını belirtmektedir.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Salât 127, 2/886

وَحَدَّثَنِى عَنْ مَالِكٍ عَنْ نَافِعٍ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ كَانَ إِذَا سُئِلَ عَنْ صَلاَةِ الْخَوْفِ قَالَ يَتَقَدَّمُ الإِمَامُ وَطَائِفَةٌ مِنَ النَّاسِ فَيُصَلِّى بِهِمُ الإِمَامُ رَكْعَةً وَتَكُونُ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ بَيْنَهُ وَبَيْنَ الْعَدُوِّ لَمْ يُصَلُّوا فَإِذَا صَلَّى الَّذِينَ مَعَهُ رَكْعَةً اسْتَأْخَرُوا مَكَانَ الَّذِينَ لَمْ يُصَلُّوا وَلاَ يُسَلِّمُونَ وَيَتَقَدَّمُ الَّذِينَ لَمْ يُصَلُّوا فَيُصَلُّونَ مَعَهُ رَكْعَةً ثُمَّ يَنْصَرِفُ الإِمَامُ وَقَدْ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ فَتَقُومُ كُلُّ وَاحِدَةٍ مِنَ الطَّائِفَتَيْنِ فَيُصَلُّونَ لأَنْفُسِهِمْ رَكْعَةً رَكْعَةً بَعْدَ أَنْ يَنْصَرِفَ الإِمَامُ فَيَكُونُ كُلُّ وَاحِدَةٍ مِنَ الطَّائِفَتَيْنِ قَدْ صَلَّوْا رَكْعَتَيْنِ فَإِنْ كَانَ خَوْفًا هُوَ أَشَدَّ مِنْ ذَلِكَ صَلَّوْا رِجَالاً قِيَامًا عَلَى أَقْدَامِهِمْ أَوْ رُكْبَانًا مُسْتَقْبِلِى الْقِبْلَةِ أَوْ غَيْرَ مُسْتَقْبِلِيهَا . قال مالكٌ قال نافعٌ ﻻ أرىَ عبدَ اللهِ بن عُمر حدّثَه إﻻّ عن رسول الله صلىّ الله عليه و سلّم.

• İmam Mâlik Muvatta' Salâtu'l-Havf 446, 1/61

أخبرنا عبد الرزاق قال : أخبرنا إسماعيل بن أبي الوليد قال : حدثنا خالد الحذاء عن عبد الله بن الحارث قال : شهدت ابن عباس كبر في صلاة العيد بالبصرة تسع تكبيرات ، والى بين القراءتين قال : وشهدت المغيرة بن شعبة فعل ذلك أيضا ، فسألت خالدا كيف فعل ابن عباس ؟ ففسر لنا كما صنع ابن مسعود في حديث معمر والثوري عن أبي إسحاق سواء.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Salâtu'l-Iydeyn 5689, 3/294

حدثنا وكيع عن سفيان عن هشام بن إسحاق بن عبد الله بن كنانة عن أبيه قال أرسلني أمير من الأمراء إلى بن عباس أسأله عن الاستسقاء فقال بن عباس ما منعه أن يسألني خرج النبي صلى الله عليه وسلم متواضعا متبذلا متخشعا متضرعا مترسلا فصلى ركعتين كما يصلي في العيد ولم يخطب خطبكم هذه

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe er-Red ala Ebi Hanife 37582, 20/183