حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى حَدَّثَنَا هُشَيْمٌ أَخْبَرَنَا حُصَيْنٌ عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِى ثَابِتٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِىِّ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: بِتُّ لَيْلَةً عِنْدَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَلَمَّا اسْتَيْقَظَ مِنْ مَنَامِهِ أَتَى طَهُورَهُ فَأَخَذَ سِوَاكَهُ فَاسْتَاكَ ثُمَّ تَلاَ هَذِهِ الآيَاتِ "(إِنَّ فِى خَلْقِ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلاَفِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لآيَاتٍ لأُولِى الأَلْبَابِ)" حَتَّى قَارَبَ أَنْ يَخْتِمَ السُّورَةَ أَوْ خَتَمَهَا ثُمَّ تَوَضَّأَ فَأَتَى مُصَلاَّهُ فَصَلَّى رَكْعَتَيْنِ ثُمَّ رَجَعَ إِلَى فِرَاشِهِ فَنَامَ مَا شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ اسْتَيْقَظَ فَفَعَلَ مِثْلَ ذَلِكَ ثُمَّ رَجَعَ إِلَى فِرَاشِهِ فَنَامَ ثُمَّ اسْتَيْقَظَ فَفَعَلَ مِثْلَ ذَلِكَ ثُمَّ رَجَعَ إِلَى فِرَاشِهِ فَنَامَ ثُمَّ اسْتَيْقَظَ فَفَعَلَ مِثْلَ ذَلِكَ كُلُّ ذَلِكَ يَسْتَاكُ وَيُصَلِّى رَكْعَتَيْنِ ثُمَّ أَوْتَرَ. [قَالَ أَبُو دَاوُدَ رَوَاهُ ابْنُ فُضَيْلٍ عَنْ حُصَيْنٍ قَالَ فَتَسَوَّكَ وَتَوَضَّأَ وَهُوَ يَقُولُ: "(إِنَّ فِى خَلْقِ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ)" حَتَّى خَتَمَ السُّورَةَ .]

Bize Muhammed b. İsa, ona Hüşeym, ona Husayn, ona Habib b. Ebu Sabit, ona Muhammed b. Ali b. Abdullah b. Abbas, ona babası, ona da dedesi şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber'in (sav) yanında bir gece geçirdim. Uykudan uyanınca önce abdest suyunun yanına geldi, sonra misvağını aldı ve dişlerini misvakladı. Sonra şu ayet-i kerimeleri okumaya başladı: "Gerçekten göklerin ve yerin yaratılışında gece ile gündüzün birbiri ardınca gelişinde akıl sahipleri için ibret verici deliller vardır." (Al-i İmran, 2/190). Sureyi sonuna yaklaşıncaya kadar veya sonuna kadar okumaya devam etti. Abdest alarak, namaz kılacağı yere gelip iki rekât namaz kıldı. Nihayet yatağına dönüp Allah'ın dilediği kadar uyudu. Sonra tekrar uyandı ve önceki yaptıklarını aynen yaptı. Dişlerini misvakladı ve iki rekât namaz kıldı, sonra da vitri kıldı. [Ebû Davud dedi ki: Bu hadisi İbn Fudayl, Husayn'dan rivayet etti ve şöyle dedi: Rasulullah ağzını misvakladı şu ayetleri okuyarak abdest aldı. "Gerçekten göklerin ve yerin yaratılışında..." (Al-i İmran, 2/190) Ayetlerinden itibaren sureyi sonuna kadar okudu.]

Açıklama: Aşağıdaki tarik muallaktır. Muhammed b. Fudayl ile Ebu Davud arasında inkıta' vardır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 30, /23

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حَاتِمٍ الْجَرْجَرَائِىُّ حِبِّى حَدَّثَنَا ابْنُ الْمُبَارَكِ عَنِ الأَوْزَاعِىِّ حَدَّثَنِى حَسَّانُ بْنُ عَطِيَّةَ حَدَّثَنِى أَبُو الأَشْعَثِ الصَّنْعَانِىُّ حَدَّثَنِى أَوْسُ بْنُ أَوْسٍ الثَّقَفِىُّ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: "مَنْ غَسَّلَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَاغْتَسَلَ ثُمَّ بَكَّرَ وَابْتَكَرَ وَمَشَى وَلَمْ يَرْكَبْ وَدَنَا مِنَ الإِمَامِ فَاسْتَمَعَ وَلَمْ يَلْغُ كَانَ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ عَمَلُ سَنَةٍ أَجْرُ صِيَامِهَا وَقِيَامِهَا."

Bize Muhammed b. Hatim el-Cerceraî Hibbî, ona İbn Mübarek, ona Evzaî, ona Hassan b. Atiyye, ona Ebu Eş'as es-San'anî, ona da Evs b. Evs es-Sekafi, Hz. Peygamber'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Her kim cuma günü (başını ve vücudunun geri kalan kısmını) yıkar ve gusleder, erkenden yola çıkıp (hutbenin başına) yetişir, (bir şeye) binmeyip yürür, imamın yakınına oturarak boş şeylerle uğraşmayıp hutbeyi dinlerse onun için attığı her adıma bir senelik oruç ve namazının ecri vardır."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 129, /90

حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بِشْرٍ حَدَّثَنَا زَكَرِيَّا حَدَّثَنَا مُصْعَبُ بْنُ شَيْبَةَ عَنْ طَلْقِ بْنِ حَبِيبٍ الْعَنَزِىِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ عَائِشَةَ "أَنَّهَا حَدَّثَتْهُ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَغْتَسِلُ مِنْ أَرْبَعٍ مِنَ الْجَنَابَةِ وَيَوْمِ الْجُمُعَةِ وَمِنَ الْحِجَامَةِ وَمِنْ غُسْلِ الْمَيِّتِ."

Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Muhammed b. Bişr, ona Zekeriyya, ona Musab b. Şeybe, ona Talk b. Habib el-Anezi, ona Abdullah b. Zübeyr, ona da Aişe şöyle dedi: "Hz. Peygamber (sav) şu dört şeyden dolayı gusül abdesti alırdı. Cünüplük, cuma namazı, kan aldırmak ve cenaze yıkamak."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tahâret 129, /91

حدثنا وكيع عن سفيان عن زيد بن طلحة عن بن عباس أنه قرأ عليها بفاتحة الكتاب

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Cenâiz 11520, 7/258

حدثنا وكيع عن سفيان عن زيد بن طلحة قال شهدت بن عباس كبر على جنازة اربعا

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Cenâiz 11547, 7/263

حدثنا سفيان بن عيينة عن عمرو عن أبي معبد عن بن عباس انه كان يسمع الناس بالحمد ويكبر على الجنازة ثلاثا

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Cenâiz 11519, 7/258

حدثنا سفيان بن عيينة عن عمرو عن أبي معبد عن بن عباس أنه كان يجمع الناس بالحمد ويكبر على الجنازة ثلاثا

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Cenâiz 11533, 7/260

حدثنا سفيان بن عيينة عن عمرو عن أبي معبد قال كان بن عباس يسمع الناس بالحمد ويكبر على الجنازة ثلاثا

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Cenâiz 11574, 7/270

حدثنا وكيع والفضل بن دكين عن سفيان عن إبراهيم بن المهاجر عن مجاهد عن بن عباس أنه كان يسلم على الجنازة تسليمة

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Cenâiz 11613, 7/277

مَنْ كَانَ يَسْتَحِبُّ أَنْ يُحْرِمَ فِي دُبُرِ الصَّلاَةِ. حدَّثَنَا عَبْدُ السَّلاَمِ ، عَنْ خُصَيْفٍ ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ؛ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَحْرَمَ دُبُرَ الصَّلاَةِ.

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Hac 12892, 8/51