وَحَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ أَنَسٍ فِيمَا قُرِئَ عَلَيْهِ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم رَأَى بُصَاقًا فِى جِدَارِ الْقِبْلَةِ أَوْ مُخَاطًا أَوْ نُخَامَةً فَحَكَّهُ."

Bize Kuteybe b. Said, ona Malik b. Enes, ona Malik, ona Hişam b. Urve, ona babası, ona da Hz. Aişe’nin rivayet ettiğine göre; "Nebi (sav) kıble tarafındaki duvarda bir tükürük yahut bir sümük ya da bir balgam görmüş ve onu kazımıştır."

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1227, /220

وَحَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى وَقُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ قَالَ يَحْيَى أَخْبَرَنَا وَقَالَ قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "الْبُزَاقُ فِى الْمَسْجِدِ خَطِيئَةٌ وَكَفَّارَتُهَا دَفْنُهَا."

Bize Yahya b. Yahya ve Kuteybe b. Said, ona Yahya, ona Kuteybe, ona Ebu Avane, ona Katade, ona da Enes b. Malik'ten rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Mescitte tükürmek bir küçük günahtır, kefareti ise onu gömmektir."

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1231, /220

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ عَنْ هِشَامٍ قَالَ حَدَّثَنِى ابْنُ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ مُعَيْقِيبٍ أَنَّهُمْ سَأَلُوا النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم عَنِ الْمَسْحِ فِى الصَّلاَةِ فَقَالَ "وَاحِدَةٌ."

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1220, /219

وَحَدَّثَنِيهِ عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ الْقَوَارِيرِىُّ حَدَّثَنَا خَالِدٌ - يَعْنِى ابْنَ الْحَارِثِ - حَدَّثَنَا هِشَامٌ بِهَذَا الإِسْنَادِ. وَقَالَ فِيهِ حَدَّثَنِى مُعَيْقِيبٌ ح

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1221, /219

وَحَدَّثَنَاهُ أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ مُوسَى حَدَّثَنَا شَيْبَانُ عَنْ يَحْيَى عَنْ أَبِى سَلَمَةَ قَالَ حَدَّثَنِى مُعَيْقِيبٌ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ فِى الرَّجُلِ يُسَوِّى التُّرَابَ حَيْثُ يَسْجُدُ قَالَ "إِنْ كُنْتَ فَاعِلاً فَوَاحِدَةً."

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1222, /219

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ عَنْ سُفْيَانَ عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِى ثَابِتٍ عَنْ طَاوُسٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ صَلَّى فِى كُسُوفٍ فَقَرَأَ ثُمَّ رَكَعَ ثُمَّ قَرَأَ ثُمَّ رَكَعَ ثُمَّ قَرَأَ ثُمَّ رَكَعَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ ثُمَّ سَجَدَ سَجْدَتَيْنِ وَالأُخْرَى مِثْلُهَا . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ عَلِىٍّ وَعَائِشَةَ وَعَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو وَالنُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ وَالْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ وَأَبِى مَسْعُودٍ وَأَبِى بَكْرَةَ وَسَمُرَةَ وَأَبِى مُوسَى الأَشْعَرِىِّ وَابْنِ مَسْعُودٍ وَأَسْمَاءَ بِنْتِ أَبِى بَكْرٍ الصِّدِّيقِ وَابْنِ عُمَرَ وَقَبِيصَةَ الْهِلاَلِىِّ وَجَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ وَعَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ سَمُرَةَ وَأُبَىِّ بْنِ كَعْبٍ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عَبَّاسٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَقَدْ رُوِىَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ صَلَّى فِى كُسُوفٍ أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ فِى أَرْبَعِ سَجَدَاتٍ . وَبِهِ يَقُولُ الشَّافِعِىُّ وَأَحْمَدُ وَإِسْحَاقُ . قَالَ وَاخْتَلَفَ أَهْلُ الْعِلْمِ فِى الْقِرَاءَةِ فِى صَلاَةِ الْكُسُوفِ فَرَأَى بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ أَنْ يُسِرَّ بِالْقِرَاءَةِ فِيهَا بِالنَّهَارِ . وَرَأَى بَعْضُهُمْ أَنْ يَجْهَرَ بِالْقِرَاءَةِ فِيهَا كَنَحْوِ صَلاَةِ الْعِيدَيْنِ وَالْجُمُعَةِ وَبِهِ يَقُولُ مَالِكٌ وَأَحْمَدُ وَإِسْحَاقُ يَرَوْنَ الْجَهْرَ فِيهَا . وَقَالَ الشَّافِعِىُّ لاَ يَجْهَرُ فِيهَا . وَقَدْ صَحَّ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم كِلْتَا الرِّوَايَتَيْنِ: صَحَّ عَنْهُ أَنَّهُ صَلَّى أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ فِى أَرْبَعِ سَجَدَاتٍ . وَصَحَّ عَنْهُ أَيْضًا أَنَّهُ صَلَّى سِتَّ رَكَعَاتٍ فِى أَرْبَعِ سَجَدَاتٍ . وَهَذَا عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ جَائِزٌ عَلَى قَدْرِ الْكُسُوفِ إِنْ تَطَاوَلَ الْكُسُوفُ فَصَلَّى سِتَّ رَكَعَاتٍ فِى أَرْبَعِ سَجَدَاتٍ فَهُوَ جَائِزٌ وَإِنْ صَلَّى أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ فِى أَرْبَعِ سَجَدَاتٍ وَأَطَالَ الْقِرَاءَةَ فَهُوَ جَائِزٌ . وَيَرَوْنَ أَصْحَابُنَا أَنْ تُصَلَّى صَلاَةُ الْكُسُوفَ فِى جَمَاعَةٍ فِى كُسُوفِ الشَّمْسِ وَالْقَمَرِ .

Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Yahya b. Saîd, ona Süfyân, ona Habîb b. Ebu Sâbit, ona Tâvûs, ona da İbn Abbas, Hz. Peygamber'den (sav) naklen şöyle rivayet etmiştir: Nebî (sav), küsuf namazı kılmış, üç kere tilavette bulunup ardından rükûa gitmiş, sonra tilavette bulunup akabinde rükûa gitmiş, daha sonra tilavette bulunup ardından rükûa gitmiştir. Sonra da iki secdede bulunmuştur. Diğer rekatta da aynısını yapmıştır. Bu konuda Ali, Aişe, Abdullah b. Amr, Numan b. Beşir, Muğîra b. Şu'be, Ebu Mesud, Ebu Bekre, Semüra, Ebu Musa el-Eş'arî, İbn Mesud, Esmâ bt. Ebu Bekir es-Sıddîk, İbn Ömer, Kabîsa el-Hilâlî, Câbir b. Abdullah, Abdurrahman b. Semüra ve Übey b. Kâ'b'dan da hadis rivayet edilmiştir. Ebu İsa der ki: İbn Abbas hadisi, hasen-sahih bir hadistir. İbn Abbas vasıtasıyla Nebî'den (sav) nakledildiğine göre o, küsuf namazını dört rükû ve dört secde ile kılmıştır ki, Şafii, Ahmed (b. Hanbel) ve İshâk b. (Râhûye) de bu görüştedir. İlim ehli küsuf namazında kıraat hususunda ihtilaf etmiştir. Bir kısım ilim ehli, gündüz kılınan küsuf namazında gizli okumayı benimsemiştir. Bir kısmı ise, Bayram ve Cuma namazlarında olduğu gibi kıraati açıktan yapmayı benimsemiştir ki, Mâlik, Ahmed (b. Hanbel) ve İshâk b. (Râhûye) de bu görüştedir. Onlar, küsuf namazında açıktan okumayı benimsemişlerdir. Şafii “(imam), açıktan okumaz” demiştir. Rasulullah'tan (sav) nakledilen iki rivayet de sahih olarak gelmiştir. Kendisinden sahih olarak nakledilen bir hadiste o, dört rekat ve dört secde ile küsuf namazını kılmıştır. Aynı şekilde kendisinden sahih olarak nakledildiğine göre Hz. Peygamber (sav), altı rükû ve dört secde ile küsuf namazını kılmıştır. İlim ehli nezdinde bu, güneş tutulmasının süresine göre caizdir. Eğer güneş tutulması uzarsa, namazı altı rükû ve dört secde ile kılar ki bu, caizdir. Şayet dört rükû ve dört secde ile kılıp kıraati uzun tutarsa bu da caizdir. “Ashâbımız”, küsuf namazının cemaatle ve güneş ile ay tutulması (anında) kılınmasını benimsemiştir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Salât 44, 2/446

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ نُمَيْرٍ وَأَبُو أُسَامَةَ ح وَحَدَّثَنَا ابْنُ نُمَيْرٍ حَدَّثَنَا أَبِى جَمِيعًا عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ ح وَحَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ وَمُحَمَّدُ بْنُ رُمْحٍ عَنِ اللَّيْثِ بْنِ سَعْدٍ ح وَحَدَّثَنِى زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ - يَعْنِى ابْنَ عُلَيَّةَ - عَنْ أَيُّوبَ ح وَحَدَّثَنَا ابْنُ رَافِعٍ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى فُدَيْكٍ أَخْبَرَنَا الضَّحَّاكُ - يَعْنِى ابْنَ عُثْمَانَ ح وَحَدَّثَنِى هَارُونُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا حَجَّاجُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ قَالَ ابْنُ جُرَيْجٍ أَخْبَرَنِى مُوسَى بْنُ عُقْبَةَ كُلُّهُمْ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم "أَنَّهُ رَأَى نُخَامَةً فِى قِبْلَةِ الْمَسْجِدِ." إِلاَّ الضَّحَّاكَ فَإِنَّ فِى حَدِيثِهِ نُخَامَةً فِى الْقِبْلَةِ. [بِمَعْنَى حَدِيثِ مَالِكٍ.]

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Abdullah b. Nümeyr ve Ebu Üsame; (T) Bize İbn Nümeyr, ona babası, onlara Ubeydullah; (T) Bize Kuteybe ve Muhammed b. Rumh, o ikisine Leys b. Sa'd; (T) Bize Züheyr b. Harb, ona İsmail –yani İbn Uleyye-, ona da Eyyüb; (T) Bize İbn Râfi', ona İbn Ebu Fudeyk, ona ed-Dahhâk –yani İbn Osman-; (T) Bize Harun b. Abdullah, ona Haccac b. Muhammed, ona İbn Cüreyc, ona Musa b. Ukbe, onlara Nafi', ona da İbn Ömer rivayet ettiğine göre; "Nebi (sav) Mescidin kıble tarafında bir balgam gördü." -Ancak Dahhâk’ın rivayetinde; kıble tarafında bir balgam denilmiştir-. [Buradan itibaren Malik'in rivayet ettiği manada hadis rivayet edilmiştir.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1224, /219

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى وَأَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَعَمْرٌو النَّاقِدُ جَمِيعًا عَنْ سُفْيَانَ - قَالَ يَحْيَى أَخْبَرَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ - عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ حُمَيْدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم رَأَى نُخَامَةً فِى قِبْلَةِ الْمَسْجِدِ فَحَكَّهَا بِحَصَاةٍ ثُمَّ نَهَى أَنْ يَبْزُقَ الرَّجُلُ عَنْ يَمِينِهِ أَوْ أَمَامَهُ وَلَكِنْ يَبْزُقُ عَنْ يَسَارِهِ أَوْ تَحْتَ قَدَمِهِ الْيُسْرَى."

Bize Yahya b. Yahya, Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Amr en-Nakıd, onlara Süfyan, ona ez-Zührî, ona Humeyd b. Abdurrahman, ona Ebu Said el-Hudrî'nin rivayet ettiğine göre; "Nebi (sav) Mescidin kıble tarafında bir balgam gördü, onu bir çakıl taşı ile kazıdıktan sonra kişinin sağ tarafına yahut önüne tükürmesini yasakladı. Fakat (tükürecekse) sol tarafına yahut sol ayağının altına tükürmesini emir buyurdu."

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1225, /220

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَبِيبٍ الْحَارِثِىُّ حَدَّثَنَا خَالِدٌ - يَعْنِى ابْنَ الْحَارِثِ - حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ سَأَلْتُ قَتَادَةَ عَنِ التَّفْلِ فِى الْمَسْجِدِ فَقَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ "التَّفْلُ فِى الْمَسْجِدِ خَطِيئَةٌ وَكَفَّارَتُهَا دَفْنُهَا."

Bize Yahya b. Habib el-Harisi, ona Halid -yani İbn el-Haris-, ona Şube'nin şöyle dediğini rivayet etti: Katade'ye mescitte tükürmeye dair soru sordum da o Enes b. Malik Rasulullah'ın (sav); "mescitte tükürmek bir küçük günahtır, kefareti ise onu gömmektir" buyururken dinledim dedi.

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1232, /221

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى وَابْنُ بَشَّارٍ قَالَ ابْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ سَمِعْتُ قَتَادَةَ يُحَدِّثُ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "إِذَا كَانَ أَحَدُكُمْ فِى الصَّلاَةِ فَإِنَّهُ يُنَاجِى رَبَّهُ فَلاَ يَبْزُقَنَّ بَيْنَ يَدَيْهِ وَلاَ عَنْ يَمِينِهِ وَلَكِنْ عَنْ شِمَالِهِ تَحْتَ قَدَمِهِ."

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1230, /220